آمار
| تعداد نشریات | 36 |
| تعداد شماره‌ها | 1,192 |
| تعداد مقالات | 8,579 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,989,905 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,033,394 |
تحلیل فقهی حقوقی کودک همسری در پرتو انتقادات وارد بر آن؛ تلاشی برای ارائه پیشنهاد مطلوب | ||
| فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده | ||
| دوره 15، شماره 52، آذر 1399، صفحه 149-165 اصل مقاله (462.88 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| سعید سیاه بیدی کرمانشاهی* 1؛ رسول بهرامپوری1؛ محسن کوهستانی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2دانش‌آموخته کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 30 شهریور 1398، تاریخ بازنگری: 27 اسفند 1398، تاریخ پذیرش: 06 مهر 1399 | ||
| چکیده | ||
| کودکهمسری امروزه به یکی از دغدغههای فعالان اجتماعی تبدیل شده است. این موضوع از یکسو دارای صبغه تاریخی و شرعی است و از سوی دیگر دارای ابعاد روانشناختی، اجتماعی، تربیتی و پزشکی میباشد. این پژوهش نشان میدهد اگرچه جواز کودکهمسری از مسلمات فقهی است با توجه به اینکه میتواند از حیث روانشناختی، اجتماعی، تربیتی و پزشکی آثار بدی بر جسم و روح کودک داشته باشد از جهات گوناگون مورد انتقاد قرار گرفته و از دیرباز قانونگذار ایران درصدد برقراری ممنوعیت یا محدودیت برای آن بوده است؛ اما باید توجه کرد که این انتقادات به حکم شرعی جواز کودکهمسری باز نمیگردد؛ بلکه انتقادات بر موارد سوءاستفاده از کودکهمسری ناظر است. با توجه به وضعیت اخلاقی و فرهنگی جامعه امروزی و مشاهده موارد متعدد سوءاستفاده از نهاد کودکهمسری به نظر میرسد حرکت قانونگذار به سمت نظارت بیش از پیش بر این مسئله کاملاً صحیح است؛ ولی نباید در این راه نیز دچار افراط شد. راه میانه پیشنهادی این است که قانونگذار اصولاً کودکهمسری را ممنوع کند ولی بهصورت کاملاً استثنایی که مصلحت اقتضا کند، آن را مجاز اعلام کند؛ بهعلاوه لازم است برای احراز مصلحت و نیز نظارت بر عدم وقوع مقاربت در کودکی تمهیداتی اندیشیده، و برای تخطی از آنها ضمانتاجرا تعیین شود. با این روش، ضمن رعایت شرع مقدس (و در پی آن پذیرش مسئله توسط شورای نگهبان و متشرعان جامعه) میتوان به هدف نهایی دست یافت که جلوگیری از سوءاستفاده از کودکهمسری است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جواز شرعی کودک همسری؛ سوءاستفاده از قانون؛ حقوق کودکان در اسلام؛ حقوق کودک در ایران؛ ازدواج و کودکان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Jurisprudential-Legal Analysis of the Child Marriage Issue in the Light of Criticism Leveled against this Phenomenon: An Attempt to Offer a Favorable Proposition | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Saeed Siahbidi Kermanshahi1؛ Rasoul Bahrampouri1؛ Mohsen Kouhestani2 | ||
| 1PhD Candidate in Private Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran and Lecturer at University of Tehran | ||
| 2Master of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Central Tehran Branch Islamic Azad University | ||
| چکیده [English] | ||
| Today, child marriage has become one of the concerns of social activists. On the one hand, this issue has historical and religious aspects, and on the other hand it has psychological, social, educational and medical dimensions. This study shows that although child marriage is one of the indisputable jurisprudential issues, since it can have bad psychological, social, educational and medical effects on the child's body and soul, it has been criticized in many aspects, and the Iranian legislature has long sought to impose a ban or restriction on it. However, it should be noted that these criticisms are not related to the jurisprudential permission of child marriage, rather the abuse of child marriage is criticized. Given the ethical and cultural status of today's society, and the widespread abuse of child marriage, it seems that the legislature has rightfully taken the necessary measures to monitor child marriage more than ever, but they should not go to extremes in doing so. The suggested moderate way for the legislature is to prohibit child marriage, but to allow it in exceptional cases where it is expedient. In addition, it is necessary to take measures to establish the expediency and also to monitor marriages so that no sexual relationship occurs in childhood, and to determine punishment for the violation of this provision. In this way, while adhering to the holy Shariah (and consequently acceptance of the issue by the Council of Guardians and religious people in the society), the ultimate aim which is to prevent the abuse of child marriage can be achieved. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Shariah permission for child marriage, abuse of law, children's rights in Islam, children's rights in Iran, marriage and children | ||
| مراجع | ||
|
ابنادریس حلّى، محمد بن منصور بن احمد (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، ج دوم، چ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامى. ابنتراب، مریم (1389)، نقش عرف در حقوق همسران، دو فصلنامه فقه و حقوق خانواده، دوره پانزدهم، ش 52. ابنزهره حلبی، حمزه بن علی (1417ق)، غنیه النزوع إلى علمی الأصول و الفروع، قم: مؤسسه امام صادق(ع). ابوالصلاح حلبی، تقیالدین بن نجمالدین (1403ق)، الکافی فی الفقه، اصفهان: کتابخانه امام امیرالمؤمنین(ع). ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (1376)، روضالجنان و روحالجنان فی تفسیر القرآن، ج نوزدهم، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی. بیگدلی، عطاءالله (1388)، مبانی انسانشناختی و فلسفه تاریخی کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان، فقه امامیه و حقوق ایران، رهنمون، دوره نخست، ش 26. چگنی، مهدی و سیاهبیدی کرمانشاهی، سعید (1397)، مطالعه تطبیقی مبانی انسانشناختی حقوق خانواده، فصلنامه مطالعاتی صیانت از حقوق زنان، دوره چهارم، ش 12. حرّعاملى، محمد بن حسن (1409ق)، وسائل الشیعه، ج بیستم، قم: مؤسسه آل البیت علیهمالسلام. حسینی شیرازی، محمد (1407ق)، موسوعه استدلالیه فی الفقه الاسلامی، ج شصت و چهارم، قم: مؤسسه الفکر الاسلامی. حکیم، سید محسن طباطبایى (1410ق)، منهاج الصالحین، ج دوم، بیروت: دار التعارف للمطبوعات. خویی، سید ابوالقاسم موسوی (1418ق)، موسوعه الإمام الخویی، ج سیودوم، قم: مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخویی. دفتر مطالعات حقوقی معاونت پژوهشهای سیاسی ـ حقوقی (1397)، اظهارنظر کارشناسی درباره طرح اصلاح ماده 1041 قانون مدنی اصلاحی مصوب 1/4/1381، مرکز پژوهشهای شورای اسلامی. دفتر مطالعات حقوقی معاونت پژوهشهای سیاسی ـ حقوقی، (1398)، اظهارنظر کارشناسی درباره طرح اصلاح ماده 1041 قانون مدنی اصلاحی مصوب 1/4/1381، مرکز پژوهشهای شورای اسلامی. الرازی، فخرالدین (1410ق)، تفسیر الرازی، ج سیام، بیروت: دارالفکر المعاصر. الزحیلی، وهبه بن مصطفى (1418ق)، التفسیر المنیر فی العقیده والشریعه والمنهج، ج بیستوهشتم، بیروت: دار الفکر المعاصر. شهید اول، محمد بن مکىعاملى (1410ق)، اللمعه الدمشقیه فی فقه الإمامیه، بیروت: دار التراث ـ الدار الإسلامیه. شهید ثانى، زینالدین بن علىعاملی (1413ق)، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، ج هفتم، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیه. شیخ انصاری، مرتضى بن محمدامین دزفولى (1421ق)، صیغ العقود و الإیقاعات، قم: مجمع اندیشه اسلامى. شیخ طوسى، ابوجعفر محمدبنحسن (1390ق)، الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، ج سوم ، تهران: دارالکتب الإسلامیه. شیخ طوسى، ابوجعفر محمدبنحسن (1407ق)، الخلاف، ج چهارم، قم: دفتر انتشارات اسلامی. شیخ مفید، محمدبنمحمد بن نعمان (1413ق)، المقنعه، قم: دفتر انتشارات اسلامی. صاحبالجواهر، محمدحسن نجفی (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج بیستونهم، چ هفتم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. صفایی، سید حسین و امامی، اسدالله (1390)، مختصر حقوق خانواده، چ بیستوهفتم، تهران: میزان. علامه حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى (1313ق)، قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. علامه حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى (1411ق)، تبصره المتعلمین فی أحکام الدین، تهران: مؤسسه چاپ و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى. علامه طباطبایی، محمدحسین (1370)، تفسیر المیزان، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، ج نوزدهم، چ چهارم، قم: بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی. فخرالمحققین حلّى، محمد بن حسن بن یوسف (1387ق)، إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، ج سوم، قم: مؤسسه اسماعیلیان. فیاضی، مسعود (1394)، ماهیت احکام امضایی، مطالعات اسلامی: فقه و اصول، دوره چهلوهفتم، ش 102. فیض کاشانی، محمدبنمرتضی (1373)، التفسیر الصافی، ج هفتم، چ سوم، تهران: مکتبهالصدر. قاضی ابن براج طرابلسى، عبدالعزیز (1406ق)، المهذب (لابن البراج)، ج دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامى. کاتوزیان، ناصر (1378)، حقوق مدنی: خانواده، ج اول، چ پنجم، تهران: شرکت سهامی انتشار. کاشفالغطاء، احمد بن على بن محمدرضا نجفی (1423ق)، سفینه النجاه و مشکاه الهدى و مصباح السعادات، ج چهارم، نجفاشرف: مؤسسه کاشفالغطاء. محقق ثانى، علىبنحسین عاملی کرکی (1414ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج دوازدهم، چ دوم، قم: مؤسسه آل البیت علیهمالسلام. محقق حلّى، نجمالدین جعفربنحسن (1408ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج دوم، چ دوم، قم: مؤسسه اسماعیلیان. مرتضی شریف، سید علیبنحسین (1415ق)، الانتصار فی انفرادات الامامیه، قم: دفتر انتشارات اسلامی. مشهدی علیپور، مریم (1391)، مطالعه تطبیقی جایگاه زن در جاهلیت، قرآن و سنت، تهران: حکمت و دین پژوهی. مطهری، مرتضی (1381)، اسلام و مقتضیات زمان، ج دوم، چ دوازدهم، تهران: انتشارات صدرا. مطهری، مرتضی (1389)، آشنایی با قرآن، ج هشتم، چ بیستونهم، تهران: انتشارات صدرا. مقدادی، محمدمهدی و جوادپور، مریم (1396)، تأثیر ازدواج زودهنگام بر سلامت جنسی کودکان و ساز و کارهای مقابله با آن، فصلنامه حقوق پزشکی، دوره یازدهم، ش 40. منتظری مقدم، حامد (1384)، وضعیت زن در جاهلیت، تاریخ اسلام در آینه پژوهش، دوره چهارم، ش 8. موسوی خمینی، سید روحالله (1421ق)، تحریرالوسیله، ج دوم، قم: انتشارات دارالعلم. نصیری، محمد (1396)، تاریخ تحلیلی صدر اسلام، چ پنجاهوششم، قم: نشر معارف. یزدى، سید محمدکاظم طباطبایى (1409ق)، العروه الوثقى، ج دوم، چ دوم، بیروت: مؤسسة الأعلمیللمطبوعات. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,806 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 825 |
||