تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,115 |
تعداد مقالات | 8,109 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,000,004 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,265,333 |
بایستههای راهبردی مقابله با تروریسم در عراق | ||
فصلنامه پژوهش های حفاظتی امنیتی | ||
دوره 10، شماره 38، اسفند 1400، صفحه 71-98 اصل مقاله (268.52 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
احمد زارعان | ||
استادیار دانشگاه جامع امام حسین(علیهالسلام | ||
تاریخ دریافت: 30 اردیبهشت 1400، تاریخ بازنگری: 19 مرداد 1400، تاریخ پذیرش: 25 شهریور 1400 | ||
چکیده | ||
با پایان سال 2003 و در شرایطی که نظم سیاسی جدید مبتنی بر اصول دموکراتیک، جایگزین نظم سیاسی پیشین در عراق شد، این کشور شاهد ظهور و گسترش گروههای تروریستی با رویکردهای مختلف بوده است. در سالهای ابتدایی پس از سقوط صدام، هستۀ اولیه داعش به عنوان یکی از هولناکترین گروههای تروریستی تاریخ در عراق تشکیل گردید و پس از آن که این گروه موفق به تصرف بخشهای وسیعی از کشور عراق و سوریه شد با اعلام تشکیل خلافت اسلامی، موصل را به عنوان پایتخت خلافت خودخوانده انتخاب کرد. در سال 2018 داعش با از دست دادن موصل در عراق و رقه در سوریه، عملاً موجودیت شبهدولتی خود را از دست داد و همانند سالهای پیش از 2012 به یک سازمان تروریستی زیرزمینی تبدیل شد. با اینحال، جامعه و حکومت عراق کماکان در معرض خطر خیزش مجدد گروههای تروریستی است. این مقاله با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی در تحلیل یافتهها و روش کتابخانهای در جمعآوری دادهها به دنبال پاسخ به این سؤال است که «بایستههای مقابله با تروریسم در عراق چیست؟» برای پاسخ به این سؤال، علل موجده و مبقیه گروههای تروریستی در عراق مورد بررسی قرار گرفتند تا بر اساس آن، بایستههای راهبردی مقابله با این پدیدۀ شوم در عراق شناسایی شوند. یافتههای مقاله نشان میدهد «شکافهای اجتماعی»، «عدم شکلگیری هویت ملی»، «عدم توازن ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی»، «ضعف، ناکارآمدی و فروماندگی دولت مرکزی» و «فرهنگ تمامیت خواهانه اهل سنت عراق»، عوامل ظهور و رشد (علل موجده و مبقیه) گروههای تروریستی در این کشور هستند. از این رو برای مقابله مؤثر با تروریسم در عراق باید از طریق ایجاد «امنیت اجتماعی شده» و پاسخگویی مناسب به نیازهای هویتی گروههای اجتماعی عراقی، در مسیر ایجاد یک هویت ملی فراگیر حرکت کرد و ضمن جلب مشارکت آحاد عراقیها و توزیع متوازن منابع، شکافهای اجتماعی فعال را غیرفعال کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
عراق؛ تروریسم؛ امنیت اجتماعی شده؛ هویت؛ شکافهای اجتماعی | ||
مراجع | ||
- احمدی، حمید (1400)، سیاست و حکومت در خاورمیانه و شمال آفریقا، تهران: نشر نی.
- ازکیا، مصطفی و علیرضا دربان آستانه (1389)، روشهای کاربردی تحقیق، تهران: انتشارات کیهان.
- اسدی، علی اکبر (1391)، روند دولت – ملت سازی در عراق جدید و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه سازان نور.
- السعیدی، اسامه و دیگران (2014)، احزاب و جریانهای سیاسی و دینی در استان الانبار ، قم: مرکز العراق الدراسات.
- الکاتب، أحمد و محمد عمارة (2007)، السنة و الشیعة: وحدة الدین، خلاف السیاسة و التاریخ ، بغداد: الدار العربیة للعلوم.
- الهاشمی، محمد صادق (2014)، سنه العراق: دراسه فی ابرز التحولات السیاسیه الاحزاب السنیه فی العراق بعد عام 2003 ، سلسله اصدارات، قم: مرکز العراق للدراسات.
- ایوبی، حجت الله (1377)، شکافهای قومی و خشونت در پیکارهای سیاسی، قابل دسترسی در:
http://www.ensani.ir/fa/content/150282/default.aspx
- برزگر، کیهان (1388)، خاورمیانه در برزخ بحران و ثبات، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شمارة 141، بهمن.
- بشیریه، حسین (1400)، جامعهشناسی سیاسی؛ نقش نیروهای اجتماعی در زندگی سیاسی، چ 30، تهران: نشرنی.
- بلیکی، نورمن (1393)، طراحی پژوهشهای اجتماعی، ترجمه حسن چاوشیان، چ نهم، تهران: نشرنی.
- دژاردن، تیری (1357)، صد میلیون عرب، ترجمه حسین مهری، چ 2، تهران: انتشارات توس.
- رضایی، محمد و هادی آقاجانزاده (1394)، تحلیل همآیندی: گامی به فراسوی دوآلیسم نظریه/روش در مطالعات فرهنگی، فصلنامة جامعهشناسی تاریخی، دورة 7، شمارة 1، بهار و تابستان.
- ساروخانی، باقر (1392)، روش تحقیق در علوم اجتماعی، ج 2، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- شرق (1390)، بغداد در محاصره بحران، شماره 1422 ، چهارشنبه ،30 آذر 1390، قابل دسترسی در:
- عضدانلو، حمید (1388)، بررسی مسئله شکاف اجتماعی، قابل دسترسی در:
http://fararu.com/fa/news/36518
- غرایاق زندی، داود (1390)، چشم انداز عراق آینده ، چ 1، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
- فاست، لوئیس (1386)، روابط بینالمللی خاورمیانه، ترجمه احمد سلطانی نژاد، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
- فرجیراد، عبدالرضا (1391)، دولتهای فرومانده تهدیدی برای قدرتهای جهانی و منطقهای، قابل دسترسی در:
http://www.iag.ir/conferrences/iag/old-lectures/404-2012-11-28-13-41-28
- کاستلز، مانوئل (1384)، عصر اطلاعات؛ قدرت هویت، ترجمه علی پایا، تهران: طرح نو.
- کچوئیان، حسین (1384)، نظریههای فرهنگ و جهانی شدن: از رویکرد تا واقعیت، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 2 و 3، بهار و تابستان.
- گریفیتس، مارتین (1394)، دانشنامه روابط بینالملل و سیاست جهان؛ ترجمه علیرضا طیب، چاپ سوم، تهران: نشرنی.
- گلمحمدی، احمد (1384)، جهانیشدن، فرهنگ و هویت، تهران: نشرنی.
- مصلی نژاد، عباس (1388)، علل تداوم بحرانهای خاورمیانه در دورة جرج بوش، پژوهشنامة علوم سیاسی، شمارة 14، بهار.
- مقصودی، مجتبی (1382)، مسائل ایران و عراق؛ کردستان عراق، چشمانداز آینده، جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر تهران.
- مکسویینی، بیل (1390)، مقدمهای بر جامعهشناسی امنیت، ترجمه محمدعلی قاسمی و محمدرضا آهنی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- مودب ، محمد (1389)، فرایند دولت-ملت سازی در عراق و تاثیر آن بر امنیت ملی ج.ا.ایران، مرکز بین المللی مطالعات صلح IPSC، قابل دسترسی در: http://peace-ipsc.org/fa/
- مهنام، شیدا و صدیقه زارع زحمتکش (1391)، چالشهای اجتماعی، هویتی و ساختاری خاورمیانه (مطالعه موردی عراق)، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و ششم، شماره 4، زمستان.
- Cordsuman, Anthony H. (2006) The Iraqi Insurgency and Risk of Civil War: Who are the Player? CSIS, March 1, 2006
- Cordesman, Anthony H. Milestones,2006 Iraq: Milestones, Benchmarks, and RealWorld Options
- Dodge, Toby (2003) Inventing Iraq: the failure of nation-building and a history denied, columbia university press
- https://fragilestatesindex.org, 2021
- Gause,F.Ggregory (2014) ISIS and the New Middle East Cold War Retrieved from:
http://www.brookings.edu/blogs/iran-at-saban/posts/2014/08/25-isis-new-middle-east-cold-war
- Huria, Sonali (2008) Failing and Failed States The Global Discourse , Institute of Peace and Conflict Studies, New Delhi ,developing an alternative framework for peace and security in the region , NO 75
- https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_Fragile_States_Index
- https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/iraq/
- Lipest and Rokkan (1970) Party systems and vaterAllignmenrs, New York: Free Press
- Nakash, Ritzhak (2003) "The Shiites and the Future OfIraq", Foreign Affairs, Jul/ Aug 2003, V.82
- Waever, Ole and Barry Buzan and Morten Kelstrup and piewe Lemaitve, With David carlton (1993) Identity, London: Migration and the new security Agenda in Europe
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 41 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 59 |