اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 38 |
| تعداد شماره‌ها | 1,240 |
| تعداد مقالات | 8,994 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,845,221 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,706,786 |
حل مسئله شکاف بین علم و عمل اخلاقی ازطریق آموزه قرآنی «شاکله» (باتأکیدبر اخلاق کاربردی) | ||
| پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
| مقاله 5، دوره 26، شماره 39، شهریور 1397، صفحه 107-126 اصل مقاله (327.94 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| محسن ایزدی* | ||
| دانشیار گروه معارف دانشگاه قم | ||
| تاریخ دریافت: 12 شهریور 1397، تاریخ پذیرش: 31 شهریور 1397 | ||
| چکیده | ||
| مسئله شکاف بین علم و عمل اخلاقی از دیرباز مورد توجه آموزههای دینی و نیز بسیاری از فیلسوفان و اندیشمندان بوده است. سقراط و افلاطون، معرفت را معادل فضیلت میدانستند و بر این باور بودند که اگر انسان دارای معرفتی روشن نسبت به خوبی و بدی اعمال باشد، همین معرفت کفایت میکند که از بدی پرهیز کند و اعمال خوب را انجام دهد. ارسطو این دیدگاه را نپذیرفت و معتقد بود ضعف اراده بین علم و عمل، شکاف و فاصله ایجاد میکند. ازنظر او تربیت صحیح و عادات خوب، رافع شکاف بین علم و عمل اخلاقی است. برخی الهی‌دانان، ایمان را چاره‌کار دانسته و معتقدند برای عمل‌کردن به کارهای خوب و پرهیز از کارهای بد، لازم است علاوه‌بر علم و معرفت، ایمان هم در شخص وجود داشته باشد؛ اگر معرفت با ایمان همراه شود، به عمل میانجامد و الّا خیر. جستار پیش رو که به روش توصیفی ـ تحلیلی و با هدف ارائه راه‌حلی در مسئله «شکاف بین نظر و عمل اخلاقی» اجرا شده است، به این نتیجه دست یافت که اگر از استثنائات چشم‌پوشی کنیم و درصدد ارائه یک قاعده اخلاقی و انسانشناسانه باشیم، شاکله انسان که محصول خصلت‌های ژنتیکی، تربیت و محیط زندگی است، بیشترین تأثیر را بر نحوه عملکرد انسان دارد. اگر عملی از دوره کودکی و نوجوانی ازطریق تربیت، به عادت و ملکه تبدیل شود، این عادت تا پایان عمر، انسان را رها نخواهد کرد. بنابراین، رافع شکاف بین علم و عمل را باید در شاکلۀ خوب، جستجو کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شاکله؛ اخلاق؛ علم؛ عمل | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Solving the Gap between Science and Ethical Practice through the Qur'anic Doctrine of the Structure: Emphasis on Applied Ethics | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohsen Izadi | ||
| Associate professor of Islamic Studies, Qum University | ||
| چکیده [English] | ||
| The problem of the gap between science and ethical practice has long been dealt with by religious instructions as well as by many philosophers and scholars. Socrates and Plato regarded knowledge the same as virtue, and believed that if man possesses the knowledge of good and evil, that would suffice him to avoid evil and to perform good deeds. Aristotle did not agree with them. He believed that weakness of the will creates a gap and distance between knowledge and practice. According to Aristotle, correct instruction and good habit making do not suffice to fill the gap between knowledge and moral practice. Some theologians, however, believe that faith can solve the problem. They propose that performing good deeds and avoiding evil conducts, require faith in God as well as mastery in knowledge. If knowledge comes with faith, it leads to practice; otherwise, it fails. This descriptive-analytic research is aimed at providing a solution to the problem of the gap between theoretical and applied ethics. It has led to the idea that, ignoring minor exceptions and seeking to present an ethical and anthropological rule, the structure of man, which is the product of genetic traits, training, and the environment, is the most influential factor on human performance. Anything which is practiced in childhood and adolescence through training, and has turned into a habit will never leave man up to his death. As a result, we can look for a solution to fill the gap between knowledge and practice in the genuine structure of man. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| structure, ethics, knowledge, practice | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم نهج‌البلاغه (1381). ترجمه محمد دشتی. قم: انتشارات میراث ماندگار. ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1370). منطق و معرفت و معرفت درنظر غزالی. تهران: امیرکبیر. ابنسینا، حسین‌بن‌عبدالله (1319). تدبیر منزل. ترجمه و نگارش محمد نجمی زنجانی. تهران: انشارات ابنسینا. ارسطو (1381). اخلاق نیکوماخوس. ترجمه سیدابوالقاسم پورحسینی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. افلاطون (1376). دوره آثار افلاطون. ترجمه محمدحسن لطفی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. پاپکین، ریچارد و آوروم اسپترول (1381). کلیات فلسفه. ترجمه سیدجلال‌الدین مجتبوی. تهران: حکمت. جوادی آملی، عبدالله (1388الف). صورت و سیرت انسان در قرآن. قم: نشر اسراء. جوادی آملی، عبدالله (1388ب). مبادی اخلاق در قرآن. قم: نشراسراء. الرازی، فخرالدین محمدبن عمر (1373). التفسیر الکبیر (مفاتیح‌الغیب). ترجمه علی‌اصغر حلبی. تهران: انتشارات اساطیر. سبحانی، جعفر (1417ق). الالهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل. قم: مؤسسة الامام الصادق. سبحانی، جعفر (1421ق). محاضرات فی الالهیات. قم: مؤسسه النشر‌الاسلامی. شریعتمداری، علی (1397). اصول و فلسفه تعلیم‌وتربیت. تهران: انتشارات امیرکبیر. شکوهی، غلامحسین (بی تا). مبانی و اصول آموزش و پرورش. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی. الطباطبایی، محمدحسین (1425). الرسائل التوحیدیه. قم: مؤسسة النشر‌الاسلامی. الطباطبایی، محمدحسین (1390). علی و فلسفه الهی. ترجمه سیدابراهیم سیدعلوی. قم: دفتر انتشارات اسلامی. الطباطبایی، محمدحسین (1374). المیزان فی تفسیر‌القرآن، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی. طوسی، نصیر‌الدین (1360). اخلاق ناصری. تصحیح و توضیح مجتبی مینوی. تهران: انتشارات خوارزمی. غزالی، محمد‌بن‌محمد (1364). کیمیای سعادت. به کوشش حسین خدیوجم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. غزالی، محمد‌بن‌محمد (1989). میزانالعمل. بیروت: دارالکتب العلمیة. فرامرز قراملکی، احد (1383). اخلاق حرفه‌ای. تهران: انتشارات مجنون. فیض کاشانی، ملامحسن (بی تا). المحجة البیضاء فی تهذیب‌الاحیاء (راه روشن). ترجمه سیدمحمدصادق عارف. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی 24. کاپلستون، فریدریک (1368). تاریخ فلسفه یونان. ترجمه سیدجلال‌الدین مجتبوی. تهران: نشر علمی و فرهنگی. کلینی رازی، ابوجعفر محمدبن‌یعقوب (1365). الکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیة. مصباح یزدی، محمدتقی (1388). اخلاق در قرآن. قم: مرسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). مطهری، مرتضی (1378). مقدمهای بر جهان‌بینی. جامعه و تاریخ. ج 5. تهران: انتشارات صدرا. النراقی، محمدمهدی (1436ق). جامعالسعادات. بیروتک منشورات الاعلمی للمطبوعات. هولمز، رابرت ال (1389). مبانی فلسفه اخلاق. ترجمه مسعود علیا. تهران: انتشارات ققنوس. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 430 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 737 |
||