تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,115 |
تعداد مقالات | 8,109 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,998,224 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,264,066 |
ظهور مجدد طالبان و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران(تهدید یا فرصت) | ||
دولت پژوهی انقلاب اسلامی | ||
دوره 7، شماره 3، آذر 1400، صفحه 145-170 اصل مقاله (601.85 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
مصطفی ساوه درودی* | ||
دانشیار، دانشگاه علوم و فنون فارابی، تهران، ایران | ||
تاریخ دریافت: 05 آذر 1400، تاریخ بازنگری: 12 آذر 1400، تاریخ پذیرش: 13 آذر 1400 | ||
چکیده | ||
قدرتیابی مجدد و سریع طالبان منجر به ارائه دیدگاههای متفاوتی در محافل سیاسی- امنیتی جهان شده است. اندیشه قومیتی و ایدئولوژیکی این گروه و عملکرد قبلی آن در دهه 1990 منجر به این شد که برخی اندیشمندان داخلی ظهور مجدد طالبان در سال 2021 را فرصت و برخی دیگر آن را تهدید برای ایران قلمداد نمایند. هدف این مقاله احصاء تهدیدات و فرصتهای قدرتیابی مجدد طالبان بر امینت ملی ج.ا.ا است. پژوهش حاضر براساس راهبرد آمیخته و به روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از ابزارهای فیشبرداری، مصاحبه و پرسشنامه محققساخته انجام پذیرفت. جامعه آماری شامل 130 نفر از صاحبنظران علوم سیاسی و امنیت ملی دانشگاههای شهر تهران بوده و نمونه آماری، 97 نفر است. نتایج حاصل از مصاحبهها و مبانی نظری، منجر به شناسایی 36 شاخص ناشی از ظهور مجدد طالبان شده است. پس از تعیین روایی، پرسشنامه به 22 شاخص تقلیل یافت. مقدار ضریب آلفای کرونباخ 91/0 بهدست آمد. پس از تحلیل دادههای با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس فریدمن، یافتهها بیانگر آن است قدرتیابی مجدد طالبان بهدلیل تاثیرگذاری تصاعدی بر اندیشه قومیتی و ایدئولوژیکی در مناطق شرقی کشور، امنیت ملی نظام ج.ا.ا را با افزایش ناامنی و چالش جدی مواجه خواهد کرد. در انتها نیز از محدود شدن احتمالی فعالیتهای گروههای سلفی- تکفیری در پاکستان، گروه تررویستی داعش و زیرمجموعه آن از جمله دولت اسلامی خراسان (داخ)، بهعنوان مهمترین فرصتهای امنیتی ج.ا.ا نامبرده شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
ایران؛ امنیت ملی؛ تهدید؛ طالبان؛ فرصت | ||
مراجع | ||
ابراهیم، فوأد (1395)، نوستالوژی خلافت، مترجمان میترا فرهادی و محمدرضا بلوردیزاده تهران، اندیشهسازان نور.
احمدی، حمید (1390)، جامعهشناسی جنبشهای اسلامی، تهران، دانشگاه امام صادق (ع).
احمدیحاجیکلایی، حمید (1389)، «جریانشناسی چپ در ایران»، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
اسپوزیتو، جان (1389)، جنبشهای اسلامی معاصر، مترجم شجاع احمدوند، تهران، نی.
برزگر، ابراهیم (1387)، «تاریخ تحول دولت در اسلام و ایران»، تهران، سمت.
بوالحسنی، خسرو و نوروزانی، شهرام و غلامعلیان، امیر (1396)، «عوامل داخلی تهدیدکننده امنیت جهان اسلام از سوی جریان-های تکفیری»، فصلنامه مطالعات دفاعی راهبردی، سال پانزدهم، شماره 68، صفحات 217-240
تراب، ابوالحسن (1398)، «پیامدهای سیاسی و اجتماعی حضور سلفیان در افغانستان»، پژوهشنامه مذاهب اسلامی، سال ششم، شماره 11، صفحات 79-100
سام دلیری،کاظم و داوند، محمد (1399)، «الگوهای رفتاری گروه تکفیری– تروریستی داعش در حوزه دفاعی– امنیتی ج.ا.ا ایران تا 1404»، فصلنامه علمی امنیت ملی، سال دهم، شماره 36، صفحات 337-408
ساوه درودی، مصطفی (1395)، ساخت گفتمانی داعش در بحرانسازی، در کتاب داعش حقیقی و حقیقت داعش، تهران، پژوهشکده قلم.
عابدی، اکبر و دیگران (1395)، آشنایی با جریان سلفی- تکفیری، تهران، معاونت تربیت، آموزش و فرهنگ پاسداری سپاه.
عمید، حسن، (1390)، «فرهنگ فارسی عمید»، تهران، امیرکبیر.
عنایت، حمید (1398)، اندیشه سیاسی در اسلام معاصر، تهران، خوارزمی.
غلامرضا کاشی، محمدجواد، (1388)، «جادوی گفتار»، تهران، آیندهپژوهان
فرمانیان، مهدی (1395)، سلفیگری معاصر، قم، زمزم هدایت.
فیرحی، داود (1378)، قدرت دانش مشروعیت، تهران، نی.
کوربن، هانری (1381)، تاریخ فلسفه اسلامی، مترجم جواد طباطبایی، تهران، کویر.
گار، تد رابرت(1396)، چرا انسانها شورش میکنند، تهران، پژوهشگاه مطالعات راهبردی.
گوهری مقدم، ابوذر(1391)، بیداری اسلامی در عمل و نظر، تهران، دانشگاه امام صادق (ع).
مزینانی، احمد( 1395)، کالبد شکافی جریان تکفیری، تهران، دانشکده امام هادی.
موثقی، احمد (1392)، «گونهشناسی جریانهای فکری و جنبشهای اسلامگرا» در دائرهالمعارف جنبشهای اسلامی نوشته محمدرضا حاتمی و مرتضی بحرانی،جلد اول، تهران، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
هوشنگی، حسین و پاکتچی، احمد (1390)، «بنیادگرایی سلفی»، تهران، دانشگاه امام صادق (ع).
Hunter, Shireen (2021), “How Iran may be impacted by Taliban rule”, Available on site: https://responsiblestatecraft.org
Gerges, Fawaz A (2021), “The Taliban Can’t Control Afghanistan. That Should Worry the West” , Available on site: https://foreignpolicy.com
Felbab-Brown, Vanda (2021), “Will the Taliban regime survive?”, Available on site: https://www.brookings.edu
Los Angeles Times, (28 November 2014), Islamic State, rival Al Nusra Front each strengthen grip on Syria. latimes.com, Retrieved 12 July 2014. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 600 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 476 |