آمار
| تعداد نشریات | 39 |
| تعداد شماره‌ها | 1,171 |
| تعداد مقالات | 8,438 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,336,714 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,581,714 |
اصول و مبانی قرآنی مدیریت جهادی بحران‌های اجتماعی | ||
| مطالعات مدیریت بحران | ||
| دوره 13، شماره 3، آذر 1400، صفحه 59-89 اصل مقاله (870.29 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| حسین محمدی سیرت* | ||
| استادیار، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 28 مهر 1400، تاریخ پذیرش: 01 آبان 1400 | ||
| چکیده | ||
| تمایل روز افزون به مطالعات بحران‌های اجتماعی و تلاش در جهت ارائه‌ی الگو به منظور مدیریت کارآمد بحران‌ها، موجب تولید تحلیل‌های پرشمار و گوناگون در این زمینه بوده است. پرسش‌های بنیادین در این حوزه آن است که بحران‌ها چیستند، چگونه به وجود می‌آیند، چرا ایجاد شده و به سرعت گسترش می‌یابند و چطور می‌توان آن‌ها را مدیریت کرد؟ لکن بیشتر پاسخ‌ها به این قسم سؤالات در قالب گفتمان غربی و غیردینی مطرح شده است. پژوهش حاضر قصد دارد ضمن تعریف لغوی و اصطلاحی بحران و مطالعه‌ی اصول و الگوهای رایج مدیریت بحران، در قالب یک مطالعه‌ی موردی، سیره‌ی مدیریتی جهادی حضرت نوح (ع)، موسی (ع) و نبی مکرّم اسلام (ص) در مواجهه با بحران‌های اجتماعی را مطالعه نماید و به این سؤال پاسخ دهد که اصول مدیریت بحران این پیامبران الهی، کدام اصول بوده است؟ و چگونه در رویکردی جهادی بحران را کنترل و هدایت کردند؟ به همین منظور آیاتی از قرآن کریم که بیان‌کننده وقوع بحران اجتماعی در میان قوم نوح (ع)، موسی (ع) و محمد (ص) است را بررسی نموده و اصولی که ایشان جهت مدیریت بحران به کار بسته‌اند را برگزیده و در قالب فرآیند سه مرحله‌ای شکل‌گیری بحران، تحلیل و بحث نموده است. نهایتاً پس از استخراج اصول مدیریت جهادی بحران، به دوازده اصل مدیریت بحران دست‌یافته که آنان را در قالب الگوی چرخشی مدیریت بحران ارائه کرده است. مهم‌ترین این اصول عبارتند از: پیش‌بینی و ایجاد آمادگی، پیش‌گیری، پاسخ‌دهی سریع، مهارسازی، حذف عوامل بحران‌زا، مطالعه و بررسی بحران و بازسازی آن می باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ بحران؛ مدیریت بحران؛ حضرت نوح (ع)؛ حضرت موسی (ع)؛ حضرت محمد (ص) | ||
| مراجع | ||
|
اسماعیلی، علیرضا (1388)، مدیریت بحران در حوزه ترافیک و حمل و نقل، تهران: دانشگاه علوم انتظامی.
آریان پور کاشانی، منوچهر (1377)، فرهنگ پیش رو آریان پور، تهران: نشر الکترونیکی و اطلاع‌رسانی جهان رایانه، جلد1.
آیتی، محمد ابراهیم (1378)، تاریخ پیامبر اسلام، تهران: سمت.
باقری، مصباح الهدی (1380 )، «جنبه‌هایی از مدیریت بحران پیامبر اکرم (ص)»، نشریه پژوهشی، آموزشی و اطلاع‌رسانی اندیشه صادق، سال دوم، شماره 3 و 4، صص44-73.
بشیر، حسن (1387)، «رسانه‌ها و معناشناسی بحران»، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های ارتباطی، سال پانزدهم، شماره 55، صص9-29.
بی نا (1385)، دائرة‌المعارف قرآن کریم، قم: مؤسسه بوستان کتاب، جلد6.
پای، لوسین و دیگران (1380)، بحران‌ها و توالی‌ها در توسعه سیاسی، غلامرضا خواجه سروی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
تاجیک، محمدرضا (1379)، مدیریت بحران: نقدی بر شیوه‌های تحلیل و تدبیر بحران در ایران، تهران: فرهنگ گفتمان.
جوادی آملی، عبدالله (1385)، تفسیر موضوعی قرآن کریم، قم: مرکز نشر اسرإ، ج6.
حسینی، حسین و مجیدی، سید مجید (1384)، مدیریت بحران در حوزه ترافیک، تهران: انتشارات معاونت آموزش ناجا.
دایرة المعارف جامع اسلامی، (1389). آرایه.
دهخدا، علی اکبر (1377)، لغت‌نامه دهخدا، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، جلد3.
رابینسون، جیمز (1375)، بحران، در گزیده مقالات سیاسی و امنیتی، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: مترجم، جلد1.
رسولی محلاتی، سید هاشم (1389)، زن‍دگ‍ان‍ی حضرت محمد خ‍ات‍م ال‍ن‍ب‍ی‍ی‍ن ص‍ل‍ی‌ال‍ل‍ه ع‍ل‍ی‍ه و آل‍ه، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
روشندل اربطانی، طاهر (1387)، «نقش مدیریت رسانه در تحول بحران از تهدید به فرصت»، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های ارتباطی، سال پانزدهم، شماره 55، صص141-162.
زرین کوب، عبدالحسین (1387)، بامداد اسلام، تهران: امیر کبیر.
طباطبایی، محمد حسین (1374)، تفسیر المیزان، سید محمد باقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، جلد8، 10، 16.
طلاس، مصطفی (1354)، پیامبر و آئین نبرد، تهران: مؤسسه انتشارات بعثت.
علیخانی، علی اکبر و همکاران (1386)، سیاست نبوی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
عمید، حسن (1369)، فرهنگ فارسی عمید، تهران: مؤسسه انتشارات امیر کبیر.
قرائتی، محسن (1383)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، جلد4، 5.
قرآن کریم
کاشانی، فتح الله (1336)، منهج الصادقین فی الزام المخالفین، تهران: کتاب فروشی محمد حسن علمی، جلد7.
کاظمی، علی اصغر (1366)، مدیریت بحران‌های بین‌المللی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین الملل.
مطهری، مرتضی (1378) آزادی معنوی، تهران: انتشارات صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، تهران: انتشارات دار الکتب الإسلامیه، جلد9، 13.
مکارم شیرازی، ناصر (1387) ترجمه‌ی قرآن کریم، تهران: انتشارات تلاوت.
میبدی، رشیدالدین (1371) کشف الأسرار و عده الأبرار، تهران: انتشارات امیرکبیر، جلد 6.
ابن بابویه، محمد بن علی (1403)، الخصال، قم: دفتر انتشارات اسلامی، المجلد2.
عاملی، سید جعفر المرتضی (1416)، الصحیح من سیره النبی الأعظم، بیروت: دار الهادی، المجلد9.
Merriam Webster (2006), Springfield, Massachusetts.
Burnet, John (1998) “A strategic approach to managing crisis”, Public Relation Review, 24, 4.
Herman C.F. (1963) some consequences of crisis which limit the viability of organizations. Administrative Science Quarterly, 8, 61-82.
Parsons will (1996), "Crisis management", Career Development International, Vol. 1 Iss: 5, pp.26 – 28.
Perrow, c., (1984) Normal Accident, N.Y.: Basic Books.
Robert, Jonathan (1988), Decision-Making during International Crisis. London: Macmillan Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 308 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 262 |
||