آمار
| تعداد نشریات | 39 |
| تعداد شماره‌ها | 1,175 |
| تعداد مقالات | 8,453 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,343,324 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,591,475 |
تحلیل مبانی، اهداف، اصول و روش‌های تربیت عقلانی از دیدگاه شهید مطهری (برای نظام تعلیم و تربیت رسمی) | ||
| پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
| دوره 30، شماره 56، آذر 1401، صفحه 317-348 اصل مقاله (1.22 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| مریم عشوری* 1؛ محسن خوشناموند2 | ||
| 1نویسنده مسئول: دانش آموخته دکتری فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران | ||
| 2دانش آموخته دکتری فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 05 بهمن 1398، تاریخ بازنگری: 10 آبان 1400، تاریخ پذیرش: 24 آذر 1400 | ||
| چکیده | ||
| هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل مبانی، اهداف، اصول و روش‌های تربیت عقلانی از منظر شهید مطهری برای نظام تعلیم و تربیت رسمی است. روش مورداستفاده در این مقاله روش کیفی است که به شیوه توصیفی و تحلیلی-استنباطی نگاشته شده است. جامعه تحلیل، مجموعه کتابها، شرحها و مقالات ایشان است. یافتهها حاکی از این است که وی هدف تربیت عقلانی را به معنای ایجاد زمینه‌های لازم برای پرورش قوه عاقله، جهت دستیابی و رسیدن به مقام انسان کامل تعریف و تبیین نموده است و پرداختن و توجه به این بُعد تربیتی را از ملزومات کلیه نظام‌ها بالأخص نظام تعلیم و تربیت رسمی لحاظ کرده است، به سبب این‌که رسالت عظیم این نظام پرورش قوه نقادی، تفکر آگاهانه و قضاوت صحیح است. مهم‌ترین مبانی تربیت عقلانی از منظر این فیلسوف شهیر عبارت است از «عقل عملی متأثر از حالات نفس است»، «تفکر و تعلم ارکان اساسی تربیت عقل است»، «تفاوت در عقول آدمیان امری ذاتی است»، «کلیه قوانین عقل با فطرت آدمی هماهنگ است» و... سپس به اصول تربیت عقلانی اشاره گردید (اصل تربیت عقل عملی از طریق تزکیه نفس، اصل تعقل، اصل لزوم علم‌آموزی، اصل باور نسبت به طبیعی بودن تفاوت عقل در آدمیان، اصل همسویی تعلیم و تربیت با فطرت انسانی و...). در نهایت به روش‌های و راهکارهای تربیت عقلانی پرداخته شد که برخی از این راهکارها عبارت‌اند از روش تزکیه، روش عادت به تفکر و تعقل، روش آموزش مبتنی بر تفاوت‌های فردی و روش الگوسازی و الگوپذیری. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تربیت اسلامی؛ شهید مطهری؛ تربیت عقلانی؛ مبانی تربیت عقلانی؛ اصول تربیت عقلانی؛ روش‌های تربیت عقلانی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن منظور، جمال‌الدین ابوالفضل. (1416 ق). لسان العرب (جلد نهم). بیروت: دار احیاء.
ابن‌ابی الحدید المعتزلی، عز‌الدین عبد‌الحمید بن هبه الله. (1378 ق). شرح نهج‌البلاغه (جلد سوم). به تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، مصر: دار احیاء کتب العربیه.
ایمانی، محسن. (1378). تربیت عقلانی. تهران: نشر امیرکبیر.
باقری، خسرو. (1386). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی (جلد اول). تهران: انتشارات مدرس.
باقری، خسرو. (1387). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی (جلد اول). تهران: انتشارات مدرس.
بهشتی، محمد. (1384). تربیت اخلاقی از منظر فیض کاشانی. دوفصلنامه تربیت اسلامی، 1(1)، 92-67.
جوادی آملی، عبدالله. (1377). اخلاق در قرآن. قم: انتشارات اسراء.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه. (1378). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگاه.
سیف، علی‌اکبر. (1387). روان‌شناسی پرورشی نوین. تهران: انتشارات آگاه.
سیل، کلایو. (1390). رسانه و سلامتی (ترجمه ناصر بلیغ). تهران: نشر طرح آینده.
صادقی، محمد. (1388). گفت‌وگو درباره عقلانیت و نوگرایی. تهران: انتشارات پایان.
صفا، ذبیح‌الله. (1371). تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی (جلد اول). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
عشوری، مریم؛ حیدری، محمدحسین و بختیار نصرآبادی، حسنعلی. (1392). موانع تربیت عقلانی از دیدگاه شهید مطهری. مجله معرفت، شماره 194،
فراهیدی، خلیل بن احمد. (1414 هـ ق). العین (جلد اول و دوم). تحقیق مهدی المخرومی و ابراهیم السامرایی، قم: انتشارات اسوه.
کیانی، معصومه و صادق‌زاده قمصری، علی‌رضا. (1390). تبیین رویکردهای غالب روش‌شناختی پژوهش فلسفه تعلیم و تربیت در ایران و توصیف روش‌شناختی رساله دکتری. پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت، س 1، ش 2،
گوتک، جرالد. (1380). مکاتب فلسفی و آراء تربیتی (ترجمه محمدجعفر پاک‌سرشت). تهران: انتشارات سمت.
مرزوقی، رحمت‌الله. (1386). مبانی و روش‌های تربیت عقلانی از منظر متون اسلامی. دوفصلنامه تربیت اسلامی، 5(3)، 132-115.
مطهری، مرتضی. (1389). مجموعه آثار (جلد اول). چاپ هفدهم، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی. (1389). مجموعه آثار (جلد 15). چاپ ششم، تهران: انتشارات صدرا
مطهری، مرتضی. (1389). مجموعه آثار (جلد 21). چاپ هفتم، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی. (1389). مجموعه آثار (جلد 22). چاپ ششم، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی. (1389). مجموعه آثار (جلد 23). چاپ ششم، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی. (1389). مجموعه آثار (جلد 25). چاپ چهارم، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی. (1389). مجموعه آثار (جلد 4). چاپ دوازدهم، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی. (1390). مجموعه آثار (جلد 2). چاپ نوزدهم، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی. (1390). مجموعه آثار (جلد 24). چاپ پنجم، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی. (1390). مجموعه آثار (جلد 26). چاپ چهارم، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی. (1390). مجموعه آثار (جلد 27). چاپ چهارم، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی. (1390). مجموعه آثار (جلد 28). چاپ اول، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی. (1371). مجموعه آثار (جلد 5)، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی. (1385). یادداشت‌های استاد مطهری (جلد ششم از بخش الفبائی). چاپ سوم، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی. (1378). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی. (1378). یادداشت‌های استاد مطهری (ج 8). تهران: انتشارات صدرا.
نادری، عزت‌الله و سیف نراقی، مریم. (1378). روش‌های تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی (با تأکید بر علوم تربیتی). تهران: ارسباران.
نصرآبادی (1389). تربیت اخلاقی از نظر شهید مطهری و ویلیام جیمز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
وایت برد، دیوید. (1384). روان‌شناسی یاددهی و یادگیری سازمان‌دهی محیط یادگیری. تهران: انتشارات آبیز. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 291 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 127 |
||