مهدی نیا, سید احمد, هاشمی فشارکی, سید جواد. (1395). مبانی طراحی معماری فضاهای زیرزمینی با ملاحظات دفاع غیرعامل. پدافند الکترونیکی و سایبری, 7(2), 29-40.
سید احمد مهدی نیا; سید جواد هاشمی فشارکی. "مبانی طراحی معماری فضاهای زیرزمینی با ملاحظات دفاع غیرعامل". پدافند الکترونیکی و سایبری, 7, 2, 1395, 29-40.
مهدی نیا, سید احمد, هاشمی فشارکی, سید جواد. (1395). 'مبانی طراحی معماری فضاهای زیرزمینی با ملاحظات دفاع غیرعامل', پدافند الکترونیکی و سایبری, 7(2), pp. 29-40.
مهدی نیا, سید احمد, هاشمی فشارکی, سید جواد. مبانی طراحی معماری فضاهای زیرزمینی با ملاحظات دفاع غیرعامل. پدافند الکترونیکی و سایبری, 1395; 7(2): 29-40.
مبانی طراحی معماری فضاهای زیرزمینی با ملاحظات دفاع غیرعامل
تاریخ دریافت: 11 آبان 1394،
تاریخ بازنگری: 15 دی 1399،
تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1397
چکیده
رشد گسترده تمدن در مقیاس جهانی، اثر چشمگیری بر نحوه زندگی بشر خواهد داشت. درحالیکه جمعیت کره زمین در حال افزایش است و جهان نیز می بایست غذا، انرژی و منابع معدنی بیشتری جهت حمایت از این رشد فزاینده فراهم نماید و استفاده از فضاهای زیرزمینی به اصلاح و بهبود این وضعیت کمک می نماید. فضاهای زیرزمینی نقش اساسی در حفاظت فیزیکی از سرمایه های ملی دارند لذا توجه جدی به رعایت ملاحظات دفاع غیرعامل در طراحی معماری این فضاها، علاوه بر رفع مشکلات عملکردی، باعث مصونیت بخشی آنها شده و به عنوان یکی از مؤلفه های برتری قدرت و امنیت در زمان تهدید خواهند بود. در این تحقیق ابتدا فضاهای زیرزمینی بررسی و شناخت کلی از آن ارائه شد و سپس با ارائه الگوهای کاربردی در بخشهایی مانند: طراحی نمای بیرونی و ورودیها، جانمایی و سازماندهی فضاها، طراحی داخلی، نظام نورپردازی و امنیت و ایمنی در شرایط مختلف، به مبانی طراحی معماری فضاهای زیرزمینی پرداخته شده است. طراحی معماری هر فضای زیرزمینی با توجه به وضعیت حاکم بر آن مثل شیب داربودن سطح، محصوربودن سطح روی فضای زیرزمینی و تراکم بالای ساختمانی در سطح و ...، و نیز نوع کارکرد آن مثل تجاری، ورزشی، نظامی و ...، به طور خاص انجام میشود؛ که لحاظ کردن اهداف طراحی و نیز الگوهای ارائه شده کمک شایانی به بهرهبردای بهتر آن می نمایاند و از نظر عملکردی نیز مشکلات کمتری گریبان گیر بهره برداران خواهد شد.
principles of Designing Underground Spaces Based on Passive
Defense Considerations
چکیده [English]
Increasingly developing of the human civilization throughout the world will effect on human life mode in future. The sphere population is increasing and the nations are searching for the best life standards, and the earth must supply more food, energy and mineral reservoirs to support the increasingly crowd. Underground spaces play a basis role in safe keeping the national assets and currently, it is considered as the most attractive and safest option to use. The advantages of such spaces are high security, low keeping costs, low energy-consuming, high degree of control and prevention from biological impacts. according to these characteristics, these spaces are more effective than other spaces. Therefore, using specially the passive defense approaches for many of these spaces can make them very safe and they will be the powerful and secure cases in dangerous and threatening conditions.In this study, at first the overall identification and assessment of underground spaces was represented and then it has addressed the principles of architecture design underground spaces with the presentation of applied patterns in some sectors such as, designing entrances and external view, Locating and organizing spaces, Interior design, Lighting system, safety and security in different condition. Architectural design of every underground space due to
its situation like slope of the surface, the surface being trapped underground space and high density construction on the ground, and the type of operation, such as business, sports, military and ..., is done specifically; which considering design goals and the presented patterns help to better exploit it and it will be fewer problems faced by farmers from the functional point of view.
فرزام شاد، مصطفی، جایگاه فضای معماری در ساختمان مقاوم در برابر انفجار، فصلنامه علمی-تخصصی انجمن علمی دفاع غیرعامل ایران، دوره اول، شماره 2، صص 87-81، 1392.##
مختاری، مهسا، زارع، مصطفی و بصیری، علی، معماری زیرزمینی راهکاری در جهت نگه داشت انرژی در فضاهای شهری، اولین کنفرانس بین المللی رویکردهای نوین نگهداشت انرژی، پژوهشگاه نیرو، تهران، 1390.##
اکبری، عباس، آشنایی با سنجندهها و تأسیسات عمیق زیرزمینی حساس و راهبردی، نشریه شماره 6 دفاع غیرعامل، معاونت دفاع غیرعامل قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیا(ص)، 1384.##
فرزام شاد، مصطفی، مبانی برنامهریزی و طراحی معماری فضاهای زیرزمینی و کاربریهای تجاری، اداری و درمانی، مؤسسه انتشاراتی جهان جام جم، چاپ اول، تهران، 1393.##
مولائی، اصغر، معماری پایدار با رویکرد استفاده از فضاهای زیرزمینی، سومین کنفرانس ملی عمران شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، 1390.##
خزایی، صفا، حسینی، سید عظیم، منیری، حمیدرضا، ملاحظات اساسی دفاع غیرعامل در حین ساخت سازههای زیرزمینی به منظور اجتناب از شناسایی توسط سامانههای سنجش از دور، همایش مدیریت ساخت با رویکرد دفاع غیرعامل، دانشگاه جامع امام حسین(علیه السلام)، 1390.##
صحفی، محمدعلی، ملاحظات دفاع غیرعامل در اجرای پروژههای دفاعی زیرزمینی، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده و پژوهشکده دفاع غیرعامل، استاد راهنما دکتر فریدون خسروی، 1391.##
کریمی مشاور، مهرداد، نگین تاجی، صمد، جایگاه فضاهای زیرزمینی در طرحهای شهری، مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، دانش شهر، شماره 12، صص 21-1، 1389.##
حیدری شلمانی، محمد، ملاحظات پدافندغیرعامل طراحی ورودی فضاهای زیرزمینی در برابر آشکارسازی سنجندههای ماهوارهای، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده و پژوهشکده دفاع غیرعامل، دانشگاه جامع امام حسین(علیه السلام)، 1392.##
نخعی، جلال، مبانی طراحی فضاهای امن عمومی در کلان شهرها از منظر دفاع غیرعامل، عمارت پارس، چاپ اول، تهران، 1394.##
حسینی، سید بهشید، طراحی در بحران (مراکز درمانی صحرایی)، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس، چاپ اول، تهران، 1386.##
اکبرپور، عباس، حسینی، سید عظیم، تبیین روشهای کاهش اثر انفجار در ورودیهای فضاهای امن زیرزمینی، فصلنامه علمی- ترویجی پدافند غیرعامل، سال دوم، شماره 3، پیاپی 7، صص59 -53، 1390.##
افشارینژاد، عیسی، توصیهنامه طراحی سازههای امن، دفتر سازههای امن وزارت مسکن و شهرسازی؛ چاپ اول، تهران، 1367.##
بیطرفان، مهدی، لعل عارفی، شاهین، تبین جایگاه مقاوم سازی در سازههای زیرزمینی امن در برابر تهدیدات، دومین کنفرانس ملی سازه و فولاد، انجمن سازههای فولادی ایران، صص 546- 539، 1390.##
پیمان، صفا، استحکامات و سازههای امن، انتشارات دانشگاه صنعتی مالک اشتر، چاپ اول، تهران، 1386.##
حسینی،سید بهشید و همکاران، ارزیابی شاخصهای طراحی پناهگاههای دو منظوره مجتمعهای مسکونی، فصلنامه علمی-تخصصی انجمن علمی پدافند غیرعامل ایران، دورة اول، شمارة اول، تابستان 2، صص 26-17، 1392.##
محمودی، مهناز، بررسی همزیستی پایدار معماری و طبیعت در بناهای زیرزمینی، ماهنامه بینالمللى راه و ساختمان، سال ششم، شماره 51، صص 68-64، 1387.##
میرزایی، غلامرضا، شهردار، شهاب الدین، بررسی تحلیلی انواع پناهگاه و سیستم‌های آن، مجموعه مقالات همایش سراسری تبیین سیستم‌های مهندسی و مدیریت دفاع غیرعامل، دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام)،1391.##
هاشمی فشارکی، سید جواد، قراباغی، محسن، مبانی طراحی و ساخت فضاهای امن پناهگاهی، نخبه‌سازان، تهران، ۱۳۹۰.##
وسمن، هارولد، روز، ویلیام، حفاظت در برابر بمباران هوایی، ترجمه عباسعلی حسینمردی، وزارت مسکن و شهرسازی کمیته امور پناهگاهها، نشریه شماره 2، 1365.##
افشارینژاد، عیسی، توصیهنامه طراحی سازههای امن، چاپ اول، تهران، دفتر سازههای امن وزارت مسکن و شهرسازی، 1367.##
استوری، سالی، نورپردازی بینقص در طراحی فضاهای مسکونی، ترجمهی اشکان جیهوری، چاپ دوم، تهران، هنر معماری قرن، 1391.##
فرماندهی مهندسی ندسا، مقدمهای بر طراحی سازههای امن، 1365.##
گواهی، تورج، مقدمهای بر سازههای امن و استحکامات، چاپ اول، تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه جامع امام حسین(علیه السلام)، 1391##.
نیری، آرش، طراحی سازههای امن (اصول و مفاهیم پایه)، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه صنعتی مالک اشتر، 1392.##
واحد فنی و اجرایی وزارت مسکن و شهرسازی، ضوابط ساخت پناهگاه خصوصی در آلمان، نشریه شماره 1، 1364.##
