تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,171 |
تعداد مقالات | 8,438 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,321,380 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,565,627 |
نقش مؤلفه های قدرت ملی در تحقق متعالی حکمرانی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران | ||
فصلنامه آفاق امنیت | ||
دوره 13، شماره 47، مرداد 1399، صفحه 53-79 اصل مقاله (1016.26 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
فتح الله کلانتری1؛ اکبر خزلی* 2 | ||
1عضو هیئت علمی دافوس آجا و پژوهشگر جنگ آینده، تهران، ایران | ||
2نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری امنیت ملی داعا و پژوهشگر دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران | ||
تاریخ دریافت: 06 اردیبهشت 1400، تاریخ پذیرش: 06 اردیبهشت 1400 | ||
چکیده | ||
امنیت ملی بدون توجه به تهدید و قدرت ملی معنی ندارد و از طرفی قدرت ملی هم درهمآمیختگی زیادی با تهدید و امنیت ملی دارد. مفاهیم «تهدید ـ امنیت و قدرت ملی» پایههای مهم و لازم و ملزوم برای حکمرانی امنیت ملی هستند. تهدید و امنیت مفاهیمی ابهامآمیز و انتزاعی هستند که درهمتنیدگی عمیقی با هم دارند، به همین دلیل برداشت ثابت و تعریف یکسانی برای این مفاهیم وجود ندارد، قدرت ملی مفهومی تعریف شده و مشخص است که شامل ُبعد، مؤلفه، شاخص و یکسری عواملِ ثابت و متغیر میباشد. هدف اصلی پژوهش اولویتبندی و تعیین نقش مؤلفههای اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و نظامی برای تحقق حکمرانی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. این پژوهش کاربردی و بهروش زمینهای ـ موردی انجام گردیده و با استفاده از نرمافزار SPSS تجزیهوتحلیل شده است، روش جمعآوری اطلاعات میدانی و کتابخانهای بوده و جامعۀ نمونه 73 نفر میباشد. ترتیب اولویت حلقههای امنیتی: نظامی ـ سیاسی ـ فرهنگی و اقتصادی است، اما حلقههای تهدیداتی: اقتصادی ـ فرهنگی ـ سیاسی و نظامی است، بنابراین حلقههای امنیتی و تهدیداتی عکس هم هستند. ایران هر سه طیف تهدید: منفی ـ صفر و مثبت را دارد. مؤلفههای قدرت ملی داری 6 عامل اقتصادی، 8 عامل سیاسی، 11 عامل نظامی و 5 عامل فرهنگی است. تعداد 5 عامل دارای دو نقش هستند، درمجموع مؤلفههای قدرت ملی دارای 30 عامل و 35 نقش: «22 نقش قوت، 4 نقش ضعف، 3 نقش فرصت و 6 نقش تهدید» میباشند. طبق نقشهای بالا، جمهوری اسلامی ایران در موقعیت راهبردی «تهاجمی» قرار دارد، بر اساس نظریۀ «موازنۀ تهدید» حکمرانی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران باید از دکترین «تدافعیِ تهدید محور و کُنشی» به دکترین «تهاجمیِ امنیت محور و فراکُنشی» که بر گرفته از نظریۀ «موازنۀ قوا» است تبدیل گردد. | ||
کلیدواژهها | ||
تهدید؛ امنیت ملی؛ حکمرانی؛ قدرت ملی؛ ج.ا.ایران | ||
مراجع | ||
- امام خامنهای(مدظلهالعالی)، سیدعلی، مجموعۀ بیانات، قابل دسترسی در: www.khamenei.ir
- احدی، محمد (1395)، جغرافیای امنیتی کشورهای همجوار، تهران: انتشارات شهید صیاد شیرازی. - احدی، محمد (1398)، جغرافیای امنیتی خاورمیانه، تهران: انتشارات داعا. - بوزان، باری؛ دوویلد، پاپ؛ ویور، اولی (1392)، مناطق و قدرتها و چهارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، ترجمۀ علیرضا طیب، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی. - بوزان، باری (1397)، مردم دولتها و هراس، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی. - پوریان، محمدتقی؛ درخشان، مجتبی (1392)، ثبات سیاسی و امنیت در ایران، امنیتپژوهی، دورۀ 12، شمارۀ 44: 57 تا 79. - تلیس، اشلی، جانیک بایالی، کریستوفر لین، ملیسا، مکفرسون (1383)، سنجش قدرت ملی در عصر فراصنعتی، تهران: انتشارات مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر. - تاجیک، محمدرضا (1381)، مقدمهای بر استراتژیهای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، رهیافتها و راهبردها، جلد اول، تهران: فرهنگ گفتمان. - قاسمی، فرهاد (1395)، نظریههای روابط بینالملل و مطالعات منطقهای، تهران: بنیاد حقوقی میزان. - روشندل، جلیل (1374)، امنیت ملی و نظام بینالملل، تهران: انتشارات سمت. - حافظنیا، محمدرضا (1390)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: انتشارات پاپلی. - مرادیان، محسن(1394)، شناخت و ارزیابی تهدیدهای نظامی آینده در حوزۀ مأموریت آجا، تهران: مرکز مطالعات راهبردی آجا. - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی (خرداد 1398)، امنیتاجتماعی، قابل دسترسی در: | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 645 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 454 |