آمار
| تعداد نشریات | 36 |
| تعداد شماره‌ها | 1,192 |
| تعداد مقالات | 8,579 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,988,711 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,032,562 |
تبیین اهداف تربیت اسلامی نوجوانان با رویکرد مسئولیتپذیری | ||
| پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
| مقاله 8، دوره 27، شماره 45، اسفند 1398، صفحه 169-194 اصل مقاله (456.71 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| محمد مجیدپورخوئی1؛ علی محبی* 2؛ محسن ایمانی نائینی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری رشته فلسفه تعلیم و تربیت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 02 تیر 1398، تاریخ بازنگری: 27 مهر 1398، تاریخ پذیرش: 07 آبان 1398 | ||
| چکیده | ||
| از نیازهای اساسی انسان برای شناخت و قرارگیری در مسیر صحیح تربیت و پذیرش مسئولیت در زندگی، آشنایی با هدف است. زیرا بدون شناخت هدف امکان انحراف از مسیر صحیح تربیت وجود دارد. ازهمین‌رو، اولین شرط هماهنگی فعالیتهای تربیتی، داشتن هدف است که میباید برنامهها و فعالیتهای مربوط را هدایت کند. لذا ضروری است که برنامهریزان تعلیم‌وتربیت، هدف از تربیت متربیان را مشخص نمایند. زیرا اهداف تربیت در هر مکتبی، کمال مطلوب آدمی است و تمام فعالیتهای او متأثر از آنهاست. پژوهش حاضر به‌منظور تدوین اهداف تربیت اسلامی نوجوانان باتأکیدبر رویکرد مسئولیتپذیری انجام شده است که ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، تحلیل محتوای کیفی است. جامعه آماری قرآن و روایات (شامل کتابهای منبع در زمینه حدیث و روایت) است. در این پژوهش ابتدا دادههای موردنیاز از بررسی متون اسلامی استخراج شد. سپس تحلیل دادهها در سه مرحلهی کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام گرفته و در مراحل بعد مقولهبندی، یکپارچهسازی و پالایش انجام شده و مقوله مرکزی به نام «اهداف تربیت اسلامی نوجوانان با رویکرد مسئولیتپذیری» حاصل شد. یافتههای تحقیق حاکی از آن بود که مهم‌ترین اهداف تربیت اسلامی با رویکرد مسئولیتپذیری عبارتند از: اهداف اعتقادی شامل: پرستش و عبادت خدای یگانه (ادای فرایض، تقوا، سپاس‌گزاری)؛ اهداف اقتصادی شامل: روحیه کار و معاش، انفاق؛ اهداف فرهنگی شامل: خودباوری، مشارکت و همکاری در فعالیتهای گروهی، پاسداری از قداست و روابط خانواده، تعاون، روحیه امر‌به‌معروف و نهی‌ازمنکر به‌عنوان وظیفه‌ای همگانی، تقویت روحیه نظم و انضباط؛ اهداف علمی آموزشی شامل: تقویت روحیه تعقل، تحقیق و تفکر، پرورش روحیه تعلیم وتعلم مستمر، پرورش روحیه مشارکت و همکاری در فعالیتهای گروهی و پرورش روحیه کتابخوانی و مطالعه. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تربیت اسلامی؛ نوجوان؛ مسئولیتپذیری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Explaining the Objectives of Islamic Training for Adolescents through Responsibility Approach | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Majidpour Khoei1؛ Ali Mohebbi2؛ Mohsen Imani Naeeni3 | ||
| 1PhD candidate of philosophy of education, Azad University of Sciences and research, Tehran, Iran | ||
| 2Corresponding author; associate professor of Department of Educational Sciences, Amin University of Police, Tehran, Iran | ||
| 3Associate professor of Department of Educational Sciences, Tarbiat Modarres University. Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Recognition of one’s objectives is a basic need of human beings for knowing the right path and taking the right way to get trained and feel responsibility. This is because there is always the possibility to get away from the right way without knowing the objectives. Therefore, the first provision for coordinating educational activities is to have an aim to guide the related programs and activities. It is therefore essential that program designer specify the aims of training. The main purpose of training in all schools is the perfection of man, and all his activities are influenced by it. This study is aimed at formulating the goals of Islamic education for adolescents with emphasis on the responsibility approach. It is an applied research in terms of purpose, which follows qualitative content analysis. The statistical population contains the Holy Qur'an and the related saying (including source books on hadith and narration). In the first phase, the required data were derived from reviewing Islamic literature. The data were then analyzed in three stages of open, axial and selective coding, followed by categorization, integration, and refinement. The main category was determined as the objectives of Islamic training focusing on taking responsibility. The findings indicated that the most essential goals of Islamic education focusing on taking responsibility are: religious beliefs including worship and serving Unique God (performing rituals, piety, gratitude), economic goals including work and living morals, cultural goals including self-reliance, participation in group activities, safeguarding purity and family relationships, co-operation, encouraging of good deeds and prohibiting evil deeds as his public duties, fostering discipline, scientific, and instructive aims including enhancing rationality, investigation and thinking, nurturing the spirit of continuous education, nurturing a spirit of participation and collaboration in group activities, and fostering a spirit of reading and studying. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Islamic education, adolescence, taking responsibility | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم، ترجمه انصاریان. ابراهیمى، احمد (1388)، راهکارهاى عملى آموزش اخلاق و مهارت‌هاى زندگى، قم: مؤسسه بوستان کتاب. ابن‌سینا، ابوعلی حسین (1404 ه ق)، الشفاء طبیعیات و الهیات، قم: مکتبه المرعشی النجفی. ابن‌مسکویه، احمد (1412)، تهذیب‌الاخلاق و تطهیر‌الاعراق، قم: انتشارات بیدار. احمدپناهی، علی و حسینی، داوود (1390)، با دخترم (ویژه والدین و مربیان دختران نوجوان)، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). اعرافی، علی‌رضا؛ فقیهی، علی‌نقی، بهشتی، محمد و ابوجعفری، مهدی(1396)، درآمدی بر تعلیم‌وتربیت اسلامی(2) اهداف تربیت از دیدگاه اسلام، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. باقری، خسرو (1392)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران: مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان (انتشارات مدرسه). بی‌ریا، ناصر و رهنما، سید‌احمد (1375)، روان‌شناسی رشد 2 با نگرش به منابع اسلامی، تهران: انتشارات سمت. بیابانگرد، اسماعیل (1376)، روشهاى افزایش عزت‌نفس در کودکان و نوجوانان، تهران: انجمن اولیا و مربیان جمهورى اسلامى. پژوهشگاه علوم و فناوری ایران (20/12/64)، طرح کلیات نظام آموزش‌وپرورش جمهوری اسلامی ایران مصوب شورای تغییر بنیادی نظام آموزش‌وپرورش، https://ganj-old.irandoc.ac.ir/articles/345287 حاج‌ملک، ملیحه (1395)، روش‌های تربیت کودک مسئولیت‌پذیر از دیدگاه قرآن و روایات. قم: باقیات. حرانی، حسن‌بن‌شعبه (1404)، تحف‌العقول، به تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم: انتشارات جامعه مدرسین. حسینی قمی، طاهره (1391)، مسئولیتپذیری در دانش‌آموزان، مجله رشد آموزش، دوره هشتم، ش 2: 19 ـ 16. حسینی، زهرا؛ ایزدی، مهشید و وکیلی، نجمه (1397)، بررسی مؤلفه‌های مسئولیتپذیری براساس دیدگاه اسلام، فصلنامه علوم اجتماعی، دوره12، شماره43: 34 ـ 21. حسینی، زهرا؛ ایزدی، مهشید، وکیلی، نجمه، و انصاریان، فهیمه (1397)، بررسی اهداف تربیت مبتنی‌بر مسئولیتپذیری با نظر به مراحل تربیتی مدنظر اسلام، دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی آموزه‌های تربیتی در قرآن و حدیث، سال 3، شماره5: 37 ـ 18. خاکپور، مسعود (1392)، مبانی نظری آسیب‌شناسی تربیت دینی در نوجوانان و جوانان، مجموعه مقالات آسیب‌شناسی تربیت دینی در آموزش‌وپرورش. تهران: مؤسسه فرهنگی محراب قلم. خامنه‌ای، سیدعلی (1393)، نرم‌افزار حدیث ولایت (مجموعه رهنمودهای مقام معظم رهبری)، ویرایش دوم. خمینی، روح‌الله (1361)، صحیفه نور، جلد3، تهران: انتشارات شرکت سهامی، چاپخانه وزارت ارشاد. دبس، موریس (1374)، مراحل تربیت، ترجمه علی‌محمد کاردان، تهران: انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. دلشاد تهرانی، مصطفی (1380)، سیری در تربیت اسلامی، تهران: انتشارات دریا. رحیمی، عزیزالله (1377)، پرورش حس مسئولیتپذیری و مشارکت‌جویی در نوجوانان و جوانان، مشهد: نشر صالح. سعدی، مصلح‌الدین (1367)، کلیات، نسخه ذکاء‌الملک، چاپ ششم، تهران: جاویدان. سعدی، مصلح‌الدین (1375)، بوستان، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، چاپ پنجم، تهران: خوارزمی. سلیمانی‌فر، ثریا (1384)، بررسی شخصیت جوان از دیدگاه قرآن، حدیث و علم روان‌شناسی، تهران: فرهنگ مکتوب. سمیعی درونه، رضا (1394)، اصول و اهداف آموزش‌وپرورش ابتدایی، کنفرانس ملی روان‌شناسی و علوم تربیتی، دوره دوم. سهروردی، یحیی‌بن‌حبش (1372)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق«المشارع المطارحات»، به کوشش هانری کربن، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه حوزه و دانشگاه). شرفی، محمدرضا (1391)، دنیای نوجوان، تهران: وزارت آموزش‌وپرورش، مؤسسه فرهنگی منادی تربیت. شریفالرضی، محمدبن‌حسین(1384)، نهج‌البلاغه ترجمه محمدجعفر امامی و محمدرضا آشتیانی زیر نظر آیت‌الله مکارم شیرازی، قم: مدرسه الامام علیبنابیطالب(ع). صادق‌زاده قمصری، علی‌رضا (1380)، تربیت اسلامی، تهران: نشر تربیت اسلامی. صالحی، اکبر و یاراحمدی، مصطفی (1387)، تبیین تعلیم‌وتربیت اسلامی از دیدگاه علامه طباطبایی باتأکیدبر هدف‌ها و روش‌های تربیتی، فصلنامه علمی ـ تخصصی تربیت اسلامی، دوره 3، شماره 7: 50 ـ 23. ضرابی، عبدالرضا (1394)، اهداف تربیت دینی ازمنظر قرآن کریم، نشریه معرفت، ش 1. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1374)، المیزان فی تفسیر‌القرآن، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی. قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین. طوسی، خواجه‌نصیرالدین (1360)، اخلاق ناصری، تصحیح و تنقیح مجتبی مینوی و علی‌رضا حیدری، تهران: خوارزمی. غزالی، ابوحامد محمد (بی‌تا)، احیاء علوم الدین، 5 مجلدات، بیروت: دارالمعرفه للطباعه و النشر. فارابی، ابونصر (408 ه.ق)، السیاسه المدینه حققه و قدم له فوزی متری، ترجمه جعفر سجادی، تهران: الزهرا. فرهادیان، رضا (1390)، مبانی تعلیم‌وتربیت در قرآن و احادیث، قم: مؤسسه بوستان کتاب. فلسفی، محمدتقی (1377)، گفتار فلسفی (جوان از نظر عقل و احساسات ـ جلد1)، تهران: هیئت نشر معارف اسلامی. قابسی، ابوالحسن علی‌بن‌محمد بن‌خلف (بی‌تا)، الرساله المفصله لاحوال المتعلمین و احکام المعلمین و المتعلمین (ضمیمه التربیه فی‌الاسلام ، احمد فواد الاهوانی)، ترجمه احمد خالد،القاهره: دارالمعارف. قائمی، علی (1378)، زمینه تربیت، تهران: امیری. کلینی، محمد‌بن‌یقعوب (1375)، اصول کافی، ترجمه سیدجواد مصطفوی، نشر: فرهنگ اهل بیت. لطف‌آبادی، حسین (1383)، روان‌شناسی رشد (2) نوجوانی، جوانی و بزرگسالی، تهران: سمت. مجلسی، محمدباقر (1403)، بحارالانوار، ترجمه ابوالحسن موسوی همدانی، تهران: کتابخانه مسجد حضرت ولی عصر(عج). محمدی ری‌شهری، محمد (1384)، میزان‌الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، قم: دارالحدیث. مزیدی شرف‌آبادی، شهناز (1388)، ارکان و اهداف تربیت دینی، روزنامه رسالت. مسکویه، احمد (بی‌تا)، تهذیب‌الاخلاق و تطهیر‌العراق، قدم له حسن تمیم، اصفهان: مهدوی (پژوهشگاه حوزه و دانشگاه). مطهری، مرتضی (1373)، ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ، تهران: ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ صدرا. میکائیلو، غلامحسین و سلطان‌القرائی، خلیل (1394)، اهداف و روش‌های تعلیم‌وتربیت از دیدگاه اسلام، مجله: بصیرت و تربیت اسلامی، دوره 26، ش 35: 122 ـ 97. نراقی، احمد (1362)، معراج‌السعاده، تهران: رشیدی. نراقی، مهدی (بی‌تا)، جامع‌السعادات، قم: اسماعیلیان. نوری، وحید (1389)، اخلاق دانشجویی در اسلام، تهران: انتشارات آگاه. وطن‌دوست، رضا (1393)، مسئولیتپذیری و مسئولیت‌گریزی، تهران: دانشگاه علوم اسلامی رضوی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 568 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 449 |
||