آمار

تعداد نشریات39
تعداد شماره‌ها1,115
تعداد مقالات8,121
تعداد مشاهده مقاله6,013,601
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,275,753
روحی, مهدی, تاجیک, هادی. (1400). نسبت‌سنجی دیپلماسی ایدئولوژیک محور و منافع ملی در منابع سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. پدافند الکترونیکی و سایبری, 30(117), 219-249.
مهدی روحی; هادی تاجیک. "نسبت‌سنجی دیپلماسی ایدئولوژیک محور و منافع ملی در منابع سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران". پدافند الکترونیکی و سایبری, 30, 117, 1400, 219-249.
روحی, مهدی, تاجیک, هادی. (1400). 'نسبت‌سنجی دیپلماسی ایدئولوژیک محور و منافع ملی در منابع سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران', پدافند الکترونیکی و سایبری, 30(117), pp. 219-249.
روحی, مهدی, تاجیک, هادی. نسبت‌سنجی دیپلماسی ایدئولوژیک محور و منافع ملی در منابع سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. پدافند الکترونیکی و سایبری, 1400; 30(117): 219-249.

نسبت‌سنجی دیپلماسی ایدئولوژیک محور و منافع ملی در منابع سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

مجله سیاست دفاعی
دوره 30، شماره 117، اسفند 1400، صفحه 219-249    اصل مقاله (1.51 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
مهدی روحی1؛ هادی تاجیک* 2
1دانشجوی دکتری، دانشگاه جامع امام جسین (علیه السلام)، تهران، ایران
2نویسنده مسئول: استادیار، دانشگاه جامع امام حسین علیه‌السلام، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 10 فروردین 1400،  تاریخ بازنگری: 29 شهریور 1400،  تاریخ پذیرش: 30 شهریور 1400 
چکیده
پژوهش حاضر به تبیین و نسبت‌سنجی میان دیپلماسی ایدئولوژیک اسلامی و دیپلماسی مبتنی‌بر منافع ملی در منابع سیاست خارجی کشورمان می‌پردازد. در فضای رسانه‌ای پس از انقلاب، همواره نوعی تعارض میان دیپلماسی ایدئولوژیک و منافع ملی تصور شده است. برخی معتقدند در صورت پی‌گیری دیپلماسی ایدئولوژیک، منافع ملی تأمین نشده یا در معرض خطر قرار می‌گیرد، درحالی که تبیین دقیقی میان این دو صورت نگرفته است. مسأله اصلی این پژوهش این است که در منابع سیاست خارجی چه نسبتی می‌توان میان دیپلماسی ایدئولوژیک و منافع ملی برقرار کرد؟ ازاین‌رو ابتدا دیپلماسی اسلامی با روش توصیفی ـ تحلیلی و با کمک از روش تحلیل گفتمان، در روابط خارجی تبیین؛ سپس با تدقیق معنای منافع ملی، به نسبت‌سنجی آن‌ها خواهیم پرداخت. در نتیجه می‌توان گفت دیپلماسی اسلامی به‌عنوان یک گفتمان، سه هدف کلی یا خرده‌گفتمان «حفظ بقا و امنیت»، «تعامل عادلانه» و «توسعه نفوذ» را پیگیری می‌کند. چگونگی و موقعیت زمانی انتخاب هر یک از اهداف سه‌گانه را حاکم دینی با استفاده از اصول «اجتهاد»، «مصلحت» و «اهم و مهم» انتخاب می‌کند. ذیل هر یک از خرده‌گفتمان‌ها، تاکتیک‌هایی برای دیپلماسی اسلامی درنظرگرفته شده است. در مقابل، دیپلماسی مبتنی‌بر منافع ملی را مؤلفه «قدرت» و «ثروت ملی» پی‌ریزی می‌کند که در دست‌یابی به اهداف سه‌گانه فوق، ممکن است منطبق‌بر اصول اسلامی یا بر اصولی مانند منفعت‌طلبی، نقض عهد یا مبتنی‌بر استعمار صورت‌بندی شود که درنهایت می‌توان گفت احساس تناقض میان این دو نوع از دیپلماسی از یک تقابل مصنوعی و شیطنت‌آمیز، توسط برخی رسانه‌ها ترویج شده و منافع ملی فی‌الجمله در سیاست خارجی ایدئولوژیک نیز تأمین می‌شود.
کلیدواژه‌ها
دیپلماسی ایدئولوژیک؛ منافع ملی؛ گفتمان؛ قدرت
مراجع
منابع فارسی:

  1. قرآن کریم.
  2. ابراهیمی، شهروز (1388)، بررسی واسازانه نقش ایدئولوژی در سیاست خارجی و پیوند آن با واقع‌گرایی و آرمان‌گرایی، فصل‌نامه روابط خارجی، سال اول، 4.
  3. ابن‌سعد، محمدبن سعد (1422)، الطبقات الکبری، تحقیق عطا محمد قادر، بیروت لبنان، دارالکتب العلمیه، ج 1.
  4. ابن‌شهر آشوب، محمد‌بن‌علی (1376 ق)، مناقب آل ابی‌طالب، ج ۱، نجف، مطبعه الحیدریه.
  5. ابن‌منظور، محمدبن مکرم (1422)، لسان‌العرب، دار صادر، بیروت لبنان، ج 7.
  6. اخوان کاظمی، بهرام (1391)، نقد و ارزیابی تحلیل گفتمانی لاکلا و کاربرد آن در سیاست، فصل‌نامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 42، ش 4.
  7. استوکر، جری؛ مارش، دیوید (1384)، روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه امیر محمد حاجی‌یوسفی، پژوهشگاه مطالعات راهبردی.
  8. آل‌یحیی، سیف‌الدین سعید (1983)، الحرکات العسکریه للرسول الاعظم(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فی کفتی میزان، بیروت، دارالعربیه للمورعات، ج 2.
  9. بهروزی‌لک، غلامرضا (1386)، کاربرد تحلیل‌های گفتمانی در مطالعات سیاسی اسلامی در روش‌شناسی مطالعات سیاسی اسلام، تهران، دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام).
  10. تاجیک، محمدرضا (1377)، متن وانموده و تحلیل گفتمان، فصل‌نامه گفتمان، شماره 1، تابستان 1377.
  11. تروتسکی، لئون (1360)، تاریخ انقلاب روسیه، ترجمه سعید باستانی، نشر فانوس، ج 3.
  12. جانز، آنتونی‌اچ؛ لاهود، نلی (1389)، اسلام و سیاست بین‌الملل، ترجمه رضا سیمبر، انتشارات دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام)، چاپ اول.
  13. جوادی آملی، عبدالله (1378)، ولایت فقیه ولایت فقاهت و عدالت، نشر اسراء.
  14. جوادی آملی، عبدالله(1388) روابط بین الملل در اسلام، چاپ اول، قم نشر اسراء
  15. جوادی آملی، عبدالله (1391)، روابط بین‌الملل در اسلام، نشر اسراء، چاپ دوم.
  16. حسن‌خانی، محمد؛ محمدی‌سیرت، حسین (1397)، نسبت عملی منافع ملی و ایدئولوژی اسلامی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، فصل‌نامه جامعه‌شناسی سیاسی اسلام، دوره 6، شماره 1.
  17. حسن‌خانی، محمد؛ محمدی‌سیرت، حسین (1395)، تأثیر ایدئولوژی بر منافع ملی و امنیت ملی در سیاست خارجی ج.ا.ا با تأکید بر اندیشه امام خمینی، فصل‌نامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، س 6، ش .4
  18. حسینی، سیدمحمدحسین (1392)، جایگاه دیپلماسی عمومی در سیاست خارجی، فصل‌نامه سیاست خارجی، سال 27، ش 3.
  19. خراسانی آخوند، محمدکاظم (1409)، کفایه الاصول، مجمع‌الفکر الاسلامی، قم.
  20. داوود اغلو، احمد (1395)، عمق راهبردی: موقعیت ترکیه در عرصه بین‌الملل، نشر امیرکبیر.
  21. دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال (1390)، نظریه اسلامی سیاست خارجی، چارچوبی برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی، فصل‌نامه روابط خارجی، سال 3، ش 1.
  22. دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال (1389)، چگونگی و چیستی نظریه اسلامی روابط بین‌الملل، پژوهش‌نامه علوم سیاسی، سال 5، شماره 2.
  23. دهقانی فیروزآبادی، سید جلال(1392) سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، نشر سمت
  24. رکابیان، رشید؛ خندان، سیروس (1398)، دیپلماسی ایدئولوژیک، تعامل یا تقابل با منافع ملی جمهوی اسلامی ایران با تأکید بر اندیشه مقام معظم رهبری، فصل‌نامه انقلاب اسلامی، ش 28.
  25. رنجبر، مقصود (1385)، مفهوم منافع ملی از دیدگاه‌های مختلف، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، شماره 226.
  26. سریع‌القلم، محمود (1378)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی بازبینی نظری و پارادایم ائتلاف، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک.
  27. سلطانی، علی‌اصغر (1383)، تحلیل گفتمان به‌مثابه نظریه و روش، فصل‌نامه علوم سیاسی، شماره 28، زمستان 83.
  28. سنائی، اردشیر (1391)، بررسی جایگاه ایدئولوژی و منافع ملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی با نگاهی به بحران‌های چچن، بوسنی و فلسطین، فصل‌نامه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل.
  29. سیف‌زاده، سیدحسین (1370)، تحول در مفهوم منافع ملی و جایگزینی آن با مصالح متقابل بشری در تحول مفاهیم، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
  30. شریعتی، روح‌الله (1387)، قواعد فقه سیاسی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  31. شریف‌الرضی، محمدبن حسین (بی‌تا)، نهج البلاغه، محقق: صالح صبحی، مؤسسه دارالهجره.
  32. طباطبایی، محمدحسین (1417)، المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، بیروت، ج 18.
  33. طبرسی، فضل‌بن‌حسن (1379)، مجمع‌البیان، تصحیح هاشم رسولی، تهران، کتاب‌فروشی اسلامیه، ج 9.
  34. طریحی، فخرالدین بن‌محمد (1375)، مجمع البحرین، محقق حسینی اشکوری، احمد ناشر، مکتبه المرتضویه، تهران، ایرانسال.
  35. عمید زنجانی، عباس‌علی (1388)، حقوق معاهدات بین‌المللی و دیپلماسی در اسلام، نشر سمت.
  36. عمید زنجانی، عباس‌علی (1366)، فقه سیاسی، ج 3، نشر امیرکبیر.
  37. عمید زنجانی، عباس‌علی (1393)، فقه سیاسی حقوق و تعهدات بین‌المللی، نشر سمت.
  38. عیاشی، محمدبن‌مسعود (بی‌تا)، تفسیر عیاشی، مکتبه العلمیه الاسلامیه.
  39. غروی نائینی، محمدحسین (1382)، تنبه الامه و تنزیه المله، بوستان کتاب، قم.
  40. فیروزکوهی، مهدی؛ افتخاری، اصغر (1396)، عمق‌بخشی خارجی جمهوری اسلامی ایران، آفاق امنیت، سال دهم، شماره 36.
  41. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، بی‌تا
  42. کالاهان، پاتریک (1387)، منطق سیاست خارجی آمریکا، ترجمه محمدیزدان فام، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  43. کلینی، محمدبن‌یعقوب (1407)، اصول کافی، نشر دارالکتب الاسلامیه، تهران.
  44. لک‌زایی، نجف (1386)، چالش سیاست دینی و نظم سلطانی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  45. مجلسی، محمدباقربن محمدتقی (1363)، بحارالأنوار، تهران، ایران، کتابخانه مسجد حضرت ولیعصر(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)، ج 44.
  46. محمدی الموتی، محسن (1388)، اهداف و مکانیزم سیاست خارجی در اسلام، فصل‌نامه دین و سیاست، ش 19.
  47. مصباح‌یزدی، محمدتقی (1378ه.ش)، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، قم، مؤسسه امام خمینی، ج 1.
  48. مطهری، مرتضی (1390)، مجموعه آثار، ناشر: قم صدرا.
  49. مطهری، مرتضی (1391)، انسان و ایمان، تهران، نشر صدرا.
  50. مظفر، محمدرضا (1389)، اصول فقه، انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  51. منتظری، حسین‌علی (بی‌تا)، نظام الحکم فی الاسلام، نشر سرایی، قم.
  52. مورگنتا، هانس‌جی (1376)، سیاست در میان ملت‌ها، ترجمه حمیرا مشیرزاده، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
  53. موسوی‌بجنوردی، سیدحسن (1389)، القواعد الفقهیه، قم، اسماعیلیان.
  54. موسوی خمینی، روح‌الله (1389)، صحیفه امام، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، چاپ پنجم.
  55. موسوی‌خمینی، روح‌الله (بی‌تا)، ولایت فقیه، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  56. نجفی، محمدحسن (1427)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، دار إحیاء التراث العربی.
  57. هراتی، محمدجواد (1393)، مطالعه تطبیقی الگوی صدور انقلاب در ایران و روسیه، پژوهش‌نامه انقلاب اسلامی، پاییز 93.
  58. زیباکلام، صادق (1393)، قابل دسترس در:
http://snn.ir/fa/news/392182

  1. طاهرنژاد، امید، رابطه عمق استراتژیک و عزت ملی، قابل دسترس در:
http://www.siasi.porsemani.ir/content

منابع لاتین:

  1. HALLIDAY,f2005 the middele east in international relation power,politics and ideology,cambridge uni
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 172
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 129