تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,171 |
تعداد مقالات | 8,438 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,326,045 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,569,192 |
نقش کارکردهای تعلیمی در ساخت یابی حکایات مولانا(مطالعة موردی: حکایت درویش صاحبکرامات) | ||
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
مقاله 4، دوره 27، شماره 44، آبان 1398، صفحه 87-110 اصل مقاله (741.02 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
مهرداد اکبری گندمانی* 1؛ مهدی رضا کمالی بانیانی2 | ||
1استادیار و عضو هیئتعلمی، رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اراک | ||
2پژوهشگر دوره پستدکتری، رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اراک | ||
تاریخ دریافت: 12 آذر 1397، تاریخ بازنگری: 05 فروردین 1398، تاریخ پذیرش: 19 تیر 1398 | ||
چکیده | ||
بسیاری از حکایتهای مثنوی، هم در سطح روایت و هم در سطح عناصر، وابسته به حکایتهای دیگری هستند که پیش از مولانا آفریده یا ترکیب شدهاند. یکی از عوامل مهم این وابستگی، پیوندهایی است که هر متن، بر پایۀ روابط بینامتنی، با دیگر متون برقرار میسازد. برایناساس، نقش مؤلف در جایگاه معرّف و معلّم نیز، میتواند باعث وابستگی به زمینههای فرهنگی و متنی دیگر شود. بدینسان مؤلف از اضطراب تأثیر دیگران میکاهد و با اتّکا به تعلیم جنبههایی خاص از روایتهای پیشین، دست به بدخوانی خلاق میزند. این پژوهش بر آن است که با شیوة توصیفی ـ تحلیلی دریابد که چگونه کارکرهای تعلیمی، منجر به ساختیابی حکایت تازة مثنوی نسبت به حکایات متون مبدأ شدهاند؟ و دراینراستا، چه شگردهایی توسط مولانا بهکار گرفته شدهاند؟ نتایج بهدستآمده از این پژوهش نشان میدهد که مولانا درجهت اثبات مطالب تعلیمی خود، با دخالتهایی همچون ترکیب و تلفیق پیرنگهای پیشین، درجهت خودیسازی آنچه از دیگران اخذ کرده است، میکوشد. همچنینن شگردهایی چون افزودن درونمایههای تعلیمی فرعی در کنار درونمایههای اصلی دو حکایت منبع، قرارگرفتن شاعر (در نقش معلم) در نقاب شخصیتها، بهعنوان معرّف نگرشی خاص، تغییر زاویۀ دید، اطناب در گفتگوها و بیان مطالب تعلیمی به شیوة تکگوییها و... از دیگر دخل و تصرفهایی است که مولانا درجهت دگرگونساختن ساختارهای پیشین و ساختیابی حکایتهای خود بهکار گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
درویش صاحب کرامات؛ کارکردهای تعلیمی؛ نقش معرف؛ ساخت یابی حکایت | ||
مراجع | ||
آتش سودا، محمد علی (1383)، رویای بیداری، فسا: دانشگاه آزاد فسا. ابنِ جوزی، عبدالرحمنبنعلی (1419)، صفهالصفوه، بیروت: دارالکتب العلیمیه. ابنالعدیم، عمربناحمد (1408ق)، بغیهالطلب فیالتاریخ الحلب (صنفه کمالالدین عمربن احمدبن ابیجراده ابنالعدیم، حققه و قدم له سهیل زکار)، دمشق: دارالقلم العربی. احمدی، بابک (1382)، ساختار و تاویل متن، تهران: مرکز. اخلاقی، اکبر (1377)، تحلیل ساختاری منطقالطیر عطار، چاپ اول، اصفهان: فردا. اخوت، احمد (1371)، دستور زبان داستان، اصفهان: فردا. اسکولز، رابرت (1383)، درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمة فرزانة طاهری، تهران: آگه. اکبری، مهرداد و صباغی، علی (1394)، تعامل و تقابل خود و دیگری در شعر ناصرخسرو، مجموعة مقالات همایش هزارة ناصرخسرو قبادیانی، 20 و 21 اریبهشت1394، تهران: دانشگاه شهید بهشتی. اکبری، مهرداد و ذوالفقاری، محسن (1394)، تحلیل مفهوم تعلیق و ساختار روایت (مطالعة موردی: سورة نبا)، نشریة پژوهشهای ادبی ـ قرآنی، دورة 3، شمارة 4: 147 ـ 121. امیراحمدی، ابوالقاسمی و همکاران (1394)، نقد دگرخوانیهای خلاقانة اساطیر در شعر احمد شاملو، نشریة پژوهش های نقد ادبی و سبکشناسی، شمارة2، پیدرپی22: 77 ـ 57. پاینده، حسین (1387)، نسبیگرایی در نقد ادبی جدید، فصلنامة نقد ادبی، دورة اول، شمارة اول: 89 ـ 73. پراین، لارنس (1371)، تأملی درباب داستان، ترجمة محسن سلیمانی، تهران: تبلیغات اسلامی. پورنامداریان، تقی (1380)، در سایة آفتاب؛ شعر فارسی و ساختشکنی در شعر مولوی، تهران: سخن. پین، مایکل (1389)، فرهنگ اندیشة انتقادی از روشنگری تا پسامدرنیته، ترجمة پیام یزدانجو، تهران: مرکز. حیدرزادة سرود، حسن (1389)، بررسی تصرفات مولانا در حکایات، رسالة دکتری، تهران: دانشگاه تربیت مدرس. دقیقیان، شیریندخت (1371)، منشأِ شخصیّت در ادبیات داستانی، چاپِ اول، تهران: بیتا. راسی، لارنس (1371)، رؤیاها و رُشدِ شخصیت، ترجمة فرنودی مهر و پروانة میلانی، تهران: ویس. رشیدیان، عبدالکریم (1393)، فرهنگ پسامدرن، تهران: نی. ریکور، پل (1383)، زمان و حکایت، ترجمة مهشید نونهالی، چاپ اول، تهران: گام نو. ریمون کنان، شلموت (1382)، مؤلفههای زمان در روایت (ترجمة ابوالفضل حری)، فصلنامة هنر، شمارة 53. زرینکوب، عبدالحسین (1368)، سرِّ نی، چاپ سوم، تهران: علمی. زمانی، محبوبه و الهامبخش، سیدمحمد (1395)، تحلیل عناصر داستانی در منظومة لیلی و مجنون، نشریة زیباشناسی ادبی، دورة 7، شمارة 2: 20 ـ 1. زیگلر، ایزابل (1368)، هنر نویسندگی خلاق، ترجمة خداداد موقر، تهران: پانویس. سراجِ توسی، ابونصر (1388)، اللمع فیالتصوف، تصحیحِ رینولد نیکسون، هلند: لیدن. سلیمانی، محسن (1391)، فنِ داستاننویسی، تهران: امیرکبیر. شارون، جوئل (1379)، دَه پرسش از دیدگاه جامعهشناسی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران: نی. صباغی، علی (1394)، نقد و بررسی اقتباس از قرآن با نگاه بلاغی، نشریة پژوهشهای ادبی قرآنی، دورة 3، شمارة 3: 68 ـ 62. طاهری، قدرتالله و فرخی، سودابه (1392)، رابطة نیما با سعدی، براساسِ نظریة اضطراب تأثیر هرولد بلوم، فصلنامة پژوهشهای ادبی، سال 10، شمارة 4: 80 ـ 53. الطبری الالکانی، ابوالقاسم هبهالله بنحسن (1415ق)، کرامات اولیاءالله؛ کتاب شرح اصول اعتقاد اهل السنه و الجماعه، تحقیق احمدبنالسعد الغامدی، جلد نهم)، ریاض: دارالطیبه. طغیانی، اسحاق و نجفی، زهره (1387)، جایگاه سه عنصر گفتگو، کنش و پیرنگ و ساختار روایتهای حدیقه، پژوهشهای ادبی، دورة 6، شمارة 22: 119 ـ 101. عباسی، حجتالله (1386)، شخصیّت و شخصیّتپردازی در حدیقة سنایی، مجله رُشدِ آموزشِ زبان و ادبِ فارسی، دورة 20، شمارة بهار: 47 ـ 44. فروزانفر، بدیعالزمان (1367)، شرحِ مثنوی معنوی، تهران: زوار. فصیحیِ راوندی، مهدی (1391)، بررسی مقایسهای اُصول تربیت اخلاقی و تربیت عرفانی، نشریة مَعرفت اخلاقی، سال سوم، شمارة چهارم: 54 ـ 39. قشیری، عبدالکریمبنهوازن (1388)، رسالة قشیریه، ترجمة ابوعلی حسنبناحمد عثمانی، تصحیحاتِ بدیعالزمان فروزانفر، تهران: علمی و فرهنگی. کریمی، فرزاد و حسامپور، سعید (1394)، وقتی نویسنده متن میشود، نشریة نقد ادبی، س 8، شمارة 31: 183 ـ 167. مدرسزاده، عبدالرضا (1394)، رویکرد قرآنی سنایی به قصیدة ابر فرخی سیستانی، پژوهشهای ادبی ـ قرآنی، سال سوم، شمارة دوم: 117 ـ 98. مقدادی، بهرام (1393)، دانشنامة نقدِ ادبی از اَفلاطون تا به امروز، تهران: چشمه. مکاریک، ایرنا (1384)، دانشنامة نظریههای اَدبیِ معاصر، ترجمة مِهران مُهاجر، تهران: آگه. مولانا، جلالالدین محمدبنمحمد (1375)، مَثنوی معنوی، تصحیح سروش، تهران: علمی. میرصادقی، جمال (1376)، عناصر داستانی، تهران: سخن. ناظمی، زهرا و ذکاوت، مسیح (1394)، بررسی سیر تَحول تاریخی تصویرگری در بازآفرینیهای داستان خالهسوسکه، مجلة مطالعات ادبیات کودک، سال 6، شمارة اول: 204 ـ 175. عطرفی، علیاکبر و سپهوند، طاهره (1387)، عناصر داستانی در رمانهای ابری، متنپژوهی ادبی: 106 ـ 82. یونسی، ابراهیم (1388)، هنر داستاننویسی، چاپ دهم، تهران: نگاه. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 365 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 186 |