اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 38 |
| تعداد شماره‌ها | 1,244 |
| تعداد مقالات | 9,010 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,871,054 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,720,944 |
تدوین بسته آموزشی تفکر انتقادی براساس داستان‌ها و تمثیل‌های قرآن کریم برای دوره کارشناسی | ||
| پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
| مقاله 6، دوره 27، شماره 45، اسفند 1398، صفحه 123-151 اصل مقاله (720.41 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| جمیله اخوان ملایری* 1؛ محمد سیفی2؛ علیرضا فقیهی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم‌وتربیت، دانشگاه آزاد اسلامی اراک، دانشکده علوم انسانی، گروه علوم | ||
| 2استادیار دانشگاه آزاد اراک، دانشکده علوم انسانی،گروه تعلیم و تربیت | ||
| 3استادیار استادیار دانشگاه آزاد اراک، دانشکده علوم انسانی،گروه تعلیم و تربیت | ||
| تاریخ دریافت: 01 بهمن 1397، تاریخ بازنگری: 09 اردیبهشت 1398، تاریخ پذیرش: 01 مرداد 1398 | ||
| چکیده | ||
| هدف این پژوهش، تدوین بسته آموزشی تفکر انتقادی برای دوره کارشناسی براساس داستان‌ها و تمثیل‌های قرآن کریم است، این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش گردآوری داده‌های تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی همگام با روش پیمایشی برای اعتباربخشی بسته آموزشی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه منابع و اسناد معتبر مرتبط با موضوع و کلیه متخصصان رشته‌های علوم تربیتی، فلسفه تعلیم‌وتربیت، برنامه درسی، و معارف اسلامی دانشگاه‌های استان مرکزی در سال تحصیلی 1395 ـ 1396 تشکیل داده‌اند. نمونه در بخش بررسی اسنادی با استفاده از نمونه‌گیری مبتنی‌بر هدف و دردسترس و در بخش اعتبارسنجی، براساس پژوهش‌های مشابه و نظر متخصصان، هدف‌مند و با حجم 20 نفر انتخاب شد. ابزار گردآوری داده‌ها فیش‌برداری و پرسشنامه محقق‌ساخته بود و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها ازطریق شاخص‌های مرکزی و پراکندگی انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بسته آموزشی طراحی‌شده، دارای اهداف هفتگانه: 1. پرورش روحیه پرسشگری؛ 2. پرورش مسئولیت‌پذیری؛ 3. تقویت روحیه انتقادپذیری و تحمل عقاید دیگران؛ 4. مشارکت در فعالیت‌های گروهی؛ 5.تقویت مهارت «خودسنجی و خوداصلاحی»؛ 6. پرورش مهارت «رمزگشایی مفاهیم» و «شفاف‌سازی معانی»؛ 7. پرورش توان «آزمودن اندیشه‌ها» و «تحلیل استدلال‌ها» است. رئوس محتوای آن آیات مربوط به پنج داستان پیامبران اولوالعزم و داستان اصحاب کهف و هشت تمثیل قرآن کریم و راهبردهای یاددهی ـ یادگیری آن عبارتند از: «بحث گروهی»، «تفحص گروهی»، «پرسش و پاسخ» و شیوه‌های ارزشیابی آن «ثبت مشاهدات کلاسی»، «خودارزیابی»، «ارزشیابی پژوهش‌محور»، و «ارزشیابی گروهی»، تعیین شد. همچنین نتایج حاصل از نظرسنجی‌ها حاکی از آن است که اکثر متخصصان، بسته آموزشی تدوین‌شده و عناصر آن را تأیید نموده و مطلوب ارزیابی کرده‌اند. لذا براساس یافته‌های این پژوهش، آموزش تفکر انتقادی درقالب بسته‌های آموزشی مذکور، برای کلیة پایه‌های تحصیلی جهت زمینه‌سازی و پرورش افرادی معتقد، متدّین، هشیار و آگاه با ذهن فلسفی پیشنهاد شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ تفکر انتقادی؛ بسته آموزشی؛ داستان؛ تمثیل؛ دورۀ کارشناسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Designing an Educational Package for Developing Critical Thinking on the Basis of the Stories and Allegories of the Holy Quran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Jamileh Akhavan Malayeri1؛ Muhammad Seifi2؛ Ali Reza Faghihi3 | ||
| 1PhD candidate of the philosophy of education, Azad University of Arak, Department of Sciences | ||
| 2Corresponding author: assistant professor at Azad University of Arak, Faculty of Humanities, Department of Education | ||
| 3Assistant professor at Azad University of Arak, Faculty of Humanities, Department of Education | ||
| چکیده [English] | ||
| This research is intended to develop a critical thinking educational package for undergraduate courses based on the stories and allegories of the Holy Qur'an. This applied research follows descriptive-analytical method for data collection and survey method for validation of the educational package. The statistical population of the study consists of all the sources and documents related to the subject, as well as all of the specialists in the fields of education, philosophy of education, curriculum designing, and Islamic sciences in the Makazi Province in the academic year of 2016-2017. The sample is selected through objective and available sampling method in the document review section, and in the validation section, it was done on the basis of similar studies and the opinion of 20 experts. Note taking and researcher-made questionnaires were employed for data collecting. For data analysis, central and peripheral indices were used. The findings demonstrated that the designed educational package contained seven goals: 1) enhancing of questioning spirit; 2) developing responsiveness; 3) improving tolerant people who accept criticism; 4) participating in group activities; 5) enhancing the skills of self-evaluation and self-modification; 6) developing the skills of "decoding concepts" and "interpreting meaning"; and 7), rising the ability to "test ideas" and " to analyze reasoning". The main topics of the contents derived from five stories of the Great Prophets (Olulazm) and the story of the Companions of the Cave (asahb Kahf) and the eight allegories in the Holy Qur'an. The teaching and learning strategies included: "group discussion", "group inquiry", and "questioning and answering". The evaluation methods included “recording classroom observations”, “self-evaluation”, “research-based evaluation”, and “group evaluation”. Furthermore, the results indicated that the experts evaluated the designed educational package and its components as a valid and proper program. Moreover, on the basis of the findings of this research, teaching critical thinking according to the proposed educational package can be suggested for all levels for training and developing faithful, religious, smart, and knowledgeable people having philosophical minds. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| the Holy Qur’an, critical thinking, educational package, stories, allegories, undergraduate courses | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم (1386)، ترجمه ابوالفضل بهرام‌پور، قم: آوای قرآن. امیدی، محمود؛ نجفی، حسن و سبحانی‌نژاد، مهدی (1395)، ارزشیابی برنامة درسی معارف اسلامی دانشگاهی به‌منظور ارائة راهکارهای کیفیت بخش، فصلنامه اندیشه‌های نوین تربیتی، دورة 12، ش 4: 218 ـ 236. باقری، خسرو (1390)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، جلد دوم، تهران: انتشارات مدرسه. بهرامی نصیرمحله، محمد (1390)، بررسی تمثیل‌های ادبی قرآن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان. پاکمنش، نبیاله (1394)، تحلیل ساختاری و محتوایی داستان‌های قرآن کریم، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه رازی. جهانی، جعفر (1381)، نقد و بررسی مبانی فلسفی الگوی آموزش تفکر انتقادی لیپمن»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهراء، س 12، ش 42: 35 ـ 55. حاجحسینی، منصوره (1393)، تبیین انگاره‌های متکثر در پرورش تفکر انتقادی و الزامات عملی ناظر بر آن، فصلنامه اندیشه‌های نوین تربیتی، س 10، ش 4: 95 ـ 117. حاجی‌آخوندی، زهرا؛ امام‌جمعه، محمدرضا و سرمدی، محمدرضا (1390)، عناصر اصلی برنامه درسی در نظریه آموزش و پرورش پائولو فریره، س 6، ش 20: 142 تا171. دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی (1390)، سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، تهران. سجادیان جاغرق، نرگس؛ قائدی، یحیی و امیری، معصومه (1394)، طراحی برنامه درسی آموزش فلسفه به کودکان ایرانی در پایه اول ابتدایی، فصلنامه پژوهش در فلسفه تعلیم‌وتربیت، س 1، ش 1: 64 ـ80 . سیف، علی‌اکبر (1386)، روان‌شناسی پرورشی، تهران: آگاه. سیف، علی‌اکبر (1387)، اندازه‌گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی، تهران: نشر دوران. شریعتمداری، علی (1367)، جامعه و تعلیم‌وتربیت، تهران: انتشارات امیرکبیر. عبدحق، زهرا (1383)، مقایسه تفکر انتقادی دانشجویان ترم اول و ترم آخر مقاطع کارشناسی پیوسته و کارشناسی ارشد مامایی دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی تهران. عجم، علی‌اکبر (1396)، طراحی الگوی برنامه درسی آموزش ترکیبی برای نظام آموزش عالی براساس الگوی اَکِر، فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، س 14، دوره 2، ش 26 (پیاپی 53): 1 ـ 16. فلسفی، محمدتقی (1352)، گفتار فلسفی: برزگسال و جوان، تهران: انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. فیشر، رابرت (1392)، داستان‌هایی برای فکرکردن، ترجمه سیدجلیل شاهری لنگرودی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. قاسمی، حمیدمحمد (1390)، تمثیلات قرآنی، ویژگیها، اهداف و آثار تربیتی آن، قم: نشر سازمان اوقاف و امور خیریه اسوه. قائدی، یحیی (1388)، برنامه درسی آموزش فلسفه به کودکان در دوره راهنمایی و متوسطه، نشریه فرهنگ، ش 69: 83 ـ 108. کاظمی، زهرا (1392)، بررسی اصول تفکر انتقادی در داستان‌های قرآن کریم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم تهران. کریمیان، حسین؛ ناطقی، فائزه و سیفی، محمد (1396)، جایگاه تفکر انتقادی در تعلیم‌وتربیت اسلامی مبتنی‌بر سند برنامه درسی ملی، فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم‌وتربیت اسلامی، ش 34: 133 ـ 151. کشانی، مهدیه و رستمی‌نسب، عباسعلی (1395)، الگوهای تحریک و بسط تفکر در حلقة کندوکاو قرآنی، فصلنامه تفکر و کودک، س 7، ش 2: 2 ـ 45. گوتک، جرالد. ال (1997)، مکاتب فلسفی و آراء تربیتی، ترجمه محمدجعفر پاک‌سرشت (1393)، تهران: انتشارات سمت. ماهروزاده، طیبه و شاهی، بتول (1393)، بررسی ماهیت تربیتی تفکر انتقادی از دیدگاه اسلام و پساساختارگرایی، دوفصلنامه مدیریت و برنامه‌ریزی در نظامهای آموزشی، دوره 6، ش 11: 45 ـ 66. ماهروزاده، طیبه و عباسی، منصوره (1391)، مدرسه زندگی، ماهیت و چگونگی تحقق آن، فصلنامه اندیشه‌های نوین تربیتی دوره 8، ش 1: 170 ـ 147. مایرز، چت (1393)، آموزش تفکر انتقادی، ترجمه خدایار ابیلی، تهران: انتشارات سمت. محمدی پویا، فرامرز (1393)، «تحلیل محتوای قرآن کریم براساس مفهوم تفکر انتقادی»، دوفصلنامه پژوهشی علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، س 2، ش 2: 48 ـ 25. مکارم شیرازی، ناصر (1391)، مثال‌های زیبای قرآن جلد اول، قم: نسل جوان. مکارم شیرازی، ناصر (1393)، مثال‌های زیبای قرآن جلد دوم، قم: نسل جوان. مکارم شیرازی، ناصر (1395)، قصه‌های قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه. مهاجری، محمدکاظم (1392)، تفکر انتقادی و نقش داستان در پرورش آن، فصلنامه بصیرت و تربیت اسلامی، س 10، ش 26: 31 ـ 53. مهرینژاد، سیدابوالقاسم (1386)، انطباق و هنجاریابی آزمون مهارت‌های تفکر انتقادی، فصلنامه تازه‌های علوم شناختی، س 9، ش 3: 27 ـ 63. ناجی، سعید و خطیبی‌مقدم، سمیه (1389)، آموزش تفکر به کودکان راهی برای دستیابی به صلح جهانی، دو فصلنامه تفکر و کودک، ش 2: 121 ـ 141 نادری، عزت‌الله (1391)، بررسی تأثیر اجرای برنامه "فلسفه به کودکان" در پرورش خلاقیت دانش‌آموزان پسر پایۀ اول متوسطه منطقۀ 14 تهران، فصلنامه تفکر و کودک، س 3، ش 1: 91 ـ 117. نصیری، روح‌اله (1392)، کارکردها و ویژگی‌های صنعت بلاغی تشبیه تمثیلی در قرآن کریم، دوفصلنامه کاوشی در پژوهش های زبان‌شناختی قرآن کریم، س 2، ش 12: 39 ـ 53. ولوی، پروانه؛ باقرپور، سمیه و شهسواری، جواد (1395)، بررسی تفکر انتقادی در دانشجویان تحصیلات تکمیلی، فصلنامه پژوهش در برنامه درسی، س 13، دوره 2، ش 22: 184 ـ 192. یزدان‌پناه، لیلا و حکمت، فاطمه (1393)، بررسی عوامل مؤثر بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی جوانان، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره 8، ش 2: 127 ـ 150. یوسف‌زاده، مسعود (1389)، «ارائه الگوی برنامه درسی مهارت‌های فکری (تفکر خلاق و تفکر انتقادی) برای مقطع کارشناسی ازنظر متخصصین برنامه‌ریزی درسی»، پژوهشنامه تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد، ش 28: 1 ـ 19. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 593 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 743 |
||