تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,116 |
تعداد مقالات | 8,124 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,016,610 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,278,435 |
مبانی فلسفی اندیشه سیاسی تکفیر | ||
دولت پژوهی ایران معاصر | ||
دوره 7، شماره 1، خرداد 1400، صفحه 55-70 اصل مقاله (336.76 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
سجاد چیت فروش* | ||
استادیار، گروه تاریخ انقلاب اسلامی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران | ||
تاریخ دریافت: 18 فروردین 1400، تاریخ پذیرش: 06 اردیبهشت 1400 | ||
چکیده | ||
جریانات تکفیری همچون دیگر جریانات سیاسی تحت تأثیر مبانی و مبادی فکری اولیه خود هستند و این مسئله بهوضوح در کنشهای سیاسی آنها نمایان است. این در حالی است که پژوهشگران این حوزه معمولا در بررسی جریانات رادیکال کمتر به اینگونه مباحث توجه داشته و پژوهشهای خود را حول جامعهشناسی و مطالعات منطقهای قرار میدهند. این تحقیق، که به جریان تکفیر بهصورت کلی (و نه یک جریان خاص) پرداخته بهدنبال پاسخ به این سؤال است که مهمترین مبانی فلسفی مشترک در این جریانات چیست و این مبانی به چه صورتی در کنش سیاسی آنها اثرگذار است. در پاسخ به این سؤال، نگارنده با روشی توصیفی ـ تحلیلی به تحلیل اسناد و کتابهای نظریهپردازان مهم این جریانات همچون ابن تیمیه میپردازد و درنهایت به این نتیجه میرسد که در مقام نظر، مذهبِ تکفیر با دیگر مذاهب اسلامی تفاوت جدی دارد و در عمل نیز روشها و راهبردهای آنها از سوی دیگر نحلههای فقهی و کلامی طرد میشود؛ بهعنوان مثال آنها در مبحث هستیشناسی تأکید زیادی بر رویکرد پوزیتویستی و تجربی میکنند. معرفتشناسی تکفیر نیز بشدت نقلی و ظاهرگرا است و در روششناسی نظری بر توحید و در روششناسی عملی نیز بر جهاد تأکید زیادی میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
مبانی فلسفی اندیشه تکفیری؛ سلفیگری و عقل و دین؛ سیاست و اندیشههای سلفیگری؛ روششناسی سلفیگری | ||
مراجع | ||
دینانی، ابراهیم (1376)، ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام، تهران: طرح نو.
ابراهیم بن موسى بن محمد اللخمی، شاطبی (بی تا)، الموافقات، ج 1، دار ابن عفان.
ابن التیمیه الحرانی (1426ه ق)، مجموع الفتوی، المحقق، أنور البارز، عامر الجربار، دارالوناء.
ابن تیمیه (1986م)، منهاج السنة النبویة، ج 2، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة.
ابن سینا، شیخ الرئیس (1383)، هستی و علل آن، ترجمه احمد بهشتی، قم: نشر بوستان کتاب.
بکر، علاء (بی تا)، ملامح رئیسیه للمنهج السلفی، بی جا: دارالایمان.
حقیقت، صادق (1382)، بحران روششناسی در علوم سیاسی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی علوم سیاسی، ش22، س6.
فیرحی، داوود (1391)، فقه و سیاست در ایران معاصر، ج 1، تهران: نشر نی.
سیدنژاد، سید باقر (1390)، رویکردشناسی فلسفی و معرفتی جریان سلفیگری، مجله فلسفۀ دین، ش11، س8.
سید قطب (بی تا)، ویژگیهای ایدئولوژی اسلامی، ترجمه سید محمد حامیان، تهران: بعثت.
الکثیری، السید محمد (1429ق)، السلفیه بین اهل السنه و الامامیه، چ دوم، بیروت: الغدیر.
سید نژاد، سیدباقر (1390)، رویکردشناسی فلسفی و معرفتی جریان سلفیگری، دوره 8، ش11.
منوچهری، عباس (1380)، رهیافت و روش در علوم سیاسی، تهران: سمت.
الهبداشتی، علی؛ میزا ابوالحسنی، امیرحسین (1395)، تحلیل و نقد دیدگاه سلفیه در ارزش معرفتشناختی عقل در حوزه معرفت دینی، مجله قبسات، س21.
عمارة، محمد (1994)، السلفیة، مؤسسه دارالمعارف.
حسینزاده، محمد (1386)، منابع معرفت، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
سریع القلم، محمود (1387)، روش تحقیق در علوم سیاسی و روابط بینالملل، تهران: نشر و پژوهش مردان روز.
فرمانیان، مهدی (1388)، مبانی فکری سلفیه، پایان نامه، به راهنمایی دکتر احمد بهشتی، دانشگاه قم.
فرمانیان، مهدی (1393)، مجموعه مقالات کنگره جهانی جریانهای افراطی و تکفیری، ج 1، قم: دارالإعلام لمدرسة اهلالبیت.
ناصر پور، حسن؛ سیفی، عبد الحمید (1394)، تقابل نو سلفیها با شیعیان و پیامدهای آن بر اتحاد جهان اسلام، مجله شیعهشناسی، دوره 13، ش52.
عزیزی، مصطفی (1398)، رهیافتی تطبیقی به"حسگرایی سلفی" و "حسگرایی تجربی"، حکمت اسلامی، شماره اول، س6. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 198 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 78 |