آمار
| تعداد نشریات | 39 |
| تعداد شماره‌ها | 1,171 |
| تعداد مقالات | 8,438 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,336,544 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,581,430 |
تحلیل لزوم سرپرستی مرد بر نهاد خانواده از منظر اسلام و روان‌شناسی با‌توجه به کارکردهای خانواده در اسلام | ||
| فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده | ||
| دوره 16، شماره 54، خرداد 1400، صفحه 135-156 اصل مقاله (555.05 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| علیرضا شیرزاد* | ||
| دانشجوی دکتری قرآن و متون اسلامی، دانشگاه معارف اسلامی قم، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 14 اسفند 1398، تاریخ بازنگری: 09 شهریور 1400، تاریخ پذیرش: 10 مهر 1400 | ||
| چکیده | ||
| مسأله مدیریت خانواده، علاوه بر اینکه در آموزه‌های اسلامی مورد توجه قرار گرفته، در علوم جدید نیز همچون روان‌شناسی مورد پژوهش و کاوش بسیاری واقع شده است؛ تا جایی که جمع‌آوری و مطالعه تطبیقی نظرات مختلف می‌تواند نوع نظام مدیریتی خانواده را در هر دو رویکرد اسلام و روان‌شناسی روشن نماید. به همین دلیل، پژوهش حاضر با هدف تبیین ضرورت وجود مدیر در خانواده و انتخاب مرد به عنوان مدیر و نیز اثرات اقتدار مرد در تحقق کارکردهای اسلامی خانواده از منظر اسلام و روان‌شناسی نگاشته شده است. برای رسیدن به این هدف با روش تحلیل داده‌های کیفی، داده‌های مربوط با مدیریت مرد و ویژگی‌های روانشناختی او و نیز آیات و روایات مرتبط با اهداف ازدواج جمع‌آوری شده و سپس، ضرورت اعطای نقش مدیریتی به مرد و ارتباط آن با کارکردهای ازدواج مورد تبیین قرار گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مدیریت خانواده از منظر اسلام بر عهده مرد است و علل آن، ویژگی‌های متمایزکننده مرد و نیز ادای نفقه توسط مرد می‌باشد. از نظر روان‌شناسی نیز، بر اساس بعضی صفات ذاتیِ مرد – همچون: اقتدارگرایی، مهارت ذهنی بیشتر و احساس مسئولیت در اداره زندگی - مردان لایق‌ترین گزینه برای مدیریت خانواده محسوب می‌شوند. گذشته از این، مدیریت مرد بر نهاد خانواده با رضایت از زندگی و آرامش روانی زن و شوهر در ارتباط بوده و پذیرش اقتدار مرد در زن، علاوه بر رفع اختلاف نظرات در خانواده، به صورت صحیحی فرایند نقش‌پذیری جنسیتی را در فرزندان شکل می‌دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مدیریت خانواده؛ کارکردهای خانواده؛ سرپرستی مرد بر خانواده؛ منظر اسلام و روان‌شناسی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابنابىحاتم، عبدالرحمن بن محمد. (1419). تفسیر القران العظیم، ریاض: مکتبة نزار مصطفی البار.
ابن اشعث، محمد بن محمد. (بیتا). الجعفریات، تهران: مکتبة النینوی الحدیثه.
ابن حیون، نعمان بن محمد مغربى. (1385). دعائم الإسلام، قم: مؤسسه آل البیت (علیه‌السلام).
ابن عاشور، محمدطاهر. (1420). تفسیر التحریر و التنویر، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی.
ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414). لسان العرب، بیروت: دارالفکر.
اسمیت، جرمی‌آدام. (1391). زنان شاغل مردان خانه‌دار، ترجمه محمدمهدی لبیبی، تهران: علم.
بیضاوی، عبدالله بن عمر. (1418). أنوار التنزیل و أسرار التأویل، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
پناهی، علی احمد و مسعود آذربایجانی. (1392). «مبانی نظری نقش مدیریتی مرد در خانواده با رویکرد روانشناختی»، دوفصلنامه مطالعات اسلامی و روان‌شناسی، ش 12، صص 149-168.
جان بزرگی، مسعود و دیگران. (1390). آموزش اخلاق، رفتار اجتماعی و قانون‌پذیری به کودکان، تهران: ارجمند.
جوادی آملی، عبدالله. (1389). تفسیر تسنیم، قم: اسراء.
جی، هی لی. (1375). روان درمانی خانواده، ترجمه باقر ثنائی، تهران: امیرکبیر.
حسینی زبیدی، محمد مرتضی. (1414). تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دارالفکر.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412). مفردات الفاظ القرآن، بیروت: دارالقلم.
رودز، استون ای. (1392). تفاوت‌های جنسیتی را جدی بگیریم، ترجمه معصومه محمدی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
رضا، محمدرشید. (1414). تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، بیروت: دارالمعرفة.
زارعی توپخانه، محمد. (1392). «بررسی ساختار توزیع قدرت در خانواده از منظر متون اسلامی در مقایسه با نظریه‌های روان‌شناسی و جامعه‌شناسی»، ماهنامه معرفت، ش 186، صص 99-113.
زمخشری، محمود بن عمر. (1407). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل، بیروت: دارالکتب العربی.
شبر، عبدالله. (1410). تفسیر القرآن الکریم، قم: موسسة دار الهجرة.
صادقی تهرانی، محمد. (1419). البلاغ فى تفسیر القرآن بالقرآن، قم: مکتبة محمد الصادقی الطهرانی.
طباطبایی، محمدحسین. (1427). تفسیر البیان فى الموافقة بین الحدیث و القرآن، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
طبرسى، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصر خسرو.
طریحی، فخرالدین بن محمد. (1375). مجمع البحرین، تهران: مرتضوی.
طوسى، محمد بن الحسن. (1407). تهذیب الاحکام، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
عادل مهربان، مرضیه. (1394). مروری بر تحلیل محتوای کیفی و کاربرد آن در پژوهش، اصفهان: دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.
فیض کاشانى، محمد بن شاه مرتضى. (1415). تفسیر الصافی، تهران: مکتبة الصدر.
قرطبى، محمد بن احمد. (1364). الجامع لأحکام القرآن، تهران: ناصرخسرو.
قطب راوندى، سعید بن هبهالله. (1405). فقه القرآن، قم: کتابخانه آیت‌الله العظمى مرعشى نجفى.
کاشانى، فتحالله بن شکرالله. (1340). منهج الصادقین فی إلزام المخالفین، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1407). الکافی، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
گاردنر، ویلیام. (1387). جنگ علیه خانواده، ترجمه معصومه محمدی، قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
مهدوی، محمدصادق و حبیب صبوری خسروشاهی. (1382). «بررسی ساختار توزیع قدرت در خانواده»، دوفصلنامه مطالعات زنان، ش 2، صص 27-67.
مصطفوی، حسن. (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
مصطفوی فرد، حامد و حمید ایماندار. (1396). «رویکرد اندیشوران شیعه به مفهوم قوامیت مرد در آیه 24 سوره نساء»، دوفصلنامه آموزه‌های قرآنی، ش 26، صص 83-103.
مغنیه، محمدجواد. (1425). التفسیر المبین، قم: دارالکتاب الإسلامی.
مقاتل بن سلیمان. (1423). تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مکارم شیرازى، ناصر. (1371). تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
مینوچین، سالوادور. (1395). خانواده و خانواده درمانی، ترجمه باقر ثنائی، تهران: امیرکبیر.
نصیری، علی. (1392). «مدیریت خانواده در اسلام»، پژوهشنامه مطالعات اسلامی‌زنان و خانواده، ش 1، صص 13-27.
واحدی، علی بن احمد. (1411). أسباب نزول القرآن، بیروت: دارالکتب العلمیه.
هاشمی علی‌آبادی، سید احمد. (1394). بررسی شبهه اخلاقی سلب کرامت زنان در صدر آیه 34 سوره نساء، فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی، شماره 2.
Gilder, George, men and marriage. (1986). Gretna, Louisiana: pelican books.
Maccoby Eleanor & Jacklin Carol. (1974). the psychology of sex differences, Stanford California: Stanford university press, vol: 1.
Mirowsky, John. (1985). Depression and Marital Power an Equity Model, American Journal of Sociology, No 91.
Moir Ann & Jessel David. (1989). brain sex: the real difference between men and women, London: Mandarin.
Sears, David O, Letitia Anne Peplau, Jonathan L. Freedman & Shelley E. Taylor. (1988). social psychology, Englewood Cliffs: Prentice-Hall Inc, sixth editon.
Sulejmanović, Dijana. (2017). Why father is so important: The role of the attachment with the father in the development of prosocial behavior, The Journal of MacroTrends in Social Science, No 5.
Wallace, R.A., Wolf, A. (1986). Contemporary Sociology Theory, New York:
Prentice-Hall. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 562 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 271 |
||