تاریخ دریافت: 04 آبان 1398،
تاریخ بازنگری: 13 آذر 1398،
تاریخ پذیرش: 25 آذر 1398
چکیده
چهل سال از عمر پربرکت جمهوری اسلامی ایران می‌گذرد؛ دورانی که کشور، شاهد فراز و فرودهایی در عرصه‌های گوناگون بوده است. در این مدت، در کنار موفقیت‌ها و پیشرفت‌ها در عرصه‌های مختلف، ناآرامی‌هایی نیز به وقوع پیوست؛ ناآرامی‌هایی که نظام مقدس ج.ا.ایران را گرفتار چالش‌هایی نمود. ناآرامی‌های رخ‌داده در خلال چهار دهۀ اخیر، اغلب به‌واسطۀ وجود برخی اشکالات کارکردی و طراحی‌های دشمن برای سوءاستفاده از نارسایی‌های موجود ایجاد شده است. ج.ا.ایران نیز با پرداخت هزینه‌های مادی و معنوی توانسته است ناآرامی‌های یادشده را مدیریت نماید، مدیریتی که برآیند تلاش سازمان‌ها و نهادهای نظامی، امنیتی، اطلاعاتی و حضور و حمایت مردم بوده است. واقعیت آن است که نقش مردم خواه به‌عنوان حامی و همراه و خواه به‌عنوان بازیگر اصلی، در مدیریت ناآرامیها بسیار ویژه و تعیین‌کننده بوده است. بررسی ادبیات موضوع، بیانگر آن است که در چگونگی و فرایند نقشآفرینی مردم در این عرصۀ خطیر، مدلی ارائه نشده است. با هدف ارائۀ مدل مقابلۀ مردم‌پایه با ناآرامیها ازطریق بهرهگیری از تجارب چهل‌ساله ج.ا.ایران، در این مقاله تلاش شده است تا به این پرسش اصلی پاسخ داده شود که «مدل مردم‌پایۀ مقابله با ناآرامیها چگونه است؟». در این راستا، نویسنده با استفاده از روش کتابخانه‌ای، منابع معتبر فارسی و انگلیسی را مورد مطالعه قرار داده و سپس اطلاعات لازم را استخراج نموده است. به‌منظور اعتبارسنجی یافتههای نظری نیز پرسشنامهای محققساخت تهیه و در اختیار 30 نفر از خبرگان آشنا با مدیریت ناآرامیها به‌عنوان نمونۀ آماری قرار داده شد. یافتههای مقاله نشان داد که عوامل مدل مردم‌پایۀ مقابله با ناآرامی، شامل اصول، دارایی‌های راهبردی، تسهیلکنندگان و محرک است که اجزای هر یک از عوامل یادشده و روابط بین آنها نیز مشخص و تبیین شده است.
A model for people-based dealing with unrest through the use of forty years of experience of the Islamic Republic of Iran
نویسندگان [English]
Mahmoud Asgari
Ph.D. Candidate in National Security at Islamic at Supreme National Defense University
چکیده [English]
Abstract Forty years have passed since the blessed life of the Islamic Republic of Iran; an age that the country has witnessed ups and downs in various fields. During this period, in addition to successes and progresses in various fields, there were also unrests, the unrests that challenged the holly system of the Islamic Republic of Iran. The unrests that have taken place over the last four decades have often been caused by some operational malfunctions and enemy's plans to exploit existing failures. The Islamic Republic of Iran has also been able to manage the mentioned unrests by paying material and spiritual expenses, which has been the result of the efforts of military, security and intelligence organizations and institutions and the presence and support of the people. The fact is that the role of the people, both as a supporter and a companion and as a major actor, in managing the unrest has been very special and decisive. Review of the subject's literature shows that no model has been presented in explaining the process that people play a role in this critical field. With the purpose of presenting a people-based model for dealing with unrest through the use of forty years of experience of the Islamic Republic of Iran, this article attempts to answer the main question: "What is the people-based model for dealing with unrests?". In this regard, the author has studied the valid Persian and English sources using the library method and then extracted the necessary information. In order to validate the theoretical findings, a researcher-made questionnaire was prepared and provided to 30 experts familiar with the management of unrest as a statistical sample. Findings of the article showed that the factors of the people-based model of dealing with unrest include principles, strategic assets, facilitators and driver that the components of each of the mentioned factors and the relationships between them have been identified and explained.
کلیدواژه‌ها [English]
Islam, the Islamic Republic of Iran, dealing, unrest
مراجع
امام خمینی (رحمتاللهعلیه)، روح‌الله (1378)، «صحیفة نور». تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی (رحمتاللهعلیه).
امام خمینی (رحمتاللهعلیه)، روح‌الله (1385). «تحریرالوسیله. ج۱». تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی (رحمتاللهعلیه).
احمدی، حمید (1380)، «قوم‌گرایی و امنیت ملی ایران: مجموعه مقالات امنیت عمومی و وحدت ملّی». تهران: معاونت امنیتی و انتظامی وزارت کشور.
افتخاری، اصغر (1389)، «بازخوانی امنیتی سرمایة اجتماعی: قدرت نرم و سرمایة اجتماعی»، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
الوانی، مهدی (1379)، «تصمیم‌گیری و تعیین خط‌مشی دولتی»، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی.
جمعی از نویسندگان (۱۳۹۸)، «آمار وزیر کشور از خسارت آشوبگران»، تهران: روزنامه کیهان.
جمعى از نویسندگان (1387)، «مدیریت بحران با رویکرد امنیت عمومى (1) »، تهران: معاونت آموزش ناجا.
حسینی‌زاده، محمدعلی (1386)، «اسلام سیاسی در ایران». قم: دانشگاه مفید.
زارعی، سعدالله (۱۳۹۲)، «کارنامه بحران‌های پس از انقلاب»، قابل‌دسترسی در سایت: www.tasnimnews.com.
ساروخانی، باقر (1370)، «درآمدی بر دائره‌المعارف علوم اجتماعی». تهران: انتشارات کیهان.
شریفیان، جمشید؛ فراهانی، رحمان (۱۳۹۳)، «قدرت نرم رهبری و مردم ایران در مدیریت ناآرامیها»، فصلنامۀ علمی- پژوهشی امنیت‌پژوهی. سال سیزدهم. شماره 45.
قاسمی، وحید؛ امیریاسفرجانی، زهرا (1390)، «تبیین جامعه‌شناختی تأثیر دین‌داری بر سرمایه اجتماعی درون‌گروهی»، فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی. سال بیست و دوم. شماره 42.
کارنما، اسدالله؛ دهقانی، معصومه؛ غفران‌محمدی‌نژاد، سمیه (1393)، «مدل تحلیلی مدیریت ناآرامی‌های شهری برگرفته از مطالعه ناآرامی‌های فرانسه سال 2005»، ارائه‌شده در: دومین کنگرۀ تخصصی مدیریت شهری ایران، ساری. قابل‌دسترسی در:.https://civilica.com/doc/370985
لاریجانی، جواد (1369)، «مقولاتی در استراتژی ملّی»، تهران: انتشارات امیرکبیر.
لوتی، پی‌یر (1372)، «به‌سوی اصفهان»، ترجمة بدرالدین کتابی. تهران: اقبال.
هاشمی، حیدر؛ حسینی، سید حسین؛ الیاسی، محمدحسین (1387). «(مدیریت بحران) علل شکل‌گیری و گسترش ناآرامی‌های شهری فرانسه (اکتبر و نوامبر 2005)»، مطالعات مدیریت انتظامی. شماره 1.
Braithwaite, Valerie. (2004). "Collective hope: preface to ‘Hope, Power and Governance". Annals of the American Academy of Political and Social Science. 592. 1.
Chan, J., Chan, E., & To, B.H. (2003). "Reconsidering Social Cohesion Developing a Definition and Analytical Framework for Policy Research". HongKong: University of HongKong. Department of Politics and Public Administration.
DeGroot, Mikaela and others. (12 May 2008). "Deconstructing Iranian Speech: A Strategic Culture Analysis". Madison: University of Wisconsin.
Hashemi, Ahmad. (2019). "Trump’s Iran strategy: regime change or regime collapse?". available at: https://uwidata.com/2271-trumps-iran-strategy-regime-change-or-regime-collapse.
8.Inskeep, Steve. (September 22, 2015). "What's Next For Iran? 5 Possible Futures, From Disaster to hope". available at: https://www.npr.org/sections/parallels/2015/09/22/441506688/whats-next-for-iran-5-possible-futures-from-disaster-to-hope.
IranPoll. (2018). "Unveiling Iran". Available at: www.IranPoll.com.
Khalaji, Mehdi. (Jan 9, 2017). "Rafsanjani's Death Could Increase the IRGC's Succession Role". available at: http://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/rafsanjanis-death-could-increase-the-irgcs-succession-role.
Khodabandeh, Massoud. (Feb 16, 2017). "Trump Is At War With Iran, Not ISIS". Available at: https://www.huffpost.com.
Lantis, Jeffrey S. (December 2009). "Strategic Culture and Tailored Deterrence: Bridging the Gap between Theory and Practice". Contemporary Security Policy. Vol 30. No 3.
Piwowarski, Juliusz. (2017). "Three Pillars of Security Culture; Security Dimensions".
Rubin, Michael. (2005). "Domestic Threats to Iranian Stability Khuzistan and Baluchistan", available at: www.meforum.org/ article 1788.
Schramm, Madison and Tabatabai, Ariane M. (July 2017). "Why Regime Change in Iran Wouldn’t Work". Foreign Affairs.
Shaffer, Brenda. (2002). "Borders and Brethren: Iran and the Challenge of Azerbaijani Identity". New York: The MIT Press.
Stanley, Willis. (Oct 2006). "The Strategic Culture of the Islamic Republic of Iran; Prepared For: Defense Threat Reduction Agency Advanced Systems and Concepts Office.
"The Unknown Iran: Another Case for Federalism?". (2008). available at: www.aei.org/eventID.1166.filter.all/evewt-detail.asp.
Zimmt, Raz. (2017). "The Conservative Predicament in Iran". INSS Insight. No. 944,
