تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,171 |
تعداد مقالات | 8,435 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,338,097 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,584,150 |
ارائه الگوی ارتباط زناشویی کارآمد با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد | ||
فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده | ||
مقاله 1، دوره 13، شماره 45، اسفند 1397، صفحه 7-35 اصل مقاله (434.93 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
فهیمه پیرساقی* 1؛ کیانوش زهراکار2؛ علیرضا کیامنش3؛ فرشاد محسن زاده4؛ جعفر حسنی5 | ||
1دکترای مشاوره، دانشگاه خوارزمی تهران | ||
2دانشیار گروه مشاوره دانشگاه خوارزمی تهران | ||
3استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران | ||
4استادیار گروه مشاوره دانشگاه خوارزمی تهران | ||
5دانشیار گروه روانشناسی بالینی دانشگاه خوارزمی تهران | ||
تاریخ دریافت: 04 بهمن 1396، تاریخ بازنگری: 14 بهمن 1396، تاریخ پذیرش: 26 فروردین 1397 | ||
چکیده | ||
یکی از مهمترین ارکان ازدواج موفق، توانایی زوجها برای برقراری ارتباط کارآمد با یکدیگر است. بر این اساس، هدف این پژوهش، شناسایی الگوی ارتباط زناشویی کارآمد بود. این مطالعه با شیوه کیفی و با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام شد. 15 زن و مرد با استفاده از نمونهگیری داوطلبانه و مصاحبه نیمه ساختاریافته و بر اساس ملاکهای ورود به پژوهش تا حد اشباع مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج، الگوی ارتباط زناشویی کارآمد تعیین شد. در این الگو، سازگاری زناشویی به عنوان مقوله مرکزی انتخاب شد. شرایط علّی عبارت بود از سبک دلبستگی ایمن، تمایزیافتگی، بلوغ عاطفی و بلوغ فکری و شناختی. آموزههای خانواده مبدأ و دینداری به عنوان شرایط زمینهای و حمایت اجتماعی به عنوان عامل مداخلهگر انتخاب شد. راهبردهای مورد استفاده زوجها برای برقراری ارتباط کارآمد با همسرشان عبارت بود از تشویق و تعامل مثبت. در نهایت، والدگری کارآمد و کیفیت زندگی زناشویی به عنوان پیامدهای این الگو معرفی شد. از نظر پیشگیری و درمان، درک ویژگیهای کارآمدی رابطه میتواند در ارائه اطلاعات لازم برای آموزش ارتباط کارآمد به زوجها و نیز در ارائه مداخلات مناسب برای همسرانی مؤثر واقع شود که دچار ناکارآمدی ارتباط زناشویی هستند. | ||
کلیدواژهها | ||
ارتباط زناشویی؛ ارتباط زناشویی کارآمد؛ پژوهش کیفی؛ نظریه داده بنیاد | ||
مراجع | ||
آقابابایی، ناصر؛ فراهانی، حجتاله (1390). نقش رگه قدردانی در پیشبینی بهزیستی روانشناختی و فاعلی. روانشناسی تحولی. 8(29)، 84 ـ 75. استراوس، آنسلم؛ کربین، جولیت (1391). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینهای. ترجمه ابراهیم افشار. تهران: نشر نی. افروز، غلامعلی (1393). مبانی روانشناختی خانواده و رابطه زن و شوهر با تأکید بر حقوق عاطفی متقابل. تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان. بخشوده، اسماء؛ بهرامیاحسان، هادی؛ رضازاده، محمدرضا (1392). نقش انتظارات زناشویی و ارتباطهای سالم (مناسبات زوجی دین محور) در پیشبینی کیفیت زندگی. علوم روانشناختی. 13(49). بهرامیاحسان، هادی؛ رضازاده، محمدرضا؛ اسدالهتویسرکانی، مریم؛ زهرایی، شقایق (1391). تأثیر سبکهای والدگری ادراک شده و رضایتمندی زناشویی در تبیین رواندرستی فاعلی فرزندان. علوم روانشناختی. 45. پاشا، غلامرضا؛ صفرزاده، سحر؛ مشاک، رویا (1386). مقایسه سلامت عمومی و حمایت اجتماعی بین سالمندان ساکن خانه سالمندان و سالمندان ساکن در خانواده. خانواده پژوهی. ش 3(9): 517 ـ 503. تیموریآسفیچی، علی؛ غلامعلیلواسانی، مسعود؛ بخشایش، علیرضا (1391). پیشبینی رضایت زناشویی بر اساس سبکهای دلبستگی و خودمتمایزسازی. خانواده پژوهی. 32(8): 463 ـ 441. ثناییذاکر، باقر (1378). نقش خانواده اصلی در ازدواج فرزندان. تازهها و پژوهشهای مشاوره. ش 1(2): 46 ـ 21. جلالی، هراله؛ عادلیانراسی، حمیده (1394). حمایت اجتماعی و سازگاری زناشویی در زنان متقاضی طلاق. مددکاری اجتماعی. ش 4(4): 50 ـ 16. خدادادیسنگده، جواد (1394). شناسایی و سنجش شاخصهای سلامت خانواده و ارائه الگوی خانواده سالم مبتنی بر بافت فرهنگی ـ اجتماعی. پایاننامه دکتری. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی. خدایاریفرد، محمد؛ شهابی، روحاله؛ اکبریزردخانه، سعید (1386). رابطه نگرش دینی با رضایتمندی زناشویی در دانشجویان متأهل. خانواده پژوهی. ش 3(1): 620 ـ 611. خطیبی، اعظم (1394). بررسی تأثیر هر یک از مؤلّفههای سازگاری بر انسجام خانواده اقوام شهر همدان با رویکرد جامعه شناختی. جامعهشناسی ایران. ش 16(2): 169 ـ 135. خجستهمهر، رضا؛ محمدی، رزگار (1395). تجربه خوشبختی در ازدواجهای پایدار: یک مطالعه کیفی. روانشناسی خانواده. ش 3(2): 70 ـ 59. داناییفرد، حسن؛ امامی، سیدمجتبی (1386). راهبردهای پژوهش کیفی: تأملی بر نظریهپردازی داده بنیاد. اندیشه مدیریت. ش 1(2): 97 ـ 69. دمریحانی، نفیسه؛ بهزادیپور، ساره؛ طهماسبی، صدیقه (1396). ارتباط حمایت اجتماعی ادراک شده با بهزیستی روانشناختی و سازگاری زناشویی در زنان مبتلا به سرطان پستان پس از ماستکتومی. نشریه جراحی ایران. ش 25(1): 67 ـ 61. دیباچیفروشانی، فاطمهسادات؛ امامیپور، سوزان؛ محمودی، غلامرضا (1388). رابطه سبکهای دلبستگی و راهبردهای مدیریت تعارض با رضایت زناشویی. اندیشه و رفتار. ش 3(11): 101 ـ 87. رئیسالساداتی، فاطمه؛ نظربلند، ندا؛ خوشکنش، ابوالقاسم (1395). بررسی رابطه طرحوارههای ناسازگار اولیه و تمایزیافتگی با میزان سازگاری زناشویی. مطالعات ناتوانی. ش 6(12): 36 ـ 28. سیوندیان، مولود؛ بشارت، محمدعلی؛ حبیبی، مجتبی؛ مقدمزاده، علی (1394). نقش تعدیلکننده استحکام من در رابطه بین سبکهای دلبستگی و سطوح سازگاری زوجین. سلامت اجتماعی. ش 3(1): 53 ـ 41. شکرکن، حسین؛ خجستهمهر، رضا؛ عطاری، یوسفعلی؛ حقیقی، جمال؛ شهنیییلاق، منیجه (1385). بررسی ویژگیهای شخصیتی، مهارتهای اجتماعی، سبکهای دلبستگی و ویژگیهای جمعیت شناختی به عنوان پیشبینیهای موفقیت و شکست رابطه زناشویی در زوجهای متقاضی طلاق و عادی در اهواز. مجله علوم تربیتی و روانشناسی. ش 3(1): 30 ـ 1. صاحبدل، حسین (1394). شناسایی و سنجش شاخصهای ازدواج موفق. پایاننامه دکتری. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه خوارزمی. صادقی، مسعود؛ فاتحیزاده، مریم؛ احمدی، سیداحمد؛ بهرامی، فاطمه؛ اعتمادی، عذرا (1394). تدوین الگوی خانواده سالم بر اساس دیدگاههای متخصصان (یک پژوهش کیفی). مشاوره و روان درمانی خانواده. ش 5(16): 170 ـ 142. صداقتخواه، عاطفه؛ بهزادیپور، ساره (1396). پیشبینی کیفیت روابط زناشویی بر اساس باورهای ارتباطی، ذهن آگاهی و انعطافپذیری روانشناختی. زن و جامعه. ش 8(2): 77 ـ 57. صفارپور، آزاده (1385). بررسی و مقایسه رابطه بلوغ عاطفی و سازگاری زناشویی کارکنان مرد متأهل دارای استنباط سالم و ناسالم از خانوادههای خود در شرکت خطوط لوله نفت منطقه تهران. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه شیراز. عارفی، مختار؛ محسنزاده، فرشاد (1391). پیشبینی رضایت زناشویی بر اساس ارتباط و صمیمیت جنسی. مشاوره و روان درمانی خانواده. ویژهنامه خانواده و طلاق. ش 2(1): 52 ـ 41. علیاکبری دهکردی، مهناز (1391). رابطه بین هوش هیجانی و رضایت زناشویی در زوجین. علوم رفتاری. ش 6(2): 169 ـ 161. کاظمیانمقدم، کبری؛ مهرابیزادههنرمند، مهناز؛ کیامنش، علیرضا؛ حسینیان، سیمین (1395). نقش تمایزیافتگی، معناداری زندگی و بخشودگی در پیشبینی رضایت زناشویی. روانشناسی خانواده. ش 3(2): 82 ـ 71. فاطمینیک، طیبه؛ سودانی، منصور؛ مهرابیزادههنرمند، مهناز (1395). اثربخشی آموزش گروهی آموزههای دینی بر کیفیت زندگی و مؤلّفههای آن در زوجها. مشاوره کاربردی. ش 6(2): 88 ـ 73. فتحی، الهام؛ اسمعیلی، معصومه؛ فرحبخش، کیومرث؛ دانشپور، منیژه (1394). حیطههای تعارض و راهبردهای حل آن در زوجین رضایتمند. فرهنگ مشاوره و روان درمانی. ش 6(24): 54 ـ 29. قوتیسفیدسنگی، علی؛ شهابی، محمود؛ حسنزادهچوکانلو، حسین (1395). تحلیل جامعه شناختی عوامل مؤثر بر رضایت در ازدواجهای دانشجویی. مطالعات جامعه شناختی جوانان. ش 6(21): 156 ـ 135. قیصری، سهیلا؛ امانالهی، عباس؛ خواجه، امراله (1395). بررسی رابطه بین بلوغ عاطفی و بلوغ اجتماعی با سازگاری زناشویی در دانشجویان زن متأهل دانشگاههای بندرعباس. سومین کنفرانس بینالمللی روانشناسی، علومتربیتی و سبک زندگی. https://www.civilica.com/Paper-ICPE03-ICPE03_256.html محمدی، شهناز؛ باباپور، تینا؛ علیپور، فرشید (1392). نقش پیشبین سبکهای هویت و پنج عامل شخصیت در تعارضات زناشویی زوجین 20 تا 40 ساله. پژوهشهای مشاوره. ش 13(49): 145 ـ 127. مطلب، زهرا؛ حمیدیپور، رحیم (1396). رابطه سبکهای دلبستگی و راهبردهای مقابله با استرس با سازگاری زناشویی. اصول بهداشت روانی. ش 19(3): 125 ـ 116. مقصودی، سوده؛ موسوینسب، سیدمحمدحسین؛ بازمانده، طاهره (1393). بررسی رابطه حمایت اجتماعی و عشق ورزی با سازگاری زناشویی در زنان شاغل ادارات دولتی شهر کرمان. اولین کنفرانس ملی تحقیق و توسعه در هزاره سوم. https://www.civilica.com/Paper-RDTM01-RDTM01_210.html موحدی، معصومه؛ موحدی، یزدان؛ کریمینژاد، کلثوم (1393). بررسی رابطه رضایت زناشویی، صمیمیت و کیفیت روابط زناشویی در متأهلین باگذشت. مشاوره و رواندرمانی خانواده. ش 4(4): 652 ـ 633. مهینترابی، سمیه؛ مظاهری، محمدعلی؛ صاحبی، علی؛ موسوی، ولیالله (1390). تأثیر آموزشهای شناختی ـ رفتاری بر تعدیل انتظارات غیرمنطقی. بلوغ عاطفی و نارضایتی زناشویی در زنان. نشریه بینالمللی علوم رفتاری. ش 5(2): 139 ـ 127. نجفی، حسین (1389). بررسی رابطه جهتگیری دینی با رضایت زناشویی و صمیمیت زناشویی معلمان دبیرستان. پایاننامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه تهران. نظری، علیمحمد؛ طاهریراد، محسن؛ اسدی، مسعود (1392). تأثیر برنامه غنیسازی ارتباط بر سازگاری زناشویی زوجها. مشاوره و روان درمانی خانواده. ش 4: 542 ـ 527. نظری، علیمحمد؛ نوابینژاد، شکوه (1384). بررسی تأثیر برنامه بهبود بخشی ارتباط بر رضایت زناشویی زوجین هر دو شاغل. تازهها و پژوهشهای مشاوره. ش 4(13): 59 ـ 35. نوابینژاد، شکوه؛ دوکانهایفرد، فریده؛ آقاجانی، فرنوش (1388). بررسی رابطه سبک دلبستگی و شادکامی با رضایت زناشویی متأهلین شاغل در بیمارستان خاتمالانبیاء شهر تهران. زن و مطالعات خانواده. ش 2(6): 149 ـ 121. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 996 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,508 |