آمار
| تعداد نشریات | 36 |
| تعداد شماره‌ها | 1,192 |
| تعداد مقالات | 8,579 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,988,674 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,032,520 |
ارائه مؤلفه های تفکر انتقادی باتوجه‌به تربیت آیهای مستخرج از سوره مبارکه بقره | ||
| پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
| مقاله 3، دوره 28، شماره 47، مرداد 1399، صفحه 63-85 اصل مقاله (435.64 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه صحرائی پاریزی1؛ مریم برهمن* 2 | ||
| 1دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| 2نویسنده مسئول: استادیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 13 مرداد 1398، تاریخ بازنگری: 04 فروردین 1399، تاریخ پذیرش: 21 آبان 1399 | ||
| چکیده | ||
| تفکر انتقادی به‌منزله یک مهارت اساسی برای تربیت عاقلانه انسان در جامعه اسلامی شناخته شده است. قرآن کریم به‌عنوان منبعی جهت دعوت به تفکر برای همه انسانها حاوی مؤلفههای تفکر انتقادی است. هدف پژوهش حاضر ارائه مؤلفههای تفکر انتقادی باتوجه‌به تربیت آیهای مستخرج از سوره مبارکه بقره است. روش پژوهش به شیوه توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. توصیفی به این دلیل که هدف پژوهشگر توصیف عینی، واقعی و منظم موضوع بوده است و ازسوی‌دیگر تحلیلی، به این دلیل که هدف آن تبیین ویژگی تفکر انتفادی حاصل از بررسی آیات سوره مبارکه بقره بود. برای رسیدن به هدف پژوهش، آیات مرتبط به‌صورت هدف‌مند از قرآن کریم انتخاب شده است، سپس ازطریق تحلیل کیفی، با استفاده از تحلیل محتوایی استقرایی ـ قیاسی به شیوه کدگذاری باز دادههای جمع‌آوری‌شده تجزیه‌وتحلیل شده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که تفکر انتقادی ازجمله موضوعاتی است که در آموزههای اسلام تصریح و در قرآن مؤلفههایی برای تفکر انتقادی ذکر شده است. درنهایت برای هریک از مؤلفهها مصادیقی از سوره مبارکه بقره استخراج شد. نتایج پژوهش به تبیین مؤلفههایی برای تفکر انتقادی انجامید که عبارتند از: قصهگویی، پرسشگری، داوری با معیار مشخص، تمثیل، استدلال، تحلیل انتقادی، پرهیز از تعصب و اغراض شخصی، عدالتورزی و حقیقتجویی. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تفکر انتقادی؛ تربیت آیهای؛ قرآن؛ سوره بقره | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Identifying the Components of Critical Thinking with Reference to the Training in a Verse of the Holy Surah Al-Baqarah | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemah Sahraei Parizi1؛ Maryam Brahman2 | ||
| 1Master of history and philosophy of education, Allameh Tabatabaei University | ||
| 2Corresponding author: assistant professor at the Department of Philosophy of Education, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabaei University | ||
| چکیده [English] | ||
| Critical thinking is recognized as a basic skill in wise training of human beings in Islamic community. The Holy Quran, as a source of appreciating thinking for all human beings, contains the components of critical thinking. This research is aimed at identifying the components of critical thinking with reference to the training in a verse of the holy Surah of Al-Baqarah. This is a descriptive-analytical research. It is descriptive because the aim of the researcher is to describe the issue objectively, realistically and systematically. It is analytical in that it is intended to explain the nature of the critical thinking as a result of studying a special verse in Surah Al-Baqarah. Hence, the relevant verses were purposively selected from the Holy Quran. Then, using inductive-deductive content analysis in an open coding method, the collected data were analyzed through qualitative analysis. The findings of the research indicated that critical thinking is a special topic in the Islamic education and the Holy Qur'an contains its components. Finally, special examples were extracted from Surah Al-Baqarah for each of the identified components. The results of the study resulted in the identifications of the components of critical thinking including storytelling, questioning, judging with specific criteria, allegory, reasoning, critical analysis, avoiding personal bias and intentions, justice and truth-seeking. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| critical thinking, training through verses, the Holy Quran, Sura Al-Baqarah | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم (1380)، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی. ابراهیمیدینانی، آرزو؛ نوروزی، رضاعلی و خنجرخانی، ذبیح‌الله (1387)، درآمدی بر معنا، ضرورت و کاربرد تفکر انتقادی در تعلیم‌وتربیت، مجله علوم انسانی، ش 73: 114 ـ 141. باقری، خسرو (1393)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، جلد اول، تهران: انتشارات مدرسه. باقری، خسرو (1387)، هویت علم دینی، نگاهی معرفت‌شناختی به نسبت دین با علوم انسانی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. تمیمیآمدی، عبدالواحد (1386)، غررالحکم و دررالکلم، ترجمه رسول محلاتی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. تمیمی آمدی، عبدالواحد (1366)، تصنیف غررالحکم و دررالکلم، قم: دفتر تبلیغات اسلامی. حکیمی، محمد و حکیمی، رضا (1386)، الحیاه، ترجمه احمد آرمان، تهران: انتشارات دلیل ما. سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1378)، روشهای تحقیق در علوم رفتاری، تهران: انتشارات آگاه. ریاضی، عبدالمهدی (1384)، به فرزندان خود روش فکرکردن بیاموزیم، تهران: انتشارات پیک بهار. کلانتری، ابراهیم (1386)، تفکر و منابع آن از دیدگاه قرآن کریم، فصلنامه اندیشه نوین دینی، ش یازدهم: 23 ـ 47. عابدی، منیره؛ نوروزی، رضاعلی؛ مهرابی، حسینعلی و حیدری، محمدحسین (1398)، شناسایی مؤلفههای فلسفه برای کودکان در آموزههای امام علی(ع)، دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی تربیت اسلامی، ش 28: 115 ـ 137. فقیهی، محمدعلی (1394)، بررسی تفسیری تکرار قصه حضرت موسی در قرآن، مطالعات تفسیری، ش 6: 7 ـ 24. فعال عراقی، حسین (1380)، المیزان و قصص قرآن، تهران: مطالعات تاریخی قرآن و حدیث. فیشر، رابرت (2005)، آموزش تفکر انتقادی به کودکان، ترجمه مسعود صفایی مقدم و افسانه نجریان (1386)، اهواز: انتشارات رسش. قائدی، یحیی (1382)، نقدی و بررسی دیدگاه‌ها وروش‌های آموزش فلسفه به کودکان، به راهنمایی میرعبدالحسین نقیبزاده، دانشگاه تربیت معلم، پایان‌نامه دکتری، رشته فلسفه تعلیم‌وتربیت. قرائتی، محسن (1383)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن. کریمیان، حسین؛ ناطقی، فائزه و سیفی محمد (1395)، تفکرانتقادی و تربیت اسلامی، وجوه افتراق و اشتراک، فصلنامه پژوهش های اخلاقی، سال ششم، دوره چهارم: 163 ـ 181. کشانی، مهدیه و رستمی‌نسب، عباسعلی (1395)، الگوهای تحریک و بسط تفکر در حلقه کندوکاو قرآنی، فصلنامه تفکرو کودک، ش دوم: 25 ـ 45. کلهر، منصوره و مهران، گلناز (1395)، تأثیر استراژی نقشه مفهومی بر مهارت های تفکر انتقادی دانش‌آموزان، فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، ش 44: 153 ـ 172. کوکبی، مرتضی؛ حری، عباس و کتبی‌فرد، لیلا (1389)؛ بررسی مهارت‌های تفکر انتقادی در داستان‌های کودکان و نوجوانان، مجله علمی ـ پژوهشی مطالعات ادبیات کودک، سال اول، ش دوم: 158 ـ 193. مایر، چت (1942)، آموزش تفکر انتقادی، ترجمه خدایار ابیلی، (1374)، تهران: انتشارات سمت. محمدی پویا، فرامرز و صالحی اکبر (1393)، تحلیل محتوای قرآن کریم براساس مفهوم تفکر انتقادی، فصلنامه پژوهش علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، ش 3: 25 ـ 50. محمودی، ایوب؛ نوروزی، رضا و نجفی، علی (1391)، ویژگی‌ها و ثمرات تفکر انتقادی از دیدگاه امام علی(ع)، فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم‌وتربیت اسلامی، ش 13: 93 ـ 111. ملکی، حسن (1396)، بررسی هویت دینی برنامه درسی، تهران: نشر آییژ. مقتدایی، لیلا؛ امیری، مجید؛ نظری، حسین و موسوی، ستاره (1395)، جایگاه و اهمیت تفکر انتقادی از دیدگاه قرآن و امام علی(ع)، دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی، ش 15: 133 ـ 167. مکارم شیرازی، ناصر (1384)، اخلاق در قرآن، جلد 2، قم: مدرسه الامام علی‌بن ابیطالب(ع). مکارم شیرازی، ناصر (1395)،کتاب قرآن حکیم و شرح آیات منتخب، تهران: انتشارات اسوه. ناجی، سعید (1388)؛ برداشتی نو از تعلیم‌وتربیت اسلامی (بازیابی مؤلفهای برنامه فلسفه برای کودکان و نوجوانان)، مجله فرهنگ، ش 69: 151 ـ 157. نادری، عزت‌الله و سیف نراقی، مریم (1378)، روشهای تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی، تهران: انتشارات بدر. نقیب زاده، عبدالحسین (1387)، درآمدی به فلسفه، تهران: انتشارات طهوری. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 491 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 433 |
||