هادی پور, میثم, حافظ نیا, محمدرضا. (1400). تحلیل نقاط قوت و ضعف جمهوری اسلامی ایران در استفاده از ظرفیت‌های منطقه جنوب آسیا. پدافند الکترونیکی و سایبری, 20(93), 73-101.
میثم هادی پور; محمدرضا حافظ نیا. "تحلیل نقاط قوت و ضعف جمهوری اسلامی ایران در استفاده از ظرفیت‌های منطقه جنوب آسیا". پدافند الکترونیکی و سایبری, 20, 93, 1400, 73-101.
هادی پور, میثم, حافظ نیا, محمدرضا. (1400). 'تحلیل نقاط قوت و ضعف جمهوری اسلامی ایران در استفاده از ظرفیت‌های منطقه جنوب آسیا', پدافند الکترونیکی و سایبری, 20(93), pp. 73-101.
هادی پور, میثم, حافظ نیا, محمدرضا. تحلیل نقاط قوت و ضعف جمهوری اسلامی ایران در استفاده از ظرفیت‌های منطقه جنوب آسیا. پدافند الکترونیکی و سایبری, 1400; 20(93): 73-101.
تحلیل نقاط قوت و ضعف جمهوری اسلامی ایران در استفاده از ظرفیت‌های منطقه جنوب آسیا
1نویسنده مسئول: دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2استاد تمام، گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 18 مرداد 1400،
تاریخ بازنگری: 02 آذر 1400،
تاریخ پذیرش: 28 آذر 1400
چکیده
کشورها مهم‌ترین بازیگران عرصه سیاست جهان هستند. آنها متناسب با ظرفیت‌های خود در شکل‌گیری پدیده‌ها در سطوح مختلف جهانی، منطقهای، ملی و فروملی تأثیر می‌گذارند. هریک از سطوح مزبور ویژگی‌ها و کارکردهای خاص خود را دارند. سطح منطقهای در دهه‌های اخیر گسترش زیادی داشته و تمایل کشورها در تأثیرگذاری در مناطق پیرامونی رو به توسعه است. جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از بازیگران فعال، دارای مناطق ژئوپلیتیکی متفاوت و با توانایی‌های مختلفی در پیرامون خود می‌باشد. یکی از مهم‌ترین مناطق ژئوپلیتیکی پیرامونی ایران جنوب آسیا است؛ این منطقه شامل کشورهای هند، پاکستان، بنگلادش، سریلانکا، مالدیو، نپال و بوتان است. هر کشوری که به برقراری ارتباط و نقش‌آفرینی در منطقه ژئوپلیتیکی جنوب آسیا علاقه‌مند است قبل از هر چیز باید نقاط ضعف و قوت خود را که پایه اساسی گسترش و یا کاهش روابط در حوزه‌های مختلف با بازیگران سیاسی این منطقه است، شناسایی کند. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با استفاده از روش‌های تحقیق توصیفی- تحلیلی و کمی در صدد تحلیل نقاط قوت و ضعف جمهوری اسلامی ایران در استفاده از ظرفیت‌های منطقه جنوب آسیا برآمده است. تحلیل یافته‌های میدانی و کتابخانه‌ای بیانگر این است که جمهوری اسلامی ایران در استفاده از ظرفیت‌های منطقه جنوب آسیا با پنج متغیر قوت‌آفرین شامل موقعیت جغرافیایی ایران در دسترسی به فضاهای پیرامونی (آسیای مرکزی، قفقاز، و...)، موقعیت گذرگاهی ایران نسبت به جنوب آسیا (ترانزیتی)، وجود منابع و ذخایر طبیعی انرژی در ایران، امنیت نسبی فضای جغرافیایی ایران نسبت به مناطق پیرامونی، و روابط فرهنگی و تاریخی مشترک و چهار متغیر ضعف‌آفرین شامل ضعف زیرساخت‌های ارتباطی و حمل‌ونقلی ایران در سطح داخلی و نسبت به جنوب آسیا، توسعه‌نیافتگی مناطق پیرامونی مشترک با جنوب آسیا، ضعف منطقه‌گرایی در سیاست خارجی ایران و اقتصاد توسعه‌نیافته ایران در حوزه داخلی روبه‌رو است.
Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran Towards South Asia (Analysis of Strengths and Weaknesses)
نویسندگان [English]
Meysam Hadipour1؛ Mohammad Reza Hafeznia2
1Corresponding Author: PhD in Political Geography, Tarbiat Modarres University, Tehran, Iran
2Full Professor, Department of Political Geography, Tarbiat Modarres University, Tehran, Iran.
چکیده [English]
Countries are the most important actors in the world's policy. They are proportional to their capacities in the formation of phenomena at various global, regional, national and decimal levels. Each of these levels has their own features and functions. The regional level has spread a lot in recent decades and the desire of countries in influencing the growing areas of development. The Islamic Republic of Iran, as one of the active actors, has different geopolitical regions with different abilities around them. One of the most important geopolitical areas of Iran is South Asia; This area includes Indian countries, Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, Maldives, Nepal and Bhutan. Each country interested in communicating and playing in the geopolitical region of the southern Asia, first of all, should identify its weaknesses and strengths, which are the basic foundation of spreading or reducing relations in various areas with political actors in the region. The present research has been applied and using descriptive-analytic research methods and quantitatively aims to analyze the strengths and weaknesses of the Islamic Republic of Iran in using the capacities of the South Asian region. Analysis of field findings and libraries indicate that the Islamic Republic of Iran in the use of the capacities of the South Asian region with five versatile variables involves Iran's geographical location in access to peripheral spaces (Central Asia, Caucasus, etc.), Iran's passage toward the south Asia (Transit), the existence of natural resources and energy reserves in Iran, the relative security of Iranian geographic space over the peripheral regions, and common cultural and historical relations, and four weakness variables, including the weakness of communication and human infrastructure in Iran and compared to South Asia, The development of common areas with South Asia faces regional weakness in Iran's foreign policy and the developed economy of Iran in the domestic domain.
کلیدواژه‌ها [English]
South Asia, Islamic Republic of Iran, Foreign Policy, Regionalism
مراجع
کتابنامه
احراری، احمد(1352) توفان در ایران، ج1،تهران: نوین
الاسلام، ریاض(1373) تاریخ روابط ایران و هند(در دوره صفویه و افشاریه)ترجمه: محمدباقر آرام و عباسعلی غفاری فرد، امیرکبیر
ای. لیک، دیوید و پاتریک ام. مورگان، نظمهای منطقهای، ترجمه سید جلال دهقانی فیروزآبادی، پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1392.
براتی، محمدعلی(1387) بررسی شاخص‌های بی ثباتی و آسیب پذیری اقتصادی در ایران(یک رویکرد تجربی)،تهران: موسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد
بـرزگر، کیهان(1388) منطقه گرایی در سیاست خارجی ایران، مطالعات اوراسیای مرکزی، زمستان - شماره 5/ ص23-40
غروی، محمد(1352) خواجه عبد الصمد شـیرین قـلم، هنر و مردم، شماره 127، 43-34
قهرمانپور، رحمان(1384) تعاملات ایران و ترکیه در آغاز قرن بیست و یکم، نامه دفاع، شماره 4
قهرمانپور، رحمان(1386) ایران ژئوپلیتیک قدرت در جهان عرب، نامه دفاع، شماره1
کونل، ارنست و هوشنگ طاهری(1368) هنر اسلامی، چ 2، تهران: طوس
کوهن، سال برنارد(1387) ژئوپلیتیک نظام جهانی، ترجمه عباس کاردان، تهران: ابرار معاصر
لعل نهرو، جواهر(1361) کشف هند، ترجمه محمود تفضلی،ج اول چاپ دوم، تهران: امیر کبیر
مرکز آمار ایران amar.org.ir
مرکز پژوهش‌های مجلس(1394) چالش‌های حمل‌ونقل کشور و مصرف انرژی در بخش زمینی (زیربخش‌های جاده‌ای و ریلی)، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس
مرکز پژوهش‌های مجلس(1395) نگاهی بر وضعیت بخش حمل ونقل، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس
مرکز پژوهش‌های مجلس(1395) وضعیت حمل ونقل عمومی بار در جاده‌های کشور در سال‌های 1393 تا 1394، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس
مرکز پژوهش‌های مجلس(1397) اجازه امضای مقدماتی موافقت نامه همکاریهای فرهنگی علمی و آموزشی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری دمکراتیک سوسیالیستی سریلانکا به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس
مشیرزاده،حمیرا(1392) نظریه سازه‌انگاری متعارف و پژوهش در روابط بین‌الملل و استلزامات پژوهشی ،دو فصلنامه پژوهش سیاست نظری،شماره 12.ص1-20
معینی علمداری،جهانگیر و عبدالله راسخی(1389)، «روش‌شناسی سازه‌انگاری در حوزه روابط بین‌الملل»،فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی،شماره چهار.
ممتحن، حسین علی(1354) راز بقای تمدن و فرهنگ ایران، تهران: دانشگاه ملی
نصری، قدیر(1384) نفت و معمای امنیت در خاورمیانه،راهبرد دفاعی، سال 3، شماره 7
نصیری، حسین(1392) تعامل منطقه ای، ملی و جهانی، تهران: وزارت امور خارجه
نمایندگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران سریلانکا(1397) colombo.icro.ir
نیلی، مسعود و همکاران(1396) اقتصاد ایران چگونگی گذر از ابرچالش‌ها، جلد اول، تهران: موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی
هایمن، آنتونی (١٣٧٣) اهـمیـت افـغانـستان بـرای آسـیای مرکـزی، ترجمـه حـسن نـورائی بیدخت، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دوره دوم ، شماره ٥
الهی، همایون(1365) اهمیت استراتژیکی ایران در جنگ جهانی دوم، تهران: نشر دانشگاهی
هـینلز، جان(1375) شناخت اساطیر ایران، ترجمۀ ژالۀ آموزگار و احمد تفضلی، تهران: آویشن
یزدان فام، محمود(1392) بررسی متون سیاست خارجی جمهوری اسلمی ایران، تهران: مطالعات راهبردی
Glassner, Martin Ira (1993) Political Geography. United States of America: New York: Johan wiley& Sons, Inc
Khan, Ali, Raja Nazkat(2013) Indus Water Treaty A Geo Political Study, University of Kashmir.
Mahdavi,Abolghasem, Hoora Majderezaee(2012) The Fundamental Impediments of Economic Growth in Iran: An H-R-V Model, Iranian Economic Review, Vol.16, No.31/33-69
Matutinovic, Igor(2009)Oil and the Political Economy of Energy , Energy Policy, Vol. 37, No. 11
Mottaki, Manochehr (2009)Iran's Foreign Policy under President Ahmadinejad, Discourse: An Iranian Quarterly, Vol. 8, No.
Omonbude, Ekpen J. (2007)The Transit Oil and Gas Pipeline and the Role of Bargaining: Anon – Technical Discussion , Energy Policy, Vol. 35, No. 12
Pakistan(1977)London: stacy international
Russell, Martin (2020) Armenia and Azerbaijan on the brink of war, EPRS European Parliamentary Research Service PE 659.267
Schwab, Klaus (2018) The Global Competitiveness Report 2017–2018, The Global Competitiveness Report.
World Economic Forum, Global Competitiveness Report, 2017-2018.
WORLD MINING DATA(2018) MINERALS PRODUCTION, International Organizing Committee for the World Mining Congresses.
