آمار
| تعداد نشریات | 36 |
| تعداد شماره‌ها | 1,192 |
| تعداد مقالات | 8,579 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,988,712 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,032,562 |
تبیین تربیت معنوی برای کودکان از منظر کل‌گرایان و نقد آن با تأکید بر آموزه‌های اسلامی | ||
| پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
| مقاله 9، دوره 29، شماره 52، آبان 1400، صفحه 257-289 اصل مقاله (773.52 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| معصومه کیانی* | ||
| استادیار، رشته فلسفه تعلیم و تربیت، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 19 مرداد 1399، تاریخ بازنگری: 04 آبان 1400، تاریخ پذیرش: 25 آذر 1399 | ||
| چکیده | ||
| هدف این مقاله، تبیین تربیت معنوی برای کودکان از منظر کل‌گرایان و نقد آن با تأکید بر آموزه‌های اسلامی است. برای این منظور در بخش نخست مقاله، با استفاده از روش پژوهش تلفیقی یا سنتز پژوهی، رویکرد کل‌گرایان به تربیت معنوی کودکان در ابعاد مبانی فلسفی، مفهوم تربیت معنوی برای کودکان و دلالت‌های تربیتی آن تبیین می‌شود و در بخش دوم نیز با استفاده از روش کاوشگریِ فلسفیِ انتقادی و با تأکید بر دیدگاه اسلامی، رویکرد کل‌گرایان به تربیت معنوی کودکان نقد می‌شود. برای رسیدن به هدف پژوهش همچنین با استفاده از روش گلوله برفی، مهم‌ترین اندیشمندان تعلیم و تربیت کل گرا در مغرب زمین در حوزه تربیت معنوی کودکان انتخاب شدند و طبق معیارهایی مشخص، مهم‌ترین آثار ایشان گزینش و مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که مبانی فلسفی رویکرد کل‌گرایان با آموزه‌های اسلامی ناسازگار است؛ زیرا مرجع امر معنوی طبق رویکرد کل‌گرایان، امری مبهم و موهوم است. همچنین، این رویکرد حاکی از نوعی وحدت وجودِ مبتنی بر همه خدایی و یگانگی انسان، طبیعت و خداست. این در حالی است که طبق آموزه‌های اسلامی مرجع امر معنوی، وجودی واحد (الله جل‌جلاله) است که می‌توان او را به‌واسطه صفات و افعالش شناخت. درعین‌حال، رویکرد مذکور نکات و روش‌های تربیتی مفید و مناسبی دارد که با آموزه‌های اسلامی سازگار است؛ مانند توجه به پرورش کلیت کودک و تربیت هنری. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رویکرد کل‌گرایی؛ تربیت معنوی برای کودکان؛ نقد؛ آموزه‌های اسلامی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Exploring Spiritual Education for Children from the Holism Perspective and Its Critique with Emphasis on the Islamic Teachings | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Masoumeh Kiani | ||
| Assistant Professor, Department of Educational and Training Philosophy, College of Humanities, Bou Ali Sina University, Hamedan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The purpose of this article is to explore spiritual education for children from the perspective of holism and its critique with emphasis on Islamic teachings. For this purpose, in the first part of the article, using the method of integrated research or synthesis research, the holistic approach to children's spiritual education in the dimensions of philosophical foundations, the concept of spiritual education for children, and its educational implications are explained. In the second part, employing the method of critical philosophical exploration and emphasizing the Islamic perspective, the holistic approach to the spiritual education of children is criticized. To achieve the research goal, also using the snowball method, the most important thinkers of holistic education in the West in the field of spiritual education for children were selected and according to special criteria, their most important works were selected and examined. The research findings showed that the philosophical foundations of the holistic approach are incompatible with the Islamic instructions. Because the reference of the spiritual in the whole approach is an ambiguous and imaginary thing. Also, this approach implies a kind of unity of existence based on all divinity, and the unity of man, nature and God. While according to the Islamic teachings, the source of spirituality is a single existence (Allah) that can be known through his attributes and actions. At the same time, this approach has useful and appropriate training tips and methods that are compatible with the Islamic instructions. Such as paying attention to the nurturing of the child as a whole, the use of artistic education. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Holism, Spiritual Education for Children, Critique, the Islamic Instructions | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
نهج‌البلاغه، سیدرضی شریف، نسخه الکترونیکی.
اکرمی، کاظم (1390)، مقدمه‌ای بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت)، تهران.
باغگلی، حسین (1392)، بررسی انتقادی تربیت معنوی در دنیای معاصر: مقایسه رویکردهای دینی و نوپدید در عرصه تربیت، رساله دکتری رشته فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.
جعفری، محمدتقی (1360)، حیات معقول. نشر اسراء.
سند مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران (1390).
سهرابی، فرامرز (1388)، هوش معنوی، هوش انسانی، فصلنامه روان‌شناسی نظامی، س 1، ش 1: 66-63.
شجاعی، محمدصادق (1386)، نظریه نیازهای معنوی از دیدگاه اسلام و تناظر آن با سلسله مراتب نیازهای مازلو، دو فصلنامه مطالعات اسلام و روان شناسی، ش 1، 106-87.
شورت، آدموند سی (1388)، روش‌شناسی مطالعات برنامه درسی، ترجمه محمود مهرمحمدی و همکاران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی(سمت)، تهران.
صمدی، پروین (1385)، هوش معنوی، فصلنامه اندیشه نوین تربیتی، س 2، ش 3 و 4: 114-99.
یدالله‌پور، محمدهادی؛ فاضلی‌کبریا، مهناز (1393)، بررسی تطبیقی هوش معنوی در اسلام و روان‌شناسی مازلو. نشریه اسلام و سلامت، س 1، ش 1: 57-48.
کیانی، معصومه (1394)، تبیین مفهوم تربیت معنوی برای کودکان در غرب و نقد آن با تأکید بر فلسفه تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران، رساله دکتری رشته فلسفه تعلیم و تربیت، به راهنمایی محمود مهرمحمدی و علیرضا صادق‌زاده قمصری، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
کیانی، معصومه؛ مهرمحمدی، محمود؛ صادق‌زاده قمصری، علیرضا؛ نوذری، محمود و باقری؛ خسرو (1394)، مفهوم‌شناسی معنویت از دیدگاه اندیشمندان تربیتی غربی و مسلمان، مجله اسلام و پژوهش‌های تربیتی، س 7، ش 2: 118-97.
بیاتی، مهدی؛ هاشمی‌مقدم، سیدشمس‌الدین؛ فقیهی، علیرضا (1396)، طراحی و اعتبارسنجی مدل تربیت معنوی و اخلاقی کودکان پیش‌دبستانی. مجله پژوهش‌های اخلاقی، ش 29: 194-167.
داورنیا، مریم؛ پروینیان، مژگان (1397)، معنویت برای کودکان با تکیه بر آرای آیت‌الله شاه‌آبادی(س) و امام‌خمینی(ره)، مجله فلسفه و کودک، ش 17: 102-85.
غباری‌بناب، باقر؛ سلیمی، محمد؛ سلیانی، لیلا و نوری‌مقدم، ثنا (1386)، هوش معنوی، مجله اندیشه نوین دینی، دوره 3، ش 10، 147-125.
ترک‌زاده، جعفر؛ راضی، الهام (1396)، تأملی بر معنویت محیط کاری از منظر رویکرد اسلامی و غربی: کاربرد در رفتار سازمانی. دوفصلنامه اسلام و مدیریت، دوره 6، ش 11، 174-149.
رودساز، حبیب؛ بیشه، مجید (1392)، نقش معنویت اسلامی در بروز رفتار شهروندی سازمانی، فصلنامه مدیریت منابع در نیروی انتظامی، ش، 4: 104-81.
حاجی‌صادقی، عبدالله؛ بخشیان، ابوالقاسم (1393)، مفهوم‌شناسی و حقیقت‌یابی حیات طیبه از منظر قرآن، مجله انسان‌پژوهی دینی، ش 31، 185-165.
حسین‌زاده یزدی، مهدی؛ حسینی روحانی، حمیده‌سادات (1393)، جایگاه اصالت روح در مبانی انسان شناختی علوم اجتماعی از منظر شهید مطهری، فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی، شماره 2، پیاپی 5: 22-2.
خانی، محمدحسین؛ طامه، بتول (1395)، سبک‌های معنوی کودکان در شناخت خداوند: یک پژوهش کیفی، فصلنامه مطالعات پیش‌دبستان و دبستان دانشگاه علامه طباطبایی، س 2، ش 5: 83-69.
محصص، مرضیه (1395)، اصول و مبانی «تربیت هنری» از منظر آیت‌الله جوادی آملی، فصلنامه بصیرت و تربیت اسلامی، ش 5، 83-69.
مصباح‌یزدی، محمدتقی (1386)، در جست‌وجوی عرفان اسلامی، چاپ اول، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، قم.
Adams, K. (2009). Seeking the spiritual: the complexities of spiritual development in the classroom. In M. De Souza & et al. (Eds.), International handbook of education for spirituality, care and wellbeing (pp. 809-819). Springer.
Adams, K. (2014). Spiritual development in schools with no faith affiliation: the cultural ambivalence towards children's spirituality in England. In J. Watson & et al. (Eds.), global perspectives on spirituality and education (pp. 21-33). Routledge.
Bagheri Noparast, Kh. (2013). Physical and spiritual education within the framework of pure life. International Journal of Children's Spirituality, 18 (1): 41-61.
Best, R. (2006). In defense of the concept of spiritual education: a reply to Roger Marples. International Journal of Children’s Spirituality, 11 (2): 1-11.
Best, R. (2014). Spirituality, Faith and Education: Some Reflections from a UK Perspective. In J. Watson, M. De Souza & A. Trousdale (Eds.), global perspectives on spirituality and education (pp. 5-20). New York: Rutledge.
Becker, A. L. (2009). Ethical considerations of teaching spirituality in the academy. Nursing Ethics. 16 (6): 697-706.
Bosacki, S. L. (2001). "Theory of mind" or “theory of the soul?" The role of spirituality in children’s understanding of mind and soul. In J. Erricker, C. Ota; & C. Erricker (Eds.), spiritual education; cultural, religious and social differences, new perspectives for the 21st century (pp. 156-168). Sussex Academic Press.
Boynton, Heather Marie. (2011). Children’s spirituality: epistemology and theory from various helping professions. International Journal of Children’s Spirituality, 16 (2): 109–127.
Dallaire, M. (2011). Teaching with the wind: spirituality in Canadian education. United Kingdom: University Press of America.
Dillen, A. (2014). The complex flavor of children's spirituality in Flanders: fostering an open catholic spirituality. In J. Watson & et al. (Eds.), Global perspectives on spirituality and education (pp. 45-58). Routledge.
Erricker, J. (2009). Engaging children in spiritual discovery in multi-faith approach. In M. de Souza & et al (Eds.), International handbook of the religious, moral and spiritual dimensions in education (pp. 1307–1320). Springer.
Erricker, J. Erricker, C. (2006). Spiritual and moral development: a suitable case for treatment. In A. Thatcher (Eds.), Spirituality and education ( pp. 124- 139). Springer.
Gellel, A. M. (2014). An emerging approach to spiritual development through religious education in Maltese schools. In J. Watson & et al (Eds.), Global perspectives on spirituality and education, (pp. 58-71). Routledge.
Hart, T. (2003). The secret spiritual world of children. Novato, California: New World Library.
Hyde, B. (2008). The identification of four characteristics of children’s spirituality in Australian Catholic primary schools. International Journal of Children’s Spirituality, 13 (2), 117–127.
Hyde, B. (2008). The identification of four characteristics of children’s spirituality in Australian Catholic primary schools. International Journal of Children’s Spirituality, 13(2): 117–127.
Hyde, B. (2008). Children and spirituality: searching for meaning and connectedness. London and Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers.
Hay, D., Nye, R. (2006). The spirit of the child (revised edition). London: Jessica Kingsley.
Irving, A. (1998). Personal learning: how can religious/spiritual education in the primary school contribute? MA thesis, University of Durham, School of Education.
Katz, Y. (2014). Spirituality in Israeli state Jewish education: possible guidelines for national education systems. In J. Watson & et al. (Eds.), global perspectives on spirituality and education (pp. 83-99). Routledge.
Lantieri, L. (2001). A vision of schools with spirit. In L. Lantieri. (Ed.), schools with spirit nurturing the inner lives of children and teachers (pp. 7-21). Wilsted & Taylor Publishing Services.
Lau, N. Z. (2009). Cultivation of mindfulness: promoting holistic learning and wellbeing in education. In M. De Souza & et al. (Eds.), international handbook of education for spirituality, care and wellbeing (Chapter 3). Springer.
Mercer, J. A. (2006). Capitalizing on children’s spirituality: parental anxiety, children as consumers, and the marketing of spirituality. International Journal of Children’s Spirituality, 11. (1): 23–33.
Miller, J. (2000). Education and the soul: toward a spiritual curriculum. United States of America: State University of New York Press.
Miller, J. P. (2011). Transcendental learning: the educational legacy of alcott, Emerson, Fuller, Peabody and Thoreau. Charlotte, NC: Information Age Publishing.
Ney, R. (1998). Psychological perspective on children's spirituality. Doctoral thesis. University of Nottingham.
Spiritual, moral, social and cultural development: an Ofsted discussion paper. Ofsted, 1994. Page 8.
Ratcliff, D. (2010). Children’s Spirituality: past and future. Journal of Spiritual Formation & Soul Care, 3 (1): 6–20.
Richards, M. C. (1980). Toward wholeness: Rudolf Steiner education in America. Library of Congress Cataloging in Publication Data.
Taplin, M. (2014). A model for integrating spiritual education into secular curricula. Margaret International Journal of Children’s Spirituality, 19 (1): 4–16.
Watson, J., De Souza, M., Trousdale, A. (2014). Global perspectives and contexts for spirituality in education. In J. Watson & et al. (Eds.), global perspectives on spirituality and education (pp. 294-315). Routledge.
Wolf, A. D. (2010). Nurturing the spirit in non-sectarian classrooms. Santa Rosa, California: Parent child press.
Wright, A. (2000). Spirituality & education. London: Rutledge.
Rossiter, G. (2009). The spiritual and moral dimension to the school curriculum: a perspective on across-the-curiculum-studies. in M. De Souza & et al. (Eds.), International handbook of the religious, moral and spiritual dimensions in education, (pp. 679–696). Speringer.
Rossiter, G. (2011a). Historical perspective on spiritual education in Australian schools. Part II: a personal development basis.Journal of Christian Education, 54(3): 15-27.
Rossiter, G. (2011b). Historical perspective on spiritual education in Australian schools. Part I: The contribution of religious education.Journal of Christian Education, 54(3): 4-15.
Rossiter, G. (2013). A perspective on spiritual education in Australian schools; the emergence of nonreligious personal development approaches. In J. Watson., M. De Souza & A. Trousdale (Eds.), In global perspectives on spirituality and education (pp. 140-152). New York: Rutledge. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 352 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 226 |
||