آمار
| تعداد نشریات | 35 |
| تعداد شماره‌ها | 801 |
| تعداد مقالات | 5,568 |
| تعداد مشاهده مقاله | 1,306,387 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,399,307 |
معرفتشناسی از دیدگاه امام علی (علیهالسلام) با تأکید بر دلالت‌های تربیتی آن | ||
| فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
| مقاله 1، دوره 28، شماره 46، بهار 1399، صفحه 5-30 اصل مقاله (896.14 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
غلامحسین رضایت  1؛ فاطمه رضایت2
| ||
| 1استادیار گروه تعلیم‌وتربیت دانشگاه جامع امام حسین(ع) | ||
| 2دانشجوی دکتری علوم و معارف نهج‌البلاغه دانشگاه قرآن و حدیث قم | ||
| تاریخ دریافت: 27 مهر 1399، تاریخ پذیرش: 27 مهر 1399 | ||
| چکیده | ||
| هدف این پژوهش، معرفتشناسی از دیدگاه امام علیهالسلام باتأکیدبر دلالت‌های تربیتی آن، درقالب مراتب، منابع، ابزار، موانع و پیامدهای معرفت همچنین شرایط علی و واسطه‌ای و راهبردهای کسب معرفت از دیدگاه امام علی(ع) و تبیین دلالت‌های تربیتی آن است. درراستای دستیابی به این هدف، هشت سؤال طراحی شد. روش این پژوهش، روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد و مواد و محتوای این تحقیق کتابهای ارزشمند نهج‌البلاغه، غررالحکم و سایر منابع روایی شیعه دربردارنده سخنان آن حضرت بود. نتایج و یافتههای پژوهش نشان داد که شرط علی کسب معرفت «هدایت الهی»؛ شرط میانجی آن «تقوای الهی»؛ مراتب معرفت شامل: «شک، ظن و یقین»؛ منابع معرفت شامل «وحی و الهام، عقل، قلب، فطرت، آیات آفاقی (طبیعت) آیات انفسی (انسان) و تاریخ» و ابزار معرفت شامل: «تدبر در قرآن، خردورزی (تعقل/ تفکر)، حس، کشف و شهود، عبرت‌گیری و تأسی به سیره اهل‌بیت» است. همچنین موانع معرفت شامل: «پیروی از هواى نفس، دنیاپرستی، محبت غیر خدا، شهوت‌پرستی، آرزوهای طولانی، اطاعت از فاسقان و هم‌نشینی با آنان، مزاح و شوخی بیجا و بیش‌ازحد، عجب و خودپسندی، فتنه، طمع، فقر، وسوسه‌هاى شیطانی، خشم و غضب، جدل، به‌کارنبستن علم، غرور، کوته‌بینی و شبهه» و پیامدهای معرفت شامل: «تمیز حق از باطل، برخورداری از اجر شهید، کسب ایمان، حفظ دین، زهد، کسب فضیلت، کسب بصیرت، کسب معنویت، حکمت، آگاهی به زمان خویش، خداشناسی و آمرزش» و راهبردهای توسعه معرفت شامل: «اخلاص، ایثار، سیر درآیات آفاقی (طبیعت) و آیات انفسی (خودشناسى)، ذکر و یاد خدا، تزکیه نفس و تجربه» است. نتایج و یافتههای پژوهش نشان داد که دلالت‌های تربیتی مناسب معرفتشناسی از دیدگاه امام علی(ع) در بعد اهداف تربیت شامل «قرب الهی» به‌عنوان هدف آرمانی، چهار هدف کلی و تعدادی اهداف فرعی همچنین روش‌ها و موضوعات تربیتی مناسب با آن بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شناخت؛ معرفت؛ معرفتشناسی؛ امام علی(ع)؛ دلالت‌های تربیتی | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی، مریم و علوی، سیدحمیدرضا (1395)، شناخت‌شناسی در قرآن و دلالت‌های تربیتی آن، دوفصلنامه کتاب قیم، 6(14): 27 ـ 45. ابن‌شعبه حرانی، ح‍س‍ن‌‌ب‍ن‌‌ع‍ل‍ی (1394)، تحف‌العقول، قم: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث. اعرافی، علی‌رضا؛ بهشتی، محمد؛ فقیهی، علی‌نقی و ابوجعفری، محمد (1383)، درآمدی بر تعلیم‌وتربیت اسلامی (2): اهداف تربیت از دیدگاه اسلام، تهران: سمت. جلالى، غلامرضا (1379)، امام على(ع) و راهکارهاى اصلاح معرفت، نشریه حوزه، شماره 101 و 102. جوادی آملی، عبدالله (1387)، معرفتشناسی در قرآن کریم، قم: انتشارات اسراء. جوادی آملی، عبدالله (1389)، اخلاق در قرآن کریم، قم: انتشارات اسراء. حسین‌زاده، محمد (1383)، مبانی اندیشه اسلامی جلد اول: درآمدی بر معرفتشناسی و مبانی معرفت دینی، چاپ اول، قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). حسین‌زاده، محمد (1386)، منابع معرفت، چاپ اول، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). رستمی‌نسب دولت‌آباد، زینب (1394)، شناخت‌شناسی از نگاه امام صادق (ع) باتأکیدبر دلالت‌های تربیتی آن، کرمان:انتشارات جهاد دانشگاهی واحد کرمان. رمضانی، رضا (1381)، معرفتشناسی عرفانی، قبسات، 7 (24): 15 ـ 39. سبحانی، جعفر (1382)، شناخت در فلسفه اسلامی، چاپ دوم، قم: انتشارات توحید. شاکر، محمدکاظم (1380)، فهم قرآن از معرفت ظنی تا معرفت یقینی، فصلنامه معرفت، ش 48: 24 ـ 17. شب‌خیز، محمدرضا (1393)، فرهنگنامه اصول فقه، تهران: کتاب آوا. شجاعی، محمدصادق (1386)، نگاهی به شناخت ازمنظر فلسفه، روانشناسی و اسلام، فصلنامه معرفت، ش 119: 100 ـ 81. &nbs | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 130 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 125 |
||
