تاریخ دریافت: 10 مرداد 1395،
تاریخ بازنگری: 27 آذر 1398،
تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1397
چکیده
هدف این پژوهش، تدوین منشور اخلاقی ـ حقوقی مشاغل براساس دیدگاه اهل بیت(ع) است. این پژوهش به روش تحلیل محتوا انجام شده است. برای دستیابی به این هدف به روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع موارد معروف، کتاب مفاتیح‌الحیات انتخاب شد؛ سپس محتوای کتاب از نظر ویژگیهای اخلاقی و حقوقی مشاغل مورد تحلیل قرار گرفت. در این تحلیل، ابتدا مفاهیم مرتبط با ویژگیهای اخلاقی و حقوقی مشاغل استخراج، سپس مفاهیم براساس محتوای مشترک، طبقه‌بندی شد و در نهایت مفاهیم طبقه‌بندی شده براساس محتوا به مشاغل مختلف اختصاص یافت؛ به این ترتیب، منشور عمومی اخلاقی ـ حقوقی (مشترک در همه مشاغل) و منشور اختصاصی اخلاقی ـ حقوقی (به تفکیک برای بیست شغل) براساس دیدگاه اهل بیت (ع) تدوین و اعتبار و پایایی منشور مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. در مجموع با توجه به این منشور، نقشه منشور اسلامی اخلاقی ـ حقوقی مشاغل ترسیم شد که در این نقشه، آداب فکری، گفتاری و رفتاری متناسب با مشاغل مختلف و رابطه انسان با خدا، انسان با انسان، انسان با حیوان، انسان با طبیعت و انسان با مصنوعات مورد توجه قرار گرفته است.
Designing an Ethical- Law Charter for Jobs, on the Basis of Mafatih-Alhayat
نویسندگان [English]
Mahdieh Sadat Khoshooei
PhD. at Esfahan University
چکیده [English]
This research is intended to design an ethical-law charter for jobs, based on the views of Ahl-Albayt (AS). This research follows content analysis method. A purposive reputational sampling method is used to carry out this research, according to which Mafatih-Alhayat was selected to be studied. It was reviewed to analyze its ethical and law related specifications for jobs. The concepts relating to ethical and law specifications of jobs were first derived from the book. Then, they were classified based on their common contents. Finally, the classified conceptual concepts were associated to the related jobs. Accordingly, a general ethical-law charter (common in all jobs), as well as a specific charter (distinguished for 20 jobs) were designed based on the views of Ahl-Albayt. The validity and reliability of the charters were confirmed by the experts. The plan of the Islamic ethical-law chart for jobs was designed, in which the thought, speech, and behavior norms suitable to the jobs, as well as the relation of man-to-God, man-to-man, man to animals, man-to-nature, and man-to- other creatures were considered.
کلیدواژه‌ها [English]
Ahl-Albayt, general ethical-law chart of jobs, specific ethical-law chart of jobs, Mafatih-Alhayat
مراجع
احمدی، علی اکبر؛ اشرف جهانی، آزیتا (1391). تأثیر متغیرهای جمعیت‌شناختی و منشور اخلاقی سازمان بر برداشتها و نگرشهای اخلاقی مدیران. اخلاق در علوم و فناوری. س 7. ش 2: 12 ـ 1.
اردلان، محمدرضا؛ قنبری، سیروس؛ فیضی، کاوه؛ سیف‌پناهی، حامد؛ زندی، خلیل (1393). رابطه اخلاق کار اسلامی با درگیری شغلی. اخلاق زیستی. س 4. ش 13: 92 ـ 49.
امیرکبیری، علیرضا؛ داروئیان، سهیلا (1390). برداشت‌های اخلاق حرفه‌ای مدیران در کسب و کارهای کوچک و متوسط. اخلاق در علوم و فناوری. س 6. ش 1: 93 ـ 84.
امینی، ابوالقاسم؛ صادق تبریزی، جعفر؛ شقاقی، عبدالرضا؛ نریمانی، محمدرضا (1392). میزان رعایت منشور حقوق بیمار در مراکز سرپایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز: دیدگاه گیرندگان خدمات سلامت. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. س 13. ش 7: 622 ـ 611.
جوادی آملی، عبدالله (1391). مفاتیح‌الحیات. چ 1. قم: مرکز نشر اسراء.
حاتمی، حمیدرضا؛ کریمی خوزانی، علی (1388). پنج گام کلیدی در تدوین و ترویج منشور اخلاقی سازمان پلیس. توسعه انسانی پلیس. س 6. ش 22: 17 ـ 7.
حسن‌زاده ثمرین، تورج؛ حسن‌زاده، محمد صادق؛ شیری چلکاسری، الهام (1393). بررسی و تبیین رابطه بین اخلاق کار و رفتار غیر مولد سازمان تأمین اجتماعی استان گیلان. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی. س 4. ش 4: 107 ـ 89.
حسنی، محمد؛ حیدری‌زاده، زهرا؛ قاسم‌زاده علیشاهی، ابوالفضل (1391). بررسی نقش و تأثیر اخلاق اسلامی کار و فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه شهید چمران اهواز. مدیریت اسلامی. س 20. ش 2: 32 ـ 9.
خشوعی، مهدیه سادات؛ نوری، ابوالقاسم (1392). ساختار عاملی فضیلت سازمانی و نقش رفتار شهروندی سازمانی در آن. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. س 14. ش 4: 34 ـ 26.
خشوعی، مهدیه سادات (1393الف). ویژگیهای روان‌سنجی مقیاس شجاعت اخلاقی حرفه‌ای و سنجش آن با توجه به ویژگیهای جمعیت‌شناختی. مشاوره شغلی و سازمانی. س 6. ش 20: 58 ـ 44.
خشوعی، مهدیه سادات (1393ب). شبیه‌سازی سازمانی در مدیریت منابع انسانی؛ از نظریه تا عمل (راهنمای پژوهشگران و سازمان‌ها). اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.
داورزنی، محسن (1389). مقایسه حقوق بیماران در تحقیقات پزشکی در جهان. حقوق پزشکی. س 4. ش 14: 129 ـ 101.
درگاهی، حسین؛ سادات طهرانی، سیده غزال (1393). بررسی ارتباط بین اخلاق مدیریت و تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تهران. مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی. س 7. ش 1: 62 ـ 43.
رجبی‌پور میبدی، علیرضا؛ دهقانی فیروزآبادی، مرتضی (1391). رابطه اخلاق کار اسلامی با تعهد سازمانی و رضایت شغلی در پرستاران. اخلاق زیستی. س 2. ش 6: 92 ـ 49.
رضایی، مصیب؛ شعبانی، احمد؛ سیادت، سید علی؛ نادری خراجی، فاطمه (1392). میزان کاربست مؤلفه‌های منشور اخلاق حرفه‌ای نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در بین کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان یزد. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی. س 19. ش 1: 20 ـ 5.
رنجبر، هادی؛ حق دوست، علی اکبر؛ صلصالی، مهوش؛ خوشدل، علیرضا؛ سلیمانی، محمد علی؛ بهرامی، نسیم (1391). نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی: راهنمایی برای شروع. مجله دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران. س 10. ش 3: 250 ـ 238.
رونقی، محمد حسین؛ فیضی، کامران (1390). ارائه الگوی اخلاق کاری کارکنان بانک‌های خصوصی ایران. اخلاق در علوم و فناوری. س 6. ش 2: 46 ـ 40.
سلیمانی، نادر؛ عباس‌زاده، ناصر؛ نیاز آذری، بهروز (1391). رابطه اخلاق کار با رضایت شغلی و استرس شغلی کارکنان در سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای شهر تهران. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. س 3. ش 1: 38 ـ 21.
صادقی، احمد؛ و خمرنیا، محمد (1392). اخلاق حرفه‌ای در مدیریت سلامت زمینه‌ساز رعایت حقوق بیمار. اخلاق پزشکی. س 7. ش 24: 175 ـ 163.
صالح‌نیا، منیره؛ اله توکلی، زینب (1388). اخلاق سازمانی با تأکید بر منشور اخلاقی. اخلاق در علوم و فناوری. س 4. ش 3 و 4. 78 ـ 66.
غلامی، مریم؛ خجسته‌فر، مرضیه؛ مروج، حسین؛ کاووسی، زهرا (1395). بررسی میزان انتظارات و رعایت حقوق بیماران در بخش اورژانس بیمارستان نمازی شیراز سال 1394. مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی. س 9. ش 1: 62 ـ 50.
فرامرز قراملکی، احد (1388). مبانی ترویج اخلاق حرفه ای در دانشگاه. پژوهش‌نامه اخلاق. ش 3: 24 ـ 9.
فرهود، داریوش (1391). منشور اخلاقی سلامت؛ ده آیین پزشکی در حرمت پزشک، منزلت بیمار، سلامت جامعه. اخلاق در علوم و فناوری. س 7. ش 1: 5 ـ 1.
محمدی‌مهر، غلامرضا (1387). روش تحلیل محتوا (راهنمای عملی تحقیق). تهران: گنجینه علوم انسانی ـ دانش نگار.
مقیمی خراسانی، علیه. (1394). رابطه اخلاق کار و خلاقیت کارکنان. اخلاق در علوم و فناوری. س 10. ش 3: 92 ـ 85.
Bonini Campos, J. A. D., & Do Prado C, D. d. (2012). Cross-cultural adaptation of the Portuguese version of the Patient-Generated Subjective Global Assessment. Nutricion Hospitalaria, 27, 583-594.
Teddlie, C., & Tashakkori, A. (2009). Foundations of mixed methods research: integrating quantitative and qualitative techniques in the social and behavioral sciences. London: SAGE.
