اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 34 |
| تعداد شماره‌ها | 1,289 |
| تعداد مقالات | 9,294 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,800,332 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,339,848 |
تبیین مفهوم تکلیف و استخراج استلزامات تربیتی رویکرد تکلیف‌محور بر مبنای آموزه‌های قرآن کریم | ||
| پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
| مقاله 2، دوره 32، شماره 65، اسفند 1403، صفحه 31-57 اصل مقاله (823.96 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| محمد آزین* 1؛ سعید بهشتی2؛ احمد سلحشوری3؛ ایراندخت فیاض3 | ||
| 1دانشجو/ دانشگاه علامه طباطبایی | ||
| 2دانشگاه علامه طباطبایی | ||
| 3دانشیار، گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 16 شهریور 1401، تاریخ بازنگری: 11 آبان 1403، تاریخ پذیرش: 07 اسفند 1403 | ||
| چکیده | ||
| کارهای پژوهشی فراوانی پیرامون چیستی و چگونگی تربیت اسلامی انجام شده است. یکی از مفاهیم کلیدی مورد توجه در دین، مفهوم «تکلیف» است. انسان مسلمان همواره در برابر خداوند دارای تکلیفی است و به تبع آن در برابر خود، مردم و دیگر آفریدگان تکالیفی دارد. پژوهش حاضر ابتدا به بررسی مفهوم تکلیف و واژگانی که دارای نزدیکی معنایی با آن هستند در قرآن کریم پرداخته است. سپس بر اساس آیات قرآن کریم، استلزامات تربیتی رویکرد تکلیف‌مدار را نتیجه گرفته است. این استلزامات شامل این موارد است: انسان باید برای شناخت تکالیف الهی خود تلاش کند؛ انسان باید به عمل به تکالیف الهی خود پای‌بند باشد؛ داشتن توان تحمل سختی لازمه پای‌بندی به تکالیف الهی است؛ در شناخت و تعیین تکلیف باید به تناسب تکلیف با وسع مکلَّف توجه داشت؛ انسان نباید در انجام تکالیف الهی دچار ایده‌آل‌گرایی شود؛ مکلَّف باید هم ظاهر و هم باطن عمل خود را بر تکلیف الهی منطبق سازد. این پژوهش از نظر هدف در دسته پژوهش‌های کاربردی و از نظر رویکرد در دسته پژوهش‌های کیفی قرار می‌گیرد. روش پژوهش تحلیلی و استنباطی می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تکلیف؛ تکلیف‌محوری؛ وظیفه؛ تربیت اسلامی؛ قرآن | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Explaining the Concept of Task and Extracting the Educational Requirements of the Task-Oriented Approach Based on the Teachings of the Holy Quran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Azin1؛ saeed beheshti2؛ Ahmad Salahshoori3؛ Irandokht Fayyaz3 | ||
| 1Phd student/Allameh Tabataba'i University. | ||
| 2philosophy of Islamic Education Allameh Tabataba'i University Teran, Iran. | ||
| 3Associate Professor, Department of the Philosophy of Islamic Education, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Many research works have been done on what and how Islamic education is. One of the key concepts of interest in religion is the concept of "task". A Muslim always has a duty to God and, accordingly, he has duties to himself, people and other creatures. The present research has first investigated the concept of duty and the words that are close in meaning to it in the Holy Quran. Then, based on the verses of the Holy Quran, the educational requirements of the task-oriented approach was concluded. These requirements include: Man must strive to know his divine duties; Man must adhere to his divine duties; Having the ability to endure hardship is a requirement for adhering to divine duties; In recognizing and determining the task, one should pay attention to the abilities of audience; Man should not become idealistic in performing divine tasks; The obligee must conform both the appearance and the interior of his action to the divine duty. This research is placed in the category of applied researches in terms of purpose and in the category of qualitative researches in terms of approach. The research method is analytical and inferential. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Task, Task-Oriented, Duty, Islamic Education, Quran | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم، حسین انصاریان، (1383)، قم: اسوه.
ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414 ق). لسان العرب، بیروت: دار صادر.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد. (1374). ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن. غلامرضا خسروی حسین. تهران: مرتضوی.
اترک، حسین (1389)، وظیفه‌گرایی اخلاقی، اخلاق در علوم و فناوری، سال پنجم، شماره‌های 1 و2، صص27-35.
ادواردز، پل، و دونالد ام، بورچرت (1392)، دانشنامه فلسفه اخلاق، انشاء‌الله رحمتی، تهران: سوفیا.
ازهرى، محمد بن احمد (1421 ق)، تهذیب اللغة، جلد 1. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
اصغری، محمود (1386)، آرمان بعثت؛ حق‌محوری یا تکلیف‌مداری، پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، شماره 63، صص 73-100.
پورعزت، نرگسیان، عباس‌پور، باستانی‌پور (1397)، تدوین مدل شهروند‌‌پروری مبتنی بر مختصات حکومت حق‌‌مدار علوی، راهبرد اجتماعی فرهنگی، 1397، صص 45-70
کربلایی پازوکی، علی (1387)، روش های تربیت اجتماعی از منظر ملامحسن فیض کاشانی (ره)، روانشناسی تربیتی، پاییز 1387، شماره 13، صص 15-44
جوادی آملی، عبدالله (1385)، حق و تکلیف در اسلام، قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1363)، ده مقاله پیرامون مبدا و معاد، تهران: الزهراء(س).
حسینی، سید موسی (1383)، فلسفه شریعت در نگاه علامه طباطبایی، پژوهش‌های قرآنی، شماره 37 و 38، صص 272 تا 285.
حسینی، محمد (2007 م)، الدلیل الفقهی، دمشق: مرکز ابن ادریس الحلی للدارسات الفقهیه.
حمیرى، نشوان بن سعید.(1420)، شمس العلوم، جلد 7. دمشق: دار الفکر.
حیدری، محمد (۱۴۲۳ ق)، معجم الأفعال المتداولة و مواطن استعمالها، قم: المرکز العالمی للدراسات الاسلامیة.
خواص، امیر (1385)، فلسفه اخلاق با تکیه بر مباحث تربیتی، قم: دفتر نشر معارف.
دغیم، سمیح، و جیرار جهامی (2006 م)، الموسوعة الجامعة لمصطلحات الفکر العربی و الإسلامی، جلد 1. بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
دهخدا، علی‌اکبر، (1377)، لغت‌نامه دهخدا، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1374)، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن. ترجمه غلامرضا خسروى حسینى، تهران: مرتضوی.
زمهریر وقاری، زهرا؛ امین خندقی، مقصود؛ سعیدی رضوانی، محمود و موحدی محصل طوسی، مرضیه (1395)، تبیین برنامه درسی تربیت دینی مبتنی بر رویکرد تکلیف‌گرا، مبانی تعلیم و تربیت، صص 82-106.
ژکس. (1362)، فلسفه اخلاق، ترجمه سیدابوالقاسم پورحسینی . تهران: امیرکبیر.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1378)، روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران: آگاه.
سیاح، احمد. (1366)، فرهنگ بزرگ جامع نوین، تهران: اسلام.
طباطبایى، محمدحسین (1374)، ترجمه تفسیر المیزان، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامى.
طریحی، فخر‌الدین بن محمدعلی(1375)، مجمع البحرین، تهران: مرتضوی
عسکری، ابوهلال (1412 ق)، الفروق اللغویه، قم: موسسه النشر الاسلامی.
علامه حلی، حسن بن یوسف،1413 ق. کشف الفوائد فی شرح قواعد العقاید، قم.
عمید، حسن (1358)، فرهنگ فارسی عمید، تهران: امیرکبیر.
فرانکنا، ویلیام کی. (1376)، فلسفه اخلاق، ترجمه هادی صادقی. قم: موسسه فرهنگی طه.
فروغی، محمدعلی (1375)، سیر حکمت در اروپا، تدوین توسط امیرجلال الدین اعلم، تهران: البرز.
فیاضی، محمدعلی (1391)، فلسفه تکلیف، سفیر نور، شماره 21، صص 25-56.
فیومی، احمد بن محمد (1414 ق)، مصباح المنیر، قم: موسسه دار الهجرة.
قرشی، علی‌اکبر (1371)، قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
کانت، ایمانوئل (1369)، بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق، حمید عنایت و علی قیصری، تهران: خوارزمی.
گوتک، جرالد. ال (1390)، مکاتب فلسفی و آراء تربیتی، محمد جعفر پاک سرشت، تهران: سمت.
گودرزی، اکرم؛ دیالمه، نیکو و احمدی زمانی، زهرا (1398)، تبیین عوامل مؤثر بر مسئولیت‌پذیری دانش آموزان بر اساس رساله حقوق امام سجاد (ع) با تأکید بر نقش مدرسه، مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 1398، صص 65-98
مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (1413 ق)، بحار الأنوار، جلد 74. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
محمدی، علی (1378)، شرح کشف المراد. قم: دارالفکر.
مختاری، محمدحسین (1377)، فرهنگ اصطلاحات اصولی، تهران: انجمن قلم ایران.
مدنى، على خان بن احمد (1384)، الطراز الاول و الکناز لما علیه من لغة العرب، جلد 3، مشهد: موسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
مرتضى زبیدى، محمد بن محمد (1414 ق)، تاج العروس، بیروت: دارالفکر.
مسعودی، محمدهاشم (1389)، ماهیت و مبانی کلامی تکلیف، چاپ دوم، قم: بوستان کتاب.
مصباح یزدی، محمدتقی (1384)، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصطفوى، حسن (1426 ق)، التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، بیروت- قاهره- لندن: دار الکتب العلمیة- مرکز نشر آثار علامه مصطفوی.
مطرزى، ناصر بن عبدالسید (1979 م)، المغرب، جلد 2، حلب: مکتبه اسامه بن زید.
معین، محمد (1364)، فرهنگ فارسی معین، تهران: امیرکبیر.
مکارم شیرازى، ناصر (1371)، تفسیر نمونه، جلد 2، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
ملعوف، لویس. 2000 م. المنجد فی اللغة العربیة المعاصرة. بیروت: دارالمشرق.
موحدی محصل طوسی، مرضیه؛ مهرمحمدی، محمود؛ صادق‌زاده قمصری، علیرضا و نقی‌زاده، حسن (1392)، نقد طبقه بندی‌های موجود از رویکردهای تربیت دینی و ارائه یک طبقه بندی مفهومی جدید، مبانی تعلیم و تربیت، صص 137-158.
مهیار، رضا، (1376)، فرهنگ ابجدی. تهران: اسلامی.
نجار، محمد علی، ابراهیم مصطفی، احمد حسن زیات، و حامد عبدالقادر (1989 م)، المعجم الوسیط، جلد 2، استانبول: دار الدعوة.
نفیسی، علی اکبر، بدون تاریخ، فرهنگ نفیسی، تهران: خیام.
هاشمی شاهرودی، محمود (۱۳۸۷)، فرهنگ فقه فارسی، قم: انتشارات موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی.
هزاوه‌ای، سید مرتضی و سلطانی بیرامی، سکینه (1394)، بررسی جایگاه اصل تکلیف‌گرایی در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)، فصل‌نامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال دوازدهم، شماره 42، صص 81-98.
یعقوب، امیل (1425 ق)، المعجم المفصل فی الجموع، بیروت: دار الکتب العلمیة. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 75 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 76 |
||