اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 34 |
| تعداد شماره‌ها | 1,306 |
| تعداد مقالات | 9,427 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,188,290 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,620,732 |
معرفتشناسی از دیدگاه امام علی (علیهالسلام) با تأکید بر دلالت‌های تربیتی آن | ||
| پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
| مقاله 1، دوره 28، شماره 46، اردیبهشت 1399، صفحه 5-30 اصل مقاله (898.45 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| غلامحسین رضایت* 1؛ فاطمه رضایت2 | ||
| 1استادیار گروه تعلیم‌وتربیت دانشگاه جامع امام حسین(ع) | ||
| 2دانشجوی دکتری علوم و معارف نهج‌البلاغه دانشگاه قرآن و حدیث قم | ||
| تاریخ دریافت: 05 اردیبهشت 1400، تاریخ پذیرش: 05 اردیبهشت 1400 | ||
| چکیده | ||
| هدف این پژوهش، معرفتشناسی از دیدگاه امام علیهالسلام باتأکیدبر دلالت‌های تربیتی آن، درقالب مراتب، منابع، ابزار، موانع و پیامدهای معرفت همچنین شرایط علی و واسطه‌ای و راهبردهای کسب معرفت از دیدگاه امام علی(ع) و تبیین دلالت‌های تربیتی آن است. درراستای دستیابی به این هدف، هشت سؤال طراحی شد. روش این پژوهش، روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد و مواد و محتوای این تحقیق کتابهای ارزشمند نهج‌البلاغه، غررالحکم و سایر منابع روایی شیعه دربردارنده سخنان آن حضرت بود. نتایج و یافتههای پژوهش نشان داد که شرط علی کسب معرفت «هدایت الهی»؛ شرط میانجی آن «تقوای الهی»؛ مراتب معرفت شامل: «شک، ظن و یقین»؛ منابع معرفت شامل «وحی و الهام، عقل، قلب، فطرت، آیات آفاقی (طبیعت) آیات انفسی (انسان) و تاریخ» و ابزار معرفت شامل: «تدبر در قرآن، خردورزی (تعقل/ تفکر)، حس، کشف و شهود، عبرت‌گیری و تأسی به سیره اهل‌بیت» است. همچنین موانع معرفت شامل: «پیروی از هواى نفس، دنیاپرستی، محبت غیر خدا، شهوت‌پرستی، آرزوهای طولانی، اطاعت از فاسقان و هم‌نشینی با آنان، مزاح و شوخی بیجا و بیش‌ازحد، عجب و خودپسندی، فتنه، طمع، فقر، وسوسه‌هاى شیطانی، خشم و غضب، جدل، به‌کارنبستن علم، غرور، کوته‌بینی و شبهه» و پیامدهای معرفت شامل: «تمیز حق از باطل، برخورداری از اجر شهید، کسب ایمان، حفظ دین، زهد، کسب فضیلت، کسب بصیرت، کسب معنویت، حکمت، آگاهی به زمان خویش، خداشناسی و آمرزش» و راهبردهای توسعه معرفت شامل: «اخلاص، ایثار، سیر درآیات آفاقی (طبیعت) و آیات انفسی (خودشناسى)، ذکر و یاد خدا، تزکیه نفس و تجربه» است. نتایج و یافتههای پژوهش نشان داد که دلالت‌های تربیتی مناسب معرفتشناسی از دیدگاه امام علی(ع) در بعد اهداف تربیت شامل «قرب الهی» به‌عنوان هدف آرمانی، چهار هدف کلی و تعدادی اهداف فرعی همچنین روش‌ها و موضوعات تربیتی مناسب با آن بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شناخت؛ معرفت؛ معرفتشناسی؛ امام علی(ع)؛ دلالت‌های تربیتی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Epistemology from Imam Ali's Point of View, Emphasizing on Educational Implications | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ghulam Hussein Rezayat1؛ Fatemeh Rezayat2 | ||
| 1Assistant professor at the Department of Education, Imam Hussein Comprehensive University | ||
| 2PhD candidate of the sciences and knowledge of Nahj al-balaghah | ||
| چکیده [English] | ||
| The purpose of this study is to investigate epistemology from Imam Ali's (AS) point of view, with an emphasis on its educational implications in terms of levels, resources, instruments, obstacles and consequences of knowledge. It also aims at identifying the causal and intermediate provisions and strategies for acquiring knowledge from Imam Ali's (AS) point of view and explaining its educational implications. To achieve these goals, eight questions were raised. This research follows grounded theory method and its content is derived from the gracious books of Nahj al-Balaghah, Ghurar al-Hekam, and other Shiite narrative sources containing the sayings of Imam Ali (AS). The results of the research demonstrated that the causal provision for obtaining knowledge is "divine guidance", and its mediating provision is "divine piety". The levels of knowledge include "doubt, suspicion and certainty"; sources of knowledge contain "revelation and inspiration, reason, the heart, Fitrah, verses of nature, verses of the soul, (human being) and history". The instruments for acquiring knowledge include: "contemplation in the Holy Qur'an, wisdom (reasoning / thinking), sense, discovery and intuition, and taking lessons from the lives of the Ahl al-Bayt (AS). Furthermore, barriers to knowledge include: "following the temptations of the soul, worldliness, non-divine love, lust, longing, obedience to the wicked things and associating with them, excessive improper jokes, egoism and selfishness, sedition, greed, poverty, evil temptations, anger, controversy, neglecting knowledge, pride, short-sightedness and doubt". The consequences of knowledge include: distinction between righteousness and void, possession of the advantage of Shahid, acquiring faith, maintaining faith, piety, | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| cognition, knowledge, epistemology, Imam Ali (AS), educational implications | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی، مریم و علوی، سیدحمیدرضا (1395)، شناخت‌شناسی در قرآن و دلالت‌های تربیتی آن، دوفصلنامه کتاب قیم، 6(14): 27 ـ 45. ابن‌شعبه حرانی، ح‍س‍ن‌‌ب‍ن‌‌ع‍ل‍ی (1394)، تحف‌العقول، قم: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث. اعرافی، علی‌رضا؛ بهشتی، محمد؛ فقیهی، علی‌نقی و ابوجعفری، محمد (1383)، درآمدی بر تعلیم‌وتربیت اسلامی (2): اهداف تربیت از دیدگاه اسلام، تهران: سمت. جلالى، غلامرضا (1379)، امام على(ع) و راهکارهاى اصلاح معرفت، نشریه حوزه، شماره 101 و 102. جوادی آملی، عبدالله (1387)، معرفتشناسی در قرآن کریم، قم: انتشارات اسراء. جوادی آملی، عبدالله (1389)، اخلاق در قرآن کریم، قم: انتشارات اسراء. حسین‌زاده، محمد (1383)، مبانی اندیشه اسلامی جلد اول: درآمدی بر معرفتشناسی و مبانی معرفت دینی، چاپ اول، قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). حسین‌زاده، محمد (1386)، منابع معرفت، چاپ اول، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). رستمی‌نسب دولت‌آباد، زینب (1394)، شناخت‌شناسی از نگاه امام صادق (ع) باتأکیدبر دلالت‌های تربیتی آن، کرمان:انتشارات جهاد دانشگاهی واحد کرمان. رمضانی، رضا (1381)، معرفتشناسی عرفانی، قبسات، 7 (24): 15 ـ 39. سبحانی، جعفر (1382)، شناخت در فلسفه اسلامی، چاپ دوم، قم: انتشارات توحید. شاکر، محمدکاظم (1380)، فهم قرآن از معرفت ظنی تا معرفت یقینی، فصلنامه معرفت، ش 48: 24 ـ 17. شب‌خیز، محمدرضا (1393)، فرهنگنامه اصول فقه، تهران: کتاب آوا. شجاعی، محمدصادق (1386)، نگاهی به شناخت ازمنظر فلسفه، روانش | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,432 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 717 |
||