آمار
| تعداد نشریات | 36 |
| تعداد شماره‌ها | 1,192 |
| تعداد مقالات | 8,579 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,988,778 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,032,618 |
راهکارهای کاهش آسیب‌پذیری زیست‌محیطی ناشی از ریزگردها (مطالعه موردی: زابل) | ||
| پدافند غیرعامل | ||
| مقاله 8، دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 43، آذر 1399، صفحه 93-102 اصل مقاله (947.67 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| رضا کلهر* 1؛ امید پورعلی2 | ||
| 1دانشگاه جامع امام حسین (ع) | ||
| 2دانشکده و پژوهشکده پدافند غیرعامل | ||
| تاریخ دریافت: 19 آذر 1398، تاریخ بازنگری: 18 خرداد 1399، تاریخ پذیرش: 25 مرداد 1399 | ||
| چکیده | ||
| پدیده گرد و غبار یکی از زیان‌بارترین بلایایی است که مشکلات عدیده‌ای را در مناطق مختلف جهان به‌وجود آورده است. وقوع این پدیده در چند سال اخیر، بدون شک یکی از معضلات مهم زیست‌محیطی کشور را به‌وجود آورده است. ریزگردها همراه با آلاینده‌های دیگر بیشترین تبعات خطرناک زیست‌محیطی را به‌وجود می‌آورند که می‌توان به اثرات مخرب آن بر سلامت انسان‌ها، اختلال در زندگی روزمره، کاهش تولیدات دامی و کشاورزی، پوشش گیاهی و تخریب خاک اشاره کرد. در ایران منطقه زابل به شدت تحت تأثیر این پدیده قرار دارد؛ بنابراین، لزوم انجام تحقیقی در زمینه بررسی این اثرات و ارائه راهکارهای مناسب جهت کاهش اثرات آن ضروری به نظر می‌رسد. هدف از این پژوهش ارائه راه‌کارهایی به‌منظور کاهش آسیب‌پذیری‌های زیست‌محیطی ناشی از ریزگردها در شهرستان زابل بوده است. بدین منظور بعد از معرفی کامل شهرستان زابل تعداد 30 عدد پرسش‌نامه تهیه و در بین اساتید، دانشجویان مقطع دکتری و کارشناسی ارشد رشته مهندسی محیط‌زیست، توزیع و در تحلیل‌های آماری مورداستفاده قرار گرفت. برای ارزیابی عوامل محیطی داده‌ها از ماتریس ارزیابی عوامل درونی و بیرونی و برای تعیین راهکارهای مناسب جهت کاهش آسیب بادهای 120 روزه از تحلیل SWOT استفاده شد. نتایج بیانگر آن است که طرح شکایت از کشور افغانستان در مجامع بین‌المللی به‌منظور توقف پروژه‌های سدسازی بر هیرمند در راستای ارتقاء امنیت ملی به‌عنوان یک مرکز مهم در کشور مهم‌ترین راهبرد به‌منظور کاهش آسیب‌های ریزگردهای شهرستان زابل است و بعدازآن به ترتیب کاهش آسیب‌پذیری زیستی با استفاده از فناوری‌های کارآمد آبیاری قطره‌ای و اعطای تسهیلات ویژه به کشاورزان شهرستان زابل و استان سیستان و بلوچستان به‌منظور استفاده از زمین‌های بایر برای کشاورزی، ایجاد مناطق محافظت‌شده و ممنوعه چرای دام در مناطق مستعد بیابانی شدن در حاشیه غربی شهر و ساخت سکونت‌گاه‌ها خارج از مسیر حرکت ماسه‌ها منطقه، جزء راهبردهای اساسی جهت مقابله با این پدیده می‌باشند. همچنین در این پژوهش برای وضعیت زیست‌محیطی شهر زابل و در راستای مقابله با آسیب‌های زیست‌محیطی ناشی از ریزگردها مجموعاً 20 نقطه قوت، 30 نقطه‌ضعف، 20 فرصت و 30 تهدید برشماری گردید. بر همین اساس و با بهره‌گیری از روش SWOT وضعیت زیست‌محیطی شهر زابل در مواجهه با طوفان‌های گردوغبار در ناحیه تدافعی تعیین و مجموعه راهبردهای زیست‌محیطی مناسب با رویکرد تدافعی ارائه گردید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آسیب‌پذیری؛ زابل؛ محیط‌زیست؛ گردوغبار | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Strategies for Reducing Environmental Vulnerability (Case Study: Zabol City) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| R. Kalhor1؛ O. Porali2 | ||
| 1imam hossein university | ||
| 2ihu | ||
| چکیده [English] | ||
| The purpose of this study is to provide solutions to reduce environmental vulnerability in Zabol. For this purpose, after full introduction of Zabol city geographically, socially, culturally, economically and environmentally, 30 questionnaires were prepared and distributed among professors, PhD students and postgraduate students in environmental engineering and used in statistical analysis. External and internal factors evaluation matrix was used to evaluate environmental factors and SWOT analysis was used to determine appropriate solutions to reduce the 120-day wind damage. Results show that filing a complaint with the international community to halt the dam project on Hirmand in Afghanistan is the most important strategy to reduce vulnerability of Zabul City to the microdust phenomenon in order to promote national security. Subsequently, providing special facilities for farmers in Zabul and Sistan and Baluchestan province to use wasteland for agriculture, creating protected areas, banning cattle herding in the area prone to desertification on the western edge of the city, efficient drip irrigation technology and construction of settlements off the sand displacement path are among the key strategies to counteract this phenomenon and reduce environmental vulnerability. Also, to deal with environmental damage in Zabol city, in this study 20 strengths, 30 weaknesses, 20 opportunities and 30 threats were identified for the environmental situation. Accordingly, the environmental status of Zabul city in the defensive zone whilst facing dust storms was determined using the SWOT method and a set of appropriate environmental strategies with a defensive approach was presented. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Vulnerability, Zabol, Environment, Dust | ||
| مراجع | ||
|
[1] فرتوت، محمد، بررسی سینوپتیکی رابطه شدت وزش بادهای 120 روزه با تعداد روزهای همراه با گردوغبار در زابل، کنفرانس بین‌المللی تحقیقات علوم و مهندسی، دانشگاه استانبول، ترکیه، صفحه 4، 1395.## [2] دوستان، رضا، شناسایی کانونهای فشار مؤثر در وقوع باد 120 روزه سیستان و بلوچستان، نخستین کنفرانس ملی آب و هواشناسی ایران، صفحه 7، 1392.## [3] شاهسونی، علیرضا، اثرات طوفان‌های گردوغباری بر سلامت و محیط‌زیست، مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، صفحه 24، 1394.## [4] طائی، سمیه، شناخت و بررسی عوامل مؤثر بر پدیده گرد و غبار در غرب ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، صفحه 87، 1392.## [5] میرلطفی، محدی، بررسی انسجام اجتماعی در حفظ امنیت مرزی با تأکید بر تنوع قومی مذهبی مطالعه موردی: شهرستان زابل، کنفرانس بین‌المللی تحقیقات علوم و مهندسی، دانشگاه استانبول، ترکیه، صفحه 3، 1393.## [6] نگارش، حمید، مقایسه گسترش مکانی اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک در سیستان و بلوچستان طی دوره 1389-1370، نخستین کنفرانس ملی آب و هواشناسی، صفحه 3، 1392.## [7] ویسی، هدی، بررسی تأثیر عوامل جغرافیایی بر امنیت اجتماعی، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال سی و یکم، شماره یکم، صفحه 3، 1395.## [8] گودرزی، غلام‌رضا، بررسی کیفیت بهداشتی هوای شهرستان زابل بر اساس شاخص AQI و محاسبه‌ی میزان مرگ و میر ناشی از ریزگردها، مرکز تحقیقات فن‌آوری‌های زیست‌محیطی، دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، اهواز، ایران، صفحه 6، 1389.## [9] http://lance-modis.eosdis.nasa.gov/cgi-bin/imagery/realtime.cgi##
[10] خندان‌رو، علی، بررسی روند وقوع پدیده اقلیمی طوفان گرد و غبار و تحلیل الگوهای همدیدی آن در شرق ایران، پنجمین کنفرانس منطقهای تغییر اقلیم، صفحه 5، 1394.## [11] اویسی، قنبر، بررسی و ارزیابی اثرات زیست‌محیطی خشک شدن تالاب هامون بر منطقه سیستان، اولین همایش ملی ارزیابی مدیریت و آمایش محیط‌زیستی در ایران، صفحه 9، 1393.## [12] فرجی، مجید، اثرات اقتصادی اجتماعی آب دریاچه هامون، اولین همایش منطقهای توسعه منابع آب، صفحه 3، 1390.## [13] وکیل‌زاده، سعید، پیدایی وهابیت و نقش عربستان سعودی در خلیج‌فارس، یازدهمین همایش ملی علمی و فرهنگی و نخستین همایش بین‌المللی خلیج‌فارس، صفحه 2، 1386.## [14] رحیم‌نژاد، ابراهیم، بررسی جایگاه مدیریت مخاطرات در برنامه‌ریزی‌های توسعه روستایی ایران، فصلنامه سپهر، صفحه 11، 1387.## [15] واعظی، محمود، رویکردهای سیاسی و امنیتی امریکا در خاورمیانه، فصلنامه سیاست خارجی، صفحه 4، 1388.## | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,712 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 844 |
||