تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,170 |
تعداد مقالات | 8,436 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,300,274 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,552,186 |
تبیین اهداف تربیت اسلامی نوجوانان با رویکرد مسئولیتپذیری | ||
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
مقاله 8، دوره 27، شماره 45، اسفند 1398، صفحه 169-194 اصل مقاله (456.71 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
محمد مجیدپورخوئی1؛ علی محبی* 2؛ محسن ایمانی نائینی3 | ||
1دانشجوی دکتری رشته فلسفه تعلیم و تربیت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
2دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران | ||
3دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
تاریخ دریافت: 02 تیر 1398، تاریخ بازنگری: 27 مهر 1398، تاریخ پذیرش: 07 آبان 1398 | ||
چکیده | ||
از نیازهای اساسی انسان برای شناخت و قرارگیری در مسیر صحیح تربیت و پذیرش مسئولیت در زندگی، آشنایی با هدف است. زیرا بدون شناخت هدف امکان انحراف از مسیر صحیح تربیت وجود دارد. ازهمینرو، اولین شرط هماهنگی فعالیتهای تربیتی، داشتن هدف است که میباید برنامهها و فعالیتهای مربوط را هدایت کند. لذا ضروری است که برنامهریزان تعلیموتربیت، هدف از تربیت متربیان را مشخص نمایند. زیرا اهداف تربیت در هر مکتبی، کمال مطلوب آدمی است و تمام فعالیتهای او متأثر از آنهاست. پژوهش حاضر بهمنظور تدوین اهداف تربیت اسلامی نوجوانان باتأکیدبر رویکرد مسئولیتپذیری انجام شده است که ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، تحلیل محتوای کیفی است. جامعه آماری قرآن و روایات (شامل کتابهای منبع در زمینه حدیث و روایت) است. در این پژوهش ابتدا دادههای موردنیاز از بررسی متون اسلامی استخراج شد. سپس تحلیل دادهها در سه مرحلهی کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام گرفته و در مراحل بعد مقولهبندی، یکپارچهسازی و پالایش انجام شده و مقوله مرکزی به نام «اهداف تربیت اسلامی نوجوانان با رویکرد مسئولیتپذیری» حاصل شد. یافتههای تحقیق حاکی از آن بود که مهمترین اهداف تربیت اسلامی با رویکرد مسئولیتپذیری عبارتند از: اهداف اعتقادی شامل: پرستش و عبادت خدای یگانه (ادای فرایض، تقوا، سپاسگزاری)؛ اهداف اقتصادی شامل: روحیه کار و معاش، انفاق؛ اهداف فرهنگی شامل: خودباوری، مشارکت و همکاری در فعالیتهای گروهی، پاسداری از قداست و روابط خانواده، تعاون، روحیه امربهمعروف و نهیازمنکر بهعنوان وظیفهای همگانی، تقویت روحیه نظم و انضباط؛ اهداف علمی آموزشی شامل: تقویت روحیه تعقل، تحقیق و تفکر، پرورش روحیه تعلیم وتعلم مستمر، پرورش روحیه مشارکت و همکاری در فعالیتهای گروهی و پرورش روحیه کتابخوانی و مطالعه. | ||
کلیدواژهها | ||
تربیت اسلامی؛ نوجوان؛ مسئولیتپذیری | ||
مراجع | ||
قرآن کریم، ترجمه انصاریان. ابراهیمى، احمد (1388)، راهکارهاى عملى آموزش اخلاق و مهارتهاى زندگى، قم: مؤسسه بوستان کتاب. ابنسینا، ابوعلی حسین (1404 ه ق)، الشفاء طبیعیات و الهیات، قم: مکتبه المرعشی النجفی. ابنمسکویه، احمد (1412)، تهذیبالاخلاق و تطهیرالاعراق، قم: انتشارات بیدار. احمدپناهی، علی و حسینی، داوود (1390)، با دخترم (ویژه والدین و مربیان دختران نوجوان)، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). اعرافی، علیرضا؛ فقیهی، علینقی، بهشتی، محمد و ابوجعفری، مهدی(1396)، درآمدی بر تعلیموتربیت اسلامی(2) اهداف تربیت از دیدگاه اسلام، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. باقری، خسرو (1392)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران: مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان (انتشارات مدرسه). بیریا، ناصر و رهنما، سیداحمد (1375)، روانشناسی رشد 2 با نگرش به منابع اسلامی، تهران: انتشارات سمت. بیابانگرد، اسماعیل (1376)، روشهاى افزایش عزتنفس در کودکان و نوجوانان، تهران: انجمن اولیا و مربیان جمهورى اسلامى. پژوهشگاه علوم و فناوری ایران (20/12/64)، طرح کلیات نظام آموزشوپرورش جمهوری اسلامی ایران مصوب شورای تغییر بنیادی نظام آموزشوپرورش، https://ganj-old.irandoc.ac.ir/articles/345287 حاجملک، ملیحه (1395)، روشهای تربیت کودک مسئولیتپذیر از دیدگاه قرآن و روایات. قم: باقیات. حرانی، حسنبنشعبه (1404)، تحفالعقول، به تصحیح علیاکبر غفاری، قم: انتشارات جامعه مدرسین. حسینی قمی، طاهره (1391)، مسئولیتپذیری در دانشآموزان، مجله رشد آموزش، دوره هشتم، ش 2: 19 ـ 16. حسینی، زهرا؛ ایزدی، مهشید و وکیلی، نجمه (1397)، بررسی مؤلفههای مسئولیتپذیری براساس دیدگاه اسلام، فصلنامه علوم اجتماعی، دوره12، شماره43: 34 ـ 21. حسینی، زهرا؛ ایزدی، مهشید، وکیلی، نجمه، و انصاریان، فهیمه (1397)، بررسی اهداف تربیت مبتنیبر مسئولیتپذیری با نظر به مراحل تربیتی مدنظر اسلام، دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی آموزههای تربیتی در قرآن و حدیث، سال 3، شماره5: 37 ـ 18. خاکپور، مسعود (1392)، مبانی نظری آسیبشناسی تربیت دینی در نوجوانان و جوانان، مجموعه مقالات آسیبشناسی تربیت دینی در آموزشوپرورش. تهران: مؤسسه فرهنگی محراب قلم. خامنهای، سیدعلی (1393)، نرمافزار حدیث ولایت (مجموعه رهنمودهای مقام معظم رهبری)، ویرایش دوم. خمینی، روحالله (1361)، صحیفه نور، جلد3، تهران: انتشارات شرکت سهامی، چاپخانه وزارت ارشاد. دبس، موریس (1374)، مراحل تربیت، ترجمه علیمحمد کاردان، تهران: انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. دلشاد تهرانی، مصطفی (1380)، سیری در تربیت اسلامی، تهران: انتشارات دریا. رحیمی، عزیزالله (1377)، پرورش حس مسئولیتپذیری و مشارکتجویی در نوجوانان و جوانان، مشهد: نشر صالح. سعدی، مصلحالدین (1367)، کلیات، نسخه ذکاءالملک، چاپ ششم، تهران: جاویدان. سعدی، مصلحالدین (1375)، بوستان، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، چاپ پنجم، تهران: خوارزمی. سلیمانیفر، ثریا (1384)، بررسی شخصیت جوان از دیدگاه قرآن، حدیث و علم روانشناسی، تهران: فرهنگ مکتوب. سمیعی درونه، رضا (1394)، اصول و اهداف آموزشوپرورش ابتدایی، کنفرانس ملی روانشناسی و علوم تربیتی، دوره دوم. سهروردی، یحییبنحبش (1372)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق«المشارع المطارحات»، به کوشش هانری کربن، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه حوزه و دانشگاه). شرفی، محمدرضا (1391)، دنیای نوجوان، تهران: وزارت آموزشوپرورش، مؤسسه فرهنگی منادی تربیت. شریفالرضی، محمدبنحسین(1384)، نهجالبلاغه ترجمه محمدجعفر امامی و محمدرضا آشتیانی زیر نظر آیتالله مکارم شیرازی، قم: مدرسه الامام علیبنابیطالب(ع). صادقزاده قمصری، علیرضا (1380)، تربیت اسلامی، تهران: نشر تربیت اسلامی. صالحی، اکبر و یاراحمدی، مصطفی (1387)، تبیین تعلیموتربیت اسلامی از دیدگاه علامه طباطبایی باتأکیدبر هدفها و روشهای تربیتی، فصلنامه علمی ـ تخصصی تربیت اسلامی، دوره 3، شماره 7: 50 ـ 23. ضرابی، عبدالرضا (1394)، اهداف تربیت دینی ازمنظر قرآن کریم، نشریه معرفت، ش 1. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1374)، المیزان فی تفسیرالقرآن، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی. قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین. طوسی، خواجهنصیرالدین (1360)، اخلاق ناصری، تصحیح و تنقیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، تهران: خوارزمی. غزالی، ابوحامد محمد (بیتا)، احیاء علوم الدین، 5 مجلدات، بیروت: دارالمعرفه للطباعه و النشر. فارابی، ابونصر (408 ه.ق)، السیاسه المدینه حققه و قدم له فوزی متری، ترجمه جعفر سجادی، تهران: الزهرا. فرهادیان، رضا (1390)، مبانی تعلیموتربیت در قرآن و احادیث، قم: مؤسسه بوستان کتاب. فلسفی، محمدتقی (1377)، گفتار فلسفی (جوان از نظر عقل و احساسات ـ جلد1)، تهران: هیئت نشر معارف اسلامی. قابسی، ابوالحسن علیبنمحمد بنخلف (بیتا)، الرساله المفصله لاحوال المتعلمین و احکام المعلمین و المتعلمین (ضمیمه التربیه فیالاسلام ، احمد فواد الاهوانی)، ترجمه احمد خالد،القاهره: دارالمعارف. قائمی، علی (1378)، زمینه تربیت، تهران: امیری. کلینی، محمدبنیقعوب (1375)، اصول کافی، ترجمه سیدجواد مصطفوی، نشر: فرهنگ اهل بیت. لطفآبادی، حسین (1383)، روانشناسی رشد (2) نوجوانی، جوانی و بزرگسالی، تهران: سمت. مجلسی، محمدباقر (1403)، بحارالانوار، ترجمه ابوالحسن موسوی همدانی، تهران: کتابخانه مسجد حضرت ولی عصر(عج). محمدی ریشهری، محمد (1384)، میزانالحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، قم: دارالحدیث. مزیدی شرفآبادی، شهناز (1388)، ارکان و اهداف تربیت دینی، روزنامه رسالت. مسکویه، احمد (بیتا)، تهذیبالاخلاق و تطهیرالعراق، قدم له حسن تمیم، اصفهان: مهدوی (پژوهشگاه حوزه و دانشگاه). مطهری، مرتضی (1373)، ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ، تهران: ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ صدرا. میکائیلو، غلامحسین و سلطانالقرائی، خلیل (1394)، اهداف و روشهای تعلیموتربیت از دیدگاه اسلام، مجله: بصیرت و تربیت اسلامی، دوره 26، ش 35: 122 ـ 97. نراقی، احمد (1362)، معراجالسعاده، تهران: رشیدی. نراقی، مهدی (بیتا)، جامعالسعادات، قم: اسماعیلیان. نوری، وحید (1389)، اخلاق دانشجویی در اسلام، تهران: انتشارات آگاه. وطندوست، رضا (1393)، مسئولیتپذیری و مسئولیتگریزی، تهران: دانشگاه علوم اسلامی رضوی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 527 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 401 |