آمار
| تعداد نشریات | 39 |
| تعداد شماره‌ها | 1,115 |
| تعداد مقالات | 8,121 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,011,595 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,274,078 |
اصول تربیتی استدلال عقلانی مبتنی‌بر آموزههای قرآنی | ||
| فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
| دوره 29، شماره 51، مرداد 1400، صفحه 5-31 اصل مقاله (928.25 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| منا افضلی قادی* 1؛ سوسن کشاورز2 | ||
| 1نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری معارف اسلامی و مدیریت آموزشی، دانشگاه امام صادق(ع) پردیس خواهران، تهران، ایران | ||
| 2استادیار، گروه فلسفه تعلیم‌وتربیت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 06 مهر 1400، تاریخ پذیرش: 06 مهر 1400 | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش حاضر، شناسایی اصول تربیتی استدلال عقلانی در آموزههای قرآنی است. استدلال عقلانی، فرایندی آگاهانه در راستای دستیابی به هدفی خاص است که بهواسطه گزارههای عقلی صورت میپذیرد. پرسش اصلی آن است که اصول تربیتی استدلال عقلانی مبتنی‌بر دعوت انبیا در قرآن کریم چیست؟ روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی بهشیوه استقرایی است که با استفاده از کدگذاری باز، داده‌های لازم از قرآن کریم جمع‌آوری و اصول شناسایی شده است. مهم‌ترین یافتهها عبارتند از: حقیقتگویی و واقعنگری، مقبولیت انتخابی، پرهیز از مضامین فراعقلی، اتکا بر براهین عالمانه، توجه به مقتضیات شناختی و عاطفی، تأکید بر اشتراکات، تسهیل ادراک و القای مفاهیم نوین. بررسی یافتهها نشان میدهد که این اصول در دو حیطه اقتضایی و الزامی جای میگیرند. امکان و ضرورت به‌کارگیری اصول اقتضایی، به مقتضیات و شرایط وابسته بوده و اصول الزامی در هر شرایطی باید رعایت شود؛ زیرا اساساً مطلوبیت فرایند استدلال عقلانی، بدان وابسته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ انبیا؛ استدلال عقلانی؛ اصول تربیتی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم (1373)، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، قم: نشر دارالقرآن الکریم.
ابوالمعالی، خدیجه (1392)، تحلیل کیفی متن، استقرا/ قیاس، مطالعات معارف اسلامی و علوم تربیتی، 1 (1): 83-102.
ارسطو (1381)، اخلاق نیکوماخس، ترجمه ابوالقاسم پورحسینی. ج1، تهران: دانشگاه تهران.
اسمیت، فیلیپ جی. (1390)، فلسفه آموزش‌وپرورش، ترجمه و نگارش سعید بهشتی فسایی، مشهد: بهنشر.
اوزمن، هوارد؛ ا. کراور و ساموئل ام. (1396)، مبانی فلسفه تعلیم‌وتربیت، ترجمه غلامرضا متقیفر و دیگران، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
باقری، خسرو (1388)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، ج1، تهران: مدرسه.
جوادی آملی، عبدالله (1391)، تسنیم، ج24،25،29،31، قم: اسراء.
راغب اصفهانى، حسینبنمحمد (1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن تحقیق: صفوان عدنان داوودى، بیروت: دارالقلم.
رشیدی، شیرین؛ کشاورز، سوسن؛ بهشتی، سعید و صالحی، اکبر (1396)، ارائه الگوی نظری تربیت عقلانی جهت نظام آموزش و پرورش رسمی و عمومی براساس مبانی معرفت‌شناختی قرآن‌کریم، مسائل کاربردی تعلیم‌وتربیت اسلامی، 2(2): 7-36.
زکیزاده رنانی، علیرضا و ابراهیم نجفآبادی، مینا (1396)، تربیت عقلانی در روش تعلیمی خضر علیه‌السلام (با محوریت آیات 60-82 سوره کهف)، آموزههای تربیتی در قرآن و حدیث، 3 (5):37-50.
زینلی، محمدعلی (1398)، «مهارتهای عقلورزی در قرآن کریم و استلزامات آن برای اصلاح یا تکمیل برنامه فلسفه برای کودکان»، تربیت اسلامی، 14(28): 139-157.
ستاری، علی (1391)، بررسی مفهوم و نقش فلسفه در فلسفه برای کودکان باتوجه‌به روش متیو لیپمن، پژوهشهای فلسفی-کلامی، 14(53): 121-132.
طباطبایی، محمدحسین (1374)، ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوى همدانى. ج2،3،7،10،11،13،14،16، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طبرسی، فضلبنحسن (1360)، ترجمه مجمعالبیان فى تفسیرالقرآن، ج 12، تهران: فراهانى.
طیب، عبدالحسین (1378)، اطیبالبیان فی تفسیرالقرآن، ج2و7، تهران: اسلام.
فضلالله، محمدحسین (1419ق)، تفسیر من وحىالقرآن، ج4،6،14،15، بیروت: دار الملاک للطباعه و النشر.
قرائتى، محسن (1383)، تفسیر نور، ج1،2،10، تهران: مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن.
قرشى، علىاکبر (1377)، تفسیر احسنالحدیث، ج5، تهران: بنیاد بعثت.
کاردان، علیمحمد (1390)، سیر آراء تربیتی در غرب، تهران: سمت.
گال، مردیت؛ بورگ، والتر و گالف، جویس (1384)، روشهای تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی، ترجمه جمعی از مترجمین به اهتمام احمدرضا نصر، ج1، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
مایر، فردریک (1374)، تاریخ اندیشههای تربیتی، ترجمه علیاصغر فیاض، ج1، تهران: سمت.
مصطفوی، حسن (1395ق)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 1، تهران: الکتاب.
مکارم شیرازى، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، ج2،4،9،13،15،18، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
موسوی، نقی (1391)، بررسی وجوب آموزش استدلالی در تربیت اعتقادی، پژوهش در مسائل تعلیم‌وتربیت اسلامیT دوره جدید (15):73-100.
واثق غزنوی، قادرعلی (1390)، جایگاه انسانشناسی در سازمان و مدیریت از دیدگاه اسلام و غرب، اسلام و پژوهشهای مدیریتی،1(2): 5-40.
Banks. James A. (2012). Encyclopedia of Diversity in Education. Volume 1. SAGE Publication.
Broome. John. (2013( .Rationality Through Reasoning. John Wiley & Sons Publication.
Dewey, John. (2007). Experience And Education. Simon and Schuster Publication.
Garrison, J. Neubert, S. Reich. K. (2012). John Dewey’s Philosophy of Education: An Introduction and Recontextualization for Our Times. Springer Publication.
Mayr, Erasmus. (2011). Understanding Human Agency. OUP Oxford Publication.
Ward, lee. (2010). John Locke and Modern Life. Cambridge University Press Publication. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 486 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 341 |
||