تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,115 |
تعداد مقالات | 8,109 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,999,832 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,265,223 |
اصول بنیادی فقه سیاسی در سیاست خارجی نظام اسلامی | ||
دولت پژوهی انقلاب اسلامی | ||
دوره 6، شماره 2، شهریور 1399، صفحه 121-138 اصل مقاله (410.19 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
مهدی صیاد شیرازی* 1؛ فرزاد محمدی2 | ||
1نویسنده مسئول: دکتری روابط بینالملل، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران | ||
2کارشناس ارشد علوم سیاسی گرایش اندیشه سیاسی، دانشگاه همدان، همدان، ایران | ||
تاریخ دریافت: 21 فروردین 1399، تاریخ پذیرش: 22 مهر 1399 | ||
چکیده | ||
جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی خود دارای نظام ارزشی برگرفته از دستورها و مبانی اسلامی است و شاهد تغییرات رفتاری ـ ارزشی در سیاست خارجی پس از انقلاب بودهایم. این تغییرات ناشی از رهنمودهایی بود که امام خمینی(ره) در احکام و فرامین، پیامها و توصیهها، مکتوبات، سخنرانیها و مصاحبهها در مواضع و مواقع مختلف بیان کردند. بهتعبیر دیگر سیاست خارجی ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی براساس ارزشهای انقلاب تغییر ماهیت داد و بر مبنای اسلام استوار گردید. با پدیدآمدن انقلاب اسلامی ایران و شکلگیری نظام جمهوری اسلامی، حرکت بهسمت اجرای قوانین اسلامی آغاز، و فقه سیاسی در پیریزی سیاست خارجی و روابط بینالملل تأثیرگذار، و از همان ابتدا مسیری به سمت استقلال ملی باز شد. امروزه فقه سیاسی شیعه با ورود عملی و محسوس فقیهان در امور اجتماعی ـ سیاسی، با تجربهای نو و جدید روبرو است. اقتضائات دوران جدید، پس از مشروطه و بویژه تشکیل نظام جمهوری اسلامی، این امر را از اهمیتی دوچندان برخوردار کرد و فقه سیاسی شیعی را محل تأملات و پرسشگریهای فراوان قرار داد. درواقع سؤال و هدف اصلی مقاله تبیین کاربردهای اصول بنیادی فقه سیاسی در سیاست خارجی نظام اسلامی با استفاده از روش تحلیلی، و بررسی متون مورد مطالعه فقهی است. یافتههای پژوهش بیانگر آن است که اصول فقهی که میتواند بهعنوان مؤلفههای تأثیرگذاری نظام اسلامی مورد استفاده قرار گیرد شامل اصل تألیف قلوب، اصل مصلحت، اصل دعوت، اصل افزایش توان و قدرت، اصل وفای به عهد، اصل تقیه، اصل ولایت فقیه و اصل عدالت است. | ||
کلیدواژهها | ||
فقه سیاسی؛ سیاست خارجی؛ نظام اسلامی؛ انقلاب | ||
مراجع | ||
ابراهیمی، شهروز؛ ستوده، علیاصغر و شیخون، احسان (1389)، رویکرد اسلامی به روابط بینالملل در مقایسه با رویکردهای رئالیستی و لیبرالیستی، دو فصلنامه دانش سیاسی، س 6، ش 2: 42 ـ 5. ابنهشام (1348)، سیرة النبی، ترجمه سید هاشم رسولی، ج 2، تهران: اسلامیه. ادواردز، بیورلی میلتون (1382)، سیاست و حکومت در خاورمیانه، ترجمه رسول افضلی، تهران: بشیر علم و ادب. اسدالهی، مسعود (1382)، جنبش حزبالله لبنان، گذشته و حال، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. امام خمینی(ره)، روحالله (1379)، صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). تاجیک، محمدرضا و دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال (1382)، الگوهای صدور انقلاب در گفتمانهای سیاست خارجی ایران، فصلنامه راهبرد، ش 27: 80ـ61. چلونگر، محمدعلی (1390)، دیپلماسی پیامبر اسلام(ص)، فصلنامه انقلاب اسلامی، س 3، ش 5 ـ 6: 81 ـ 98. حقیقت، سیدصادق (1387)، مبانی اندیشه سیاسی اسلام، تهران: سمت. حقیقت، سیدصادق (1385)، اصول و اهدف سیاست خارجی دولت اسلامی، تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. خامنهای، سیدعلی (1385)، حدیث ولایت، ج 1: تهران: دفتر مقام معظم رهبری. دورانت، ویل (1392)، درسهای تاریخ، ترجمه محسن خادم، تهران: ققنوس. سجادی، سیدعبدالقیوم (1380)، اصول سیاست خارجی در قرآن، فصلنامه علوم سیاسی، ش 15: 182 ـ 169. شکوری، ابوالفضل (1361)، فقه سیاسی اسلام، قم: بوستان کتاب. شیرخانی، علی (1380)، دعوت، جنگ و صلح در قرآن، فصلنامه علوم سیاسی، س 4، ش 15: 194 ـ 183. طاهری، مهدی (1390)، ولایتمداری در الگوی پیشرفت سیاسی اسلامی ـ ایرانی، فصلنامه معرفت سیاسی، س 3، ش 6: 134 ـ 101. ظریف، محمدجواد و سجادیه، سیدمهدی (1393)، صورتبندی گفتمان مصلحت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، دو فصلنامه دانش سیاسی، س 10، ش 2: 148 ـ 103. علیپور، محمود (1393)، فقه سیاسی و روابط بینالملل با تأکید بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، اولین کنگره بینالمللی فرهنگ و اندیشه دینی. عمیدزنجانی، عباسعلی (1377)، فقه سیاسی، تهران: امیرکبیر. غفوری، محمد (1378)، اصول دیپلماسی در اسلام و رفتار پیامبر، تهران: مهاجر. فهیمی، عزیزالله و عربزاده، علی (1391)، مبانی فقهی حقوق محیط زیست، پژوهشنامه حقوق اسلامی، س 13، ش 1: 209 ـ 189. قزوینی، سیدعلی (1374)، بحثی درباره سیاست خارجی اسلام: پژوهشی در بعد فقهی سیاست خارجی ایران، فصلنامه سیاست خارجی، د 9، ش 1. محمدی، منوچهر (1387)، بازتاب جهانی انقلاب اسلامی، تهران: پژوهشگاه اندیشه و فرهنگ اسلامی. موسوی، سیدمحمد (1382)، دیپلماسی و رفتار سیاسی در اسلام، تهران: انتشارات باز. نقیبزاده، احمد (1381)، تأثیر فرهنگ ملی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: وزارت امورخارجه. نوازنی، بهرام (1388)، صدور انقلاب اسلامی: زمینهها و پیامدهای بینالمللی آن، تهران: پژوهشکده امام خمینی(ره). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 478 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 300 |