تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,115 |
تعداد مقالات | 8,121 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,014,606 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,276,492 |
دفاع مقدس در سینمای محمدعلی باشه آهنگر؛ مطالعه فیلمهای «فرزند خاک»، «ملکه»، «سرو زیر آب» | ||
دولت پژوهی ایران معاصر | ||
دوره 6، شماره 2، شهریور 1399، صفحه 95-120 اصل مقاله (391.4 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
زهره گلدار1؛ امیدعلی مسعودی2؛ محمد اسکندری نسب* 3 | ||
1دانشآموخته کارشناسیارشد رشته تبلیغ و ارتباطات و فرهنگی، دانشگاه سوره | ||
2عضو هیئت علمی دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره | ||
3دانشآموخته کارشناسیارشد پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
تاریخ دریافت: 23 مرداد 1398، تاریخ پذیرش: 15 مهر 1399 | ||
چکیده | ||
جنگ هشتساله ایران و عراق علاوه بر پیامدهایی که برای کشور بهدنبال داشت، موجبات شکلگیری ژانر جدیدی در سینمای ایران را فراهم آورد. در این میان محمدعلی باشه آهنگر علاوهبر تجربه مستقیمی که از جنگ داشته در نقش کارگردان نیز چندین فیلم در این ژانر تولید کرده است. درنتیجه فرض اصلی پژوهش این است که محمدعلی باشه آهنگر شیوهای خاص برای بازنمایی جنگ در آثار خود دارد. مقاله میکوشد با تمرکز بر فیلمهای «فرزند خاک» (۱۳۸۶)، «ملکه» (۱۳۹۰)، «سرو زیر آب» (1396)، نگاه و شیوه معنادهی وی را به جنگ و ابعاد آن بررسی کند؛ بهعبارتی سؤال اصلی مقاله این است که در آثار سینمایی محمدعلی باشه آهنگر، جنگ تحمیلی ایران و عراق چگونه بازنمایی میشود. در اینراستا از روش نمونهگیری هدفمند و تحلیل نشانهشناختی تلفیقی استفاده شد؛ بدین صورت که در سطح دادههای بصری از رویکرد تحلیل سازه «سِلبی و کادوری» (1380) و برای تحلیل متون گفتگوها از الگوی تحلیل روایی بارت بهره گرفته شد. بررسیها نشان داد این کارگردان در آثار خود رویکردی منحصربهفرد دارد که میتوان آثار وی را هم در رده سینمای جنگ قرار داد و هم منتقد جنگ؛ بهعبارتی رویکرد وی بهگونهای است که از ایدئولوژی و مکتب جاری خاصی تأثیر نپذیرفته است؛ در جایی که باید زبانی منتقد داشته باشد دریغ نکرده و بارها نیز از مضمونهای اصلی ژانر سینمای جنگ مانند رشادتها و تکریم شهادت استفاده کرده است. اینگونه نگاه و رویکرد واقعگرایانه به جنگ تحت تأثیر تجربیاتی است که کارگردان خود بهطور شخصی در جنگ و مناطق جنگی بهعنوان رزمنده داشته است. ازسوی دیگر تأکید بر جنبههای اجتماعی و پیامد انسانی جنگ باعث شده برخلاف بسیاری از آثار سینمای جنگ، کمتر بر عملیاتهای نظامی و صرفاً بر فضای جنگ تأکید کند. | ||
کلیدواژهها | ||
سینمای دفاع مقدس؛ محمدعلی باشه آهنگر؛ تحلیل سازه؛ الگوی روایی بارت؛ فیلم فرزند خاک؛ فیلم ملکه؛ فیلم سرو زیر آب | ||
مراجع | ||
امینی، سامیه (1392)، مخالفان و موافقان قطعنامه، وبسایت تبیان، بازنشانی شده در 27 تیر 1392، لینک کوتاه دسترسی: http://goo.gl/kkDMth بارت، رولان (1383)، بارت و سینما، ترجمه مازیار اسلامی، تهران: نشر گام نو. بیچرانلو، عبدالله (1391)، بازنمایی ایران و اسلام در هالیوود، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات. تذری، هاجر (1394)، 27 سال پس از پذیرش قطعنامه 596؛ چرا آتشبس را پذیرفتیم؟، منتشر شده در وبسایت خبرگزاری فارس، منتشره در 22 تیر 1394، لینک کوتاه دسترسی: http://goo.gl/N9ddmo خبرگزاری تسنیم (1393)، ماجرای تشکیل «تعاون سپاه» که بعد از جنگ به گروه «تفحص» مشهور شد، بازنشانی شده در 16 آذر 1393، لینک کوتاه دسترسی: http://tn.ai/580507 راودراد، اعظم (1391)، جامعهشناسی سینما و سینمای ایران، تهران: مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران. سجودی، فرزان (۱۳۹۵)، نشانهشناسی کاربردی، چ چهارم، تهران: نشر علم. سلبی، کیت و کادوری، ران (1380)، راهنمای بررسی تلویزیون، ترجمه علی عامری مهابادی، تهران: انتشارات سروش. صافاریان، روبرت (1۳7۵)، جنگ + مسائل روز، در فراستی، مسعود (1۳7۹)، جنگ برای صلح: مروری بر سینمای دفاع مقدس، ج دوم گزیده مقالات، تهران: انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس. کرایپ، یان (1393)، نظریه اجتماعی مدرن: از پارسونز تا هابرماس، ترجمه عباس مخبر، تهران: نشر آگه. گیویان، عبدالله و توکلی، زهره (1390)، تصویر عراقیها در سینمای دفاع مقدس، تحقیقات فرهنگی ایران، ش 14. گیویان، عبدالله و سروی زرگر، محمد (1388)، بازنمایی ایران در هالیوود، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، ش 8. مرتضویقهی، فاطمه و منادی، مرتضی (1390)، دفاع مقدس در گذر از سینمای ایران، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، ش 25. مشمایی، سمیه (۱۳۹۱)، بازنمایی شکاف نسلی در سینمای جنگ ایران، پایاننامه کارشناسی ارشد رشته مطالعات فرهنگی، استاد راهنما: محمدتقی کرمی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی. معدنی، سعید (1391)، جامعهشناسی جنگ و سینمای دفاع مقدس، تهران: انتشارات بهمن برنا. نقیبی اصفهانی، مریمالسادات؛ فهیمیفر، اصغر و اسفندیاری، شهاب (1395)، رویکردی آیینی و اعتقادی در مطالعه سینمای دفاع مقدس، ماهنامه فرهنگ اسلامی، ش ۳۳ ـ ۳۲، ش اسفند 94 و فروردین 95. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 240 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 100 |