آمار

تعداد نشریات39
تعداد شماره‌ها1,115
تعداد مقالات8,121
تعداد مشاهده مقاله6,011,526
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,273,910
قاسمی, بهزاد. (1400). ظرفیت‌سنجی شیعیان عراق و تأثیر آن بر محور مقاومت. پدافند الکترونیکی و سایبری, 30(114), 159-191.
بهزاد قاسمی. "ظرفیت‌سنجی شیعیان عراق و تأثیر آن بر محور مقاومت". پدافند الکترونیکی و سایبری, 30, 114, 1400, 159-191.
قاسمی, بهزاد. (1400). 'ظرفیت‌سنجی شیعیان عراق و تأثیر آن بر محور مقاومت', پدافند الکترونیکی و سایبری, 30(114), pp. 159-191.
قاسمی, بهزاد. ظرفیت‌سنجی شیعیان عراق و تأثیر آن بر محور مقاومت. پدافند الکترونیکی و سایبری, 1400; 30(114): 159-191.

ظرفیت‌سنجی شیعیان عراق و تأثیر آن بر محور مقاومت

مجله سیاست دفاعی
دوره 30، شماره 114، خرداد 1400، صفحه 159-191    اصل مقاله (1.34 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسنده
بهزاد قاسمی*
استادیار، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 24 آذر 1399،  تاریخ بازنگری: 21 بهمن 1399،  تاریخ پذیرش: 09 اسفند 1399 
چکیده
حضور اکثریت جمعیت شیعی در حوزه خلیج‌فارس و اقلیت تأثیرگذار در غرب آسیا، بالکان و شمال آفریقا، جمعیت و ظرفیت تشیع را به‌عنوان یک نیروی قابل‌محاسبه در فضای ژئوپلتیکی قرار داده است. ویژگی ممتاز شیعیان و عوامل مؤثر در ظرفیت و توانمندی آن‌ها، این گروه را ‌به‌عنوان یک نیروی مؤثر در عمق‌بخشی انقلاب اسلامی و مقوم جبهه مقاومت به یک مسئله مهم و در خور تحقیق تبدیل کرده است. بنابراین، شناسایی مؤلفه و ویژگی‏های شیعیان عراق و تأثیر آن بر محور مقاومت ‌به‌عنوان پرسش اصلی پژوهش، مورد توجه قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر، ظرفیت‌سنجی شیعیان عراق و تأثیر آنها در توسعه و نفوذ محور مقاومت است. عوامل ژئوپلتیکی، ژئوکالچر و ژئواکونومی شیعیان عراق و سایر ویژگی‏های متمایز شیعیان در ارتقای جایگاه محور مقاومت، نقش دارد. روش تحقیق به‌صورت ترکیبی (مبتنی‌بر ادبیات نظری و دانش ضمنی) انجام و  با استفاده از ادبیات نظری و دانش تجربی موجود پرسش‌نامه تهیه شد. جامعه آماری به‌صورت هدف‌مند 18 نفر انتخاب گردید که روایی پژوهش مبتنی‌بر محتوا و پایایی یافته‏ها با ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفته و تأیید شدند. یافته‏های تحقیق نشان می‏دهد که در بعد باور به اسلام سیاسی، جغرافیای سیاسی، جغرافیای فرهنگی، فرهنگ و سیاست دفاعی و ژئواکونومی ارتباط مثبت و معنی‌داری وجود دارد. نتایج پژوهش، بیانگر آن است که شیعیان عراق نه‌تنها دارای ظرفیت فعال و پویا می‏باشند، با حمایت و توانمندسازی گروه شیعی موجب ارتقای جبهه مقاومت و توسعه گفتمان انقلابی خواهد شد. بنابراین، شیعیان ‌به‌عنوان کلیدی‏ترین گروه و موتور محرکه مقاومت اسلامی محسوب می‏شوند.
 
کلیدواژه‌ها
انقلاب اسلامی؛ شیعیان عراق؛ محور مقاومت؛ احزاب شیعی؛ مرجعیت شیعی؛ جغرافیای سیاسی و فرهنگی
مراجع
  1. آدمی، علی و ابراهیمی، حوا (1393)، جایگاه شیعیان در ساختار سیاسی جدید عراق، فصلنامه شیعه‌شناسی، دوره 12، ش 46، تابستان: 107 ـ 140.
  2. ابراهیم، فواد (1998)، الفقیه و الدوله الفکر السیاسی الشیعی، بیروت: الکنوز.
  3. احمدی، سیدعباس (1390)، ایران انقلاب اسلامی و ژئوپلیتیک شیعه، تهران: اندیشه‌سازان نور.
  4. ادیب، عادل (1383)، حزب‌الدعوة اسلامی عراق، ترجمة سیدحسین موسوی، تهران، مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
  5. افشردی، محمدحسین و بابلی، کورش (1396)، بررسی عوامل ژئوپلتیک انسانی شیعیان عراق و تأثیر آن بر تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران، مطالعات راهبرد دفاعی، ش 67، بهار.
  6. التیامی‌نیا، رضا و دیگران (1395)، تحلیل پیامدهای منطقه‏ای ژئوپلتیک شیعه در دوران صدام، مطالعات سیاسی جهان اسلام، س 5، ش 19، پاییز: 79 ـ 88.
  7. الخیون، رشید (2005)، اهوار العراق تاریخ الماء و التجفیف، بغداد، مرکز العراق للابحاث.
  8. الشبوط، محمدعبدالجبار (2011)، دور الاحزاب الاسلامیه فی اعاده بنا الدله العراق، مجله حوار الفکر، بغداد، المعهد الحوار الفکر، العدد 16.
  9. الشمری، محمد (2011)، تحولات الاسلام السیاسی فی العراق، بیروت: المعارف.
  10. العامری، هادی (1397)، عراق تنها با تشکیل دولتی فراگیر ثبات می‌یابد، خبرگزاری ایسنا، ۱۴ فروردین.
  11. العزاوی، عباس (1425) تاریخ العراق بین الاحتلاین، الطبعه الاولی، قم، مکتبه الحیدریه.
  12. الکاظمی، مصطفی (1399)، مصطفی الکاظمی درپی تأسیس یک حزب، مشرق نیوز، مهر ماه.
  13. المحزومی، محمدسعید (2003)، المجدد الشیرازی تحول فی التاریخ السلامی، بیروت: دارالعلوم.
  14. امام خمینی (رحمه‌الله علیه)، سیدروح‌الله (1368)، صحیفه نور، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمه‌الله علیه).
  15. برنا بلداجی، سیروس (1383)، شیعیان عراق؛ بررسی وضعیت جامعه‌شناختی، فصلنامه شیعه‌شناسی، س 2، ش 7، پاییز.
  16. پورسعید، فرزاد (1389) برآورد استراتژیک عراق آینده، فصلنامه مطالعات راهبردی، س سیزدهم، شاول.
  17. ترابیان، صفاالدین (1382: 1)، نگاهی به تاریخچه، سوابق و گرایش مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، روزنامه همشهری، ۲۶ فروردین.
  18. تلاشان، حسن (1389)، دورنمای ژئوپلیتیک شیعه در عراق، فصلنامه شیعه‌شناسی، ش 31، قم، پاییز.
  19. توآل، فرانسوا (1382)، ژئوپلیتیک شیعه، حسن صدوق ونینی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
  20. جمیل، اسماء و فالح، عبدالجبار (2017)، الاحزاب السیاسیه فی العراق، مرکز دراسات عراقیه:
iraqstudies.com

  1. جویس، ان‌ویلی (1373)، نهضت‏های اسلامی شیعیان عراق، ترجمة مهوش غلامی، تهران، اطلاعات.
  2. حافظ‌نیا، محمدرضا (1385)، اصول و مفاهیم ژئوپولیتیک، مشهد: انتشارات پاپلی.
  3. حکیم، سیدمحسن (1382)، موضع آتی شیعیان عراق در برابر کشورهای همسایه (مجموعه مقالات مسائل ایران و عراق) تهران: شریعت.
  4. خبرگزاری تسنیم (1399)، پیش‌بینی ائتلاف الفتح درباره کسب کرسی‌های احتمالی در انتخابات آینده، اخبار بین‌الملل، خبرگزاری تسنیم، بهمن ماه.
  5. خبرگزاری جمهوری اسلامی (1399)، اظهارات مقتدی صدر درباره مشارکت جریان صدر در انتخابات آینده عراق، آذر ماه.
  6. دادفر، سجاد (1388)، تحول و دگردیسی در نمای جامعه‌شناختی شیعیان عراق در قرن بیستم، مجله شیعه‌شناسی، ش 32، زمستان.
  7. دوست‌محمدی، احمد و محمدسالم الغبان (1394)، بررسی تأثیر گروه‏های شیعه عراق بر عدم موفقیت طرح خاورمیانه جدید، فصلنامه سیاست، دوره 45، ش 3، پاییز: 655 ـ 677.
  8. رضایی، عبدالله (۱۳۸۸)، گروه‏ها و ائتلافات تأثیرگذار در انتخابات آینده عراق، خبرگزاری آفتاب.
  9. سایت تیارالحکمه (1399)، جریان سیهی تیارالحکمه، سایت تیارالحکمه والوطنی.
  10. سهرابی، محمد؛ اشرفی، امرالله و کریمی، مرتضی (1395)، کالبدشناسی احزاب و گروه‏های سیاسی عراق و تأثیر آنها بر روابط ایران و عراق، مطالعات روابط بین‌الملل، س 9، ش 34، تابستان: 167 ـ 197.
  11. شاناهان، راجر (1362)، توسعه سیاسی شیعه در عراق (حزب الدعوه). ترجمه: سیدناصر میری، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌الملل.
  12. شوقی البغدادی، خالد (2011)، دراسه فی بنیه الاحزاب الشیعه الرئیسه فی العراق، دمشق: رند.
  13. شهبازی، علی‌عسگر و رحمتی، مجید (1395)، نقش و جایگاه شیعیان در ساختار عراق، فصلنامه پژوهش‏های سیاسی، س 6، ش 16، بهار: 131 ـ 146.
  14. طاهری، مسلم و تقی‌زاده، محمود (1393)، رویکرد جریان‏های شیعی عراق به تحولات نوین کشور، فصلنامه شیعه‌شناسی، ش 48: 127 ـ 148.
  15. علوی‌پور، سیدمحسن (1388)، ژئوپلیتیک عراق و امنیت در منطقه خلیج‌فارس، مطالعات خاورمیانه، س شانزدهم، ش 2.
  16. غلامی قمی، مصطفی (1386)، نقش شیعیان و رهبران مذهبی در تحولات سیاسی و اجتماعی عراق، مجله شیعه‌شناسی، ش 17.
  17. فروزان، یونس؛ عالیشاهی، عبدالرضا و مسعودنیا، حسین (1398)، جریان صدر و ظهور واپس‌گرایی هویتی در جبهه مقاومت در دو بعد کلان سخت و نرم، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین‌المللی، ش 38، بهار: 31 ـ 52.
  18. فلاح، رحمت‌الله (1391)، برآورد محیط سیاسی شیعیان عراق، فصلنامه 15 خرداد، س دهم، ش 34، زمستان.
  19. فولر، گراهام رند و فرانکله، رحیم (1383)، شیعیان عراق، ترجمه: خدیجه تبریزی، فصلنامه شیعه‌شناسی، تابستان.
  20. قاسمی، بهزاد (1397)، ارزیابی تأثیر فرهنگ شهادت‏طلبی انقلاب اسلامی ایران در جهان اسلام و عرصه بین‏الملل، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، س هفتم، ش4، پیاپی 24.
  21. قاسمی، بهزاد (1398)، آرمان امنیت امت مسلمان در گفتمان انقلاب اسلامی ضرورت‏ها و چالش‏ها، فصلنامه سیاست دفاعی، سال 27، ش 108، پاییز.
  22. لطیف، حسن (1390)، دایرة‌المعارف احزاب در عراق، ترجمة سیدعدنان محقق، تهران: دانشگاه امام صادق.
  23. محمود، مؤید جبیر (2019)، الظاهره الحزبیه فی العراق الجدید ـ جدلیه العلاقه بین الفکر و الممارسه، المجلد العشرون، العدد الثالث، یولیو، جامعه القاهره.
  24. مرکز الإمارات للسیاسات (2018)، خریطة التحالفات الانتخابیة للقوى الشیعیة فی العراق، 15 فبرایر:
epc.ae/ar/publication/256

  1. موسوی، سیدحسین (1383)، حزب الدعوه اسلامی عراق: پیشینه تاریخی و اندیشه سیاسی، تهران: مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
  2. میری، مجتبی و نوذری، میثم (1397)، نقش و جایگاه احزاب و گروه‏های شیعی در عراق باتأکیدبر همگرایی با ایران، پژوهشنامه اندیشه معاصر، س 1، ش، 1، تابستان: 99 ـ 116.
  3. نجفی، فیروز و دیگران (1396)، نقش و جایگاه گروه‏های شیعه در ساختار سیاسی عراق پس از فروپاشی (2003 ـ 2015)، مطالعات انقلاب اسلامی، س 14، ش 48، بهار: 91 ـ 108.
انگلیسی

  1. Pacione, M. (1985). Progress in Political Geography.Publication of London.
  2. dw.com/en/iraqi-pm-haider-al-abadi-announces-bid.
  3. newindianexpress.com/world/2018/jan/15/pm
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 543
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 405