اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 38 |
| تعداد شماره‌ها | 1,240 |
| تعداد مقالات | 8,994 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,847,186 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,707,664 |
پیش‌نیازها و پیشران‌های تحقق تمدن نوین اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری | ||
| آینده پژوهی انقلاب اسلامی | ||
| مقاله 2، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 17، تیر 1403، صفحه 70-39 اصل مقاله (1.05 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| علی بنائی1؛ محمدهادی قاسمی* 2؛ فائزه پناهی3 | ||
| 1گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| 2گروه آینده پژوهی، دانشکده مدیریت راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران | ||
| 3دانشجوی دکتری آینده‌پژوهی دانشگاه ایوانکی | ||
| تاریخ دریافت: 05 اسفند 1402، تاریخ بازنگری: 23 اردیبهشت 1403، تاریخ پذیرش: 20 خرداد 1403 | ||
| چکیده | ||
| در جهان‌بینی اسلامی دو رکن اساسی «انسان‌سازی» و «تمدن‌سازی» جهت رسیدن به اهداف متعالی الهی، درخششی بی‌بدیل دارد و قرآن کریم هدف از بعثت رسولان را انسان‌سازی به‌عنوان نیل به هدف اصلی خلقت دانسته و ازاین‌رو تمدن‌سازی جهت ایجاد فضای مناسب برای تحقق انسان‌سازی اهمیت بسیاری دارد. از طرفی وجود ظرفیت‌های بی‌بدیل اسلامی در ابعاد گوناگون، مبین قدرت تمدن‌سازی اسلام در ابعاد جهانی است. در این میان، اندیشه‌ها و نظرات رهبر معظم انقلاب اسلامی در موضوعات مختلف مبحث تمدن نوین اسلامی، یکی از مهم‌ترین و عمیق‌ترین مباحثی است که تاکنون مطرح‌شده و دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد در موضوعات تمدن پژوهی، تمدن‌سازی و آینده‌نگری جهان اسلام است؛ لذا در مقاله حاضر با تمرکز بر دیدگاه‌های ایشان سعی گردیده پیشران‌ها و پیش‌نیازهای تحقق تمدن نوین اسلامی با استفاده از آینده‌پژوهی گردآوری و موردبحث قرار گیرد. رویکرد این تحقیق اکتشافی - آمیخته بوده و در روش کیفی، ضمن بررسی اسناد و متون و مصاحبه با 7 خبره، با استفاده از روش تحلیل محتوا، پیشران‌ها و مؤلفه‌های تحقق تمدن نوین اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری گردآوری‌شده است. در بخش کمی نیز از طریق پیمایش خبرگی و پرسشنامه، برای اعتبارسنجی و اولویت‌بندی هریک از پیش‌نیازها و پیشران‌های تحقق تمدن نوین اسلامی اقدام شده است. بر اساس یافته‌های پژوهش، پیش‌نیازهایی چون آینده‌نگری در تمدن سازی، نظام سازی و تعالی الگوی مدیریت، اصلاح سبک زندگی و پیشران‌هایی مانند علم و فناوری، وحدت کشورهای اسلامی، معنویت از مهم‌ترین مواردی هستند که در منظومه فکری رهبر معظم انقلاب بیان شده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تمدن‌سازی؛ تمدن نوین اسلامی؛ انقلاب اسلامی؛ پیشران؛ آینده‌پژوهی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Prerequisites and driving forces of realization of the new Islamic civilization in the thought of Iran’s Supreme Leader | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Banaee1؛ Mohammad Hadi Ghasemi2؛ faezeh panahi3 | ||
| 1Department of Quranic and Hadith Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran. | ||
| 2Department of Futures Studies, Faculty of Strategic Management, Higher National Defense University, Tehran, Iran | ||
| 3phd student at University Of Eyvanakey | ||
| چکیده [English] | ||
| In the Islamic perspective, "humanization" and "civilization" are two fundamental pillars essential for achieving the ultimate divine objectives, each possessing an irreplaceable luster. The Holy Qur'an views the purpose of sending messengers as fostering humanization, which is the primary goal of creation, making the establishment of civilization crucial to creating an environment conducive to humanization. Moreover, the unique Islamic capacities across various dimensions demonstrate the strength of Islamic civilization on a global scale. Among the most significant and profound discussions to date are the thoughts and opinions of the Supreme Leader of the Islamic Revolution on modern Islamic civilization. These discussions have distinctive features in the realms of civilization research, development, and the future of the Islamic world. This article, therefore, concentrates on his perspectives to gather and examine the catalysts and conditions necessary for the emergence of a modern Islamic civilization through future studies. The research adopts an exploratory-mixed approach using qualitative methods, including document review, text analysis, and interviews with seven experts, to compile the elements and drivers of modern Islamic civilization as envisioned by the Supreme Leader. In the quantitative phase, an expert survey and questionnaire were employed to validate and rank each prerequisite and driver for the advent of modern Islamic civilization. The research findings highlight prerequisites such as a forward-looking approach to civilization, systematization, and management model excellence, along with lifestyle adjustments. Additionally, drivers like science and technology, the unity of Islamic nations, and spirituality are identified as some of the most crucial aspects articulated in the Supreme Leader's intellectual framework. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Civilization-building, Modern Islamic civilization, Islamic revolution, Driving forces, Futures Studies | ||
| مراجع | ||
|
آیت‌الله خامنه‌ای، سید علی. (1373). نرم‌افزار حدیث ولایت، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای مدظله، پیام نوروزی به مناسبت حلول سال 1373.
آیت‌الله خامنه‌ای، سید علی. (1373). نرم‌افزار حدیث ولایت، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای مدظله، بیانات در جمع اساتید، فضلا و طلاب حوزه علمیه قم در مدرسه فیضیه، 14/7/1379.
آیت‌الله خامنه‌ای، سید علی. (1395). نرم‌افزار حدیث ولایت، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای مدظله، بیانات در دیدار اعضای شورای عالی مرکز الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت، 06/02/1395.
ﺑﻞ، وﻧﺪل. (1392). ﻣﺒﺎﻧﻲ آینده‌پژوهی: ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ، اﻫﺪاف و داﻧﺶ. ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺼﻄﻔﻲ ﺗﻘﻮی و ﻣﺤﺴﻦ ﻣﺤﻘﻖ، ﭼﺎپ اول، ﺗﻬﺮان: ﻣﺮﻛﺰ آینده‌پژوهی ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﺎوری دﻓﺎﻋﻲ، ﻣﺆﺳﺴﻪ آﻣﻮزﺷﻲ و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ دﻓﺎﻋﻲ.
بهمن، شعیب. (1402). نقش الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی. فصلنامه مطالعات سیاسی تمدن نوین اسلامی، 3 (6): 100-81.
بهمنی، محمدرضا. (1393). تمدن نوین اسلامی در اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای. فصلنامه نقد و نظر، 19(74).
بیشاب، پیتر. هاینز، اندی و کولینز، تری. (1388). وضعیت کنونی سناریونویسی؛ مرور اجمالی تکنیک‌ها. ترجمه مسعود منزوی، چاپ اول، تهران: مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی، نشر مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
پدارم، عبدالرحیم و احمدیان، مهدی. (1394). آموزه‌ها و آزموده‌های آینده‌پژوهی. چاپ اول، تهران: نشر مؤسسه افق راهبردی.
پدارم، عبدالرحیم و زالی، سلمان. (1397). اﻟﮕﻮﻳﻲ ﻧﻮﻳﻦ ﺑﺮای ﺳﻨﺎرﻳﻮﻧﻮﻳﺴﻲ در ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت راﻫﺒﺮدی ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی: ﺳﻨﺎرﻳﻮﻫﺎی آﻳﻨﺪه ﺑﺤﺮان ﺳﻮرﻳﻪ. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم، 7(2): 26-1.
پیروزمند، علیرضا و خورشیدی، محمد. (1398). مؤلفه‌های ساختاری تمدن‌سازی اسلامی با رویکرد آینده‌پژوهی. فصلنامه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، دوره 2، بهار و تابستان 1398، 1(3).
تباری مقری، رحمت عباس. (1400). چشم‌انداز انقلاب اسلامی در تحقق تمدن نوین اسلامی ایرانی. فصلنامه جامعه‌شناسی سیاسی انقلاب اسلامی، 2 (5): 22-7.
خاکی، حسن ناصر و غفاری هشجین، زاهد. (1395). زمینه‌ها و بایسته‌های تحقق تمدن نوین اسلامی از منظر تمدن‌گرایان. فصلنامه علوم سیاسی. 19(75).
خزائی، سعید و محمودزاده، امیر. (1393). آینده‌پژوهی. اصفهان، انتشارات علم آفرین، چاپ پنجم: 175.
دانایی‌فرد، حسن. الوانی، سید مهدی و آذر، عادل. (1383). روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع. چاپ اول، تهران: انتشارات صفار.
دانایی‌فرد، حسن. الوانی، سید مهدی و آذر، عادل. (1396). روش‌شناسی پژوهش کمی در مدیریت: رویکردی جامع. چاپ دوازدهم، تهران: انتشارات صفار.
رضایان قیه‌‌باشی، احد. پور عزت، علی‌اصغر و سرمست، بهرام. (1396). ارائه چارچوبی برای مطالعه شگفتی‌سازهای نظامی - دفاعی پیشروی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه آینده‌پژوهی دفاعی، 2(۷): 12۸-103.
زارع ساری، علیرضا و وقوفی، امید. (1400). تصویر مطلوب رسانه تراز تمدن نوین اسلامی از منظر آیت‌الله خامنه‌ای. فصلنامه آینده پژوهی انقلاب اسلامی، 2 (4): 150-111.
سپهری، محمد. (1385). تمدن اسلامی در عصر امویان. تهران: نشر نورالثقلین.
سلطانی، مصطفی. فرمانیان، مهدی و روحی، نبی اله. (1398). بنیان‌های فکری تمدن نوین اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری. فصلنامه مطالعات راهبردی ناجا، 14 (14): 29-5.
شاکری زواردهی، روح‌الله و مولوی وردنجانی، عیسی. (1397). آینده‌پژوهی انقلاب اسلامی و تحقق تمدن نوین دینی با تأکید بر اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای. فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، 15 (55): 120-99.
ﺷﻮارﺗﺰ، ﭘﻴﺘﺮ. (1390). ﻫﻨﺮ دورﻧﮕﺮی: برنامه‌ریزی ﺑﺮای آﻳﻨﺪه در دﻧﻴﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ. ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﺰﻳﺰ ﻋﻠﻴﺰاده، ﭼﺎپ اول، ﺗﻬﺮان: ﻣﺮﻛﺰ آینده‌پژوهی ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﺎوری دﻓﺎﻋﻲ، ﻣﺆﺳﺴﻪ آﻣﻮزﺷﻲ و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ دﻓﺎﻋﻲ.
عاملی، سعیدرضا. (1388). تمدن‌سازی علوم انسانی. پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
عباس تبار مقری، رحمت. (1402). چشم انداز انقلاب اسلامی در تحقق تمدن نوین اسلامی ایرانی. فصلنامه جامعه شناسی سیاسی انقلاب اسلامی، 2 (1): 22-7.
عمید، حسن. (1389). فرهنگ فارسی عمید. تهران: انتشارات اشجع.
عنایت‌الله، سهیل. (1393). پرسش از آینده: روش‌ها و ابزارهای تحول سازمانی و اجتماعی. ترجمه مسعود منزوی، ﺗﻬﺮان: ﻣﺮﻛﺰ آینده‌پژوهی ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﺎوری دﻓﺎﻋﻲ، ﻣﺆﺳﺴﻪ آﻣﻮزﺷﻲ و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ دﻓﺎﻋﻲ.
قادری، علی. (1397). الزامات و مؤلفه‌ها و پیشران‌های تمدن نوین اسلامی در منظومه فکری امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی). چهارمین همایش ملی تمدن نوین اسلامی، تهران.
کرمی قهی، محمدتقی. بابایی، حبیب‌الله. راهدار، احمد و خراسانی، رضا. (1388). جستاری نظری در باب تمدن. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
کریمی، غلامرضا. (1396). واکاوی پیشران‌های خارجی تمدن نوین اسلامی. دوفصلنامه آینده پژوهی ایران، 2 (2): 179-161.
ملک‌محمدی، مهدی. (1389). تمدن، دستاوردهای مادی بشر ضمن نظم اجتماعی. دایره المعارف قرآن کریم، قم: نشر بوستان کتاب.
ولایتی، علی‌اکبر. (1384). پویایی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران. جلد 1، چاپ سوم، تهران: وزارت امور خارجه.
الویری، محسن و سید رضا مهدی‌نژاد. (1392). رابطه دین و تمدن در اندیشه مالک بن نبی. فصلنامه تاریخ و تمدن اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، سال1، شماره 93.
Abbas Tabar Moqri, Rahmat. (2024). The perspective of the Islamic revolution in the realization of the new Iranian Islamic civilization. Quarterly Journal of Political Sociology of the Islamic Revolution, 2 (1): 7-22. [In Persian] Alviri, Mohsen and Sidreza Mahdinjad. (2012). The relationship between religion and civilization in the thought of Malik bin Nabi. Islamic History and Civilization Quarterly, Islamic Azad University, Science and Research Unit, Tehran, Year 1, Number 93. [In Persian] Ameli, Saeed Reza. (2010). Civilization of humanities. Institute of Cultural and Social Studies. [In Persian] Ayatollah Khamenei, Seyyed Ali. (1998). Hadith Velayat Software, Tehran, Imam Khamenei Madzaleh Editing and Publishing Institute, Nowrozi message on the occasion of 1998. [In Persian] Ayatollah Khamenei, Seyyed Ali. (1998). Hadith Velayat software, Tehran, Imam Khamenei Madzaleh Institute for editing and publishing works, statements in the gathering of professors, scholars and students of Qom seminary in Faizyeh school. [In Persian] Ayatollah Khamenei, Seyyed Ali. (2015). Hadith Velayat software, Tehran, Imam Khamenei Mudzaleh Institute for editing and publishing works, statements in the meeting of the members of the Supreme Council of the Center for Islamic-Iranian Model of Progress. [In Persian] Bahman, Shoaib. (2024). The role of Iranian Islamic model of progress in the formation of modern Islamic civilization. Quarterly Journal of Political Studies of Modern Islamic Civilization, 3 (6): 81-100. [In Persian] Bahmani, Mohammad Reza. (2013). New Islamic civilization in the thought of Ayatollah Khamenei. Review and Comment Quarterly, 19(74). [In Persian] Bell, Wendell. (2012). The basics of future studies: history, goals and knowledge. Translated by Mostafa Taqvi and Mohsen Mohhaqq, first edition, Tehran: Defense Science and Technology Future Research Center, Defense Industries Educational and Research Institute. [In Persian] Bishab, Peter. Haynes, Andy and Collins, Terry. (2010). The current scenario scenario; Overview of techniques. Translated by Masoud Manzavi, first edition, Tehran: Defense Science and Technology Future Research Center, Defense Industries Educational and Research Institute publication. [In Persian] Danaifard, Hassan. Elwani, Seyyed Mehdi and Azar, Adel. (2004). Qualitative research methodology in management: a comprehensive approach. First edition, Tehran: Safar Publications. [In Persian] Danaifard, Hassan. Elwani, Seyyed Mehdi and Azar, Adel. (2016). Quantitative research methodology in management: a comprehensive approach. Twelfth edition, Tehran: Safar Publications. [In Persian] Enayatullah, Sohail. (2013). Questioning the future: methods and tools of organizational and social transformation. Translated by Masoud Manzavi, Tehran: Defense Science and Technology Future Research Center, Defense Industries Educational and Research Institute. [In Persian] Karimi, Gholamreza. (2016). Analyzing the external drivers of modern Islamic civilization. Bi-quarterly Journal of Iranian Future Studies, 2 (2): 179-161. [In Persian] Karmi Qahi, Mohammad Taghi. Babaei, Habibullah. Rahdar, Ahmad and Khorasani, Reza. (1998). Theoretical research about civilization. Qom: Islamic Science and Culture Research Institute. [In Persian] Khaki, Hassan Nasser and Ghafari Hashjin, Zahid. (2015). The grounds and requirements for the realization of modern Islamic civilization from the point of view of civilizationists. Political Science Quarterly. 19(75). [In Persian] Khazaei, Saeed and Mahmudzadeh, Amir. (2013). Futurology. Isfahan, Alam Afarin Publications, fifth edition: 175. [In Persian] Malek Mohammadi, Mahdi. (1999). Civilization, human's material achievements in social order. Encyclopaedia of the Holy Quran, Qom: Bostan Kitab Publishing. [In Persian] My father, Abdul Rahim and Zali, Salman. (2017). A new model for scenario writing in the strategic issues of case study: future scenarios of the Syrian crisis. Journal of Islamic World Political Studies, 7(2): 1-26. [In Persian] Omid, Hassan. (1999). Amid's Persian culture. Tehran: Ashja Publications. [In Persian] Pedaram, Abdul Rahim and Ahmadian, Mahdi. (2014). Teachings and subjects of future studies. First edition, Tehran: Strategic Horizon Institute Publication. [In Persian] Pirouzmand, Alireza and Sohri, Mohammad. (2018). Structural components of Islamic civilization with a future research approach. Quarterly Journal of Fundamental Studies of Modern Islamic Civilization, Volume 2, Spring and Summer 2018, 1(3). [In Persian] Qadri, Ali. (2017). Requirements and components and drivers of modern Islamic civilization in the intellectual system of Imam Khamenei. The fourth national conference of modern Islamic civilization, Tehran. [In Persian] Rezayan Qiyabashi, Ahad. Pour Ezzat, Ali Asghar and Sarmast, Bahram. (2016). Providing a framework for the study of military-defense surprises in front of the Islamic Republic of Iran. Defense Future Studies Quarterly, 2(7): 103-128. [In Persian] Schwartz, Peter. (2012). The art of foresight: planning for the future in a world with uncertainty. Translated by Aziz Alizadeh, first edition, Tehran: Defense Science and Technology Future Research Center, Defense Industries Educational and Research Institute. [In Persian] Sepehri, Mohammad. (2007). Islamic civilization in the Umayyad era. Tehran: Noor al-Saqlain publishing house. [In Persian] Shakri Zavardehi, Ruhollah and Maulvi Wardanjani, Isa. (2017). Futuristic study of the Islamic revolution and the realization of a new religious civilization with an emphasis on the thought of Ayatollah Khamenei. Quarterly Journal of Islamic Revolution Studies, 15 (55): 120-99. [In Persian] Soltani, Mustafa. Farmanian, Mehdi and Rouhi, Nabiyela. (2018). Intellectual foundations of modern Islamic civilization in the thought of Supreme Leader. Naja Strategic Studies Quarterly, 14 (14): 5-29. [In Persian] Tabari Moqri, Rahmat Abbas. (2022). The perspective of the Islamic revolution in the realization of the new Iranian Islamic civilization. Islamic Revolution Political Sociology Quarterly, 2 (5): 7-22. [In Persian] Velayati, Ali Akbar. (2006). Dynamics of culture and civilization of Islam and Iran. Volume 1, third edition, Tehran: Ministry of Foreign Affairs. [In Persian] Zare Sari, Alireza and Waqofi, Omid. (2022). The ideal image of the modern Islamic civilization in the media from the perspective of Ayatollah Khamenei. Quarterly Journal of Future Studies of the Islamic Revolution, 2 (4): 111-150. [In Persian] | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 260 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 178 |
||