تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,161 |
تعداد مقالات | 8,380 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,194,339 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,453,181 |
امنیتیسازی ایران در پرتو پیشرفت در حوزه فناوریهای نوین | ||
فصلنامه آفاق امنیت | ||
مقاله 3، دوره 12، شماره 42، خرداد 1398، صفحه 64-92 اصل مقاله (792.42 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
فرزاد رستمی1؛ یاسر قائمی* 2 | ||
1استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه رازی | ||
2نویسنده مسئول: کارشناسی ارشد روابط بینالملل دانشگاه شهید بهشتی | ||
تاریخ دریافت: 25 آبان 1397، تاریخ بازنگری: 31 خرداد 1398، تاریخ پذیرش: 03 دی 1398 | ||
چکیده | ||
در نظام بینالملل کنونی، مفهوم و ماهیت امنیت متحول شده و علاوهبر مسائل نظامی، مباحث نوین در سایر حوزهها نیز در چارچوب امنیتی مورد بررسی و ارزیابی قرار میگیرند. انقلاب اسلامی ایران بهدلیل اتخاذ رویکردی اساساً متمایز و متفاوت با سازوکارهای حاکم بر ساختار نظام بینالملل همواره با فرایند امنیتیسازی مواجه بوده است. در ابتدای پیروزی انقلاب و با گذشت حدود سه دهه از آن ماهیت امنیتیشدن ایران، بعدی سیاسی و اقتصادی داشت. در دهه چهارم اما ماهیت امنیتیسازی ایران متحول شد. دراینمیان، پیشرفتهای جمهوری اسلامی ایران در حوزه علوم و فناوریهای نوین بهعنوان کشوری انقلابی با رویکردی استقلالطلبانه و آزادیخواهانه، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. بسیاری از کشورهای منطقه و قدرتهای بینالمللی تلاش دارند تا پیشرفتهای جمهوری اسلامی ایران در حوزه علوم و فناوریهای نوین را در دایره امنیتی قرار داده و با تهدیدنمایی مورد ارزیابی قرار دهند. در این مقاله با تعریف مکتب کپنهاگ و دیدگاه این نظریه درخصوص مباحث امنیتی و امنیتیسازی، پیشرفتهای جمهوری اسلامی ایران در حوزه علوم و فناوریهای نوین تشریح و چگونگی امنیتیسازی و تهدیدنمایی آن تبیین شده است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از دادههای کتابخانهای و اینترنتی است. بهنظر میرسد تحولی که در دهه چهارم انقلاب اسلامی اتفاق افتاده این است که ماهیت امنیتیسازی دربرگیرنده ترس و نگرانی از طراحی راهبردهای نوین انقلاب اسلامی در حوزه پیشرفتهای جدید فناورانه، راهبرد پیشرفت علم، ارائه الگوهای بومی اقتصادی و...در چارچوب ارائه تصویری مستقل از ایران در عرصه منطقهای و بینالمللی است. پیشرفت در فناوریهای جدید فضایی، صنایع موشکی و هستهای ازجمله مباحث مذکور میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
جمهوری اسلامی ایران؛ پیشرفت؛ فناوریهای جدید؛ امنیتیسازی | ||
مراجع | ||
- امام خامنهای (مدظله)، سید علی (1389)، بیانات در نخستین نشست اندیشههای راهبردی، قابل دسترس در سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتالله العظمی خامنهای (مد ظله). - احدی، افسانه (1388)، برنامه هستهای ایران از نگاه دیپلماسی عمومی، فصلنامه راهبرد، سال هجدهم، شماره 51: 270-249. - اسدی، بیژن (1382)، تأثیر توان هستهای ایران بر توازن قدرت، روابط و امنیت منطقهای، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال دوم، شماره یک: 31-2. - امیدی، علی و مرادیفر، سعیده (1393)، برسازی امنیتی فعالیت هستهای ایران، فصلنامه سیاست جهانی، دور سوم، شماره چهارم: 149-121. - ایزدی، جهانبخش (1389)، دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر. - بردبار، احمدرضا و خواجهسروری، غلامرضا (1394)، نقش انگلستان در ایجاد چالشهای هستهای ایران براساس نظریه امنیت جمعی، مطالعات راهبردی بسیج، سال هجدهم، شماره 66: 124-97. - بوزان، بری و همکاران (1392)، چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، چاپ دوم، ترجمه: علیرضا طیب، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. - پورآخوندی، نادر (1392) راهبرد توسعه موشکی جمهوری اسلامی ایران، پژوهشنامه دفاع مقدس، سال دوم، شماره هشتم: 187-169. - حصیرچی، امیر و نیاوند، عباس (1390)، تحلیل الگوی پیشرفت ایرانی ـ اسلامی ازمنظر مقام معظم رهبری (رویکرد برنامهریزی راهبردی در دهه چهارم انقلاب) ، فصلنامه مطالعات بسیج، سال چهارم، شماره 50: 82-52. - دارا، جلیل و کلوانق، ولیاله (1392)، ایرانهراسی، ابزار هژمونی طلبی آمریکا در خاورمیانه، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، سال هفتم، شماره 24: 83-61. - دبیرخانه حوزوی الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت (1394)، الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت؛ موانع و راهکارها، قابل دسترس در سایت دبیرخانه، نوشته شده توسط: محمد ابویی مهریزی، قابل دسترس در: http://www.olgou.org/publications/. - دهقانیفیروزآبادی، جلال و قرشی، یوسف (1391)، نظریه و روش در مطالعات امنیتیکردن، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پانزدهم، شماره چهارم: 42-8. - دهقانیفیروزآبادیی، جلال و علوی، محمدعلی (1395)، روند امنیتیسازی فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی ایران توسط لابی رژیم صهیونیستی در امریکا ازمنظر مکتب کپنهاگ، فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست، سال پنجم، شماره 17: 58-39. - رستمی، فرزاد و نادری، مسعود (1395)، برجام، پرونده اتمی و بسترهای امنیتیسازی و غیرامنیتیسازی، فصلنامه تحقیقات سیاسی بینالمللی، شماره 27: 218-187. - رنجکش، محمدجواد و صمدی فاطمه (1395)، امنیتزدایی"امرامنیتی شده" ایران؛پیششرطتوسعه، پنجمین کنفرانس الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، الگوی پایه پیشرفت، 29 و 30 اردیبهشت ماه. - سجادپور، سیدمحمدکاظم و اجتهادی، سعیده (1389)، نگرش امنیتی غرب و تهدیدات بینالمللی پس از جنگ سرد؛ مطالعه موردی برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه دانش سیاسی، سال ششم، شماره اول: 59-25. - سمتی، هادی و رهنورد، حمید (1388)، امنیتیشدن ایران و استراتژی امنیت ملی امریکا، فصلنامه روابط خارجی، سال اول شماره دوم: 118-89 . - صفوی، بهاره (1387)، ایران در مسیر پیشرفت علم و فناوری، ویژهنامه انقلاب ماندگار، روزنامه جامجم، شماره خبر: 100898549132، دوشنبه 21 بهمن 1387. - عبداله، عبدالمطلب و اسماعیلی، مصطفی (1392)، راهبرد سیاست خارجی امریکا درقبال انقلاب اسلامی ایران؛ تداوم یا تغییر؟ مطالعه موردی سیاست خارجی باراک اوباما و مسئله هستهای ایران، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال دوم، شماره هفتم: 124-103. - عبدالهخانی، علی (1383)، نظریههای امنیت، مقدمهای بر طرحریزی دکترین امنیت ملی، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر. - فرقانی، محمدمهدی و احمدی، علی (1390)، تصویرسازی فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی ایران در شبکههای تلویزیونی بینالمللی، فصلنامه پژوهشهای ارتباطی، سال هجدهم، شماره 67: 90-63. - قنبرلو، عبدالله (1397)، مبنای نظری تحریمهای مربوط به برنامه هستهای ایران: مقایسه دیپلماسی دولتهای ترامپ و اوباما، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال بیستویکم، شماره 80: 100-75. - قهرمانپور، رحمن (1387)، رویکرد امریکا به موضوع برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران، رویکرد قدرتهای بزرگ به موضوع هستهای ایران تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک. - قیصری، نوراله (1393)، مکاتب امنیتی؛ نقدهای موجود و ضرورت طرح نگرشی نوین، فصلنامه آفاق امنیت، سال هفتم، شماره 22: 57-27. - قیومیپور، رضا و همکاران (1397)، ایران20(روندپژوهیچهلسالگیجمهوریاسلامیایران 2): برترین جایگاههای ایران در آمارهای بینالمللی، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه جامع امام حسین (ع). - مسعودی، حیدرعلی و احمدخانبیگی، سمانه (1391)، گفتمان آژانس بینالمللی انرژی اتمی درقبال برنامه هستهای ایران (بررسی مقایسهای گفتمان امریکا و کشورهای غیرمتعهد) ، فصلنامه سیاست خارجی، سال 26، شماره یک: 120-95. - معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری (1394)، برنامه پیشرفت فناوری نانو در ایران 1404 (راهبرد دهساله توسعه فناوری نانو) ، ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، گزارش عملکرد اجرایی، قابل دسترس در: http://nano.ir/section/1/108 - نوری ساری، حجتاله (1392)، تحلیل روابط اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با انگلستان باتأکیدبر اقتصاد مقاومتی، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال شانزدهم، شماره 61: 178-151. - نیکو، حمید و سویلمی، مرتضی (1396)، جایگاه برنامه هستهای ایران در دکترین امنیتی رژیم صهیونیستی، فصلنامهمطالعاتروابطبینالملل، سال دهم، شماره 37 : 171-137. - هرسیج، حسین و فتاحی، احمد (1389)، امنیت بهمثابه مفهومی وابسته و منازعهانگیز، فصلنامه رهیافتهای سیاسی و بینالمللی، شماره 21:124-89 . - هفتهنامه صبح صادق (1397)، پروژه ویسکانسین بهدنبال چیست؟ (موشکهای ایرانی در سیبل توطئههای جدید امریکایی- صهیونیستی)، هفتهنامه داخلی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سال نوزدهم، شماره 888 : 12-1. سایتها - بخش سایتخوان روزنامه اقتصاد (1397) عربستان: ایران از برنامه موشکی خود دست بردارد، قابل دسترس در: https://donya-e-eqtesad.com/ -پایگاه خبرگزاری صداوسیما (1394) مروری بر دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در زمینه فناوری هستهای، قابل دسترس در: http://www.iribnews.ir/fa/news/998434 - خبرگزاری فارس (1397) لندن: ایران ارسال سلاح به یمن را متوقف کند، قابل دسترس در: https://www.farsnews.com/news/1397 /
- سخنرانی دونالد ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل (2018) ترامپ اتهامات خود را علیه ایران تکرار کرد، 25/09/2018، قابل دسترس در سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا)، به نشانی: https://www.irna.ir/news/83045478/ - https://www.irna.ir/news/83045478/Burnell, Peter & Richard Al- Al-qadhi | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 580 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 463 |