آمار
| تعداد نشریات | 39 |
| تعداد شماره‌ها | 1,170 |
| تعداد مقالات | 8,437 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,319,022 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,563,807 |
تحلیل جامعه‌شناختی جنبش دانشجویی در ایران برمبنای نظریه رفتار جمعی نیل اسملسر (مورد مطالعه: تسخیر سفارت امریکا) | ||
| دولت پژوهی ایران معاصر | ||
| دوره 6، شماره 4، اسفند 1399، صفحه 57-77 اصل مقاله (446.03 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| صادق پناهی نسب* 1؛ منصور طبیعی2؛ محمدناصر پاکنژاد3؛ سید مصیب سعیدی4 | ||
| 1نویسنده مسئول : دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی سیاسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| 2استادیار جامعه شناسی-سیاسی، دانشکده اقتصادو مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| 3کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی سیاسی دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران | ||
| 4کارشناسی ارشد فقه و حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، یاسوج، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 06 آبان 1399، تاریخ بازنگری: 18 بهمن 1399، تاریخ پذیرش: 06 اسفند 1399 | ||
| چکیده | ||
| تسخیر سفارت امریکا که بعد از انقلاب 57 از آن به‌عنوان انقلاب دوم یاد شده در تاریخ انقلاب اسلامی ایران رویدادی مهم و قابل تأمل است. هرچند مقالات و کتابهای متعددی در این زمینه نوشته شده‌اند اما این حرکت خودجوش دانشجویی به‌ندرت از دیدگاه نظریه‌های جنبش اجتماعی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. از این‌رو در این مقاله کوشیده‌ایم تا با استفاده از نظریه رفتار جمعی اسملسر به تحلیلی جامعه‌شناختی از تسخیر سفارت امریکا در ایران دست یابیم. برای ارزیابی نظریه مذکور از وقایع تاریخی ، چگونگی رویارویی و نفوذ امریکا در ایران استفاده کردیم. و از این طریق به تحلیل و بررسی جنبش دانشجویان به‌منظور تسخیر سفارت بر مبنای نظریه اسملسر پرداختیم. بر این اساس می‌توان گفت که زمینه‌های ساختاری (کودتای 28 مرداد، تأسیس ساواک و انقلاب اسلامی ایران)، فشارهای ساختاری (حمایت از تجزیه‌طلبان)، گسترش باورهای تعمیم‌یافته (پیام امام خمینی(ره) به‌مناسبت 13 آبان 56 و 43 و اشاره به خیانت‌ها و باورهای بعد از انقلاب از سوی امریکا)، عوامل شتاب‌دهنده (دیدار رئیس دولت موقت با نماینده امریکا و پذیرفتن شاه توسط امریکا) و بسیج مشارکت‌کنندگان (حمایت از موضع‌گیری امام خمینی(ره)) به بروز جنبش دانشجویی و تسخیر سفارت توسط دانشجویان منجر شد. روش مورد استفاده در این پژوهش، کیفی و از نوع پژوهش بندی و تاریخی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جنبش دانشجویی؛ امام خمینی(ره)؛ رفتارجمعی؛ تسخیر سفارت امریکا | ||
| مراجع | ||
|
امام خمینی، روح‌الله (1378)، صحیفه امام، ج 1، 10 و 11، تهران: نشر مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). آبراهامیان، یرواند (1388)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل محمدی و ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی. آرنت، هانا (1394)، خشونت، ترجمه عزت‌الله فولادوند، تهران: خوارزمی. ابتکار، معصومه. تسخیر: اولین روایت مکتوب از درون سفارت تسخیرشده امریکا در تهران، ترجمه فریبا ابتهاج، تهران: اطلاعات،ص 13 و ص 15. اسملسر، نیل (1382)، تئوری رفتار جمعی، ترجمه رضا دژاکام، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه. اسکاچپول، تدا (1382)، دولت رانتیر و اسلام شیعی در انقلاب ایران، ترجمه محمدتقی دلفروز، فصلنامه مطالعات راهبردی، س ششم، ش اول. جلائی پور، محمدرضا (1389)، فهم جنبش دانشجویی در ایران: با تأکید بر فعالیتهای دانشجویی در دوره اصلاحات (1384 ـ 1376)، مجله بررسی مسائل اجتماعی ایران، س اول، ش سوم: 213 ـ 179. جمشیدی، محمدحسین (1379)، رفتارشناسی امریکا در قبال نهضت ملی ایران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. چامسکی، نوام (1389)، دموکراسی بازدارنده، ترجمه مهوش غلامی، تهران: انتشارات اطلاعات، چاپ سوم. رحمتی، مهدی و غفاری، زاهد (1389)، تحلیل قیام پانزده خرداد در قالب نظریه جنبش اجتماعی اسملسر، فصلنامه علوم اجتماعی، ش 53. ستوده، امیر رضا و کاویانی، حمید (1379)، بحران 444 روزه در تهران، گفته‌ها و ناگفته‌هایی از تصرف سفارت امریکا، تهران: مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر. سیف الهی، سیف الله و فیروزی، محمدجعفر (1388)، بررسی نقش جنبش دانشجویی در توسعه حوزه عمومی جامعه ایران بین سالهای 1385 ـ 1300 ه.ش، مجله جامعه‌شناسی معاصر، س اول، ش سوم: 144 ـ 109. شاهدی، مظفر (1385)، نقش ساواک در سقوط رژیم پهلوی. قابل بازیابی در: سایت مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی 01/12/1385. شیرودی، مرتضی (1386)، تسخیر لانه جاسوسی: علل، روند و پیامدها. فصلنامه پیام، ش 85: 133 ـ 121. شیرودی، مرتضی (1388)، تحلیل جامعه‌شناختی از جنبش دانشجویی ایران، فصلنامه حصون، ش 21: 181 ـ 152. شوکراس، ویلیام (1382)، آخرین سفرشاه (سرنوشت یک متحد امریکا)، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، چ سیزدهم، تهران: نشر آسیم. عاقلی، باقر (1374)، روزشمار تاریخ ایران، ج 1، تهران: نشر گفتار. علومی، ابراهیم (1387)، بحران گروگان‌گیری و تحریم ایران. فصلنامه راهبرد، ش 47: 122 ـ 97. علم، محمدرضا و شاهنوشی فروشانی، مرضیه (1394)، بررسی اشغال سفارت امریکا در تهران با تکیه بر استرداد محمدرضا شاه پهلوی، فصلنامه تاریخ‌پژوهی، س هفدهم، ش 35: 288 ـ 265. قاسمی، علی اصغر (1392)، نقش جنبش دانشجویی در شکل‌گیری انقلاب اسلامی، مطالعه معرفتی در دانشگاه اسلامی، ش 18 و 19: 126 ـ 87.. کارتر (1387)، نقشه تجزیه ایران و حمایت از گروههای تجزیه طلب. کشاورز شکری، عباس (1382)، تبیین انقلاب اسلامی از دیدگاه اسکاچپول. فصلنامه علمی ـ پژوهشی متین، ش 19: 118 ـ 97. ماسلی، لئونارد (1366)، نفت، سیاست و کودتا، ترجمه رفیعی مهرآبادی، تهران: رسام. معمار، رحمت‌الله (1386)، تحلیل جامعه‌شناختی از وقوع انقلاب مشروطه در ایران با استفاده از نظریه "فشار ساختاری" اسملسر، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ش 59 ـ 58. نوازنی، بهرام (1382)، بهای شرارت زمینه‌ها و پیامدهای اشغال سفارت امریکا در تهران. ماهنامه اندیشه و تاریخ سیاسی ایران معاصر زمانه، س دوم، ش 14: 35 ـ 25. نورمحمدی، شهرام و حسن پور، معصومه (1392)، تحلیلی بر زمینه‌ها و نیروهای درگیر در کودتای 28 مرداد 1332، پژوهشهای علوم انسانی دانشگاه اصفهان، س چهارم، ش 19: 174 ـ 149. هانتینگتون، ساموئل (1375)، سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر علم. Crossley. Nick (2002). Making sense of social movments. Open University Press.
Smelser, Neil J (1960). Theory of collective behavior. University of California Libraries. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 527 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 300 |
||