اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات34
تعداد شماره‌ها1,325
تعداد مقالات9,502
تعداد مشاهده مقاله9,478,588
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,786,977
جلالی, محمد, محمودزاده واشان, مهدی, یعقوبی فورگ, نورمحمد. (1403). ارائه الگوی مرحله‌ای تاب‌آوری با تأکید بر ظرفیت‌های اجتماع‌محور در شرایط بحران. پدافند الکترونیکی و سایبری, 16(2), 155-127.
محمد جلالی; مهدی محمودزاده واشان; نورمحمد یعقوبی فورگ. "ارائه الگوی مرحله‌ای تاب‌آوری با تأکید بر ظرفیت‌های اجتماع‌محور در شرایط بحران". پدافند الکترونیکی و سایبری, 16, 2, 1403, 155-127.
جلالی, محمد, محمودزاده واشان, مهدی, یعقوبی فورگ, نورمحمد. (1403). 'ارائه الگوی مرحله‌ای تاب‌آوری با تأکید بر ظرفیت‌های اجتماع‌محور در شرایط بحران', پدافند الکترونیکی و سایبری, 16(2), pp. 155-127.
جلالی, محمد, محمودزاده واشان, مهدی, یعقوبی فورگ, نورمحمد. ارائه الگوی مرحله‌ای تاب‌آوری با تأکید بر ظرفیت‌های اجتماع‌محور در شرایط بحران. پدافند الکترونیکی و سایبری, 1403; 16(2): 155-127.

ارائه الگوی مرحله‌ای تاب‌آوری با تأکید بر ظرفیت‌های اجتماع‌محور در شرایط بحران

مطالعات مدیریت بحران
دوره 16، شماره 2، مرداد 1403، صفحه 155-127    اصل مقاله (1.63 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
محمد جلالی* 1؛ مهدی محمودزاده واشان2؛ نورمحمد یعقوبی فورگ3
1دانشجوی دکترای مدیریت، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسالمی، بیرجند، ایرا ن
2استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایرا ن
3استاد، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشواه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
تاریخ دریافت: 30 فروردین 1403،  تاریخ پذیرش: 06 مرداد 1403 
چکیده
طی سال‌های اخیر به‌کارگیری ظرفیت‌های اجتماع‌محور به‌عنوان یکی از راهکارهای مهم جهت افزایش تاب‌آوری جوامع در شرایط بحران، مورد توجه بسیاری از صاحب‌نظران و محققان قرار گرفته است. ازاین‌رو پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی مرحله‌ای تاب‌آوری با تأکید بر ظرفیت‌های اجتماع‌محور در شرایط بحران انجام شده است. بدین منظور با استفاده از روش فراترکیب و جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی در محدوده زمانی 2000 تا 2023 میلادی و 1380 تا 1402 شمسی، درنهایت 56 پژوهش که ارتباط نزدیکی با موضوع پژوهش داشتند انتخاب گردیدند و پس از تحلیل محتوای آن‌ها ابعاد و کدهای مربوطه استخراج شدند. بر اساس یافته‌های پژوهش، 18 مفهوم و 66 کد در قالب سه بعد سازمانی، گروهی و فردی به‌منظور افزایش تاب‌آوری جوامع در شرایط بحران که با تأکید بر ظرفیت‌های اجتماع‌محور بودند، برچسب‌گذاری شدند. درنهایت پس از طی گام‌های پژوهش الگوی تاب‌آوری با تأکید بر ظرفیت‌های اجتماع‌محور در شرایط بحران در چهار مرحله بررسی و شناسایی الزامات و پیش‌نیازها، قبل از بحران، حین بحران و پس از بحران ارائه گردید.
کلیدواژه‌ها
مدیریت؛ بحران؛ تاب آوری؛ اجتماع محور
مراجع
         1. سجادی، حمید (1398). شناسایی و تحلیل مؤلفه‌های تاب‌آوری جامعه ایران در مقابل با اپیدمی کووید 19. دوفصلنامه علمی مطالعات قدرت نرم، 9(2)، 91-117.

  1. گویا، محمدمهدی (1390). برنامه ملّی عملیات پاسخ به بیماری‌های واگیر در بلایا و فوریت‌ها. معاونت بهداشت- مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر، تهران: راز نهان.
  2. صادقی، نرگس؛ آذربایجانی، علیرضا؛ عزیزخانی، فاطمه؛ کاویانی، زهرا؛ حجتی، علی (1399). ارزیابی ابعاد اقتصادی کلان شیوع ویروس کرونا. معاونت‌های پژوهش‌های اقتصادی، تهران: دفتر مطالعات اجتماعی. .
  3. نیک‌پور، عامر؛ لطفی، صدیقه؛ یاراحمدی، منصوره (1400). ارزیابی میزان تاب‌آوری شهر نورآباد ممسنی در برابر سوانح طبیعی (زلزله). دوفصلنامه علمی پژوهشی مدیریت بحران، 19، 57-71.
  4. بسطامی‌نیا، امیر؛ رضائی، محمدرضا؛ سرائی، محمدحسین (1397). تبیین و تحلیل تاب‌آوری برای مقابله با سوانح طبیعی. فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، 8(3)، 209-224.
6 بشیری، سعید؛ بیات، بهرام؛ جمشیدی، شروین؛ صالح‌زاده، رضا (1400). سیر تکوین و تحول الگوهای مفهومی تاب‌آوری در مدیریت بحران جوامع. فصلنامه علمی امنیت ملی، 11(39)، 259-288.

  1. مطهری، زینب‌السادات؛ رفیعیان، مجتبی (1395). تبیین مدلی به‌منظور ارتقاء مدیریت خطر بحران با رویکرد اجتماع‌محور، نمونه موردی: یکی از اجتماعات محلی تهران. فصلنامه معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، 9(17)، 401-389.
  2. قربانی، مهدی؛ عوض‌پور، لیلا؛ سیرمی‌راد، مرضیه، (1396). تحلیل سرمایه اجتماعی بهره‌برداران مرتع در راستای مدیریت اجتماع‌محور سرزمین (منطقه مورد مطالعه: شهرستان ریگان، استان کرمان). نشریه علمی پژوهشی مرتع، 11(4)، 445-436.
  3. صالحی نودز، اسما؛ یعقوبی، نورمحمد؛ کیخا، عالمه (1400). طراحی الگوی مدیریت بحران اجتماع‌محور با استفاده از رویکرد فراترکیب. فصلنامه مطالعات مدیریت دولتی ایران، 4(2)، 71-102.
  4. سند راهبردی ملی مدیریت بحران (1400). سازمان مدیریت بحران کشور، پژوهشکده سوانح طبیعی.
  5. رمضان‌زاده لسبوئی، مهدی (1395). مبانی و مفاهیم تاب‌آوری شهری (مدل‌ها و الگوها). مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
  6. محمدی، اکبر؛ آشوری، کسری؛ رباطی، محمد بشیر (1396). تببین و ارزیابی مؤلفه‌های تاب‌آوری نهادی و اجتماعی در سکونتگاه‌های خودانگیخته شهری. فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات شهری، 22، 75-88.
  7. ملکی، سعید؛ امنپور، سعید؛ شجاعیان، علی؛ رضوی، معصومه (1399). بررسی و سنجش میزان تاب‌آوری در ابعاد کالبدی و اجتماعی در برابر زلزله (مطالعه موردی شهر ایذه). مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 7(22)، 81-111.
  8. محمودی سفید کوهی، عقیل؛ رسولی، سید حسن (1396). سنجش و ارزیابی کاهش خطرات زلزله با تأکید بر تاب‌آوری شهری. فصلنامه پژوهش‌های نوین علوم جغرافیایی، معماری و شهرسازی، 1(10)، 227-263.
  9. دلشاد، مهدیه؛ طبیبیان، منوچهر؛ حبیبی، سید محسن (1400). واکاوی مفهوم تاب‌آوری فضایی- کالبدی در برابر زلزله، معرفی و اولویت‌بندی مهم‌ترین معیارهای آن با استفاده از مدل Fuzzy-AHP، مورد مطالعاتی: بافت مرکزی شهر رشت. معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، 36، 203-224.
  10. احمدزاده کرمانی، حمید؛ امین‌زاده گوهرریزی، بهرام (1399). ارزیابی ابعاد تاب‌آوری شهری با استفاده از روش میانگین مجموع فواصل از حد بهینه. هویت شهر، 41(14). 33-115.
  11. بهرامی، سیروان؛ سرور، رحیم؛ اسدیان، فریده (1396). تحلیلی بر وضعیت تاب‌آوری محلات شهر سنندج (مطالعه موردی: محلات سرتپوله، شالمان و حاجی‌آباد). مطالعات محیطی هفت حصار، 22(6)، 45-62.
  12. ابدالی، سعقوب؛ امینی، میلاد؛ پوراحمد، احمد؛ خندان، اسحاق (1398). بررسی و مقایسه تاب‌آوری اجتماعات ازپیش‌ایجادشده و اجتماعات برنامه‌ریزی‎‌‌شده به‌منظور کاهش اثرات سوانح طبیعی (زلزله) مطالعه موردی: شهر نورآباد و مسکن مهر شهر نورآباد. فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی، 28(110)، 147-161.
  13. حسن‌زاده، توکل ؛ زندمقدم، محمدرضا؛ کرکه‌آبادی، زینب (1398). ارزیابی میزان تاب‌آوری بافت‌های فرسوده در مقابل مخاطرات طبیعی مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر سمنان. فصلنامه شهر پایدار، 2(4)، 83-99.
  14. صادقی، علیرضا (1397). تحلیل فضایی تاب‌آوری کالبدی بافت‌های فرسوده شهری با رویکرد مدیریت بحران (مطالعه موردی: منطقه 10 شهر تهران). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
  15. رضایی، محمدرضا (1389). تبیین تاب‌آوری اجتماعات شهری به‌منظور کاهش اثرات سوانح طبیعی (زلزله)؛ مطالعه موردی: کلانشهر تهران. رساله دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس.
  16. مرادزاده، عبدالباسط؛ قاسمی، محمد؛ سالارزهی، حبیب‌الله؛ یعقوبی، نورمحمد؛ بذرافشان، جواد (1397). توانمندسازی اجتماع‌محور: ارزیابی ظرفیت سرمایه اجتماعی ذی‌نفعان محلی. مدیریت سرمایه اجتماعی، 5(4)، 503-522.
  17. رفیعیان، مجتبی؛ خدائی، زهرا؛ داداش‌پور، هاشم (1393). ظرفیت‌سازی اجتماعات محلی به‌مثابه رویکردی در توانمندسازی نهادهای اجتماعی. جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 1(2)، 133-160.
  18. امیری، علی؛ زارعی، حسین؛ مسعودی راد، ماندانا؛ حاتمی‌نژاد، حسین (1401). شناسایی مؤلفه‌های اثرگذار بر افزایش میزان تاب‌آوری اقتصادی و اجتماعی شهری در مواجهه با بحران زلزله مطالعه موردی: شهرستان بروجرد. فصلنامه علمی- پژوهشی آمایش محیط، 57، 189-211.
  19. مصدق راد، علی محمد؛ کریمی، فرشته؛ عزتی، فرحناز (1399). تاب‌آوری نظام سلامت: یک مرور مفهومی. فصلنامه تحقیقات نظام سلامت حکیم، 23(4)، 463-486.
  20. حیدری ساربان، وکیل (1398). مطالعه و تحلیل عوامل بهبود تاب‌آوری روستاییان پیرامون بحران زلزله (مطالعه موردی: دهستان از و مدل شمالی، شهرستان ورزقان). فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، 9(3)، 703-717.
  21. رضایی، محمدرضا؛ سرائی، محمدحسین؛ بسطامی‌نیا، امیر (1395). تبیین و تحلیل مفهوم «تاب‌آوری» و شاخص‌ها و چارچوب‌های آن در سوانح طبیعی. فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران. 6(1)، 32-46.
منابع لاتین

  1. Shi, L., Gao, D., Wang, X., Lin, J., Chen, D., Hi, T., Xia, Y., & Wang, D. (2023). Community resilience enhances epidemic prevention: Moderating role of residents’ participation in community-based epidemic prevention. International Journal of Disaster Risk Reduction, 97, 1-17.
  2. Aghababaei, M., & Koliou, M. (2022). An agent-based modeling approach for community resilience assessment accounting for system interdependencies: Application on education system. Engineering Structures, 255, 1-13
  3. Rose, A. (2004). Defining and measuring economic resilience to disasters. Disaster Prevention and Management, 13(9), 307-314.
  4. Norris, F. H., Stevens, S. P., Pfefferbaum, B., Wyche, K. F., & Pfefferbaum, R. L. (2008). Community resilience as a metaphor, theory, set of capacities, and strategy for disaster readiness. American Journal of Community Psychology 41(1-2), 127-150.
  5. Boley, B. B., McGehee, N. G., Perdue, R. R., & Long, P. (2014). Empowerment and resident attitudes toward tourism: Strengthening the theoretical foundation through a Weberian lens. Annals of Tourism Research, 49, 33-50.
  6. Strzelecka, M., Boley, B. B., & Woosnam, K., K. (2017), Place attachment and empowerment: Do residents need to be attached to be empowered? Annals of Tourism Research, 66, 61-73.
  7. Dangi, T. B., & Jamal. T. (2016). An Integrated Approach to “Sustainable Community Based Tourism”. Sustainability, 8(5), 1-32.
  8. Elkady, S., Hernantes, J., & Labaka, L. (2023). Towards a resilient community: A decision support framework for prioritizing stakeholders’ interaction areas. Reliability Engineering & System Safety, 237, 1-15. 41. Islam, M. R. (2023). Community Resilience Initiatives Among River Erosion Affected People in Bangladesh. Disaster, Displacement and Resilient Livelihoods: Perspectives from South Asia.
  9. Carmen, E., Fazey, I., Ross, H., Bedinger, M., Smith, F. M., Prager, K., McClymont, K., & Morrison, D. (2022). Building community resilience in a context of climate change: The role of social capital. Springer, 51, 1371-1387.
  10. Wei, L., & Zhaoyang, S. (2020). Review of studies on the resilience of urban critical infrastructure networks. Reliability Engineering and System Safety, 193.
  11. Scherzer, S., Lujala, P., & Ketil Rød, J. (2019). A community resilience index for Norway: An adaptation of the Baseline Resilience Indicators for Communities (BRIC). International Journal of Disaster Risk Reduction, 36, 1-17.
  12. Pandey, C. L. (2019). Making communities disaster resilient: Challenges and prospects for community engagement in Nepal. An International Journal Disaster Prevention and Management, 28(1), 106-118.
  13. Saja, A. M. A., Teo, M., Goonetilleke, A., Ziyath, A. M. (2018). An inclusive and adaptive framework for measuring social resilience to disasters. International Journal of Disaster Risk Reduction, 28, 862-873.
  14. Yun-cai, W., Jia-ke, Sh., Wei-ning, X., & Jie-Qiong, W. (2018). Identifying characteristics of resilient urban communities through a case study method. Journal of Urban Management, 7, 141-15.
  15. Sarker, Md. N. I., Wu, M., Monirul Alam, G. M., & Shouse, R. C. (2020). Life in riverine islands in Bangladesh: Local adaptation strategies of climate vulnerable riverine island dwellers for livelihood resilience. Land Use Policy, 94, 1-7.
  16. Azad, M. A. K., Salim Uddin, M., Zaman, S., Ashraf, M. A. (2020). Community-based Disaster Management and Its Salient Features: A Policy Approach to People-centred Risk Reduction in Bangladesh. Asia-Pacific Journal of Rural Development, 29(2), 1-26.
  17. Ali, M. S. S., Arsyad, M., Kamaluddin, A., Busthanul, N., Dirpan, A. (2019). Community Based Disaster Management: Indonesian Experience.  1st International Conference on Global Issue for Infrastructure, Environment & Socio-Economic Development, Makassar, Indonesia.
  18. Liu, Y., Yin, K., Chen, L., Wang, W., & Liu, Y. (2016). A community-based disaster risk reduction system in Wanzhou, China. International Journal of Disaster Risk Reduction, 16, 1-21.
  19. Nareth, M. Ch. (2016). Disaster Management in Cambodia: Community-Based Disaster Risk Management in the Case of Drought in Aoral District. Master of Arts of (Asia-Pacific Studies) Major Field/Faculty/University, Thammasat University.
  20. Kwok, A. H., Doyle, E. E. H., Becke, J., Johnston, D., & Paton, D. (2016). What is ‘social resilience’? Perspectives of disaster researchers, emergency management practitioners, and policymakers in New Zealand. International Journal of Disaster Risk Reduction, 19, 197-211.
  21. Tracey, Sh. (2015). Organizational Resilience Indicators Based on a Salutogenic Orientation. A thesis submitted to the Telfer School of Management in conformity with the requirements for the degree of Master of Science in Health Systems, University of Ottawa.
  22. Jukrkorn, N., Sachdev, H., & Panya, O. (2014). Community-based flood risk management: lessons learned from the 2011 flood in central Thailand. WIT Transactions on Ecology and The Environment, 184, 75-86.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 115
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 187