آمار
| تعداد نشریات | 36 |
| تعداد شماره‌ها | 1,192 |
| تعداد مقالات | 8,579 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,988,673 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,032,519 |
بررسی و نقد نظریههای قلمروسازی ژئوپولیتیکی کشورها و تبیین مدل نظری مطالعه موردی: روسیه در اوراسیا | ||
| سیاست دفاعی | ||
| دوره 29، شماره 113، بهمن 1399، صفحه 195-232 اصل مقاله (1.38 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| داود رضائی1؛ محمدرضا حافظ نیا* 2؛ محمدحسین افشردی3؛ سیروس احمدی نوحدانی4 | ||
| 1نویسنده مسئول:دانشجوی دکتراجغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 2استاد دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 3استاد دانشگاه دفاع ملی، تهران، ایران | ||
| 4استادیار دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 28 تیر 1399، تاریخ بازنگری: 0-727 فروردین 2، تاریخ پذیرش: 12 دی 1399 | ||
| چکیده | ||
| قلمروسازی که کنشی هدف‌مند به‌منظور اعمال نظارت انحصاری بر فضای جغرافیاست، بخش مستمری از فعالیت بازیگران سیاسی در عرصۀ روابط بینالملل محسوب میشود که به‌لحاظ تاریخی با زندگی بشر پیوند خورده است. انعقاد پیمان وستفالی (1648) و ظهور دولت مدرن، مفهوم قلمروسازی را به‌گونهای با حاکمیت و نظام سیاسی مرتبط ساخته که آنها برایر بقا به‌شدت ملزم به کسب قدرتند. تأثیر بیبدیل عناصر فضای جغرافیایی بر قدرت، پیوسته عاملی پرجاذبه و مورد علاقه حکومتها جهت نیل به قلمروسازی میباشد. مقاله حاضر که ازنظر هدف، بنیادی ـ کاربردی است با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای به‌دنبال پاسخ به چرایی و چگونگی قلمروسازی ژئوپولیتیکی کشورهاست. ازهمین‌رو، با تحلیل و نقد دیدگا‌ه‌های نظریهپردازان رشتههای جغرافیا، ژئوپولیتیک، علوم سیاسی، ... و مکاتب فکری و فلسفی مرتبط با قلمروسازی که قدرت را جهت تحقق اهدافی چون سلطه، برد، نفوذ و ایجاد نظم جهانیی جستجو میکنند، نظریه تازه و جامعتری را در زمینه عوامل مؤثر بر کنش قلمروسازی ژئوپولیتیکی کشورها ارائه مینماید. یافته‌های تحقیق که درقالب مدل پایانی آمده است، نشان میدهد متغیرهای گوناگون سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی همزمان در ارتباطی متقابل، عامل کنش قلمروسازی ژئوپولیتیکی کشورها به‌منظور تصاحب یا نظارت بر فضاهای برخوردار از عناصر قدرت‌آفرین محسوب میشوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قلمروسازی؛ ژئوپولیتیک؛ دولت ـ ملت؛ قدرت؛ روابط بینالملل | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Study and Critique of the Theories of Territorializing Countries Geopolitically and an Explanation of a Theoretical Model | ||
| نویسندگان [English] | ||
| davood rezaei1؛ Mohammad Reza Hafeznia2؛ Mohammad Hossein Afshardi3؛ Sirus Ahmadi Nohdani4 | ||
| 1PhD Student in Political Science, Tendency, Islamic Azad University, Khorasgan Branch, Isfahan, Iran | ||
| 2Professor, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran | ||
| 3Professor, National Defense University, Tehran, Iran | ||
| 4Assistant Professor Tarbiat Modares University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Territorializing, which is a purposeful action in order to exert a monopolistic control over a geography, is considered as an ongoing part of political actors’ activity in the area of international relations which is historically interlinked, with human life. The conclusion of the Peace Treaty of Westphalia (1648) and the emergence of the modern state, related the concept of territorializing with the sovereignty and the political system that they are severely struggling to gain power only to survive. The unparalleled effect of the components of geographical space on power is invariably an attractive factor to the interest of governments for their efforts to attain territorializing. The present article, which is fundamental-applied in terms of purpose, uses a descriptive-analytical approach and seeks to answer how and why to territorialize countries geopolitically by using library sources. So, the present article presents a new and comprehensive theory on the factors effective on the action of territorializing countries geopolitically, by presenting an analysis and critique of the opinions and ideas of theorisians in geography, geopolitics, political sciences...and intellectual and philosophical schools concerned with territoriality that pursue power in an effort to achieve objectives such as domination, victory, influence and establishing a global order. The findings of the research in the final model show that different variables like political, economical, military and cultural- in a mutual relationship- are simultaneously considered to be a cause for the action of territorializing countries geopolitically for the purpose of capturing or monitoring the areas that possess the power creating elements. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| territoriality, geopolitics, nation-state, power, international relations | ||
| مراجع | ||
|
الهی، همایون (1383)، شناخت ماهیت امپریالیسم، تهران: نشر قومس. بدیعی، مرجان و همکاران (1394)، مطالعه تطبیقی مفهوم قلمرو و قلمروسازی در قوانین اساسی مشروطه و جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه ژئوپولیتیک، ش 37: 134 ـ 101. برادن، کتلین و شلی، فرد (1383)، ژئوپولیتیک فراگیر، ترجمه علیرضا فرشچی و حمیدرضا رهنما، تهران: پیام سپاس. بوزان، باری (1379)، امنیت نظامی پس از جنگ سرد و نظریههای موجود در زمینه امنیت ملی و روابط بینالملل، سخنرانی، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، ش 7: 52 ـ 37. جونز، مارتین و رایس، وودز، مایکل (1386)، مقدمهای بر جغرافیای سیاسی، ترجمه زهرا پیشگاهی‌فرد و رسول اکخشکی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. حافظنیا، محمدرضا و کاویانیراد، مراد (1393)، فلسفه جغرافیای سیاسی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. حافظنیا، محمدرضا (1396)، اصول ومفاهیم ژئوپولتیک، مشهد: پاپلی. دوئرتی، جمیز و فالتزگراف، رابرت (1383)، نظریههای متعارض در روابط بینالملل، ترجمه علیرضا طیب و وحید بزرگی، تهران: نشر قومس. رحیمی، حسن و همکاران (1389)، تبیین جایگاه توصیههای کاربردی در نظریههای ژئوپولیتیکی دوره کلاسیک، فصلنامه ژئوپولیتیک، سال 15 ش 3: 24 ـ 1. رواسانی، شاپور (1380)، نادرستی فرضیه‌های نژادی آریا، سامی و ترک، تهران: نشر اطلاعات. طباطبائی، سیدمحمد و حضرتی، راضیه (1393)، تأثیر یازده سپتامبر بر ارتقای جایگاه روسیه در نظام بینالملل سال 2010-2001، پژوهشنامه روابط بینالملل: 197 ـ 167. عزتی، عزت‌الله (1380)، ژئوپولیتیک در قرن بیست‌و‌یکم، تهران: انتشارات سمت. عزتی، عزت‌الله (1388)، ژئوپلیتیک، تهران: انتشارات سمت، چاپ هشتم. علیحسینی، علی و آینهوند، حسن (1394)، تجزیه‌وتحلیل تأثیر اندیشه نئواوراسیاگرایی بر سیاست خارجی روسیه در بحران اوکراین2014، فصلنامه آسیای مرکزی، ش 92: 165 ـ 131. قربانینژاد، ریباز (1392)، الگوی عوامل ژئوپولیتیکی تنش و منازعه در روابط کشورها، رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس به راهنمائی دکتر محمدرضا حافظنیا. قزلسفلی، محمدتقی و معاش‌ثانی، صبا (1395)، امپریالیسم نو در تلاقی با عصر جهانی، فصلنامه مطالعات اقتصاد سیاسی بینالملل، ش 2: 60 ـ 27. کالینز، جان ام (1370)، راهبرد بزرگ، اصول و رویه‌ها، ترجمه کورش بایندر، تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی. کاویانیراد، مراد (1392)، پردازش مفهوم «قلمرو» از دیدگاه جغرافیای سیاسی، فصلنامه برنامهریزی و آمایش فضا، ش 4: 61 ـ 43. کمپ، جفری و هارکاوی، رابرت (1383)، جغرافیای استراتژیک خاورمیانه، ترجمه سیدمهدی حسینی متین، جلد اول، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. لاروئل، مارلن (1388)، اوراسیاگرایی روسی، ایدئولوژی امپراتوری، ترجمه سیدجعفر سیدزاده و محمدحسین دهقانیان، تهران: انتشارات ابرار معاصر. لور، پاسکال و توال، فرانسوا (1381)، کلیدهای ژئوپولیتیک، ترجمه حسن صدوقی ونینی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی. مجتهدزاده، پیروز (1381)، جغرافیای سیاسی و سیاستهای جغرافیایی، تهران: انتشارات سمت. محمدی، حمیدرضا و همکاران (1391)، جهانیشدنوسرزمینسازیدرجغرافیایسیاسی، فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، ش 80 : 102 ـ 85. مشیرزاده، حمیرا (1384)، تحولدرنظریه‌هایروابطبین‌الملل، تهران: انتشارت سمت. مگداف، هری و کمپ، تام (1378)، امپریالیسم: تاریخ ـ تئوری ـ جهان سوم، ترجمه هوشنگ مقتدر، تهران: نشر کویر. مویر، ریچارد (1379)،درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی، ترجمه دره میرحیدر مهاجرانی و رحیم صفوی، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. میرحیدر، دره (1384)، بررسی مفهوم territoriality و تحول آن از دیدگاه جغرافیای سیاسی، فصلنامه ژئوپولیتیک، ش 1: 18 ـ 6. میرحیدر، دره و همکاران (1394)، مبانی جغرافیای سیاسی، تهران: انتشارات سمت، چاپ بیست‌و‌یکم. Agnew,J.(2002). Making political geography, Pubilished in Great Britain by Hodder Education. Allen, W. F. (1871). Territorial Development of Russia,The Aldine, 4(11), 168-168. Ansell, C. K., & Di Palma, G. (Eds.). (2004). Restructuring territoriality, Cambridge University Press. Antonsich, M. (2009), On territory, the nation-state and the crisis of the hyphen. Progress in human geography, 33(6),789-806. Cohen, S. B. (1994). Geopolitics in the New World Era: A new perspective on an old discipline. Reordering the World: Geopolitical Perspectives on the 21st Century,15-48. Crane, G. T. & Amawi, A (Eds). (1997), The theoretical evolution of international political economy: A reader. Oxford University Press, USA.p83. Dikshit, R. (1995), Political Geography, published by Tata-MCGRAWHILL. New Delhi. Dodds,Klaus (2000),Geopolitics in A Changing World, England: pearson Education Limited Gray, C. S. (2015). Nicholas John Spykman, the balance of power, and international order. Journal of Strategic Studies, 38(6), 873-897 Hafeznia, M. R. (2017), Active Geostrategic Faults in the World, Geopolitics Quarterly,Volume: 12, No 4 Jianshu,Cui.(2007). Cyclical Logic to the Transition of Hegemony: Modelski's Long Cycle Theory in International Relations and its Weakness. http://en.cnki.com.cn/Article_en/CJFDTotal-SJJZ200712003.htm Kemp, Geoffrey & Harkavy, Robert(1997). Strategic Geography and the Middle East Changing .Publisher: Carnegie Endowment for International Peace 516 pages. Kemp, G. (2003). Europe's Middle East Challenges. Washington Quarterly, 27(1), 163-177. Kennan (X), George (1947), "The Sources of Soviet Conduct," Foreign Affairs, 566-582 Kissinger, Henry(1994),Diplomacy,NewYork:Simons&Shuster. Ingram, A. (2001), Alexander Dugin: geopolitics and neo-fascism in post-Soviet Russia. Political Geography, 20(8), 1029-1051. Mahan, A. T. (1889),The Influence of Sea Power through History, 1660–1783. Mackinder, H. J. (1943),The round world and the winning of the peace. Foreign Affairs, 21(4), 595-605. Pelizza, S. (2016). The Geopolitics of International Reconstruction: Halford Mackinder and Eastern Europe, 1919–20 Modelski, G,(1978),The long cycle of global politics and the nation-state, Comparative studies in society and history, 20(2), 214-235. O’Tuathail, G, & Dalby, S(1998)Introduction: Rethinking geopolitics: Towards a critical geopolitics. Reth in king geopolitics,1-15. Ratzel, F. (1901). Der lebensraum: Eine biogeographische studie. H. Laupp. Ruidisch,R.(2013),Territorial cohesion and border areas. Borders and Border Regions in Europe,Changes, Challenges and Chances, transcript Verlag, Bielefeld, 95-110. Sack, R. (1986) Human Territoriality:Its Theory and History. Vol. 14, Cambridge University Press, Cambridge, 16-18. Schweller, R.L.(1996),Neorealism's status‐quo bias:What security dilemma?Security Studies, 5(3), 90-121. Shlapentokh, D. (2016). The Ideological Framework of Early Post-Soviet Russia’s Relationship with Turkey: The Case of Alexander Dugin’s Eurasianism. Journal of Balkan and Near Eastern Studies, 18(3), 263-281. Spyckman,N.J(1944),The Geography of the Peace, NewYork:Harcourt, Braceand Company. Taylor,Peter.J.(1993), Political Geography. England: Longman Scientific&Technical.-Wallerstein, I. (1974), The modern world-system: Capitalist agriculture and the origins of the European world-economy in the sixteenth centenary,Academic Press. 29.Yelatskov, A. B. (2012). Territorial-political and regional geopolitical systems: correlation of concepts. Baltic Region, (1), 60-65. Wallerstein, I. (1974). The modern world-system: Capitalist agriculture and the origins of the European world-economy in the sixteenth centenary,Academic Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 389 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 860 |
||