1معاون مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی بین المللی/سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
2کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
تاریخ دریافت: 20 آذر 1400،
تاریخ بازنگری: 25 بهمن 1401،
تاریخ پذیرش: 17 اردیبهشت 1402
چکیده
اگر پروسۀ صلح و صلح سازی را روندی پیچیده و طولانی درنظر گیریم، اجماع و اجرایی سازیِ صلحی پایدار در افغانستان همواره با چالش ها و پیچیدگی های خاص و فزاینده ای سردرگریبان بوده است. جدا از قرار داشتن این کشور در آماجِ اهداف، منافع و نفوذِ بازیگرانِ داخلی، منطقه ای و فرامنطقه ای متعدد، تحکم ساختاری متصلب و نشات گرفته از ایده ها یا انگاره های ذهنیِ نهادینه از سوی بازیگران در تاریخ افغانستان، اتخاذ تصمیماتی موثر در دستیابی به صلحی پایدار را با بحران مواجه ساخته است. اما سوال اصلی این است که چرا مقولۀ صلح در افغانستان به معمایی لاینحل و دست نیافتنی تبدیل شده است؟ هدف پژوهش حاضر بررسی معمای صلح افغانستان با تمرکز بر ادراکات و انگاره های ذهنیِ کنشگران دخیل و عاملیت قوم پشتون در ساختاری متزلزل و بی ثبات از تحقق صلح می باشد. در بسترِ موزاییکی کشوری چون افغانستان، برساخته های ذهنیِ بازیگران با محوریتِ مولفه هایی چون قومیت، سبب سازِ شکاف قومی، تنش داخلی و همچنین تشتت در دستیابی به وحدتی ملی برای تحقق صلح می باشد. بدین ترتیب فرض برآن است که سیاست های متکی بر پشتون گرایی در دولت های سابق، نقطه ثقلی در به حاشیه راندن روندی اجرایی از صلح و ظهور چرخشی باطل از تصلب قومیتی و تنازع داخلی بوده است.
بلباسی، میثم؛ باقری، یوسف، (1399)، منشأ پیدایش هویت ملی؛ پارادایم ها و رویکردها، فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی 82 ، سال بیست و چهارم، شمارة اول
مشیرزاده، حمیرا، (1383)، سازه انگاری به عنوان فرانظریه روابط بینالملل، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره:-، شماره 65
مصطفائی، محمد، (1399)، نقد و بررسی دیدگاه بر ساختگرایان در مسأله هویت قومی؛ در بستر عقل و وحی، مجله مطالعات اجتماعی اقوام، دورة 1، شمارة 1
نقیب زاده، احمد؛ خشکجان، زهرا، (1391)، کنش اجتماعی از منظر معنا و برساختگرایی اجتماعی، فصلنامه پژوهشهای روابط بین الملل، دوره نخست، شماره 7
یزدان پناه، کیومرث؛ احمدی، (1400)، جایگاه اقوام در شکلگیری ساختار سیاسی و حاکمیت افغانستان بعد از 2001 میلادی، فصلنامه سیاست، مجله حقوق و علوم سیاسی، دوره 51، شماره 1
Akhter and Malik. (2016). India’s Involvement in Afghanistan: An Analytic Perspective of Current Interests and Future Prospects. International Journal of Political Science and Development, 286-292.
Dogan, S. (2011). Turkey's Presence and Importance in Afghanistan. USAK Yearbook, 367-370.
Finnemore, Martha & Kathryn Sikkink. (2001). TAKING STOCK: The Constructivist Research Program in International Relations and Comparative Politics, Annu. Rev. Polit. Sci. 4
Katzman, K. (2015). Afghanistan: Post-Taliban Governance, Security, and U.S. Policy. Washington DC: CRS.
Nader et al. (2014). Iran’s Influence in Afghanistan Implications for the U.S. Drawdown. Washingtin DC: RAND.
Pandey, S. (2019). Understanding China’s Afghanistan Policy: From Calculated Indifference to Strategic Engagement. New Delhi: ORF.
Selcuk Colakoglu, Mehmet Yegin. (2014). Future of Afghanistan and Turkey's Contributions. Ankara: USAK.
Siddharth Tripathi, Enver Ferhatovic. (2017). The European Union’s Crisis Response in the Extended Neighbourhood. Berlin: EUNPACK.
Stepanova, E. (2018). Russia’s Afghan Policy in the Regional and Russia-West Contexts. Paris: IFRI.
Thomson, Catarina P. (2018). Instrumental and constructivist conceptualizations of ethnicity: implications for Latin American social movements research, Estudios Internacionales 189 • Universidad de Chile
Yusuf, M. (2013). Decoding Pakistan's Strategic Shift in Afghanistan. Stockholm: SIPRI.
