اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 38 |
| تعداد شماره‌ها | 1,244 |
| تعداد مقالات | 9,008 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,864,737 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,717,827 |
تصویر شهر مطلوب در تمدن نوین اسلامی | ||
| آینده پژوهی انقلاب اسلامی | ||
| دوره 2، شماره 4 - شماره پیاپی 7، اسفند 1400، صفحه 47-90 اصل مقاله (933.77 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| علی اسماعیل پور* 1؛ غلامعلی سلیمانی2 | ||
| 1نویسنده مسئول: کارشناسی ارشد، دانشکده عمران، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران | ||
| 2استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران | ||
| تاریخ دریافت: 16 مهر 1400، تاریخ بازنگری: 17 بهمن 1400، تاریخ پذیرش: 21 بهمن 1401 | ||
| چکیده | ||
| تمدن‌سازی یکی از اهداف و نگاه‌های بلندمدت در آینده‌پژوهی است. در یک تمدن، ارکان متعددی اهمیت دارد که شهرسازی یکی از آن‌ها است. دین اسلام به‌عنوان آخرین دین الهی، برنامه جامعی برای تمامی شئون فردی و اجتماعی زندگی ارائه کرده است و در همین راستا، برای ایجاد تمدن اسلامی نیاز است که این آموزه‌ها در تمامی عرصه‌ها به‌کار بسته شوند و الگوی عملیاتی آن‌ها طرح ریزی و پیاده‌سازی گردد. در این پژوهش با استفاده از مرور بر ادبیات و هم‌چنین استفاده از روش کیفی تحلیل گفتمان و تحلیل اسناد، آیات قرآن، روایات معصومین و سیره حکومتی پیامبر اکرم و امیرالمؤمنین(علیهم‌السلام) مورد بررسی قرار گرفت و اصول و قواعد شهرسازی با نگاه ایجاد تمدن نوین اسلامی از آن استخراج گردید. یافته‌های این پژوهش در شش بخش اصول کلی، ضوابط ضروری، محیط زیست و روشنایی، راه‌ها و جاده‌ها، شکوفایی و امنیت اقتصادی و تأسیسات و اماکن عمومی ارائه و در هر بخش مبانی، قواعد و دستورالعمل‌های موردنیاز تدوین شده است و با استفاده از آن‌ها، شهر مطلوب در تمدن نوین اسلامی به تصویر کشیده شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شهر مطلوب؛ تمدن نوین اسلامی؛ قرآن؛ سیره نبوی؛ سیره علوی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Image of the Desirable City in New Islamic Civilization | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Esmaeilpour1؛ Gholamali Soleimani2 | ||
| 1Corresponding Author: M.Sc., Faculty of Civil Engineering, Khajeh Nasir al-Din Tusi University of Technology, Tehran, Iran | ||
| 2PhD, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Civilization is one of the long-term goals and perspectives in the futures studies .In a civilization, several pillars are important, urbanism is one of them. The religion of Islam, as the last divine religion, has provided a comprehensive program for all individual and social aspects of life and in this regard, in order to create an Islamic civilization, it is necessary that these teachings be applied in all areas and plan and implement their operational model. In this research, using a review of literature and also using a qualitative method of discourse analysis and analysis of documents, verses of the Qur'an, the narrations of the infallible Imams and the governing life of the Holy Prophet and Imam Ali were examined and the principles and rules of urban planning were extracted Took and the principles and rules of urbanism were extracted from it with the view of creating new Islamic civilization. The findings of this study were presented in six sections: general principles, essential criteria, environment and lighting, roads, economic prosperity and security, and public facilities and places and In each section, the required principles, rules and instructions have been compiled and the desired city in the new Islamic civilization is depicted through their usage. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Desirable City, New Islamic Civilization, Quran, Prophet’s Method of Governance, Imam Ali’s Method of Governance | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌ابی‌شیبه، عبدالله‌بن‌محمد (1429)، مصنف إبن أبی شیبة فی الأحادیث و الآثار، بیروت: دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
ابن‌رسته، احمدبن‌عمر (1380)، الاعلاق النفیسه، ترجمه قره‌چانلو، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
ابن‌شهرآشوب، محمدبن‌علی (1389)، مناقب آل ابی‌طالب، قم: ذوی‌القربی.
ابن‌عمر، مفضل (1395)، توحید مفضل، ترجمه محمدمهدی رضایی، قم: نشر جمال.
احمری، حسین؛ وفادار، مریم؛ رجائی‌پور، مصطفی؛ سروری، هادی (1396)، کارکرد «توحید باوری» در شهرسازی. دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی پژوهش‌نامه کلام، 4(7)، 73-92.
الآبی، منصوربن‌حسین (2004)، نثر الدر فی المحاضرات، بیروت: دارالکتب العلمیه.
الحمو‌ی‌البغدادی، یاقوت (1383)، معجم البلدان، ترجمه علینقی منزوی، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
الخصیبی، حسین‌بن حمدان (2015)، الهدایه الکبری، تهران: مؤسسه البلاغ.
الصدوق، ابی‌جعفر (1394)، من لا یحضره الفقیه، قم: دارالکتب الاسلامیه.
العسقلانی، احمدبن‌علی‌بن‌حجر (1433)، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت: العصریه.
القاسمی، ظافر (1405)، نظام الحکم فی الشریعه و التاریخ الاسلامی، بیروت: دار النفایس.
امیرالمؤمنین نهج‌البلاغه (بی‌تا).
بابایی‌سالانقوچ، احسان؛ مسعود، محمد؛ محمدی، محمود (1393)، تبیین یک چارچوب مفهومی برای «شهراسلامی». فصلنامه علمی ـ پژوهشی روش‌شناسی علوم انسانی، 20(80)، 109-140.
بابائی‌سالانقوچ، احسان؛ مسعود، محمد؛ زمانی، بهادر؛ ربیعی، کامران (1396)، تحلیل موقعیت به‌مثابه روشی برای پژوهش درخصوص شهر اسلامی، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی ـ اسلامی، 17-28.
باقری، اشرف‌السادات (1386)، نظریه‌هایی درباره شهرهای قلمرو فرهنگ اسلامی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
بخاری، محمدبن‌اسماعیل (1391)، صحیح البخاری، ترجمه عبدالعلی نوراحراری، تربت‌جام: شیخ‌الاسلام احمد جام.
برقی، خالد (1395)، المحاسن، ترجمه محمد مرادی، قم: مؤسسه فرهنگی دارالحدیث.
بلاذری، احمدبن‌یحیی (1397)، انساب‌الاشراف، بیروت: دارالمعارف.
بمات، نجم‌الدین (1393)، شهر اسلامی، ترجمه محمدحسین حلیمی و منیژه اسلامبولی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
بهران، محمدبن‌یحیى (2012)، جواهر الأخبار و الآثار المستخرجة من لجة البحر الزخار، بیروت: دارالفکر.
بیهقی، احمدبن‌حسین (1419)، سنن الکبری، بیروت: دارالفکر.
حبیبیان، هما (1396)، تطبیق شاخص‌های شهرسازی اسلامی در فضای شهری (نمونه موردی: راسته بازار مظفریه شهر همدان)، مطالعات محیطی هفت حصار، 11(4)، 19-32.
حرانی، ابن‌شعبه (1387)، تحف‌العقول عن آل الرسول علیهم‌السلام، مترجم احمد جنتی، تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل.
حسنی، سیدمصطفی؛ حجازیان، علی؛ سعیدی‌منفرد، ساناز (1399)، پارادایم شهرسازی اسلامی (با اقتباسی ازنظر اسلام). فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی، (19)، 111-131.
خاتمی، سیدمهدی (1398)، بااندیشی در مفهوم شهراسلامی؛ تحلیلی پیرامون برداشت‌های مختلف از مفهوم شهر اسلامی و تبییت ضرورت خوانش اخلاقی. فصلنامه علمی ـ پژوهشی نقش جهان، 9(3)، 157-166.
دورانت، ویل (1392)، تاریخ تمدن، ترجمه احمد آرام، جلد اول، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، چاپ دوم.
رضایی، محمود (1392)، ارزش‌های جاوید و جهان‌گستر شهرسازی اسلامی (بازنمودی از نگرش‌های فراکالبدی و فرازمانی شهر اسلامی)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 45(3)، 169-190.
ستاری‌ساربانقلی، حسن (1390)، اصول مدیریت شهری و شهرسازی رسول اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) در مدینه‌النبی. معرفت، 20(171)، 11-24.
ستاری‌ساربانقلی، حسن (1393)، کاربرد نظام زیبایی‌شناسی برگرفته از قرآن کریم در طراحی شهری، فصلنامه مدیریت شهری، (34)، 335-358.
سمهودی، علی‌بن‌‌عبدالله (2006)، وفاء الوفاء بأخبار دارالمصطفی. بیروت: دار الکتب العلمیة.
شریعتی، علی (1394)، تاریخ تمدن. تهران: انتشارات قلم.
شکرانی، رضا؛ مطیع، مهدی؛ صادق‌زادگان، هدی (۱۳۹۰)، بررسی گفتمان کاوی و چگونگی کاربست آن در مطالعات قرآنی، دوفصل‌نامه عیار پژوهش در علوم انسانی (پژوهش سابق)، 3(1).
شمس‌شامی، محمدبن‌یوسف (1414)، سبل الهدی و الرشاد فی سیره خیرالعباد، بیروت: دارالکتب العلمیه.
شیعه، اسماعیل (1397)، مقدمه‌ای بر مبانی برنامه‌ریزی شهری، تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
صدری‌فر، نبی‌الله؛ مولوی، محمد (1399)، بازشناسی شاخصه‌های ارزشی و شکلی در شهرسازی اسلامی براساس آموزه‌های دینی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، 10(1)، 211-233.
صدوق، محمدبن‌علی‌بن‌بابویه (1396)، امالی، ترجمه محمدعلی سلطانی. تهران: ارمغان طوبی.
صدوق، محمدبن‌علی‌بن‌بابویه (1398)، علل الشرایع، ترجمه محمدعلی سلطانی، تهران: ارمغان طوبی.
صدوق، محمدبن‌علی‌بن‌بابویه (1398)، معانی‌الاخبار، ترجمه حمیدرضا شیخی، قم: ارمغان طوبی.
صرافی، مظفر (1379)، مفهوم، مبانی و چالش‌های شهرسازی. فصلنامه مدیریت شهری، 1(2)، 81.
طبرسی، حسن‌بن‌فضل (1394)، مکارم‌الاخلاق، ترجمه: لطیف راشدی، قم: صبح پیروزی.
طبرسی، محمدعلی؛ دادگری‌راد، رسول (1395)، رهیافتی به‌سوی شهرسازی پایدار با پیوند معماری در شهرسازی اسلامی و شهرسازی مدرن (نمونه مطالعاتی شهر مصدر در امارات متحد عربی)، فصلنامه پژوهش‌های نوین علوم جغرافیایی، معماری و شهرسازی، (2)، 83-102.
طبری، محمدبن‌جریر (1413)، تاریخ طبری: تاریخ الامم و الملوک، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
طوسی، ابوجعفرمحمدبن‌حسن (1435)، تهذیب‌الاحکام، بیروت: الاعلمی للمطبوعات.
عاملی، حر (1427)، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، بیروت: الاعلمی للمطبوعات.
عزیزی، محمدمهدی؛ زیردست، اسفندیار؛ اکبری، رضا (1397)، واکاوی تبلور عدالت محیطی در اندیشه آرمان‌شهری اسلامی جهت کاربست در شهرسازی اسلامی؛ مطالعه موردی: محله روستا بنیان سفین کیش. فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات شهر ایرانی ـ اسلامی، 9(34)، 5-22.
عقیلی، وحید؛ لطفی حقیقت، امیر (۱۳۸۹)، کاربرد روش تحلیل گفتمان در علوم رفتاری.
عمید، حسن (1389)، فرهنگ فارسی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
عندلیب، حسین (1397)، بررسی و تبیین اصول و قواعد شهرسازی ازمنظر فقه اسلامی، دو فصلنامه علمی ـ اختصاصی معارف فقه علوی، 5-26.
فسوی، یعقوب‌بن‌سفیان (1401)، المعرفه و التاریخ. بیروت: مؤسسة الرسالة.
فلاحت، سمیه (1390)، برساخت مفهوم شهر اسلامی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات شهر اسلامی، (3)، 35-44.
قرآن کریم.
کلینى، محمدبن‌یعقوب‌بن‌اسحاق، (1397)، الکافی. قم: انتشارات دارالحدیث.
کتانی، محمدعبدالحی (1391)، نظام الحکومة النبویة. بیروت: شرکة دار الأرقم بن أبی‌الأرقم.
گرجی، اطهر (1394)، ظرفیت تمدن‌سازی گفتمان انقلاب اسلامی، تهران: چهارمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت؛ پیشرفت ایران؛ گذشته، حال، آینده.
مجلسی، محمدباقر (1393)، بحارالانوار، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مرتضی‌عاملی، سیدجعفر (1381)، آداب الطبیه فی الاسلام، قم: دفتر انتشارت اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه.
مرتضی‌عاملی، سیدجعفر (1387)، الصحیح من سیره النبی الاعظم، قم: دار الحدیث.
مشکینی، ابوالفضل؛ رضایی‌مقدم، علی (1393)، بررسی مؤلفه‌ها و شاخص‌های شهر اسلامی با تأکید بر نقش و اهمیت فرهنگ‌سازی در تحقق الگوی شهرسازی اسلامی ـ ایرانی. شهر پایدار، 1(1)، 37-68.
مقریزی، احمدبن‌علی (1418)، المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، بیروت: دارالکتب العلمیه.
ملکی، سعید؛ سعیدی، جعفر (1394)، بررسی و تحلیل نقش طبیعت در ساختار معماری و شهرسازی اسلامی، فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، 7(25)، 23-49.
نقی‌زاده، محمد (1379)، صفات شهر اسلامی از نگاه قرآن کریم، صحیفه مبین، 2(5)، 4-40.
نقی‌زاده، محمد (1385)، معماری و شهرسازی اسلامی (مبانی نظری)، اصفهان: انتشارات راهیان.
نقی‌زاده، محمد (1377)، صفات «شهر اسلامی» در «متون اسلامی». هنرهای زیبا؛ (4و5)، 47-61.
وفادار، مریم؛ احمری، حسین؛ رجائی‌پور، مصطفی (1397)، معناشناسی شهر ازمنظر قرآن و علم، دو فصلنامه علمی ـ ترویجی قرآن و علم، 12(22)، 77-96.
www.farsi.khamenei.ir | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 313 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 354 |
||