تعداد نشریات | 38 |
تعداد شمارهها | 1,240 |
تعداد مقالات | 8,994 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,848,103 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,708,222 |
تبیین و نقد اهداف تربیت فرهنگی بوردیو (بر اساس دیدگاههای امام خمینی(ره)) | ||
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
مقاله 4، دوره 26، شماره 38، خرداد 1397، صفحه 77-104 اصل مقاله (660.22 K) | ||
نویسنده | ||
مریم برهمن* | ||
استادیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی | ||
تاریخ دریافت: 23 اسفند 1396، تاریخ بازنگری: 16 اردیبهشت 1399، تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1397 | ||
چکیده | ||
هدف این پژوهش بررسی و نقد اهداف تربیت فرهنگی بوردیو بر اساس دیدگاههای امام خمینی(ره) است. روش این پژوهش تحلیلی و استنتاجی است. بر اساس یافتههای پژوهش، مفاهیم عمده اندیشه بوردیو شامل عادتواره، خشونت نمادین، ذائقه، میدان، سرمایه و مفاهیم توحیدمحوری، حقمحوری و فطرت با اتکا به مبانی انسانشناسی و هستیشناسی امام در تبیین تربیت فرهنگی لحاظ شده است. نتایج نشان داد که اهداف تربیت فرهنگی در دیدگاه بوردیو بر رویکرد انسانمدارانه و موقعیتی متکی و در دیدگاه امام نشأت گرفته از حقمداری و غایتگرایی است. بوردیو ذیل هدف سلطهزدایی بر نقد روابط سلطه بین نظام آموزشی و جامعه، بر بعد اجتماعی و کاهش نابرابریهای طبقاتی تأکید میکند در حالی که امام روابط سلطه جامعه و نظام کشورهای سلطهگر را نقد، و بر بعد اجتماعی (جامعه توحید محور) و بعد فردی (تزکیه) و کاهش نابرابریهای طبقاتی تأکید میکند. در هدف آگاهیبخشی، نگاهی سلبی به جامعه، ابزار کشف روابط پنهان، تهدید دولتمردان و پرورش افراد منتقد مدنظر بوردیو است؛ ولی امام در هدف آگاهی بخشی، نگاه ایجابی به جامعه، ابزار رشد، تقویت و تثبیت حکومت، یاری رساندن به دولتمردان، ویژگی اقتدار و پرورش افراد با بصیرت را مطرح میکند. احترام به تنوع فرهنگی هدف مشترک دو دیدگاه است که از دیدگاه امام در پرتو تحقق اهداف الهی پذیرفتنی است. | ||
کلیدواژهها | ||
تربیت فرهنگی؛ اهداف؛ بوردیو؛ امام خمینی(ره) | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Explaining and criticizing the Goals of Bourdieu's Cultural Education (Based on Imam Khomeini's Views) | ||
نویسندگان [English] | ||
Maryam Brahman | ||
Assistant professor of the philosophy of Islamic education, Allameh Tabatabaei University | ||
چکیده [English] | ||
This research is intended to review and criticize the goals of Bourdieu's cultural education based on Imam Khomeini's (RA) views. This research follows analytical-inferential method. Based on research findings, major concepts of Bourdieu's thought including habits, symbolic violence, taste, field, capital, concepts of monotheism, righteousness orientation, and Fitrah, based on the anthropology and ontology of Imam Khomeini, are considered in explaining cultural education. The results indicated that the objectives of cultural education in Bourdieu's views depend on the humanistic and situational approach. In the viewpoint of the Imam Khomeini, however, it is based on righteousness orientation and finality orientation. Bourdieu underlies the purpose of demolishing domination and criticizes the domination relations between the educational system and society, and focuses on social dimension and the reduction of class inequalities. Imam Khomeini, however, criticizes the domination relations of the society and the system of dominant orientation countries, and focuses on the social dimension (monotheistic society) and individual dimension (purification) and the reduction of class inequalities. With regard to enlightenment goal, Bourdieu considers a rejection approach to the society, discovering the instruments of hidden relationships, threatening statesmen, and growing criticizer individuals. However, Imam Khomeini has an affirmative approach to the society and focuses on instruments of growth, strengthening and consolidating the government, and helping governors as the characteristics of authority and of the insightful people. Respecting cultural diversity is the common purpose of the two views which is, of course, acceptable in the view of Imam just in the light of the fulfillment of divine goals. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
cultural training, goals, Bourdieu, Imam Khomeini (RA) | ||
مراجع | ||
ادگار، اندرو؛ سج ویک، پیتر (1387). مفاهیم بنیادی نظریههای فرهنگی. ترجمه م. مهاجر، م. نبوی. تهران: آگه. استریناتی، دومنیک (1387). مقدمهای بر نظریههای فرهنگ عامه. ترجمه ثریا پاک نظر. تهران: گام نو. استونز، راب (1379). متفکران بزرگ جامعهشناسی. ترجمه م. میردامادی. تهران: نشر مرکز. اسمیت، فیلیپ (1385). درآمدی برنظریه فرهنگی. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی. اکبری، امین (1389). نقش سرمایه اجتماعی در مشارکت ـ تأثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت سیاسی اجتماعی. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علوم اجتماعی دانشگاه تهران. ایلیچ، ایوان (1389). مدرسهزدایی از جامعه. ترجمه د. شیخاوندی. تهران: نشرگیسا. التیامینیا، رضا؛ حسینی، علی (1394). هویت، فرهنگ و سبک زندگی اسلامی در عصر جهانی شدن. دو فصلنامه مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی. س سوم. ش 5: 141 ـ 109. بارت، رولان (1384). امپراتوری نشانهها. ترجمه ناصر فکوهی. تهران: نشر مرکز. بشیریه، حسین (1379). نظریهای فرهنگی در قرن بیستم. تهران: مؤسسه فرهنگی آینده پویان. بوردیو، پیر (1381). نظریه کنش. ترجمه م. مردیها. تهران: انتشارات نقش و نگار. بوردیو، پیر (1384). شکلهای سرمایه در سرمایه اجتماعی: اعتماد، دموکراسی و توسعه. تهران: شیرازه. بوردیو، پیر (1970). بازتولید، عناصری برای یک نظام آموزشی. ترجمه م. منادی. پاریس: انتشارات مینویی. بهشتی، محمد (1395). جایگاه فطرت در اندیشه تربیتی امام خمینی(ره). مجله تربیت اسلامی. دوره 11. ش 22: 7 ـ 23. پوراحمدی میبدی، حسین؛ سعیدی، روحالامین (1390). رابطه فرهنگ و هژمونی در عرصه جهانی: رویکردی گرامشینیستی. مجله رهیافتهای سیاسی و بین المللی. ش 28: 143 ـ 180. توسلی، غلامعباس (1383). تحلیلی از اندیشه بوردیو درباره فضای منازعهآمیز اجتماعی و نقش جامعهشناسی. نامه علوم اجتماعی. ش 23: 1 ـ 24. توسلی، غلامعباس (1384). نظریههای جامعهشناسی. تهران: سمت. جاودانیشاهدین، حمید (1382). درآمدی بر شناخت ابعاد تهاجم فرهنگی و نحوه مقابله با آن. مجله روششناسی علوم انسانی. ش 35: 109 ـ 85. جاوید، علی رضا؛ فکوهی، ناصر (1388). بنیانهای اندیشه بوردیو. فلسفه و کلام. ش 43: 56 ـ 53. جلاییپور، حمیدرضا؛ محمدی، جمال (1388). نظریه متأخر جامعهشناسی. تهران: نی. جمشیدی، محمدحسین؛ اسلامی، محسن (1396). تفکر و فرهنگ بسیجی در اندیشه امام خمینی(ره). دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات قدرت نرم. دوره 7. ش16: 42 تا 65. جنکینز، ریچارد (1385). پیر بوردیو. ترجمه لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان. تهران: نشرنی. حاضری، علیمحمد؛ پوراسماعیل، رضا (1392). مطالعه برخی عوامل مؤثر بر بروز مقاومت دانشآموزان در برابر هنجارهای مدرسه بررسی دبیرستانهای شهر تهران. دوره 14. ش 4: 63 ـ 35. خمینی، روحاله (1369). صحیفه نور. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ سازمان چاپ و انتشارات. خمینی، روحاله (1379). صحیفه نور. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). خمینی، روحاله (1385). صحیفه نور. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). خمینی، روحاله (1377). صحیفه نور. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). خمینی، روحاله (1361). صحیفه نور. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). خمینی، روحاله (1371). صحیفه نور. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). خنکدار طارسی، معصومه؛ سلحشوری، احمد (1392). عوامل تربیت فرهنگی از دیدگاه امام خمینی(ره). پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی. ش 20: 115 ـ 133. روحالامینی، محمود (1368). مبانی انسانشناسی. تدوین ح. انصاری. تهران: انتشارات عطار. روحانی، حسن (1388) درآمدی بر نظریه سرمایه فرهنگی، نشریه راهبرد. دوره 18. ش 53: 35 ـ 7. ریترز، جورج (1385). نظریه جامعهشناسی در دوران معاصر. تهران: علمی. شایگان، فریبا (1381). بررسی اهداف، ایدهآلها و ارزشهای انقلاب اسلامی ایران از دیدگاه امام خمینی(ره). فصلنامه علوم اجتماعی. دوره 9. ش 20: 124 ـ 95. ریمون، آرون (1387). مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه شناسی. تهران: علمی و فرهنگی. سعیدی، روحالامین (1396). هژمونی امریکایی و تهدید روشنفکران ارگانیک برای انقلاب اسلامی. پژوهشنامه انقلاب اسلامی. س 6. ش 23: 42 ـ 21. زمانی محجوب، حبیب (1395). بایستههای سیاسی تمدن نوین اسلامی از دیدگاه امام خمینی(ره). دو فصلنامه پژوهشهای سیاست اسلامی. دوره 4. ش 9: 135 ـ 152. سلحشوری، احمد؛ یدالهیفر، محمدجواد؛ خنکدار طارسی، معصومه (1391). مبانی و مؤلفههای تربیت سیاسی از دیدگاه امام خمینی(ره). پژوهشنامه انقلاب اسلامی. دوره 2. ش 5: 111 ـ 126. سویینجوود، آلن (1386). تحلیل فرهنگی و نظریه سیستمها. ارغنون. س سوم. ش 18: 287. سیدمن، استیون (1388). کشاکش آراء در جامعهشناسی. ترجمه ه. خلیلی. تهران: نی. شارعپور، محمود (1386). جامعهشناسی آموزش و پرورش. تهران: علوم تربیتی. شهابی، محمود (1388). سواد فرهنگی چیست؟ بازیابی از همشهری: http://www.hamshahritraining.ir/news-2780.aspx
شویره، کریستین؛ فونتن، اولیویه (1384). واژگان بوردیو. تهران: نشرنی. صالحی امیری، سید رضا (1386). مفاهیم و نظریههای فرهنگی. تهران: ققنوس. عالی، مرضیه؛ دهقانی، مرضیه؛ حجیزوارهای، راحله (1396). تحلیل مقایسهای هژمونی فرهنگی در برنامه درسی پنهان متون بینالمللی آموزش زبان انگلیسی. فصلنامه مطالعات برنامه درسی. س یازدهم. ش 43: 46 ـ 21. فراهانی، مجتبی (1387). تعلیم و تربیت از دیدگاه امام خمینی(ره). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). فریره، پائولو (1363). آموزش در جریان پیشرفت. تهران: انتشارات خوارزمی. قادری کنگاوری، روحالله (1392). نظریه مقاومت در روابط بینالملل. رویکرد ایرانی ـ اسلامی نفی سبیل و برخورد با سلطه. فصلنامه سیاست دفاعی. س بیست و یکم. ش 82: 191 ـ 248. کرایب، یان (1378). نظریه اجتماعی مدرن از پارسونزتاهابرماس. ترجمه ع. مخبر. تهران: نشر آگه. محمدی اصل، عباس (1388). نظریههای جامعهشناسی. تهران: جامعهشناسان. مرزوقی، رحمت اله (1383). نظریهها، روشها و برنامه درسی تربیت سیاسی. شیراز: مشکوه. مستقیمی، امین (1391). مفاهیم کلیدی بوردیو. کتاب ماه علوم اجتماعی. تهران: مجله علوم اجتماعی. ش 60: 48 ـ 55. معینیپور، مسعود (1388). مبانی و اهداف توسعه سیاسی از دیدگاه امام خمینی. مطالعات انقلاب اسلامی زمستان. دوره 6. ش 19: 63 ـ 90. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 404 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 583 |