آمار
| تعداد نشریات | 36 |
| تعداد شماره‌ها | 1,192 |
| تعداد مقالات | 8,579 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,988,711 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,032,562 |
شناسایی عوامل مؤثر بر تحولات آینده آسیای مرکزی و تأثیر آن بر موقعیت ج. ا. ایران در این منطقه | ||
| سیاست دفاعی | ||
| دوره 32، شماره 122 - شماره پیاپی 4، تیر 1402، صفحه 221-252 اصل مقاله (942.51 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| سیدشهاب‌الدین حجازی* | ||
| عضو هیئت علمی دانشگاه علوم دریایی امام خمینی (ره) | ||
| تاریخ دریافت: 26 آذر 1400، تاریخ بازنگری: 27 دی 1400، تاریخ پذیرش: 23 اسفند 1401 | ||
| چکیده | ||
| تحقیق حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر تحولات آینده آسیای مرکزی و تأثیر آن بر موقعیت ایران در این منطقه انجام پذیرفته‌است. این تحقیق بر مبنای هدف، از نوع «کاربردی- توسعه‌ای» و بر مبنای ماهیت «توصیفی- پیمایشی» بوده که از رویکردی «آمیخته» برخوردار است. جامعه آماری؛ شامل کارشناسان دارای سابقه فعالیت در منطقه بوده که در بخش کیفی 12 نفر و در بخش کمی 32 نفر به‌روش گلوله برفی شناسایی و به‌صورت هدفمند انتخاب گردیده‌اند. به‌منظور گردآوری داده‌ها جهت تدوین ادبیات تحقیق از «مطالعات کتابخانه‌ای» با استفاده از «ابزار فیش‌برداری» و در خصوص جمع‌آوری داده‌های واقعی نیز از «مطالعات میدانی» با استفاده از ابزار «مصاحبه نیمه‌ساختاریافته» و «پرسشنامه بسته» استفاده شده که سئوالات آن‌ها از دو جنبه روایی ظاهری و محتوا به جهت روشن و بدون ابهام‌بودن گویه‌ها و همچنین کفایت کمیت و کیفیت توسط خبرگان تأیید گردیده است. «ضریب آلفای کرونباخ» پرسشنامه 869/0 و «پایایی باز آزمون» مصاحبه‌ها 82 درصد محاسبه شده که بیانگر پایایی قابل قبول بوده است. به‌منظور دستیابی به هدف پژوهش؛ ابتدا عوامل تاثیرگذار بر تحولات آینده منطقه با «تحلیل محتوای کیفی» مصاحبه‌ها احصاء و در محورهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی- فرهنگی، امنیتی و ژئوپلیتیک دسته‌بندی و سپس به‌منظور دریافت تاییدیه و رتبه‌بندی اهمیت آن‌ها، پرسشنامه‌ای تنظیم و توزیع گردید. با تجزیه و تحلیل داده‌های کمی با استفاده از «پارامترهای توصیفی» تمامی مؤلفههای احصاء شده مورد تأیید قرار گرفت و اهمیت آن‌ها با استفاده از روش «آنتروپی شانون» رتبه‌بندی شد. در پایان نیز راهکارهای پیشنهادی جهت گسترش حضور ایران در منطقه ارائه گردیده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آسیای مرکزی؛ ج. ا. ایران؛ تحولات آینده و الگوی استیپ | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Identifying the factors affecting the future developments in Central Asia and its impact on I. R. Iran position in the region | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyyed shahab adin hejazi | ||
| Faculty member of Imam Khomeini Naval Academy | ||
| چکیده [English] | ||
| The present study aims to identify the factors affecting the future developments in Central Asia and its impact on Iran's position in the region.This research is based on the purpose of "applied-developmental" type and based on the nature of "descriptive-survey" which has a "mixed" approach. Statistical Society; It includes experts with a history of activity in the region, of which 12 people in the qualitative section and 32 people in the quantitative section have been identified by snowball method and have been purposefully selected. In order to collect the data needed to compile the research literature, "library studies" using "fishmaking tools" and in order to collect real data, "field studies" using "semi-structured interviews" and "closed questionnaires" were used. They have been confirmed by experts in terms of apparent validity and content in terms of clarity and unambiguity of the items as well as the adequacy of quantity and quality. "Cronbach's alpha coefficient" of the questionnaire was 0.869 and "retest reliability of the test" of the interviews was 82%, which indicated acceptable reliability. In order to achieve the research goal; First, the factors influencing the developments in the region were counted by "qualitative content analysis" of the interviews and classified into economic, political, socio-cultural, security and geopolitical axes, and then a questionnaire was prepared and distributed to receive confirmation and rank their importance in influencing Iran's future situation. All quantified components were confirmed by quantitative data analysis using "descriptive parameters" and their importance was ranked using the "Shannon entropy" method. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Central Asia, I. R. Iran, Future developments and STEEP | ||
| مراجع | ||
|
آقایی‌فیروزآبادی، سیدحسن. (۱۳۹۵)، تکفیری‌های داعش را بهتر بشناسیم، انتشارات: دانشگاه عالی دفاع ملی، چاپ اول.
آثارتمر، محمد. (۱۳۹۳)، عوامل داخلی گسترش سلفی‌گری در آسیای مرکزی، رساله دکتری، دانشگاه تهران.
اسلامی، محسن؛ ایاز، بهروز. (1396)، «بررسی علل نفوذ داعش در آسیای مرکزی و پیامدهای احتمالی آن»، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال ششم، شماره 21، صص 250-225.
احمدی، سیدعباس؛ ساوه‌درودی، مصطفی؛ واثق، محمور؛ ملکی، عباس. (1397)، «تهدیدات امنیتی ج. ا. ا در آسیای مرکزی مبتنی بر بنیادگرایی اسلامی»، فصلنامه مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، سال هشتم، شماره 33، صص 187-167.
باقری‌مقدم، غلامرضا. (1394)، آسیب‌شناسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه آسیای مرکزی، انتشارات وزارت امور خارجه.
بهمن، شعیب. (1393)، ژئوپلیتیک تشیع در آسیای مرکزی، تهران: موسسه مطالعات اندیشه سازان نور.
بهمن، شعیب. (۱۳۸۹)، «بررسی چالش‌ها و موانع منطقه‌گرایی در آسیای مرکزی»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، دوره شانزدهم، شماره 69، صص 110-89.
پایگاه داده جمعیت جهان و کشورها، قابل دسترسی آدرس: www.worldometers.info
حافظ‌نیا، محمدرضا. (۱۳۸۵)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: انتشارات پاپلی.
حجازی، سیدشهاب‌الدین؛ بهمن، شعیب. (1398)، «شناسایی و تحلیل کنشگران موثر بر تحولات آینده منطقه آسیای مرکزی»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره هشتم، شماره 2، پیاپی 28، صص 246-207.
دبیری، علی‌اکبر. (1390)، «تحلیل هویت ژئوپلیتیک آسیای مرکزی با استفاده از نظریه سیستم ژئوپلیتیک جهانی»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، دوره 17، شماره 76، صص 93-71.
دفترمطالعات سیاسی وزارت‌امورخارجه. (1388)، قزاقستان، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
رضایی‌اسکندری، داود. (۱۳۹۰)، «ادغام در اقتصاد جهانی و عملکرد نابرابر کشورهای آسیای مرکزی در دستیابی به هدف‌های توسعه هزاره»، دو فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره چهارم، شماره 8، صص 42-23.
سبزیان موسی‌آبادی، علی‌رضا؛ رستمی، محمدرضا؛ رضایی، قاسم. (۱۳۹۰)، «تعامل‌های اقتصادی با غرب در منطقه خارج نزدیک و جایگاه روسیه»، دو فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره چهارم، شماره 8، صص 130-111. سنایی، مهدی. (۱۳۹۰)، روابط ایران و آسیای مرکزی، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
صالح‌اصفهانی، اصغر. (۱۳۹۲)، بررسی و شناخت ملی و بین‌الملل نظامی، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
صفری، فرزانه؛ احمدی، حمید؛ برزگر، کیهان. (1399)، «ایران و محور چین- روسیه در آسیای مرکزی»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، دوره بیست و ششم، شماره 109، صص 138-103.
شکاری، عبدالقیوم. (اسفندماه ۱۳۸۵)، «مبارزه با تروریسم در آسیای مرکزی»، دوماهنامه ایراس، شماره 17.
علویان، مرتضی؛ کوزه‌گر کالجی، ولی. (۱۳۸۸)، «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و آسیای مرکزی؛ بسترهای همگرایی و زمینه‌های واگرایی»، فصلنامه علوم سیاسی، سال دوازدهم، شماره 2، پیاپی 46.
فولادی، قاسم؛ پدرام، عبدالرحیم. (۱۳۸۸)، پیشران‌ها و روندهای تاثیرگذار بر سازمان‌های نظامی، تهران: مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
فلاح، رحمت‌الله. (۱۳۹۰). جریان‌های اسلامی در آسیای مرکزی؛ تحولات و چشم‌اندازها، تهران: موسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور، چاپ اول.
فوزی، یحیی؛ پایاب، بهروز. (۱۳۹۱)، «جریانات اسلام‌گرای در آسیای مرکزی»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، دوره اول، شماره ۴، صص 59-33.
کرمی، جهانگیر. (1397)، «سیاست اوراسیایی ایران، انقلاب اسلامی و سیاست خارجی»، فصلنامه سیاست خارجی، سال سی و دوم، شماره 4، 200-159.
کوزه‌گر کالجی، ولی. (۱۳۹۴)، سیاست خارجی آمریکا در آسیای مرکزی: روندها و چشم‌اندازها، تهران: اداره نشر وزارت امور خارجه، چاپ اول.
محمودی، مرتضی؛ لطیف‌اف، جوری. (۱۳۹۴)، «نقش دین اسلام در روابط بین ایران و ملت‌های آسیای مرکزی»، پژوهشنامه روابط بین‌الملل، دوره هشتم، شماره 29، صص 82-43.
میرفخرایی، سیدحسن؛ فیروزمندی بندپی، مجید. (1396)، «دیپلماسی فرهنگی ایران در آسیای مرکزی و قفقاز؛ فرصت‌ها و چالش‌ها»، مطالعات اوراسیای مرکزی. دوره 10، شماره 2، صص 448-433.
واعظی، طیبه. (۱۸ مهر ۱۳۹۱)، «بررسی زمینه‌های نقش‌آفرینی ایران در کشورهای آسیای مرکزی»، پایگاه تحلیلی- تبینی برهان، قابل دسترسی به آدرس: www.borhan.ir
یزدانی، عنایت‌الله؛ مسعودی، نجمه؛ دالوند، حسین. (۱۳۹۱)، «بررسی رویکرد امنیتی جمهوری اسلامی ایران به آسیای مرکزی»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقازف دوره هیجدهم، شماره 79، صص 166-139.
پوراحمدی میبدی، حسین؛ بهرامی، عارف. (1397)، «همکاری‌های نوین منطقه‌ای آسیای مرکزی و چشم‌انداز آینده آن»، فصلنامه سیاست، دوره 48، شماره 3، صص 629-609.
وثوقی، سعید؛ صفری، عسگر. (1396)، «نقش قزاقستان در گسترش روابط ایران و چین در آسیای مرکزی»، دو فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، دورة دهم، شمارة 2، صص 484-467.
عسگریان، عباسقلی. (1394)، «بررسی تحلیلی چالش‌های روند منطقه‌ای‌سازی آسیای مرکزی»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 90، صص 181-153.
کوزه‌گر کالجی، ولی. (1396)، «سیر تحول گفتمانی فدراسیون روسیه در منطقه آسیای مرکزی؛ از گفتمان یوروآتلانتیسم تا قدرت بزرگ هنجارمند (2016-1991)»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 97، صص 206-175.
هاشمی، سکینه؛ محمدی، زهرا. (1398)، «قاچاق مواد مخدر و خشونت‌های تروریستی در آسیای مرکزی»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 106، صص 182-159.
دیانت، محسن؛ عباسی‌قادی، مجتبی؛ فرهادی، محمد. (1398)، «بررسی و مقایسه نقش شاخص‌های توسعه اجتماعی در گرایش به‌سوی اسلام تندرو در آسیای مرکزی»، دو فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، سال دوزادهم، شماره 1، صص 56-35.
محمودی، سیدعلی؛ حکمت‌آرا، حامد. (1398)، «دیپلماسی آب و اختلاف‌های آبی در منطقۀ آسیای مرکزی»، دو فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، سال دوزادهم، شماره 1، صص 218-199.
عزیزی، حمیدرضا؛ حمیدفر، حمیدرضا. (1398)، «انگیزه‌های همکاری امنیتی ایران و روسیه در آسیای مرکزی»، دو فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، سال دوزادهم، شماره 2، صص 398-381.
مجیدی، محمدرضا؛ دهقانیان فراشاه، محمدحسین. (1399)، «مؤلفه‌ها و موانع رویکرد ژئوکالچر ایران در قبال ابتکار کمربند و راه چین در آسیای مرکزی»، دو فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، سال سیزدهم، شماره 1، صص 252-233.
ولی‌زاده، اکبر؛ صالحی، محمدرضا. (1399)، «مؤلفههای تأثیرگذار بر همکاری امنیتی ایران و روسیه در آسیای مرکزی»، دو فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، سال سیزدهم، شماره 1، صص 323-299.
Smith, Charlie. (2015), Islamic State In Central Asia: Threat Or opportunity, Central Asia- Caucasus Analyst, BI- Weekly Briefing, VOL. 17, NO. 13.
Seifert, Arne C. (July 2016), Preventing the “Islamic State” in Central Asia Conditions, risks and peace policy requirements, Security Policy Working Paper, No. 7.
Tiliouine, Habib; Estes, Richard J. (April 2016), Central The State of Social Progress of Islamic Societies, Springer International Publishing AG, Part of Springer Science.
Muni, S. D; Chadha, Vivek. (2016), Asian Strategic Review 2016, Institute for Defence Studies and Analyses, New Delhi, Pentagon Press, First Published.
The United Nations. (2015). Human Development Report 2015, usa: the United Nations Development Programme (UNDP).
Akaev, Askar; Pantin, Vladimir. (2018), Central Asia as the economic and geopolitical tension nexus: Some implications for the world futures, The Journal of New Paradigm Research, Volume 74.
Al- Nouimat, Abdalla Moh’d Dyab; Jakubayeva S., Zhekenov D., Azimov A. (2019), Geopolitical interest of Iran in Central Asia, Al- Farabi Kazakh National University, №3 (87).
Kulnazarov, Rustem. (2015), New Geopolitical Role of Central Asia within Foreign Policy Interests of World Powers, Asian Social Science; Vol. 11, No. 12.
Wastnidge, Edward. (2017), Central Asia in the Iranian geopolitical imagination, Cambridge Journal of Eurasian Studies, 1: #1YRJ04.
Rumer, Eugene. Sokolsky, Richard. Stronski, Paul. (2016). U.S. Policy toward Central Asia, Carnegie Endowment for International Peace.
Botobekov, Uran. (2019), Unjustified Hope of Iran’s Central Asia Policy, www.moderndiplomacy. Eu. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 247 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 91 |
||