تعداد نشریات | 38 |
تعداد شمارهها | 1,240 |
تعداد مقالات | 8,994 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,844,893 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,706,544 |
وجوب تربیت نوجوان توسط والدین با تأکید بر استقلال در تصمیم گیری از منظر فقه تربیتی | ||
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
مقاله 13، دوره 31، شماره 61، دی 1402، صفحه 363-388 اصل مقاله (1.13 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
آسیه هما* 1؛ حجت الاسلام دکتر مسعود آذربایجانی2 | ||
1دکترای روانشناسی دین، دانشکده معارف قم، قم. ایران. | ||
2دانشجوی دکتری قرآن و علوم گرایش علوم تربیتی، جامعه المصطفی العالمیه مشهد، مشهد،ایران. | ||
تاریخ دریافت: 31 اردیبهشت 1402، تاریخ بازنگری: 08 آبان 1402، تاریخ پذیرش: 28 آذر 1402 | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر با هدف بررسی «وجوب تربیت نوجوان توسط والدین با تأکید بر استقلال در تصمیمگیری از منظر فقه تربیتی» طرحریزی شدهاست. ویژگی بارز دورۀ نوجوانی استقلالطلبی است و از آنجایی که وظیفۀ تربیت فرزند برعهدۀ والدین است، این سؤال مطرح میشود که میزان استقلال و حدود مداخلۀ والدین در تصمیمگیری نوجوان به چه مقدار است؟ این پژوهش با گردآوری اطلاعات و بررسی آثار تربیتی و فقهی مربوط به تربیت نوجوان به روش تحلیلی- تفسیری و بررسی ادلهای همچون آیات، روایات، قواعد فقهی و عقل انجام شدهاست. مهمترین یافتههای این تحقیق عبارت است از: 1. تربیت فرزندان برعهدۀ والدین است؛ هرچند در چگونگی آن دو دیدگاه در فقه تربیتی مطرح است: الف. والدین برای تربیت فرزندان خود میتوانند آنها را تنبیه بدنی کنند. ب. والدین اجازه استفاده از تنبیه بدنی را در تربیت فرزند ندارند. 2.قاعدههای فقهی «سلطنت بر اموال و نفس» و «اکراه» هرچند شخص را مستقل در تصمیمگیری میداند اما مقید به انجام افعالی شدهاست که از دید عقلا با شأن انسانی مغایرتی نداشتهباشد. 3. با توجه به محدودیت عقل در مسائل شرعی و مطرح شدن وظیفۀ تقلید، میتوان نتیجه گرفت که عقل استقلال کامل در تصمیمگیری شرعی را ندارد. 4. والدین میتوانند زمینۀ هدایت و راهنمایی نوجوان در تصمیمگیری درست را با تربیت صحیح و همه جانبۀ او فراهم کنند. در نتیجه، در مواردی که تصمیم گیری نوجوان موجب ترک واجب یا انجام فعل حرام یا ضرر و زیانی میشود که با کرامت انسانی تناسبی ندارد، والدین می توانند در فرآیند تصمیمگیری نوجوان مداخله کنند. | ||
کلیدواژهها | ||
نوجوانان؛ استقلال؛ تصمیمگیری؛ تربیت؛ فقه تربیتی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The obligation of parents to educate teenagers with an emphasis on independence in decision-making from the point of view of educational jurisprudence | ||
نویسندگان [English] | ||
asiye homa1؛ masoud azarbayejani2 | ||
1Ph.D. in Psychology of Religion, Qom Faculty of Education, Qom. Iran. | ||
2Corresponding author: Ph.D. student of Qur'an and Sciences, Educational Sciences, Al-Mustafa International University, Mashhad. Iran. | ||
چکیده [English] | ||
The current research is designed to examine "the obligation of parents to educate teenagers with an emphasis on independence in decision-making from the perspective of educational jurisprudence". The obvious characteristic of adolescence is independence, and since the duty of raising a child is the responsibility of parents, the question arises, what is the extent of independence and the limits of parental intervention in adolescent decision-making? This research has been done by collecting information and examining educational and jurisprudential works related to adolescent education in an analytical-interpretive method and examining evidence such as verses, traditions, jurisprudential rules and reason. The most important findings of this research are: 1. Raising children is the responsibility of parents; However, there are two points of view in educational jurisprudence: a. Parents can discipline their children physically. b. Parents are not allowed to use corporal punishment in raising their children. 2. The jurisprudential rules of "dominion over property and self" and "reluctance" consider a person to be independent in making decisions, but he is bound to perform actions that do not conflict with human dignity from the point of view of reason. 3. Considering the limitation of reason in Shari'a issues and the duty of imitation, it can be concluded that reason does not have complete independence in Shari'a decision-making. 4. Parents can provide guidance and guidance to the teenager in making the right decision by raising him correctly and comprehensively. As a result, in cases where a teenager's decision-making leads to abandoning an obligation or doing a forbidden act or harm that is not proportionate to human dignity, parents can intervene in the decision-making process of the teenager. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
teenagers, independence, decision-making, cultivation, educational jurisprudence | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. ابن منظور الأنصاری الرویفعى الإفریقى جمال الدین ( 1414 ق). لسان العرب، (ج 2). بیروت: دارالصادر. اسکینر بوروس فردریک ( 1391 ). فراسوی آزادی و شأن. (ترجمه: علی اکبرسیف). (چاپ اول). تهران: انتشارات دوران. اعرافی علیرضا ( 1395 ). تربیت فرزند با رویکرد فقهی. (چاپ اول). قم: مؤسسه اشراق و عرفان. 1391 ). فقه تربیتی 1 مبانی و پیش فرض ها، (ج 1). (چاپ اول). قم: مؤسسه اشراق و عرفان. ) 1401 ). فقه تربیتی (تربیت اخلاقی)، (ج 21 ). (چاپ اول). قم: مؤسسه اشراق و عرفان. ) اناری آسیه، اناری رضوان ( 1400 ). راهنمای جامع فرزندپروری در دوران نوجوانی. (چاپ اول). تهران: ارس. باقری خسرو ( 1388 ). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، (ج 1). (چاپ اول). تهران: انتشارات مدرسه. برک لورا، سیدمحمدی یحیی ( 1393 ). روانشناسی رشد (از نوجوانی تا پایان زندگی). (چاپ بیست و ششم). تهران: ارسباران. برنجکار رضا و علی نقی خدایاری (بهار 1390 ). انسان شناسی اسلامی. (چاپ اول). قم: دفتر نشر معارف. .41 -55 : بزرگی حسین (بهمن 1384 ). فرآیند تصمیم گیری در سازمان. نشریه توسعه مدیریت. 69 پرچم اعظم و بوجاری سهیلا. جایگاه و حقوق فرزندان در اسلام. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت .137-167 :(16) اسلامی. 20 پورخوئی محمد مجید، محبی علی و محسن ایمانی نائینی. تبیین اهداف تربیت اسلامی نوجوانان با .169 -194 :(45) رویکرد مسئولیت پذیری. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی. 27 386 واکاوی مؤلفههای معلم جهادی بر اساس تربیت انتقادی مقاومت محور سال سی و یکم | شماره شصت و یک | زمستان 1402 جوادی آملی عبدالله ( 1396 ). دروس خارج تفسیر. مدرسه فقاهت. . جوادی آملی مرتضی (زمستان 1372 ). سیاست گذاری و تصمیم گیری در مدیریت اسلامی. نشریه مدیریت. 23 .1 -10 حداد عادل غلامعلی ( 1386 )، دانشنامۀ جهان اسلام. (ج 12 ). (چاپ اول). تهران: مؤسسۀ فرهنگی هنری کتاب مرجع. حرعاملی محمدبن حسن 1416 ق). تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، (ج 21 ). قم: مؤسسه آل البیت لإحیاءالتراث. حسینی سیستانی علی ( 1393 ). توضیح المسائل مطابق با تجدید نظر و اضافات و اصلاحات. (چاپ سی و یکم). مشهد: برکات اهل بیت علیهم السلام. . حسینی داود ( 1391 ). مبانی نظری تنبیه از دیدگاه علم روانشناسی و اسلام. معرفت. 174 حقانی ابوالحسن ( 1396 ). روانشناسی رشد. (چاپ اول). قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. حکیمی سیدیاسر، سلحشوری احمد و ایراندخت فیاض. چارچوب رویکرد تعلیم و تربیت ولایی در لقمان حکیم. پژوهش در « الگوی حکمت –بنیان » و « شجره طیبه » مکتب امام خمینی براساس استعاره قرآن .273 -332 :(59) مسائل تعلیم و تربیت اسلامی. 31 خوئی محمد تقی، مبانی فی شرح العروه الوثقی، لطفی، بی تا، قم. دشتی محمد ( 1387 ). نهج البلاغه. (چاپ اول). قم: انتشارات شهاب الدین. راغب اصفهانی حسین بن محمد ( 1412 ق). المفردات فی غریب القرآن. (چاپ اول). بیروت: دارالقلم. روحی برندق کاوس ( 1400 ). ارزیابی سندی، تحلیلی، انتقادی نسخه ها و شرح متن. (چاپ اول). تهران: چاپ و نشر بین الملل. سبزواری محمدباقر بن محمدمؤمن ( 1381 ). کفایه الفقه المشتهر بکفایه الأحکام، (ج 1). قم: مؤسسۀ النشر الإسلامی. www.eshia.ir/feqh/report/asatid/shabzendehdar ، شب زنده دار محمدمهدی شجاعی محمدصادق (زمستان 1385 ). دیدگاه های روان شناختی حضرت آیت الله مصباح یزدی . (چاپ اول). قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. شعاری نژاد علی اکبر ( 1364 ). فرهنگ علوم رفتاری. تهران: انتشارات امیرکبیر. شهرآرای مهرناز ( 1384 ). روانشانی رشد نوجوان (دیدگاه تحولی). (چاپ اول). تهران: نشر علم. شیرزاد فریده (تابستان 1386 ). تربیت دینی کودکان و نوجوانان. (چاپ اول). تهران: معاصر. الطوسی ابن جعفر محمدبن الحسن ( 1403 ). عده الأصول، ج( 2). (چاپ اول). موسسه آل البیت علیهم السلام لإحیاءالتراث الفراهیدی البصری ابوعبدالرحمن الخلیل بن أحمدبن عمروبن تمیم ( 1364 ). العین، ج( 3) دار و مکتبه: قم. 387 نشریه علمی پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی نشریات علمی دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام) فلسفی محمدتقی ( 1386 ). جوان از نظر عقل و احساسات، (ج 1 و 2). (چاپ ششم). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. فولادیان احمد ( 1393 ). مسائل نوجوانان و جوانان (پویه های آموزشی و روان شناسی در فراگرد نسل جوان و نوجوان). (چاپ اول). مشهد: شب. فیست جس و دیگران (پاییز 1394 ). نظریه های شخصیت. (ترجمه: یحیی سید محمدی). ( چ ا پ سیزدهم). تهران: روان. قرائتی محسن ( 1383 ). تفسیر نور. (چاپ یازدهم). تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن. کراجکی ابی الفتح محمدبن علی ( 1410 ق). کنزالفوائد. قم: دارالذخائر. کریمی رامین، روشنایی عاطفه (تابستان 1395 ). کودکان شاد بااعتماد به نفس و موفق . (چاپ اول). تهران: شایگان. کلینی محمدبن یعقوب ( 1407 ). الکافی، (ج 2). (چاپ اول). قم: دارالحدیث. گلپایگانی محمدرضا ( 1372 ). الدرالمنضود. (چاپ اول). قم: دارالقرآن الکریم. لطف آبادی حسین ( 1379 ). روانشناسی رشد کاربردی نوجوانی و جوانی ( 1). (چاپ اول). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. 1388 ). روانشناسی رشد 2، نوجوانی، جوانی و بزرگسالی. تهران: انتشارات سمت. ) مجلسی محمدباقربن محمدتقی ( 1402 ق). ، بحارالانوار، (ج 1). بیروت: دارالإحیاءالتراث العربی. محقق داماد مصطفی ( 1385 ). قواعد فقه بخش مدنی. (چاپ چهاردهم). تهران: مرکز نشر علوم اسلامی. محلاتی سروش (پاییز و زمستان 1388 ). تأملی در مشروعیت اجبار در تربیت دینی. نشریه تربیت .63 -74 : اسلامی. 4 مدائنی أبی حامدعبدالله بن هبه الله ( 1415 ق). شرح نهج البلاغه. بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات. مصباح یزدی محمد تقی (پاییز 1380 ). اخلاق در قرآن. (چاپ هفتم). قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. مکارم شیرازی ناصر ( 1374 ). تفسیر نمونه، (ج 9). (چاپ سی و دوم). تهران: دارالکتب الإسلامیه. 1424 ). کتاب النکاح. (چاپ اول). قم: انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب (ع). ) نجاشی ابوالحسن احمدبن علی ( 1407 ). رجال نجاشی. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین. نراقی احمدبن محمدبن مهدی ( 1375 ). عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام، (ج 1). قم: دفتر تبلیغات اسلامی. هذلی حلی نجم الدین جعفر بن الحسن بن یحیى بن سعید ( 1407 ق). المعتبر فی شرح المختصر (ترجمه: جمعى از نویسندگان). (چاپ اول). قم: مؤسسۀ سید الشهداء(ع). هرگنهان بی. آروالسون، متیو اچ ( 1395 ). مقدمه ای بر نظریه های یادگیری. (ترجمه: علی اکبر سیف). تهران: انتشارات دوران. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 851 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 337 |