تعداد نشریات | 36 |
تعداد شمارهها | 1,192 |
تعداد مقالات | 8,578 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,987,405 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,031,109 |
تحلیل ابعاد و مؤلفه های حیات طیبه بر اساس آیات قرآن و روایات اسلامی به منظور ارائه استلزامات تربیتی | ||
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
مقاله 3، دوره 32، شماره 62، فروردین 1403، صفحه 77-108 اصل مقاله (726.75 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
علی افسری1؛ محمدرضا شمشیری* 2؛ زهره سعادتمند3 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)،اصفهان، ایران. | ||
2دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه ازاد اسلامی ، واحد اصفهان(خوراسگان) | ||
3دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه آزاد اسلامی،واحداصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران. | ||
تاریخ دریافت: 12 دی 1401، تاریخ بازنگری: 10 اردیبهشت 1402، تاریخ پذیرش: 24 بهمن 1402 | ||
چکیده | ||
تأکید اساسی گفتمان تربیتی در مبانی نظری تحول بنیادین تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران، دستیابی متربی و مربی به مراتبی از حیات طیبه است. حیات طیبه آنگونه از زندگی است که پاسخگوی نیازهای مادی و معنوى، علمى، عملى و روحی آدمی باشد. هدف از این مقاله ابتدا شناسایی و تحلیل مؤلفههای حیات طیبه بر اساس قرآن کریم و روایات اسلامی، آنگاه استخراج استلزامات تربیتی آن برای نظام آموزشی کشور بوده است. بدین منظور با توجه به کیفی بودن پارادایم پژوهش، با استفاده از روش تحلیل مضمون، ابعاد و مؤلفههای حیات طیبه مبتنی بر حوزه پژوهش این مطالعه، در قرآن کریم و روایات اسلامی، مورد واکاوی قرار گرفته، پس از کد گذاری و طبقهبندی و شناسایی ابعاد و مؤلفه های مربوطه، استلزامات تربیتی برای تعلیم و تربیت استخراج شده است. همچنین در این پژوهش، حیات طیبه به عنوان مفهومی اساسی و کلیدی و به مثابه هدف غایی در تعلیم و تربیت به منظور حصول قرب الی الله تلقی شده است. بر اساس یافتههای این پژوهش، ابعاد بدست آمده در قلمرو فردی واجتماعی (دنیوی و اخروی) و مؤلفه ها هم در حوزه رفتاری، دینی وشناختی و مهمترین استلزامات تربیتی حاصله شامل: جامع بودن مفهوم حیات طیبه، اکتسابی بودن، شکل گیری حیات طیبه در پرتو ایمان و عمل صالح، خود سازی و تهذیب نفس و توجه به آموزه های وحیانی احصاء شده است. بنابراین برنامه ریزان نظام آموزسی با اتکاء به یافته ها و استلزامات مستخرج از این تحقیق و مبانی تربیت مبتنی بر حیات طیبه، قادر خواهند بود اهداف، محتوا، روشهای آموزش و ارزشیابی آموزشی را در راستای سوق دادن مربیان و متربیان به مراتبی از حیات طیبه، تدوین نموده و نظام تعلیم وتربیت اسلامی را از نظام های وارداتی سکولار مستغنی سازند. | ||
کلیدواژهها | ||
حیات طیبه؛ قرآن؛ روایات اسلامی؛ استلزامات تربیتی؛ عمل صالح | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. ترجمه الهی قمشه ای نهج البلاغه ( 1379 ). ترجمه: محمد دشتی، قم: انتشارات مشهد صحیفه سجادیه ( 1379 ). ترجمه: حسین انصاریان: تهران: انتشارات پیام آزادی ابن عربی ، محیی الدین ( 1422 ). تفسیر ابن عربی ،بیروت : دارلکتب العلمیه باقری، خسرو ( 1395 ). درآمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات علمی فرهنگی باقری دولت آبادی، علی و محمد باقری ( 1394 ). حیات طیبه و شاخص های آن در شبکه مفهومی توسعه سیاسی در قرآن، مجله پژوهشهای سیاست اسلامی، دوره 3 شماره 7 جوادی آملی ( 1383 ). حیات حقیقی انسان در قرآن، از مجموعه تفسیر موضوعی قرآن، انتشارات اسراء حاجی صادقی، عبدالله و ابوالقاسم بخشیان ( 1393 )، مفهوم شناسی و حقیقت یابی حیات طیبه از منظر قرآن، مجله انسان پژوهی دینی، شماره 31 حق خواه، منیر و صدیقه محمدحسنی ( 1395 ). پیشرفت فرهنگی و جایگاه حیات طیبه در فقه خانواده، مجله فقه و حقوق خانواده، دوره 21 شماره 64 حیدرنیا، محمد علی ( 1395 ). سلامت معنوی و حیات طیبه، مجله پژوهش در دین و سلامت، دوره 2 شماره 2 www.khamenei.ir : خامنه ای ، علی ( 1399 ). حیات طیبه خامنه ای ، علی ( 1388 ). سایه سار ولایت : منشور مطالبات مقام معظم رهبری ج 6 خمینی ،روح اله ( 1392 ).تقریرات فلسفه امام خمینی ج 3 ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی 106 تحلیل ابعاد و مؤلفه های حیات طیبه بر اساس آیات قرآن و روایات اسلامی به منظور ارائه استلزامات تربیتی سال سی و دوم | شماره شصت و دوم | بهار 1403 .( دیسناد، فرخنده ( 1388 بررسی و تبیین حیات طیبه از دیدگاه قرآن کریم با آرمان شهر لیبرالیسم و اهداف تربیتی آنها، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی دانشگاه الزهرا (س) رشید پور، مجید ( 1380 ). مبانی اخلاق اسلامی؛ تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان سیدقطب، محمد ( 1364 ). روش تربیتی اسلام، ترجمه محمد مهدی جعفری، تهران: انتشارات انجام صدیق، عیسی ( 1332 ). سیر فرهنگ در ایران و مغرب زمین، تهران: دانشگاه تهران طالقانی، محمود ( 1360 ). پرتوی از قرآن، تهران: شرکت سهامی انتشار طباطبایی، محمدحسین، تفسیر المیزان، ج 12 طبرسی، ابوعلی الفضل ابن الحسن ( 1414 ق). مجمع البیان، بیروت: دارالفکر فتحی و اجارگاه، کوروش( 1388 ). اصول و مفاهیم برنامهریزی درسی. تهران: انتشارات بال فرمهینی فراهانی، فاطمه حسینایی و نجمه احمدآبادی آرانی ( 1398 ) بررسی جایگاه حیات ط یبه در سند تحول بنیادین و تبیین راهکارهای تحقق آن، مجله پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، دوره 27 شماره 42 مشمول ، فرمهینی فراهانی و فروزش ( 1398 ) تبیین نا برخورداری های معنوی ، نشریه مسایل کاربردی تعلیم و تربیت سال چهارم فقیرپور، مقصود ( 1389 ). راهنمای ایفای نقش تربیتی، رشت: انتشارات بلور قاسمی، معصومه ( 1388 ). حیات طیبه در قرآن و نهج البلاغه، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده الهیات دانشگاه پیام نور تهران قرائتی، محسن ( 1383 ). تفسیر نور ،تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن قورچیان، نادرعلی( 1384 ). طراحی و مهندسی برنامه درسی در هزاره سوم. تهران: نشر فراشناختی اندیشه کاویانی، صدیقه ( 1398 ). تبیین مبانی زیبایی شناختی حیات طیبه با تأکید بر آیات، فصلنامه اخلاق، شماره 34 - 35 ، ص 11 کرمانی، طوبی و صبیحه نباتی ( 1396 ). امت واحده، تفکر سیستمی الهی برای تحقق حیات طیبه، مجله پژوهش نامه مذاهب اسلامی، دوره 4 شماره 8 کیامنش، علیرضا ( 1386 ). ارزشیابی کیفیت تدریس در آموزش عالی، مطالعات برنامه درسی، سال دوم، تابستان 1386 ، شماره 5 لوی، الف ( 1386 ). برنامه ریزی درسی مدارس، ترجمه فریده مشایخ، تهران: منادی تربیت مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران ( 1390 ) انتشارات وزارت آموزش وپرورش محمد زاده، سیدمحمد و احمدعلی فروغی ابری ( 1396 ). بررسی مبانی تربیتی حیات طیبه در سند چشم انداز تحول، مجله پژوهش در برنامه ریزی درسی، دوره 14 شماره 25 107 نشریه علمی پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی نشریات علمی دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام) مشمول حاجی آقا، محمدرضا، محسن فرمهینی فراهانی و سینا فروزش ( 1398 ). تبیین نابرخورداری های معنوی در تربیت و مواجهه با نیاز متربی از دیدگاه مولانا در راستای تحقق حیات طیبه، مجله مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، دوره 4 شماره 3 مصباح یزدی، محمدتقی ( 1391 ). آموزش فلسفه، ج 1، قم: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى (ره) مطهری، مرتضی ( 1374 ). تعلیم و تربیت در اسلام، تهران: انتشارات صدرا مظاهری، حسن( 1395 ). الگوی طراحی برنامه درسی شایستگیمحور دوره ابتدایی مبتنی بر اسناد تحول بنیادین، رساله دوره دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی مکارم شیرازی، ناصر ( 1372 ). تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه ملکی، حسن( 1386 ). شناخت اصول و معیارهای برنامه ریزی درسی(صلاحیت های حرفه ای معلمی)، مجله 70٫- رشد معلم، اردیبهشت ماه، شماره 101 صفحه 73 ملکی، حسن ( 1391 ). مقدمات برنامه ریزی درسی، تهران: انتشارات سمت موحدی محصل طوسی، مرضیه ( 1392 ). نقد طبقه بندی های موجود از رویکردهای تربیت دینی و ارائه یک - طبقه بندی مفهومی جدید، پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت، دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1392 ، ، صفحه 137 158 نبوی، زهره السادات، مریم سلگی و مریم صف آرا ( 1397 ). تحلیل اثربخشی تربیت اخلاقی در قرآن کریم بر پایه حیات طیبه، مجله قرآن و طب، دوره 4 شماره 1 Creswell, J. w. (2008). Research design: qualitative and quantitative approaches. London: Sage Publications Inc. Patton, M. (2008). Qualitative Research and Evaluation Methods, Newbury Park, CA: Sag Pinar, W.F. (2003). What is curriculum theory? Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 160 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 304 |