اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 38 |
| تعداد شماره‌ها | 1,258 |
| تعداد مقالات | 9,115 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,328,352 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,041,455 |
پیدایشِ تمایزیابیِ هویّتیِ ایرانیان در تاریخ نگاری متأخر ایرانی (شکل بندیِ دوگانه انگاریِ ایرانیّت و اسلامیّت) | ||
| مطالعات میان‌رشته‌ای تمدنی انقلاب اسلامی | ||
| مقاله 4، دوره 3، شماره 10، آذر 1403، صفحه 99-126 اصل مقاله (556.13 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| رضا پارسامقدم* | ||
| دکتری تخصصی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 23 آبان 1403، تاریخ بازنگری: 21 آذر 1403، تاریخ پذیرش: 01 دی 1403 | ||
| چکیده | ||
| تمایزیابی هویّتی در زیست روزمرۀ ایرانیان، همچنان جاری و ساری است و مرزبندی هایِ هویّتی و منازعاتِ حاصل از آن نمایانگرِ اکنونیّتِ (در معنایِ فوکویی) مسئلۀ پژوهشِ حاضر است؛ بدان سان که لحظاتِ شکل بندیِ دوگانۀ «ایرانیّت و اسلامیّت» به منزلۀ چارچوب های تعیّن بخشِ گفتمان های هویّتی، ملاک و مبنایِ تمایزیابیِ مزبور می باشد (تاریخ اکنون). بر این اساس، بر مبنایِ چارچوبِ نظری- روشیِ دیرینه شناسانه فوکو پرسشِ محوریِ مقاله حاضر این است که تمایزیابی هویّتی بر مبنای دوگانه «ایرانیّت و اسلامیّت» به مثابه هسته های سامان بخشِ نظامِ قدرت -دانش در ایران از چه زمانی و طی چه مکانیزم ها و سازوکارهایی برای ایرانیان بدل به مسئله شد و اساساً چه شد که هویّت یابی ایرانیان بر مبنای دوگانۀ مزبور پروبلماتیک شد؟ به سخن دیگر، اگر بخواهیم پرسش را به لحاظ دیرینه شناسانه منقّح تر کنیم، اگر این دوگانه مذکور پدیدار نمی گشت آیا باز هم این تمایزیابی هویّتی در میان ایرانیان امروز بوجود می آمد؟ و در این صورت، امکان تصور گونه ای دیگر غیر از این صورت بندی گفتمانی که هم اکنون با آن مواجه ایم وجود داشت؟ (رویداد). این تمایزیابی هویّتی در تاریخ نگاری معاصر ایران، در واقع، محصول و پیامدِ تاریخ نگاری و گفتارهایِ «دوگانه انگارِ» میرزا فتحعلی آخوندزاده و میرزا آقاخان کرمانی است (درجه صفر). آخوندزاده و کرمانی، حاملان، فیگورها و کارگزاران اصلی شکل گیری صورت بندی گفتمانیِ «تمایزیابی هویّتی» بر پایِ دوگانۀ «ایرانیّت و اسلامیّت» هستند. در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از چارچوب نظری- روشی دیرینه شناسانه فوکو، چگونگی شکل گیریِ این صورتبندی گفتمانی و انباشت و تراکم گزاره های پیرامون آن را از طریق پیوند مفاهیم، موضوعات و راهبردها توضیح داده شود (صورت بندی گفتمانی). دوگانه «ایرانیّت و اسلامیّت» به دورۀ پیشا مشروطه و نوشته ها آثار و مکتوبات میرزا فتحعلی آخوندزاده و میرزا آقاخان کرمانی بر می گردد. این دو منورالفکر پیشامشروطه، با تأکید بر گفتارهایِ «عرب ستیزانه» و «ایران ستایانه» و برجسته سازی دوگانۀ «ایرانیّت و اسلامیّت» با چاشنیِ نژادی [نژادِ آریایی]، تمایزیابی هویّتی در میان ایرانیان را برای نخستین بار صورت بندی گفتمانی کردند. این دوگانگیِ گفتمانی، بدل به یک ایدئولوژی باستان گرایانه شد و این ایدئولوژی در آثار، نوشته ها و مکتوباتِ روشنفکران و نویسندگانِ پسا آخوندزاده و کرمانی تجلی پیدا کرد.، ایدئولوژی باستان گرایانه نهادمند شد، روی زمین نشست و در کردارهای حکمرانی پهلوی اول متعیّن شد و الگویِ عمل و مبنایِ سیاست گذاری های آنان قرار گرفت (حکومت مندی). | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صورت بندی گفتمانی؛ تمایزیایی هویّتی؛ درجۀ صفر؛ تاریخ اکنون؛ ایرانیّت و اسلامیّت؛ تاریخ نگاریِ ایرانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Emergence of Iranian Identity Differentiation in Modern Iranian Historiography: The Dualistic Formation of Iranian-ness and Islam-ness | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Reza ParsaMoghadam | ||
| PhD, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Identity differentiation in the daily life of Iranians is still ongoing and prevalent, and identity boundaries and the resulting conflicts represent the present (in the Foucaultian sense) of the issue of the present research; in such a way that the moments of dual formation of “Iranianity and Islam” as the determining frameworks of identity discourses are the criterion and basis of the aforementioned differentiation (the history of the present). Accordingly, based on Foucault’s theoretical-methodological framework, the central question of the present article is: when and through what mechanisms did identity differentiation based on the duality of “Iranianity and Islam” as the organizing cores of the power-knowledge system in Iran become a problem for Iranians, and what basically happened that Iranians’ identification based on the aforementioned duality became problematic? In other words, if we were to refine the question from an archaeological perspective, if this duality had not emerged, would this identity differentiation still exist among Iranians today? And in that case, would it be possible to imagine a different kind of discourse than the one we are currently facing? (Event). This identity differentiation in contemporary Iranian historiography is, in fact, the product and consequence of the “dualistic” historiography and discourses of Mirza Fathali Akhundzadeh and Mirza Agha Khan Kermani (degree zero). Akhundzadeh and Kermani are the main carriers, figures, and agents of the formation of the discursive formulation of “identity differentiation” based on the duality of “Iranianity and Islamicity.” This article attempts to explain, using Foucault’s theoretical-methodological framework, how this discursive formulation was formed and the accumulation and density of the statements surrounding it through the connection of concepts, topics, and strategies (discursive formulation). The duality of “Iranianity and Islamism” dates back to the pre-constitutional period and the writings and writings of Mirza Fathali Akhundzadeh and Mirza Agha Khan Kermani. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Discourse Formation, Identity Differentiation, Zero Degree, The Present-Day History, Iranian Identity and Islamicity, Iranian Historiography | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 71 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 76 |
||