تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,171 |
تعداد مقالات | 8,438 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,328,826 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,571,839 |
بررسی ابعاد تربیت نرم در آموزه های اسلامی | ||
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
مقاله 8، دوره 28، شماره 47، مرداد 1399، صفحه 183-202 اصل مقاله (443.34 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
سید ابراهیم مرتضوی* 1؛ معصومه پور اصغری2؛ مجتبی انصاری مقدم3 | ||
1نویسنده مسئول: دانشآموخته دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک، پژوهشگر و استاد مدعوّ دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم | ||
2دانش آموخته کارشناسی علوم قرآن و حدیث، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین | ||
3دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم | ||
تاریخ دریافت: 03 بهمن 1397، تاریخ بازنگری: 23 اسفند 1397، تاریخ پذیرش: 27 آبان 1398 | ||
چکیده | ||
تربیت نرم، نوعی از تربیت است که تأکید آن، بر انتقال ناهشیار یا نیمههشیارِ مفاهیم به ذهن متربی با هدف ایجاد تغییر نرم و مانا در اوست. این روش تربیتی ـ که مهمترین مزیت آن، مقابله با تهاجم فرهنگی و جنگ نرم است ـ بر دو مبنای بسیار مهم تکیه دارد که عبارتند از: وجود بخش هشیار یا نیمههشیار در ذهن آدمی و تطورپذیری و چندپایانیبودن تربیت. جستار پیش رو که از نوع تحقیقات کتابخانهای است، روش تربیتی نرم را باتأکیدبر منابع روایی شیعی با روشی توصیفی ـ تحلیلی بررسی کرده است و نتیجهای که از این بررسی بهدست آمده چنین است: پیشوایان اسلام در انتقال مفاهیم موردنظر خود به مخاطبان خویش، از هر سه قسمِ "تربیتِ آمرانه"، "تربیت نرم" و روش تلفیقیِ "آمرانه ـ نرم" استفاده میکردند و بهرهگیری از روش نرم در سیره آنان، به حوزه خاصی اختصاص نداشته است، بلکه چه در موضوعات اخلاقی، چه عقائدی و چه احکامی از این شیوه استفاده میکردند؛ گرچه فراوانی استفاده از این روش در گزارههای احکامی بیش از دو گزاره دیگر است. آنان برای تحقق این روش، از هنر و زبان هنری بهره میبردند که روشهای مختلفی چون: تمثیل، انصراف ذهنی، حرکات نمایشی، تصویرسازی، هدیهدادن، عملگرایی، اشکال هندسی و... را در خود جای میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
تربیت نرم؛ ناهشیار و نیمه هشیار ذهن؛ هنر و زبان هنری؛ آموزه های اسلامی؛ جنگ نرم | ||
مراجع | ||
قرآن مجید (1383)، ترجمه حسین انصاریان، قم: انتشارات اسوه. ابنابیالحدید، عبدالحمیدبن هبۀالله (1404ق)، شرح نهجالبلاغه، قم: مکتبۀ آیۀالله المرعشی النجفی. ابنحیون مغربی، نعمانبنمحمد (1385ق). دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الأحکام، محقق: فیضی، آصف، قم: مؤسسة آلالبیت(ع). ابنشهرآشوب مازندرانی، محمدبنعلی (1379ق)، مناقب آل ابیطالب(ع)، قم: علامه. ابنفهد حلی، احمدبنمحمد (1407ق)، عدۀ الداعی و نجاح الساعی، تهران: دارالکتب الاسلامی. ابنماجه، محمدبن یزید (بی تا)، سنن ابنماجه، تحقیق: محمد فؤاد عبدالباقی، قاهره: دار احیاء الکتب العربیه. ابنمنظور، محمد بن مکرم(1414ق). لسان العرب، بیروت: دار صادر. ابنهشام، ابومحمد عبدالملک (1375)، زندگانی محمد(ص)، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی، قم: کتابچی. اسمیت، ادوارد و همکاران (1388)، زمینه روانشناسی هیلگارد، ترجمه حسن رفیعی و محسن ارجمند، تهران: ارجمند. اعرافی، علیرضا (1396)، فقه تربیتی، تحقیق و نگارش: مهدی شکرالهی، قم: مؤسسه اشراق و عرفان. امامی، اعظم (1391)، تحلیلی بر دیدگاههای انقلاب نرم، تهران: دانشگاه امام صادق(ع). بارون، رابرت؛ بیرن، دان و برنسکامب، نایلا (1388)، روانشناسی اجتماعی، ترجمه یوسف کریمی، تهران: روان. بخاری الجعفی، محمدبناسماعیل (بی تا). صحیح البخاری، بیروت: دارالفکر. بستانی، محمود (1371)، اسلام و هنر، مترجم: حسین صابری، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی. پوک، گرانت و نیوئل، داینا (1392)، مبانی تاریخ هنر، مترجم: مجید پروانهپور، تهران: ققنوس. تمیمی آمدی، عبدالواحدبنمحمد (1410ق)، غررالحکم و دررالکلم، قم: دارالکتاب الاسلامی. حاجی دهآبادی، محمدعلی (1395)، درآمدی بر نظام تربیتی اسلام، قم: مرکز بینالمللی ترجمه و نشر المصطفی(ص). حجتی، سیدمحمدباقر (1368)، اسلام و تعلیموتربیت، بیجا: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. حکیمی، محمدرضا ؛ حکیمی، محمد و حکیمی، علی (1380)، الحیاۀ، ترجمه احمد آرام، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. حمیری، عبداللهبنجعفر (1413ق)، قربالاسناد، قم: مؤسسۀ آلالبیت. خوشخبر، عباس (1390)، رازهای کودک من، تهران: آیدین. دارمی، عبداللهبنبهرام (بیتا)، سنن الدارمی، دمشق: مطبعۀ الاعتدال. داوری اردکانی، رضا (1390)، درباره تعلیموتربیت در ایران، تهران: سخن. داوودی، محمد (1385). نقش معلم در تربیت دینی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. داوودی، محمد و حسینیزاده، سیدعلی(1396)، سیره تربیتی پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)، قم ـ تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، سمت. دهخدا، علیاکبر(1377)، لغتنامه، تهران: دانشگاه تهران. دهنوی، حسین (1393)، روش تحقیق، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. دیلمی، حسنبنمحمد (1412ق)، ارشادالقلوب الیالصواب، قم: الشریف الرضی. شولتز، دوان (1990م)، نظریههای شخصیت، ترجمه یوسف کریمی و همکاران، تهران: ارسباران. صانعی، سیدمهدی (1375)، پژوهشی در تعلیموتربیت اسلامی، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد. صدوق (ابن بابویه)، محمدبنعلی(1376)، الامالی، تهران: کتابچی. ضرابی، عبدالرضا (1388)، مجموعه مقالات تربیتی؛ تربیت دینی، اخلاقی و عاطفی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). طبسی، محمدجواد (1373)، حقوق فرزندان در مکتب اهلبیت(علیهمالسلام)، کتاب آنلاین: ghadeer.org/ Book/443/69251 طبرسی، حسنبنفضل (1412ق)، مکارمالاخلاق، قم: الشریف الرضی. طوسی، محمدبنحسن (1414ق)، الامالی، قم: دارالثقافۀ. علمالهدى، علىبنحسین (1998م)، أمالی المرتضى، محقق: ابراهیم، محمد ابوالفضل، قاهره، دارالفکر العربی. عوفی بخاری، سدیدالدین محمد (1371)، جوامع الحکایات و لوامع الروایات، تهران: دانشگاه تهران. عیاشی، محمدبنمسعود (1380ق)، التفسیر، محقق: رسولی محلاتی، هاشم، تهران، المطبعة العلمیة. قائمیمقدم، محمدرضا (1391)، روشهای تربیتی در قرآن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاهی با همکاری سمت. قربانی، امیر (1397)، مجموعه مقالات سبک زندگی (جلد 2)، تهران: مؤسسه فرهنگی هنری دین و معنویت آل یاسین. قطب، محمد (1375)، روش تربیتی اسلام، ترجمه سیدمحمدمهدی جعفری، شیراز: دانشگاه شیراز. قمی، علیبنابراهیم (1404ق)، تفسیر القمی، قم: دارالکتاب. کرول، نوئل (1393)، نظریههای معاصر هنر، ترجمه میترا آریا و همکاران، بیجا: مدرسه اسلامی هنر. کلینی، محمدبنیعقوب (1407ق)، الکافی، تهران: دارالکتبالاسلامیه. کلینی، محمدبنیعقوب (1369)، اصولالکافی، ترجمه سیدجواد مصطفوی، تهران: کتابفروشی علمیه اسلامیه. مازندرانی، محمدصالحبن احمد(1382ق)، شرح الکافی- الاصول و الروضۀ، تهران: المکتبۀ الاسلامیۀ. مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی. نادری، عزتالله و سیف نراقی، مریم (1378)، روشهای تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی؛ باتأکیدبر علوم تربیتی، تهران: دفتر تحقیقات و انتشارات بدر. نکونام، جعفر (1379)، روش تحقیق کتابخانهای باتأکیدبر علوم اسلامی، قم: انتشارات اشراق. هیوود هرست، پل و استنلی پیترز، ریچارد (1389)، منطق تربیت؛ تحلیل مفهوم تربیت از نگاه فلسفه تحلیلی، ترجمه فرهاد کریمی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. هیثمی، نورالدین علیبن ابیبکر(1408ق)، مجمعالزوائد و منبعالفوائد، بیروت: دارالکتب العلمیۀ. یزدی، سیدعباس (1378)، چیستی هنر، تهران: مرکز پژوهشهای اسلامی نهاد، قطران. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 765 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 308 |