تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,171 |
تعداد مقالات | 8,438 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,337,480 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,582,759 |
ارزیابی آسیبپذیری پدافندی شهر زاهدان با استفاده از روش سلسله مراتبی (AHP) | ||
پدافند غیرعامل | ||
مقاله 7، دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 44، اسفند 1399، صفحه 73-86 اصل مقاله (1.55 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
محمودرضا انوری1؛ عطا الله اکبری2؛ سمیه آقاجانی* 3 | ||
1استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان | ||
2دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان | ||
3دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی دانشگاه اصفهان | ||
تاریخ دریافت: 25 اردیبهشت 1399، تاریخ بازنگری: 09 شهریور 1399، تاریخ پذیرش: 25 آذر 1399 | ||
چکیده | ||
با توجه به تغییر ماهیت جنگها، حمله هوایی، موشکی وسیع در شروع و طول درگیری به تاسیسات کلیدی و خطرزا و حتی نقاط مسکونی، اداری، تجاری، آموزشی، ارزیابی آسیبپذیری شهرها در جنگها و تدوین راهکارهای مناسب برای کاهش آسیبپذیری و خسارات ضروریاست. کاهش آسیبپذیری کاربریهای شهری، جهت تقلیل میزان خسارات با بهرهگیری از رویکردهای جدید مدیریت بحران، از قبیل پدافند غیرعامل که میتواند در ایجاد محیطی ایمن در شهرها مؤثر واقع شود، از مهمترین اهدافی است که امروزه برنامهریزان و مدیران شهری در صدد اجرای آن در شهرها میباشند. شهر زاهدان بهعنوان محدوده پژوهش تعیین شده است. دارا بودن مرز مشترک خاکی با کشورهای همسایه و موقعیت راهبردی این شهر باعث شد آسیبپذیری آن از اهمیت خاصی برخوردار باشد. پژوهش حاضر، با هدف شناسایی مراکز کلیدی و خطرزا در شهر زاهدان و بررسی ایمنی فضاهای شهری در سطح شهر زاهدان با توجه به اصول پدافند غیرعامل و شناسایی و از بین بردن عوامل کاهشدهنده ایمنی در سطح شهر انجام گرفته است. در این پژوهش، بعد از شناسایی موقعیت نقاط کلیدی و خطرزای شهری، با استفاده از روش سلسله مراتبی AHP و نرمافزار GIS، وضعیت آسیبپذیری پدافندی شهر زاهدان بر اساس شاخصهای آسیبپذیر، مورد بررسی قرار گیرد. بر این اساس هفت معیار اصلی به همراه زیر معیار بر اساس نظر کارشناسان بهعنوان عناصر و پهنههای مهم شهر زاهدان فهرستبندی شده است. برای امتیازدهی به این معیارها از نرمافزار Super Decision استفاده شده است. نقشه نهایی آسیبپذیری محدوده، از طریق فن همپوشانی نقشهها در محیط نرمافزار ArcMap، در سه پهنه آسیبپذیری کم، آسیبپذیری متوسط و آسیبپذیری زیاد تهیه گردید و در پایان راهبردهایی در زمینه کاهش آسیبپذیری ساختار شهری زاهدان نیز ارائه شد. | ||
کلیدواژهها | ||
شهرزاهدان؛ پدافند غیرعامل؛ مراکز کلیدی؛ مراکز خطرزا؛ روش سلسله مراتبی؛ سامانه اطلاعات جغرافیای | ||
مراجع | ||
[1] احمرلوئی، محمد حسین، پدافند غیر عامل درجنگهای نوین، دانشکده فارابی، تهران، 1389.## [2] اکبری، نعمت الله، زاهدی کیوان، مهدی، کاربرد روش های رتبه بندی و تصمیم گیری چند شاخصه وزارت کشور، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، تهران، 1387.## [3] اسماعیلی، آمایش شهری با رویکرد پدافند غیر عامل ( مطالعه موردی: شهر بیرجند )، مدیریت شهری، دوره 9، شماره28،1389.## [4] برنافر و دیگران، برنامه ریزی پدافند غیر عامل ( مطالعه موردی: شهر لنگرود )، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال دهم، شماره 18، 1388.## [5] برنافر و افرادی، اولویت بندی مراکز حیاتی، حساس و مهم بندر انزلی و ارائه راهکارهای دفاعی از دیدگاه پدافند غیر عامل، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال چهاردهم، شماره 32، 1393.## [6] جلیلیان، سمیرا، آنچه شهرداران باید از پدافند غیرعامل بدانند، انجمن علمی پدافند غیرعامل کشور، مهرماه 1397.## [7] حبیبی، کیومرث و همکاران، تعیین عوامل ساختمانی موثردرآسیبپذیری بافت کهن شهری زنجان با استفاده از GIS و FUZZY LOGI ، هنرهای زیبا، شماره 33، صفحات 32-27، 1387.## [8] حسین زاده دلیر و دیگران، پدافند تهدیدپذیر کلانشهر تبریز از منظر جنگ، جغرافیا و پایداری محیط (پژوهشنامه جغرافیایی، دوره 2، شماره 5، 1391.## [9] راهنمای دستورالعمل الزامات و ملاحظات دفاعی و پدافند غیرعامل در طرحهای توسعه و عمران شهری، مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری ایران، 1396.## [10] زرقانی و رضوی نژاد، تحلیل ریسک اهمیت مراکز حیاتی، حساس و مهم کلان شهر مشهد با استفاده از مدل ANP، فصلنامه مطالعات ساختار و کارکرد شهری، شماره1، 1392.## [11] زرگر، مسگری، حاجی ابراهیم، سارا، پدافندغیرعامل در معماری راهکاری جهت کاهش خطرپذیری در برابر سوانح، سومین کنفرانس بین المللی مدیریت جامع بحران در حوادث غیر مترقبه طبیعی،1387.## [12] زیاری، کرمت اله، برنامه ریزی پدافند و پناهگاه شهری، مجله صفه، شماره 32، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، 1380.## [13] شماعی و همکاران، تحلیل فضایی آسیبپذیری محلههای شهری با رویکرد پدافند غیرعامل، تحلیل فضایی، مخاطرات محیطی، سال دوم ، شماره3، 1394.## [14]شورای عالی معماری و شهرسازی، مقررات شهرسازی و معماری طرحهای توسعه وعمران مصوب شورایعالی معماری و شهرسازی کشور، نشر توسعه، تهران، 1388.## [15]صادقی، زیادی، لقمان، رضا، تمهیدات کالبدی پدافند غیرعامل در محیطهای شهری: مطالعه موردی شهر سنندج، نشریه نیروی انتظامی کردستان، شماره17، 1393.## [16]صادقی و دیگران، اصول به کارگیری پدافند غیر عامل در برنامه ریزی شهری، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال سوم، شماره هشتم، 1394.## [17] گلمهر و حسینی امینی، توسعه پایدار شهرهای کوچک از منظر پدافند غیرعامل، نمونه موردی: شهر بوئین زهرا، فصلنامه علمی-پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران، شماره 55، 1396.## [18] عزیزی، محمدمهدی، برنافر، مهدی، ارزیابی آسیبپذیری شهری ناشی از حملات هوایی، نمونه موردی ناحیه یک از منطقه 11 شهر تهران، 1391.## [19] ماشی، زهره، ریحانی، نوشین، درخشان، قدیر، پدافند غیرعامل و تأثیر آن بر کاهش آسیبپذیری زیرساختهای شهری، اداره کل پدافند غیرعامل وزارت صنعت، معدن و تجارت، 1388.## [20] محمدپور، علی و همکاران، بررسی و ارزیابی پهنهها و عناصر آسیبپذیر شهر از دیدگاه پدافند غیرعامل مطالعه موردی: شهر سنندج، فصلنامه علمی - پژوهشی اطلاعات جغرافیایی سپهر، دوره 26، شماره 102، تابستان،1394.## [21] محمدزاده ، مسعود، اسماعیلی، علیرضا، تمهیدات پدافند غیر عامل درشهر زاهدان، همایش شهرهای مرزی و امنیتها و چالشها و رهیافتها،1391.## [22]مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، اسناد مربوط به لایحه تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور،1384.## [23] مدیری، مهدی ، الزامات مکانیابی تاسیسات - شهری و ارائه الگوی بهینه از دیدگاه پدافند غیر عامل، رساله دوره دکتری جغرافیا وبرنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران،1389 .## [24] مهندسین مشاور ، معمار و برنامه ریز و شهرساز شهر و خانه اصفهان، بازنگری طرح جامع زاهدان،1397.## [25] موحدی نیا، جعفر، اصول و مبانی پدافند غیر عامل، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، جلد اول، چاپ دوم، تهران،1386.## [26] مهاجری، محمد، مکانیابی پایگاههای چند منظوره پشتیبانی و مدیریت بحران پس از وقوع زلزله با استفاده از Gis مطالعه موردی: منطقه 17 تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، 1386.## [27] نیازتبار، حسن، آسیب شناسی پدافند غیرعامل در برابر اقدامات (NBC)، نشریه مدیریت نظامی، شماره 25، 1387.## [28] هاشمی فشارکی، سید جواد، جلالی، غلامرضا، دفاع غیرعامل در آئینه قوانین ومقررات، انتشارات سازمان پدافند غیرعامل کشور، 1389. ## [29] Zé O. Art, et al, “How to organize conference materials- A manual for proceedings design,” Pacific Press, London, 2005.## [30] J. Arellano-Yanguas, “Religion and Resistance to Extraction in Rural Peru: Is the Catholic Church Following the People?,” Latin American Research Review, vol. 49(S), pp. 61-80, 2014.##
[31] G. Ashworth, “Urban From and Defense Functions of Cities, In Michael Bremond and Raymond Riley (Ed), the Geography of Defense,” London & Sydney, Croon Helm, 1987.##
[32] R. Buchanan, “Border Crossings: NAFTA, Regulatory Restructuring, and the Politics of Place,” Indiana Journal of Global Legal Studies, vol. 2, Iss. 2, Article 3, pp. 370 – 393, 1995.##
[33] X. Chunliang, Ch. Lin, S. Wei, and W. Wei, “Vulnerability of Large City and Its Implicationin Urban Planning: A Perspective of Intra-urban Structure,” Chinese Geographical Science, vol. 21, 2011.##
[34] FEMA Referense Manual to Mitigate Potential Terrorist Attacks against Buildings (FEMA 426), FEMA, Washington, D.C. Fardroo, M. 2008. “Theatrical Approach in Passive Defense, “ Abbasi press: Tehran, 2005.##
[35] F. Sadeghi and A. Haghzad, “Application of passive defense principles and approaches in urban planning with emphasizing land use (Case Study Ramsar),” Research Journal of Fisheries © 2015 AENSI Publisher All rights reserved, 2015.
[36] G. Tuzkaya and et al, “An analytic network,” 2008.## | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,899 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 510 |