تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,115 |
تعداد مقالات | 8,121 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,013,466 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,275,662 |
نقش تقوا در بعد ایجابی استحکام امنیت ملی در چارچوب سنتهای الهی | ||
فصلنامه آفاق امنیت | ||
دوره 14، شماره 51، شهریور 1400، صفحه 5-36 اصل مقاله (815.79 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
سیامک باقری چوکامی* 1؛ رضا صارمی راد2 | ||
1دانشیار، گروه علوم سیاسی، پژوهشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران | ||
2دانشجوی دکتری امنیت ملی دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران | ||
تاریخ دریافت: 25 آبان 1399، تاریخ بازنگری: 22 شهریور 1400، تاریخ پذیرش: 25 خرداد 1400 | ||
چکیده | ||
تقوا در ادبیات متعارف مطالعات دفاعی و سیاسی، مفهوم مهجوری است. از رنسانس به بعد، عنصر تقوا بهطور کلی از حوزه سیاست، قدرت، امنیت و امور دفاعی کنار زده شد. اگرچه پس از نقدهای فراوان به گفتمانهای سختافزاری نظیر رئالیستها بهعنوان جریان اصلی حوزه قدرت و امنیت، در سه دهه اخیر شاهد ظهور گفتمانهای نرم هستیم و در این راستا، مفهومی مانند هویت، جایگاه ویژهای در حوزه قدرت و امنیت باز کرد؛ اما همچنان به مقولههای معنوی مانند اخلاق و تقوا، آنچنان که در گفتمان اسلامی ارزش راهبردی دارد، توجه نشده و تحقیقات در این زمینه هنوز از جایگاه برجستهای برخوردار نیست. از این رو، مقاله حاضر بهدنبال پاسخ این است که تقوا چگونه در استحکام و مقاومسازی بُعد ایجابی امنیت ملی تأثیرگذار است؟ روش استدلال در این پژوهش، قیاسی و در چارچوب نظری سنتهای الهی است و از روش تحلیل ثانویه بهعنوان مکمل بهره گرفته است. یافته اجمالی پژوهش این است که تقوا بهمثابه دال مرکزی معنویت و ایمان به مثابه سنت اجتماعی الهی تأثیرگذار بر عناصر سرمایه اجتماعی واحد سیاسی بوده و از این رهگذر با حل مسأله پاسخگویی (کارآمدی) و خواستههای شهروندان، بنیاد امنیت ایجابی را مستحکم میکند. عکس قضیه نیز صادق است؛ یعنی نتیجه محتوم زوال تقوا، زوال سرمایه اجتماعی است که در پی آن، بنیادهای بُعد ایجابی امنیت ملی فروخواهد ریخت. | ||
کلیدواژهها | ||
تقوا؛ اخلاق؛ معنویت؛ قدرت ملی؛ استحکام ملی | ||
مراجع | ||
فارسی
قران کریم
بیانات رهبر معظم انقلاب، www.farsi.khamenei.ir
ابنمنظور، جمالالدین محمدبن مکرم (1388ق)، لسانالعرب، بیروت، دار صادر.
اخوان، پیمان؛ مقدم، جعفر یزدی (1392)، بررسی توأم نقش اصول اخلاقی و مدیریت دانش بر عملکرد سازمانی، فصلنامه اخلاق در علوم و فنّاوری، سال هشتم، شماره 2، تابستان.
اسدی، حیدر؛ رجبی، هادی (1396)، نقش فرهنگ مقاومت در امنیت داخلی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاست،س 14، ش 16، زمستان.
افتخاری، اصغر (1387). بازخوانی امنیتی سرمایه اجتماعی در کتاب مجموعه مقالات قدرت نرم؛ سرمایه اجتماعی، تهران، دانشگاه امام صادق(ع).
افتخاری، اصغر (1391)، تهدید نرم: رویکرد اسلامی، تهران، دانشگاه امام صادق(ع).
ایزوتسو، توشیهیکو (1378)، مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن مجید، ترجمه فریدون بدرهای، تهران، فرزان روز.
آقاجانی، نصرالله (1393). ویژگیها و انواع سنتهای الهی در تدبیر جوامع، فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی، س 2، ش 3، زمستان.
بختیاری، حسن (1387)، میزان تأثیر معنویت بر توانمندسازی فرماندهان و مدیران میانی ناجا، پژوهشهای مدیریت انتظامی (مطالعات مدیریت انتظامی)، دوره 3، شماره 2، تابستان.
پناهیان، علیرضا (1398). تقوا؛ طرحی برای اداره جامعه، مؤسسه بیان معنوی.
پوراحمدی حسین؛ جعفریپناه، مهدی (1391)، اخلاق به مثابه قدرت نرم با رویکرد اسلامی، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 57، بهار، ص –156-137.
حافظنیا، محمدرضا (1386)، مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران، سمت.
حسن خانی، محمد و سعیدی، روح الأمین (1393)، رسانه و نقش آن در استحکام ساخت درونی انقلاب اسلامی: رویکردی گفتمانی، پژوهش های سیاست اسلامی، شماره ششم،پاییز و زمستان.
جعفری تبریزی، محمدتقی (1373)، حکمت اصول سیاسی اسلام، تهران، بنیاد نهجالبلاغه.
جوادی آملی، هعبداللّه (1378)، تسنیم (تفسیر قرآن کریم)، ج 2، تنظیم و ویرایش: علی اسلامی، قم، مرکز نشر اسراء.
جوانی، یدالله (1387)، نقش معنویت در تولید قدرت ملی، مطالعات راهبردی بسیج، شماره 3، تابستان، ص– 68-31.
خانمحمدی، هادی (1388)، طراحی سیاستهای کلان علمی کشور مبتنی بر اندیشه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) با استفاده از روش رویش نظریه. دانشکده معارف اسلامی و مدیریت. دانشگاه امام صادق(ع).
خزاعی، نرگس؛ فرزانهپور، حسین؛ پورشافعی، هادی (1394)، تقوای سیاسی و پیامدهای آن در اندیشه امام علی(ع)، همایش ملی مدیریت و آموزش، دانشگاه ملایر.
خلیلی، کرم (1397)، الگوی تعاملی رابطه بین تقوا و اعتماد اجتماعی با تبیین نقش میانجی خودکنترلی و سلامت روان، فصلنامه فرهنگ ایلام، س 19، ش 58 و 59، بهار و تابستان، ص 132-112.
دشتی، مجید (1379)، ترجمه نهجالبلاغه، نامه 53، قم، نشر مشرقین.
راغب اصفهانی، حسینبنمحمد (1369)، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق سیدغلامرضا خسروی، تهران، انتشارات مرتضوی.
رودگر، محمد جواد(1386). نقش اخلاق و معنویت در کارامدی نظام اسلامی، حکومت اسلامی، ش 44 ،ص40- 64.
رسولی محلاتی، سیدهاشم (1386)، ویژگیهای پیامبر اعظم (ص) و اخلاق انسانی آن حضرت، فصلنامه اندیشه تقریب، ش 11، تابستان، ص 56-41.
ساروخانی، باقر و امانی کلاریجانی، امرالله (1378). سرمایه اجتماعی: ابعاد، دیدگاهها و شاخصها، فصلنامه روستا، س1، ش1، بهار، ص 41 – 51.
ستوده، هدایتالله (1381)، آسیبشناسی اجتماعی، تهران، آوای نور.
سبحانی، جعفر(1385). فلسفه تاریخ، قم، مؤسسه امام صادق علیه السلام.
سمیعی نصب، مصطفی و همکاران(1392).بررسی ابعاد و مؤلفه های اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران در اندیشه حضرت آیت الله خامنه ای، مطالعات انقلاب اسلامی س10، ش ۳۲،ص 31 – 46.
حسینی، سید بشیر(1392).سواد رسانه ای راهبرد استحکام هویت فردی و ملی، مطالعات ملی ش 54 ، تابستان ، ص 99 – 120.
شرفالدین، سیدحسین (1395)، راهکارهای نهادینهشدن تقوا در رفتار کاربران ایرانی شبکههای اجتماعی اینترنتی، دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی دین و سیاست فرهنگی، ش 6، بهار و تابستان، ص 135-111.
شفیعی نیا، محمد شفیع و همکاران(1391). شاخص های تحکیم امنیت ملی و ارتقای سیاسی نخبگان سیاسی از دیدگاه مقام معظم رهبری، مطالعات دفاعی استراتژیک، ش47 بهار ، ص 41 - 60
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1382)، تفسیر المیزان، ج 7، ترجمه سیدمحمدباقر موسویهمدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
طوسی، محمدبنحسن (۱۴۰۷)، تهذیب الاحکام (ج 6)، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
علینی، محمد (1391)، سرمایه اجتماعی در آموزه های اسلامی، قم، بوستان کتاب.
فاضلی کبریا، حامد؛ اعتصامی، منصور (1388)، درآمدی بر الگوی مدیریتی امام علی(ع) از منظر مؤلفههای سرمایه اجتماعی، اندیشه مدیریت، س 3، ش 2، ص 128-101.
قرائتی، محسن (1383)، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن.
کلینی، محمدبنیعقوب (1407)، الاصول الکافی، بیروت، دارالاضواء.
کوهکن، علیرضا (1388)، مؤلفههای سرمایه اجتماعی اسلامی، فصلنامه، راهبرد یاس، ش 17،ص 139-129.
مجلسی، محمدباقر (1410)، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفا.
محقق خوانساری، جمالالدین (1366)، شرح غررالحکم، ج ۱ و 6، تهران، دانشگاه تهران.
مطالعات گروهی (1389)، راهبردهای ارتقای اخلاق سیاسی در رفتار نخبگان سیاسی با ملاحظات امنیت ملی.
مطهری، مرتضی (1376)، مجموعه آثار شهید مطهری، تهران، صدرا.
معصومینیا، غلامعلی (1389)، اخلاق اقتصادی، اقتصاد اسلامی، فصلنامه اقتصاد و بانکداری اسلامی، س 7، ش 26، تابستان، ص 38-21.
مکارم شیرازی، ناصر (1387)، تفسیر نمونه، ج ۷ و 6، تهران، انتشارات امام علی بن ابی طالب (ع).
موسوی خمینی، روحالله (1378). صحیفه امام خمینی ره، تهران، دفتر حفظ و تنظیم آثار امام خمینی (ره).
مهنانی، اکرم (1397). بررسی رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکتها و وفاداری مشتریان، فصلنامه چشمانداز حسابداری و مدیریت، س 1، ش 2، پاییز، ص 94-75.
میرتاجالدینی، محمدرضا (1376)، اخلاق کارگزاران حکومت از دیدگاه اسلام، تهران، سازمان تبلیغات.
نراقی، ملااحمد (1348)، معراجالسعاده، تهران، حوزه علمیه اسلامی.
نراقی، مهدی (1370)، علم اخلاق اسلامی، جامعالسعادات، ترجمه جلالالدین مجتبوی، حکمت.
انگلیسی
Glass, G. V. (1976). Primary, Secondary and Meta_Analysis. Educational Research, 5.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 179 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 121 |