اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 34 |
| تعداد شماره‌ها | 1,330 |
| تعداد مقالات | 9,556 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,735,381 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,945,732 |
بررسی اثرات تمدنی نظریه روانکاوی فروید و نقد آن بر اساس نظریه فطرت شهید مطهری | ||
| مطالعات میان رشته‌ای تمدنی انقلاب اسلامی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 تیر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| محمد حسین شاه آبادی* | ||
| دکترای ارتباطات، پژوهشگر، دانشگاه جامع امام حسین علیه‌السلام، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 30 بهمن 1403، تاریخ بازنگری: 15 خرداد 1404، تاریخ پذیرش: 08 تیر 1404 | ||
| چکیده | ||
| جریان‌های روان‌شناسی اگرچه به ظاهر بیشتر رویکردهای فردی و کمتر تمدنی داشته‌اند، اما درست یا غلط توانسته‌اند اثرات تمدنی بسیاری بگذارند. یکی از مهم‌ترین این جریان‌ها، رویکرد روانکاو فروید است که جزو پیشگامان روان‌شناسی است. نقش هدف از این پژوهش، بررسی اثرات تمدنی نظریه روانکاوی زیگموند فروید و نقد آن بر اساس مبانی نظری فطرت در اندیشه شهید مرتضی مطهری است. این تحقیق در تلاش است تا با تحلیل تطبیقی دو دیدگاه متفاوت درباره ماهیت انسان، نقش این مبانی در شکل‌دهی به تمدن‌های انسانی را روشن سازد. روش پژوهش به صورت تحلیلی تطبیقی انجام شده است. در این راستا ابتدا مبانی نظریه‌ی روانکاوی فروید شامل ساختار شخصیت، مکانیسم‌های دفاعی، مراحل رشد روانی و نگاه فروید به زن و اضطراب بررسی گردید. سپس اثرات تمدنی این نظریه در حوزه‌های روان‌درمانی، فلسفه، علوم شناختی، هنر و تغییرات اجتماعی تحلیل شد. در ادامه، نظریه فطرت شهید مطهری تبیین شد و کارکرد آن در ایجاد نظام‌های اخلاقی، حقوقی و فرهنگی مورد بررسی قرار گرفت. در پایان، مقایسه‌ای تطبیقی میان این دو دیدگاه صورت گرفت و نقد مبنایی نظریه روانکاوی ارائه گردید. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نظریه روانکاوی فروید با تأکید بر نیروهای ناهشیار و تعارضات درونی، تصویری تقلیل‌گرایانه از انسان ارائه می‌دهد که تمدنی مبتنی بر سرکوب غرایز و بحران‌های درونی می‌سازد. در مقابل، نظریه فطرت شهید مطهری با تأکید بر آگاهی، اختیار و سرشت الهی انسان، الگوی تمدنی تعالی‌بخش، اخلاقی و معنویت محور را مطرح می‌کند و از این رهگذر نشان می‌دهد که روانکاوی فروید تا چه میزان ناکام و مخرب است. این پژوهش بر ضرورت بازنگری در مبانی انسان‌شناختی تمدن معاصر و احیای مفهوم فطرت در نظریه‌پردازی‌های تمدنی تأکید می‌نماید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تمدن؛ روانکاوی؛ فروید؛ نظریه فطرت؛ شهید مطهری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Civilizational Implications of Freud’s Psychoanalytic Theory and Its Critique Based on Shahid Motahhari’s Theory of Fitrah | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Hossein Shahabadi | ||
| PhD in Communication, Researcher, Imam Hossein Comprehensive University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Although psychological schools have often focused on the individual level rather than on civilizational dimensions, they have nevertheless exerted profound civilizational impacts. Among the most influential of these schools is Sigmund Freud’s psychoanalysis, a pioneering approach in psychology. The purpose of this study is to examine the civilizational effects of Freud’s psychoanalytic theory and to critique it through the lens of Shahid Morteza Motahhari’s theory of fitrah. Employing a comparative–analytical method, the research first explores the foundations of Freud’s theory, including personality structure, defense mechanisms, psychosexual stages of development, and his views on women and anxiety. It then analyzes the civilizational consequences of psychoanalysis in psychotherapy, philosophy, cognitive sciences, art, and social change. Subsequently, Motahhari’s theory of fitrah is elaborated, highlighting its role in shaping ethical, legal, and cultural systems. Finally, the study undertakes a comparative critique, revealing that Freud’s psychoanalysis, with its emphasis on unconscious drives and inner conflicts, presents a reductionist view of human nature and generates a civilization shaped by repression and inner crises. In contrast, Motahhari’s theory, grounded in human awareness, free will, and a divine essence, offers a civilizational model oriented toward moral, spiritual, and transcendent development. The findings underscore the need to reconsider anthropological foundations in contemporary civilization-building and to revive the concept of fitrah in civilizational theorization. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Civilization, psychoanalysis, Freud, theory of nature, Shahid Motahari | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 79 |
||