تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,161 |
تعداد مقالات | 8,380 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,194,928 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,453,869 |
بررسی دلایل ایجاد و تداوم بحران در عراق با تأکید بر پیشینۀ ظهور داعش | ||
سیاست دفاعی | ||
مقاله 5، دوره 27، شماره 102، خرداد 1397، صفحه 139-167 اصل مقاله (842.07 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
عطاءالله مقدم فر | ||
نویسنده | ||
تاریخ دریافت: 05 آذر 1396، تاریخ بازنگری: 19 بهمن 1396، تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1397 | ||
چکیده | ||
این مقاله با بررسی روندهای چهارگانۀ امنیتی در عراق کنونی، به بررسی دلایل ایجاد و تداوم شرایط بحرانآمیز در عراق پرداخته و عوامل مؤثر در این بحران را با تأکید بر ظهور داعش در دو سطح داخلی و خارجی احصاء کرده است. این مقاله درصدد است با تأکید بر عوامل و متغیرهای مرتبط با سوابق تاریخی و تعارضات هویتی نظیر مسائل مرتبط با اقوام، مذاهب و بافت اجتماعی عراق؛ و نهایتاً تحمیلهای نظام بینالملل که ناشی از مؤلفههایی چون تأثیرپذیری شدید عراق از آن، حضور بازیگران خارجی مداخلهگر و نگاه منفی کشورهای عربی به عراق است، چرایی ظهور بحران در قالب گروهی افراطگرا همچون داعش را بررسی کند. مبنای نظری مقاله، دیدگاهی واقعگرایانه است که با روشی توصیفی ـ تبیینی مبتنی بر احصاء مؤلفهها؛ که در دسته پژوهشهای نظری ـ کاربردی قرار میگیرد انجام پذیرفته است. سؤال این است که: «علل بحرانها و تداوم ناامنیها در عراق کنونی در سطح داخلی و خارجی چیست؟ و از این رو چرا گروهی افراطگرا چون داعش در عراق بروز و ظهور پیدا کرده است؟». یافتههای مقاله حاکی از این است که با توجه به عوامل مختلف در سطوح ملی و فراملی در عراق، این کشور مملو از عوامل بحرانزای متعددی است که حتی اگر گروههای مختلف این کشور به طور نسبی از بنبستهای سیاسی نیز خارج شوند، چنین شرایطی باثبات نبوده و کماکان شکننده خواهد بود؛ لذا همواره میباید منتظر بیثباتی سیاسی و ناامنی در این کشور بود. جمعبندی اینکه با تأکید بر ظهور گروهی افراطگرا و تکفیری چون داعش در عراق، واقعیت این است که فرونشاندن بحران داعش در شرایط کنونی تنها در حد از دست دادن سرزمین تحت اشغالش محقق شده و سر برآوردن افراطگرایی در عراق، در قالب جریانی نوظهور با تکیه بر مؤلفههایی چون نیروی انسانی، نیروی نظامی و مهمتر از آنها «ایدئولوژی» را همچنان محتمل میکند | ||
کلیدواژهها | ||
عوامل بحران؛ عراق جدید؛ افراطگرایی؛ دیدگاه واقعگرایی؛ نظام بینالملل؛ ظهور داعش | ||
مراجع | ||
آیتی، علیرضا (1391) عراق کانون تأثیرگذار، چاپ دوم، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی ابوبکر، علی (1395)، داعش برآیند افراطگرایی دینی و شکست دولت، ترجمۀ صباح مفیدی و سمیه رحمانی، تهران: نشر واتا. اسدی، علیاکبر (1386)، عراق پس از صدام و بازیگران منطقهای، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت. بدیعی مرجان؛ محمدی احد و زمانی، عظیم (1396)، کشمکشهای سرزمینی در شمال عراق؛ سرزمین، قومیت و سیاست، پژوهشهای جغرافیای انسانی، دورۀ 49، شمارۀ 3: 637 ـ 656. برچر، مایکل (1382)، بحران در سیاست جهان؛ ظهور و سقوط بحرانها، ج 1، ترجمۀ میرفردین قریشی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی. برزگر، کیهان (1386)، سیاست خارجی ایران در عراق جدید، مجلۀ راهبرد: معاونت پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. برزگر، کیهان (1387)، ایران، عراق جدید و نظام سیاسی امنیتی خلیجفارس، تهران: مرکز تحقیقانت استراتژیک با همکاری معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی. بشارت، مهدی (1391)، اصول و مبانی مکتب سیاسی نجف، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (علیهالسلام). پناهی، جعفر (1387)، نقش عراق نوین در ترتیبات امنیتی منطقۀ خلیجفارس، مجموعه مقالات عراق نوین و تحولات خاورمیانه، تهران: مؤسسۀ مطالعات اندیشهسازان نور. پیشگاهیفرد، زهرا (1386)، فرهنگ جغرافیایی سیاسی، تهران: نشر انتخاب. تاجیک، هادی؛ عالیشاهی، عبدالرضا و مجیدی نژاد، سیدعلی (1393)، گفتمان حاکم بر شکلگیری و فعالیتهای داعش بر اساس نظریات اسپرینگز ـ تیلی، فصلنامه آفاق امنیت، شماره 23: 285 ـ 257 ثقفی عامری، ناصر (1385)، عراق جدید: تغییرات ژئوپلیتیک، فصلنامۀ راهبرد شمارۀ 39. حافظنیا، محمدرضا (1389) مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: انتشارات سمت. دارمی، سلیمه (1388)، خاورمیانه ویژه تحولات عراق، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر تهران. رستمی علیاکبر، اسماعیلی محمدمهدی (1395)، راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با جریانهای تکفیری، فصلنامه مدیریت و پژوهش های دفاعی، شماره 81: 1 ـ 40. سریعالقلم، محمود (1396)، عقلانیت و آینده توسعهیافتگی در ایران، تهران: نشر و پژوهش فرزان روز. سهرابی محمد (1396)، تهاجم نظامی آمریکا به عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات روابط بینالملل، سال 10، شمارۀ 38: 68 ـ 39. سیفی عبدالمجید؛ پورحسن ناصر (1397)، داعش و پدیداری موازنۀ تهدید در روابط ایران و عراق، فصلنامۀ مطالعات روابط بینالملل، دورۀ 11، شمارۀ 41: 37 ـ 63. شعبانی، محمد (1386)، تحولات ژئوپلیتیکی عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز. شهیدی، سیدجعفر (1392)، نهج البلاغه، امیرالمؤمنین علی (علیه السلام)، تهران: نشر علمی و فرهنگی. ضرغامی برزین، شوشتری؛ سیدمحمدجواد و انصاری زاده، سلمان (1393)، ژئوپلیتیک شیعه یا هلال شیعه (مبانی، اهداف و رویکردها)، پژوهشهای جغرافیای انسانی، دورۀ 46، شمارۀ 1: 197 ـ 214. غلامی قمی، مصطفی (1386)، نقش شیعیان و رهبران مذهبی در تحولات سیاسی و اجتماعی عراق در سدۀ اخیر. فصلنامۀ شیعه شناسی، سال پنجم، شمارۀ 17: 167 تا 194. کتابی، محمود؛ دهقان، یداله و حیدری، سولماز (1392)، بررسی روابط سیاسی ـ اقتصادی کردستان عراق با ترکیه و تأثیر آن بر سیاست خارجی ایران، تحقیقات سیاسی و بینالمللی، دورۀ 5، شمارۀ 17: 1 ـ 33. مبینی کشه زهرا، آجیلی هادی (1393)، نقش داعش در شکل گیری معادلات جدید در خاورمیانه، فصلنامه علمی تخصصی حبل المتین، سال 3، شماره 9 (ویژه داعش): 142 ـ 119. محمدی مصطفی (1396)، بررسی راهبرد رسانهای گروه تکفیری ـ تروریستی داعش، فصلنامه مطالعات عملیات روانی، شماره 46: 108 ـ 83 مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت (1388)، روندهای امنیتی در عراق و راهبرد جمهوری اسلامی ایران در قبال آن (نشست تخصصی) مزینانی احمد، خسروپناه عبدالحسین (1394)، پدیدارشناسی تکفیر گرایی و ارزیابی امنیتی آن، فصلنامه پژوهشهای حفاظتی ـ امنیتی، دوره 4، شماره 2: 1 ـ 27. واعظی، محمود (1387)، امنیت سازی در عراق؛ بازیگران و رویکردها، مجلۀ همشهری دیپلماتیک، شمارۀ 24 لاتین. واعظی، محمود (1388)، روندهای امنیتی در عراق و راهبرد ایران، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع گروه کار مطالعات خاورمیانه. عمار، ظاهرمصلح (2009)، العلاقات السعودیه الایرانیه (1991-1979 م)، مجله ابحاث کلیه التربیه الاساسیه، جامعه موصل المجلد التسعه، العددالثلاثه الشرق الاوسط (صحیفه) 28 شباط، 2005 م. لباد، مصطفی (2009)، قراءة فی مشروع إیران الاستراتیجی تجاه المنطقة العربیة، مجلة شؤون عربیة. Brinkerhoff, D & Johnson, R w. (2009), Decentralized Local Governmence in fragile states: Iraq, International Review of Administrative Sciencos. Byaman, D, (2003), Constructing a Democratic Iraq, International Security, vol. 28, No. 1. Faur ,Jordana & Jacint, David,“The Politics of Regulation in the Age of Governance”, (eds.), The Politics of Regulation, Edward Elgar, 2004 Kaufman, Stuart, (2006), symbolic politics or rational choice International Kazemi, A. A, (2005), The Dilema" of Nation- Builing and State Formation in the post - saddam Iraq, “Journal of law and politics”. Milani.Mohsen (2005). “Iran.the status quo power”.Current History.pp:30-36 Waltz, Kenneth, (1979), theory of International politics )New York, Random www.iraqbodycount.org,security, vol. 30, No. 4 Yamacoguze, N, (2009), Understanding the Civil violence in Iraq peace Research) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 482 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 866 |