تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,115 |
تعداد مقالات | 8,121 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,011,542 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,273,924 |
تحلیل محتوای بیانیههای اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس | ||
مجله سیاست دفاعی | ||
مقاله 7، دوره 31، شماره 120 - شماره پیاپی 3، آذر 1401، صفحه 181-216 اصل مقاله (1.77 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
رضا ساعی* 1؛ سید عباس احمدی2 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته جغرافیای سیاسی (ژئوپلیتیک)، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2استادیار، گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
تاریخ دریافت: 19 مرداد 1400، تاریخ بازنگری: 29 آبان 1400، تاریخ پذیرش: 16 آذر 1401 | ||
چکیده | ||
شورای همکاری خلیج فارس در سال 1981 با حضور شش کشور حاشیه جنوبی خلیج فارس اعلام موجودیت نمود. از ابتدای تشکیل شورا 41 اجلاس سران برگزار گردیده که در پایان هر جلسه بیانیهای سیاستها و خط مشی شورا را تبیین نموده است. با توجه به جایگاه استراتژیک و اثرگذاری در جریانات مختلف منطقهای، آگاهی از روند اقدامات و تصمیمات اتخاذ شده شورا اهمیت بالایی در تببین راهبردهای کشورهای عضو شورا دارد. در این پژوهش این مسئله موردبررسی قرار میگیرد که در بیانیههای جلسات برگزار شده در سطح عالی، مهمترین موضوعات مطرح شده چه مواردی بوده و کدام مسائل در اولویت بالاتری برای شورا قرار داشته است؟ بدین منظور تمامی بیانیههای اجلاس سران از ابتدای تشکیل تاکنون مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته که با توجه به نتایج، سیاست خارجی، همکاریهای داخلی و همچنین تعاملات استراتژیک با سایر کشورها بهویژه قدرتهای جهانی اهمیت بالایی نزد اعضای شورا دارد. بهطور کلی با بررسی عملکرد 4 دههای شورای همکاری نکتهای که بیش از هرچیز دیگری به چشم میآید دگردیسی در تعریف اهداف اعضاست بهطوری که راهبرد معینی برای توسعه منطقهای در این ائتلاف مشاهده نمیشود. از سوی دیگر خیزشهای مردمی سال 2011 در جهان عرب، باعث توجه بیشتر این اتحادیه به اهداف امنیتی شده و به نظر میرسد با توجه به تداوم تنشهای منطقهای، در آینده نیز همچنان اهداف امنیتی دستور کار اصلی شورا باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
شورای همکاری خلیج فارس؛ جلسات شورای عالی همکاری خلیج فارس | ||
مراجع | ||
احمدی پور، زهرا (1389). «تحلیل ژئوپلیتیکی فرصتها و چالشهای همگرایی در منطقه غرب آسیا». فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی منطقهای، شماره 1، بهار و تابستان 1389، صص 77 - 108
اختیاری امیری، رضا (1396). «محدودیتهای گفتمان اعتدا لگرایی در ایجاد صلح منطقهای با تأکید بر روابط ایران و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس». فصلنامه اندیشه سیاسی در اسلام، شماره 11، بهار 1396، صص 31 - 57
اسدی، بیژن (۱۳۷۹). «ایران و خلیج فارس: سیاست تنشزدایی، گفتگوی تمدنها، مناسبات جدید و صلح و امنیت منطقه». فصلنامه سیاست خارجی، سال چهاردهم، شماره ۴، صص 1005 - 1028
اسدی، بیژن (۱۳۹۳). «خلیج فارس و مسائل آن». تهران: انتشارات سمت
الهی، همایون (۱۳۸۶). «خلیج فارس و مسائل آن». تهران: انتشارات قومس
امام جمعه زاده، سید جواد، تویسرکانی، مجتبی (۱۳۸۹). «شورای همکاری خلیج فارس در میان ژئوپلیتیک سلطه و ژئوپلیتیک مقاومت». مجله سیاست خارجی، سال بیست و چهارم، شماره ۱، بهار ۱۳۸۹، صص ۲۴۹ – ۳۱۷
انصاری، جمشید (۱۳۶۴). «اهداف و عملکرد شورای همکاری خلیج فارس». تهران: انتشارات بی جا
جانسیز، احمد (1399)، «راهبرد امنیتی شورای همکاری خلیج فارس در قبال جمهوری اسلامی ایران 2011 - 2018». فصلنامه مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام، سال دوم، شماره دوم، تابستان 1399، صص 1 - 28
حافظ نیا، محمد رضا (1385). «اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک». مشهد: نشر پاپلی
حافظ نیا، محمد رضا، ربیعی، حسین (۱۳۹۸). «مطالعات منطقهای خلیج فارس». تهران: انتشارات سمت
حافظیان، محمد حسین (۱۳۸۶). «نگاهی به روابط ایران و شورای همکاری خلیج فارس در نخستین دوره ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد». مرکز مطالعات خلیج فارس، قابل دسترسی در: http://www.persiangulf studies.com/fa/pages/745
دوست محمدی، احمد، غبیشی، عبدالعظیم (1389). «تأثیر فعالیتهای هستهای ایران بر همگرایی امنیتی در بین اعضای شورای همکاری خلیج فارس». فصلنامه مطالعات سیاسی، سال دوم، شماره 8، تابستان 13، صص 29 - 50
دهدار، محمد حسین (۱۳۹۵). «شورای همکاری خلیج فارس». تهران: انتشارات خرسندی
دهشیری، سید محمد حسین (۱۳۹۵). «ژئوپلیتیک منطقه و روابط ایران و عربستان». فصلنامه روابط خارجی، سال هشتم، شماره اول، بهار ۱۳۹۵، صص 111 - 143
دهقانی فیروز آبادی، سید جلال، نوری، وحید (۱۳۹۱). «تحلیلی بر تعاملات جمهوری اسلامی ایران و شورای همکاری خلیج فارس». فصلنامه پژوهشهای روابط بینالملل، سال اول، شماره ۵، صص 9 - 52
سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح (1395). «بررسی تاریخی شکلگیری دولت – ملتهای خلیج فارس با تأکید بر تحولات ژئوپلیتیک منطقه». تهران، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح
سنایی، اردشیر (1394). «تأثیر همکاری ناتو و شورای همکاری خلیج فارس بر امنیت جمهوری اسلامی ایران». پژوهشنامه روابط بینالملل، دوره هشتم، شماره 31، صص 97 - 140
سیف زاده، سیدحسین (1368). «نظریههای مختلف در روابط بینالملل». تهران: نشر سفیر
سیف زاده، حسین، روشندل، جلیل (۱۳۷۹). «تعارضات داخلی، منطقهای و بینالملل در خلیج فارس»، تهران: انتشارات مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
سیمبر، رضا، رضاپور، دانیال (1399). «سیاست جمهوری اسلامی ایران در قبال کشورهای شورای همکاری خلیج فارس»، فصلنامه مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام، سال دوم، شماره چهارم، صص 49 - 73
شهابی، سیف الرضا (1387). «دیدگاههای شورای همکاری خلیج فارس». تهران، انتشارات اطلاعات
صادقی، سید شمس الدین (1395). «نظام بینالملل و ژئوپلیتیک اختلافات کشورهای حوزه خلیج فارس». تهران: انتشارات فرزان روز
صادقی، هادی، نقدی عشرت آباد، جعفر (۱۳۹۳). «روابط ایران و دژ منطقهای شورای همکاری خلیج فارس». فصلنامه سیاست جهانی، دوره سوم، شماره ۴، 151 - 182
طالعی حور، رهبر، صبوری، محمد حسن (1391). « شورای همکاری خلیج فارس و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ». فصلنامه امنیت پژوهی، دوره یازدهم، شماره 38 صص 185 - 217
عبدلی، علی (۱۳۹۹). «رویکردهای شورای همکاری خلیج فارس در قبال قدرت منطقهای ایران». تهران: انتشارات دیباخت
فولادی، مسعود (1397). «نقش بحران آب در سیاست خارجی کشورهای آسیای مرکزی - همگرایی یا واگرایی». مجله دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، سال اول، شماره 3 صص 51 - 65
کوردزمن، آنتونی اچ (۱۳۸۱). «موازنه نظامی در خلیج فارس و خاورمیانه». ترجمه مجید خسروی، تهران: مرکز مطالعات و پژوهشها دفاعی سپاه پاسداران
نیاکویی، سید امیر، حاجی، ویدا (1399). «گسترش روابط شورای همکاری خلیج فارس و اسرائیل: تبینی از منظر واقع گرایی». فصلنامه سیاست جهانی، دوره نهم، شماره سوم، صص 231 - 256
واعظی، محمود (۱۳۸۹). «شورای همکاری خلیج فارس سیاست خارجی و روندهای داخلی». تهران: مرکز پژوهشها استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
ویسی، هادی (۱۳۹۷). «واکاوی چالشهای ژئوپلیتیکی رابطه شورای همکاری خلیج فارس با جمهوری اسلامی ایران و تأثیر آن بر جهان اسلام». فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال هفتم، شماره ۲۵، صص 145 - 167
همتی، مرتضی، ابراهیمی، شهروز (۱۳۹۷). «اثرات سیاست خارجی عربستان در یمن بر نقش آفرینی ایران در خاورمیانه». فصلنامه سیاست جهانی، دوره هفتم، شماره ۱، صص 227 - 251
Alsharq Alawsat (2007) , GCC Leader welcome Ahmadinejad proposals , December 4 Chubin , Shahram , Zabih , Sepehr (1974), The Foreign Relations Of Iran , Berkely: University Of California Larson, Deborah (1991), “Bandawagon Images In American Foreign Policy: Myth or Reality” In R. Jervis and J. Snyder, Ed., Dominoes and Bandwagons. Strategic Beliefs and Great Power Competition in the Eurasian Rim land, New York: Oxford University Press. درگاه اینترنتی رسمی شورای همکاری خلیج فارس به نشانی: http://www.gcc-sg.org | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 93 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 72 |