تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,171 |
تعداد مقالات | 8,438 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,337,557 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,582,912 |
مادری بسط یافته در تجربه زیسته همسران جانبازان | ||
فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده | ||
دوره 15، شماره 52، آذر 1399، صفحه 107-128 اصل مقاله (662.14 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
سمیه سادات شفیعی* 1؛ فاطمه موسوی ویایه2 | ||
1عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ||
2دانش آموخته دکتری جامعه شناسی گرایش بررسی مسائل اجتماعی | ||
تاریخ دریافت: 05 اردیبهشت 1400، تاریخ پذیرش: 05 اردیبهشت 1400 | ||
چکیده | ||
این تحقیق با به رسمیت شناختن تنوعات تجربه مادری نزد زنان بهعنوان کنشگران کلیدی خانواده به بررسی تجربه زیسته همسران جانبازان از دید علوم اجتماعی میپردازد. پرسش اصلی این است که اساسا تجربه همسران جانبازان از عهدهداری نقش مادری چیست؛ کنشگران در خلال زندگی روزمره چه تجاربی را پشتسر گذاشتهاند و احراز همزمان نقش مادری و پرستاری چه پیامدهایی در زندگی خانوادگی به دنبال داشته است؟ تحقیق به روش کیفی و مبتنی بر روایت پژوهی اجرا، و در جریان پژوهش با ۳۰ نفر از همسران جانبازان ساکن شهر تهران مصاحبه شد. میانگین سنی مصاحبهشوندگان ۵۰ سال، میانگین سالهای زندگی مشترک با جانباز ۲۷ سال و میانگین تعداد فرزندان ۲/۲ نفر بوده است. نتایج شناسهگذاری مصاحبه ها نشان میدهد فشار نقشی و تعارض نقش مادری ـ پرستاری در زندگی خانوادگی همسران جانبازان پیامدهای بسیاری داشته است. البته برحسب نوع جانبازی شوهر، منابع مالی خانواده و شرایط فرزندان تجربه زنان متفاوت بود؛ اما پیامدهای جانبازی پدر خانواده بر فرزندان و تلاش زنان برای وساطت میان شوهر و فرزندان یکی از چالشهای اصلی همسران جانبازان است. تعلیق نقش مادری، شکاف نسلی بین پدر و فرزندان، عدم رضایتمندی اقتصادی، داغ ننگ اجتماعی، بخشی از تجربه زیسته همسران جانبازان است که بهطور فزایندهای فشار و تنشهای شدیدی را بر آنها تحمیل میکند. در مجموع تنهایی، نگرانی و فشار نقشی، مادری بسط یافته را به مضمون اصلی تجربه زیسته همسران جانبازان در ایفای نقش مادری تبدیل میسازد. | ||
کلیدواژهها | ||
همسران جانبازان؛ فشار نقش مادری؛ نقشهای جنسیتی خانوادگی؛ پیامدهای فرهنگی جنگ تحمیلی | ||
مراجع | ||
ابوت، پاملا و والاس، کلر (۱۳۸۰)، جامعهشناسی زنان، ترجمه منیژه نجمعراقی، تهران: نشر نی. اویسیفردویی، قاسم (1396)، آسیبشناسی خانوادههای جانبازان قطع نخاعی: یک مطالعه با رویکرد نظریه زمینهای، نامه انسانشناسی، ش 15(26): 47 ـ 17. حبیبزاده، عباس؛ منجم، عارف و لاجوردی، هدی (1394)، وضعیت حس انسجام و خودپنداره تحصیلی در فرزندان جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس آسیبی نیابتی و عادی، مجله طب نظامی، دوره 17، ش 4: 290 ـ283. حسینی، سیدحسن و اویسیفردویی، قاسم (1397)، تجربة پذیرش فرزندخواندگی به مثابة مسئلة اجتماعی مطالعة خانوادة جانبازان قطع نخاعی، مجلة مطالعات اجتماعی ایران، ش 12(2): 27 ـ 4. برناردز، جان (1384)، درآمدی به مطالعات خانواده، ترجمه حسین قاضیان، تهران: نشر نی. بودون، ریمون (۱۳۸۳)، منطق کنش اجتماعی، ترجمه عبدالحسین نیکگهر، تهران: نشر توتیا. پوریوسفی، حمید و شریعتنژاد، عبدالرضا (1388)، بررسی عوامل فرهنگی ـ اجتماعی مؤثر بر آسیبهای اجتماعی در خانوادههای جانبازان متأهل ساری، مدیریت فرهنگی، س 3، ش 5 : 35 ـ 19. چیل، دیوید (۱۳۹۴)، خانوادهها در دنیای امروز رهیافت تطبیقی، مقایسهای، ترجمه محمدمهدی لبیبی؛ با مقدمهای از باقر ساروخانی، تهران: شرکت نشر نقد افکار، چ دوم. رادفر، شکوفه و دیگران (1384)، بررسی سلامت روانی فرزندان 18ـ15 سال جانبازان، طب نظامی، ش 7 : 209 ـ 202. رستگارخالد، امیر (۱۳۹۵)، زنان، دینداری و مادری، زن در توسعه و سیاست، دوره چهاردهم، ش ۱. سروش، محمدرضا و دیگران (۱۳۸۷)، بررسی وضعیت ناتوانی جنسی و باروری در جانبازان مبتلا به آسیب نخاعی. طب جانباز، دوره ۱، ش ۱: 35 ـ 22. سفیری، خدیجه و زارع، زهرا (1385)، احساس ناسازگاری میان نقشهای اجتماعی و خانوادگی در زنان، نشریه مطالعات زنان، س 4، ش 2: 70 ـ 47. صادقی، رسول و شهابی، زهرا (1398)، تعارض کار و مادری: تجربهگذار به مادری زنان شاغل در شهر تهران، جامعهشناسی کاربردی، س 30، ش 73. فلیک، اووه (۱۳۸۷)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی. قلیزاده، آذر و مرتضوی کهنگی، زهرهالسادات (۱۳۸۴)، تأثیر معلولیت جانبازان 25 درصد به بالا بر مسائل خانواده از دیدگاه همسران آنها در شهر اصفهان، دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، ش ۲۶: 1 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 403 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 334 |