آمار
| تعداد نشریات | 39 |
| تعداد شماره‌ها | 1,171 |
| تعداد مقالات | 8,438 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,322,026 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,566,139 |
تبیین آینده‌پژوهانه تأثیر رفتار گروههای تکفیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران (2018 ـ 2028م) | ||
| فصلنامه آفاق امنیت | ||
| مقاله 5، دوره 11، شماره 39، شهریور 1397، صفحه 135-164 اصل مقاله (804.3 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| همت اله شمولی* 1؛ محمد علی بصیری2 | ||
| 1عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انتظامی ومطالعات اجتماعی ناجا | ||
| 2دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان | ||
| تاریخ دریافت: 17 اردیبهشت 1397، تاریخ بازنگری: 07 بهمن 1397، تاریخ پذیرش: 19 مرداد 1397 | ||
| چکیده | ||
| گروههای تروریستی یکی از مهم‌ترین تهدیدات علیه امنیت ملی در طول دوره‌های مختلف بوده است که با اقدام انحصارگرایانه و ایدئولوژیک خود برای مبارزه با هویت ملی، جامعه را قطب‌بندی کرده و درنهایت، امنیت ملی را مختل می‌کنند. هدف این پژوهش، شناخت رفتارگروههای تکفیری و تروریستی در آینده و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. پرسش اصلی پژوهش این است که رفتار گروههای تکفیری چه تأثیری بر آینده امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در سالهای (2018 ـ 2028م) خواهد داشت؟ فرضیه پژوهش این است که از دیدگاه آینده‌پژوهی، رفتار گروههای تکفیری در آینده با تشدید فرقه‌گرائی مذهبی و اختلافات قومی و زبانی، آینده امنیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرارمیدهد. روش پژوهش بر پایه سناریونویسی که یکی از مهم‌ترین شیوه‌های تحلیل آینده‌پژوهی است، قرار دارد. بر اساس یافتههای پژوهش به‌نظر میرسد در این خصوص چهار سناریو را میتوان مطرح ساخت که عبارتند از: 1. سناریوی محتمل: که ادامه وضعیت موجود همین روندها و احتمال اینکه ازطرف گروههای تکفیری ضرباتی قابل‌توجه به امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در مناطق قابل نفوذ وارد شود، وجود دارد. 2. سناریوی مطلوب: ازبین‌رفتن کامل و ریشه‌کن‌شدن گروههای تکفیری و عدم تهدید امنیت جمهوری اسلامی ایران. 3. سناریوی ممکن: پیروزی کامل گروههای تکفیری در منطقه و امکان به‌چالش‌کشیدن کامل امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با ورود آنها به کشور. 4. سناریوی باورکردنی: شکست و رفتن گروههای تکفیری از غرب آسیا و حضور آنها در مناطق دوردست مثل آفریقا یا آسیای شرقی دور و زدن ضربات محدود و کم‌اهمیت به امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران. شدت و ضعف هرکدام از این سناریوهای چهارگانه در قالب 12 شاخص، سنجیده شده است. چهارچوب نظری این پژوهش براساس نظریه رئالیسم تدافعی و رئالیسم تهاجمی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آینده‌پژوهی؛ سناریونویسی؛ گروه های تکفیری؛ رئالیسم تدافعی؛ رئالیسم تهاجمی؛ جمهوری اسلامی ایران | ||
| مراجع | ||
|
ـ آجیلی، هادی و مبینی‌کشه، زهرا (1394)، نقش داعش در شکل‌گیری معادلات جدید در خاورمیانه، فصلنامه حبل‌المتین، دوره سوم شماره 9. ـ برزگر، کیهان (1388)، سیاست خارجی ایران از منظر رئالیسم تدافعی و تهاجمی، فصلنامه روابط خارجی، سال اول. شماره اول. ـ بزرگمهری، مجید و نعمتی، فاطمه (1387)، تأثیر دیپلماسی رسانهای بر سیاست خارجی تبیین راهکارها،فصلنامه علوم سیاسی، شماره17. ـ بصیری، محمدعلی و سالدورگر، الهه (1396)، بررسی علل و عوامل شکل‌گیری داعش، فصلنامه سیاست، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره47، شماره3. ـ بصیری، محمدعلی و مجیدی‌نژاد، سیدعلی (1396)، واکاوی تهدیدات امنیتی داعش بر محور مقاومت و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران،فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، دوره48 ، شماره14. ـ پژوهنده، محمدحسین (1386)،آسیبشناسی وحدت اسلامی، نشریه علوم اجتماعی، مجله پژوهشهای اجتماعی اسلامی، شماره 39. ـ ثریا، جمشید (1384)، امریکا، تروریسم و بنیادگرایی،فصلنامه اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 219 و 290. ـ جعفری ولدانی، اصغر (1384)،مواضع و عملکرد کشورهای عربی نسبت به تحولات عراق، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه. ـ جعفری، حسن و بهرامی خوشکار، محمد (1393)، جریان‌شناسی گروههای تکفیری انحرافی در اسلام، فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، دوره ۴، شماره ۳. ـ چرنوف، فرد (1388)، نظریه و زیرنظریه در روابط بینالملل، ترجمه علی‌رضا طیب، تهران: نشر نی. ـ حاجیانی، ابراهیم (1383)، بررسی جامعه‌شناختی فرقه‌گرایی مذهبی و تأثیر آن بر نظم و ثبات سیاسی، مجله مطالعات راهبردی، شماره 24. ـ حاجیانی، ابراهیم (1391)، مبانی، اصول و روشهای آینده‌پژوهی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع). ـ حافظ‌نیا، محمدرضا (1385)،اصول و مفاهیم ژئوپلتیک، تهران: انتشارات پاپلی. ـ دانش میرکهن، سیدرحمت‌الله (1387)، راهکارهای تقویت اتحاد میان مذاهب اسلامی،مجله اندیشه تقریب، شماره 16. ـ دانشیار، علی‌رضا (1396)، آسیبشناسی جریان‌های تکفیری و راهکارهای مقابله با آن، ازمنظر مقام معظم رهبری، قم: مرکز جامع پژوهشهای تکفیری، پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی. ـ دهشیار، حسین (1386)،شاکله استراتژی امنیتی ایران، فصلنامه سیاست جهانی، دوره 4، شماره 33. ـ دهنوی، مهدی و تاج‌آبادی، حسین (1393)، فدرالیزم عراق و امنیت ملی ایران؛ فرصت‌ها و چالش‌ها، فصلنامهتحقیقات سیاسی و بین‌المللی، شماره 18. ـ روحی براندق، کاوس و مرادی، لیلا (1394)، نقد مبانی فکری وهّابیّت در مسئلة امامت، شرک و مصادیق آن باتأکیدبر دیدگاه‌های علاّمه طباطبائی، پژوهشنامه مطالعات قرآنی، دوره 6، شماره 21. ـ زارعان، احمد (1394)، زمینه‌های ظهور و گسترش داعش در محیط امنیتی غرب آسیا، فصلنامه آفاق امنیت، سال هفتم، شماره 23. ـ سبحانی تبریزی، جعفر (1385)، تکفیر و تروریسم، درس‌هایی از مکتب اسلام، شماره 10. ـ ستوده، علی‌اصغر (1394)، آسیبشناسی رشد جریان‌های تکفیری در خاورمیانه،فصلنامه حبل‌المتین، دوره سوم، شماره نهم. ـ سوری، رسول (1395)،ایران و تهدیدی به نام سلفی‌گری، فصلنامه دیپلماسی ایرانی، دوره دوم، شماره چهارم. ـ سیدنژاد، سیدباقر (1389)، سلفی‌گرایی در عراق و تأثیر آن بر جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال سیزدهم، شماره اول، بهار، مسلسل 47. ـ عبدی، عطاءالله (1394)، پیامدهای ژئوپلیتیکی حضور داعش در منطقه محور مقاومت و حوزه نفوذ ایران،فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، شماره 42. ـ فرمانیان، مهدی (1386)، مبانی فکری سلفیه، ویژه‌نامه علمی ادیان و مذاهب، انجمن علمی ادیان و مذاهب حوزه علمیه قم، شماره اول. ـ فیرحی، داوود (1396)، بررسی علل افراطی‌گری در خاورمیانه، فصلنامه مذاهب اسلامی، شماره 35. ـ فیضی، فهیمه و علیزاده موسوی، سیدمهدی (1394)، ملاک و شرایط تکفیر از دید رشید رضا، پژوهشنامه مذاهب اسلامی، شماره 3. ـ کشاورز، حیدر (1393)، تأثیر سلفی‌گری منطقه‌ای بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران،فصلنامهمطالعات خاورمیانه، سال نوزدهم، شماره دوم. ـ کلهر، محمدرضا (1396)،نگاهی به مواضع غرب در برابر‌همه‌پرسی کردستان عراق، اندیشکدهراهبردی تبیین، قابل دسترسی در: http://Tabyincenter.ir ـ کمالی گوکی، محمد؛ کاظمی، اردشیر و سلطانی، محمدجواد (1396)، اقدامات و اهداف داعش در فضای رسانهای: درس‌هایی برای مقابله با آن، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، دوره 13، شماره 39. ـ گروه مطالعاتی امنیت (1387)، تهدیدات قدرت ملی، شاخص‌ها و ابعاد، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی. ـ مجتهدزاده، پیروز (1381)،جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، تهران: انتشارات سمت. ـ مجموع الفتاوى (1426ق)، کتاب التفسیر، بیروت: مکتبة الرشد. ـمجموعه مقالات کنگره جهانی جریان‌های تکفیری (1395)، جلد 7، قم: دارالعلام لمدرسه اهل‌البیت(ع). ـ مشیرزاده، حمیرا (1384)، تحول در نظریه‌های روابط بینالملل، تهران: انتشارات سمت. ـ مصفا، نسرین و طاهخانی، ستاره (1390)، مجمع عمومی سازمان ملل‌متحد و مقابله با تروریسم، فصلنامه سیاست، شماره 19. ـ میهاو، سعد (1393)، چالش داعش بر اقتصاد ایران، اقتصاد ایران، نگاه اول، مرداد 93. ـ ناصرآبادی، زهرا (۱۳۷۹)،آینده‌پژوهی، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و برنامهریزی استراتژیک. ـ هانی‌زاده، حسن (1397)، اهداف پیدا و پنهان ائتلاف جدید در منطقه، مجله پژوهشهای اجتماعی اسلامی، شماره 47 و 48. - Benotman, Noman & Malik, Nikita (2016). The Children of Islamic State, London: Quilliam Foundation, retrieved on September 5, 201.
- Dearden, Lizzie (2016), “Isis Training Children of Foreign Fighters to Become ‘Next Generation’ of Terrorists,” July 29, http://www.independent.co.uk, retrieved on September 4,
- Jervis, Robert (1999). “Realism, Neoliberalism, and Cooperation”. International Security.
- John Mearshiemer.”(2001) The Tragedy of Great Power Politics”. New York. Norton Company.
- Zachary,L&Masters,J.(2015), Islamic State in Iraq and Greater Syria, Council on Foreign Relations.
- Makridakis, Spyros et al.”(1982)The accuracy of extrapolation (time-series) methods, Journal of Forecasting.
- Hopkins, A. Rebecca (2012) “Lebanon and the Uprising in Syria”, from: CRS (Congressional Research Service).
- Katznelson and H. V. Milner, eds., Political Science: State of the Discipline, New York: Norton.
- William Samii, Abbas (2008), “A Stable Structure on Shifting Sands: Assessing the Hezbollah-Iran-Syria Relationship’’, The Middle East Journal, 62(1).
- Moore,Jack(2016), “More than 31,000 Pregnant Women Under Islamic State Rule in Iraq and Syria,” July 3, www.newsweek.com , retrieved on July 17, 2016. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 573 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 510 |
||