آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 966 |
| تعداد مقالات | 6,966 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,763,534 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,491,043 |
واکاوی پدیده قومی‌گرایی؛ ریشه‌ها و پیامدها در مناطق آذری‌نشین | ||
| فصلنامه آفاق امنیت | ||
| دوره 15، شماره 54، خرداد 1401، صفحه 279-308 اصل مقاله (1.05 MB) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
مهرداد محمدیان   1؛ ولی جباری 2؛ محمد رضا رشیدی آل هاشم 3
| ||
| 1نویسنده مسئول: استادیار گروه جامعه شناسی، گروه جامعه شناسی ، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری تخصصی جامعه شناسی ، گروه جامعه شناسی، واحد خلخال ، دانشگاه آزاد اسلامی ، خلخال، ایران | ||
| 3استادیار گروه فرهنگی - اجتماعی و قدرت نرم ، دانشکده علوم انسانی و قدرت نرم، دانشگاه امام حسین (ع)، تهران ، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 12 خرداد 1400، تاریخ بازنگری: 01 اسفند 1400، تاریخ پذیرش: 07 اسفند 1400 | ||
| چکیده | ||
| قومی‌گرایی، گرایشات و احساسات قوم‌مدارانه و دشمنی با گروه‌ها و اقوام بیگانه می‌باشد که چندین نسل پایندگی و ماندگاری داشته و در چارچوب گسست‌‌های ملی مطالعه می‌شود. پدیده‌ای سیاسی ـ اجتماعی که تمایلات خویشاوندی، علقه‌‌های هم‌خونی و پایین‌بودن هویت فرهنگ‌های دیگر را تقویت و جدایی‌طلبی را تشدید می‌کند. تحقیق حاضر با هدف مطالعه و تحلیل پدیده قومی‌گرایی با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه مبنایی و پاسخ‌یابی سؤال عوامل مؤثر بر شکل‌گیری قومی‌گرایی در آذربایجان انجام شد و مدل مفهومی را براساس تفاسیر کنشگران و کارشناسان موضوع که ازطریق نمونه‌گیری هدفمند و برمبنای اصل اشباع نظری انتخاب شده‌اند، ارائه می‌دهد. برحسب یافته‌ها شرایط علی، پیوند مجموعه عوامل و دخالت‌های سیاسی ـ امنیتی و فرهنگی ـ اجتماعیِ نیروهای خارجی و عوامل داخلی هم‌چون تبعیض و ضعف دیپلماسی به‌عنوان بسترساز عوامل خارجی می‌باشند. شرایط زمینه‌ای شامل احساس محرومیت نسبی، موقعیت جغرافیایی منطقه، ایران‌دوستی، شیعه‌گری و هویت‌طلبی آذری‌ها هستند. انسجام رسانه‌‌های خارجی در موج‌سازی، ضعف رسانه‌‌های ملی و محلی و تبدیل باشگاه‌های ورزشی به موج‌سواری قومی‌گراها، شرایط مداخله‌گر می‌باشند. راهبردها عبارت‌اند از: تنویر افکارعمومی، توسعه عدالت اجتماعی، آسیب‌شناسی اجتماعی، تقویت شعائر اسلامی، مقابله سیاسی ـ امنیتی با نیروهای خارجی، هویت‌سازی ملی و تقویت رسانه‌‌های ملی و محلی و پیامدها شامل کاهش مقبولیت و اقتدار ملی، تهدید امنیت اجتماعی، تضعیف باورها، افزایش چالشهای اجتماعی، واگرایی اقوام، شکاف در وحدت ملی و احتمال جنگ مسلحانه و دخالت خارجی می‌باشند.کلیدواژه‌ها: قومی‌گرایی، گسست‌‌های اجتماعی، نیروهای خارجی، عوامل داخلی. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قومی گرایی؛ گسست های اجتماعی؛ نیروهای خارجی؛ عوامل داخلی | ||
| مراجع | ||
|
منابع فارسی:
ابراهیم‌آبادی، غلامرضا (1390)، نسبت هویت ملی و وحدت ملی در ایران، مرکز تحقیقات استراتژیک، شماره 59، صص 107-138.
احمدی، حمید (1393)، قومیت و قوم‌گرایی در ایران؛ افسانه و واقعیت، تهران، نشر نی.
اسدی‌فرد، محمد و همکاران (1393)، نقش قوم‌گرایی در امنیت مناطق مرزی، مطالعات مرزی، شماره 3، صص 166-137.
آشنا، حسام‌الدین؛ روحانی، محمدرضا (1389)، هویت فرهنگی ایرانیان از رویکردهای نظری تا مؤلفه‌‌های بنیادی، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره 3، ش 4.
بایبوردی، اسماعیل؛ کریمیان، علیرضا (1393)، جهانی‌شدن فرهنگ و تأثیر آن بر هویت ملی، فصلنامه علمی مطالعات روابط بین‌الملل، ش 8.
خسروی، علیرضا (1395)، تمایلات جدایی‌طلبانه در اروپا؛ ریشه‌ها و روندها، نشریه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری، ش 21، صص 164-145.
خوبروی پاک، محمدرضا (1380)، اقلیت‌ها، تهران، نشر و پژوهش شیرازه.
رئیس‌نیا، رحیم (1379)، پان‌ترکیسم، تهران، بنیاد دایره‌المعارف اسلامی.
زمانی، محسن (1394)، تکثرگرایی قومی راهی برای ایجاد وحدت و همبستگی ملی، مجموعه مقالات همایش ملی گفتمان اعتدال، ایلام.
ساروخانی، باقر (1380)، دایره المعارف علوم اجتماعی، تهران، کیهان.
صالحی‌امیری، سیدرضا (1385)، مدیریت منازعات قومی در ایران، تهران، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص.
صنعتی، محمدحسن (1399)، ترکیه و حضور فرهنگی در آسیای مرکزی، مرکز بین‌المللی مطالعات صلح، 20/05/1399.
طالبی، ابوتراب؛ عیوضی، یاور (1394)، هویت‌طلبی قومی در فضای مجازی، نشریه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، ش 16، صص 172-135.
عبدی، عطاءالله؛ مقصودی، مجتبی (1392)، هم‌گرایی در آذربایجان، مطالعات ملی، بهار، شماره 53، صص 72-51.
عزیزی، ستار (1385)، حمایت از اقلیت‌ها در حقوق بین‌الملل، همدان، انتشارات نور علم.
فکوهی، ناصر (1388)، اینترنت و هویت در پنج هویت قومی ایرانی، مجله جهانی رسانه،ش 1، بهار و تابستان، صص 114-89.
قادرزاده، امید؛ محمدزاده، حسین (1397)، مطالعه هویت‌طلبی قومی و سیاسی‌شدن قومیت، پژوهش‌های راهبردی مسائل، شماره 1، بهار، 42-19.
کاظمی، احمد (1385)، پان‌ترکیسم و پان‌آذریسم، تهران، مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر.
کاستلز، مانوئل (1385)، عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ، ترجمه حسن چاوشیان، تهران، طرح نو.
کربین، جولیت؛ استراوس، اتسلم (1390)، مبانی پژوهش کیفی (فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای)، ترجمه ابراهیم افشار، تهران، نشر نی.
گر، تدرابرت (1377)، چرا انسان‌ها شورش می‌کنند؟ ترجمه علی مرشدی‌زاد، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
گیدنز، آنتونی (1376)، جامعه‌شناسی، ترجمه منوچهر صبوری کاشانی، تهران، نشر نی.
مالشویچ، سنیشا (1391)، جامعه‌شناسی قومی، ترجمه یعقوب احمدی و حسین محمدزاده، کرمانشاه، انتشارات جهاد دانشگاهی.
مقصودی، مجتبی؛ ارسیا، بابک (1388)، جایگاه گردشگری در تعمیق همبستگی ملی در ایران، مطالعات ملی، شماره 37.
محسنی‌تبریزی، علیرضا (1395)، روش تحقیق کیفی در مکاتب تفسیری، تهران، انتشارات اطلاعات.
محمدزاده، حسین؛ شادرو، محمدرضا (1390)، عوامل مؤثر بر پیوستگی و گسستگی قومی، فصلنامه علوم اجتماعی، دوره 18، شماره 54، پاییز.
محمدی، شعبان؛ رضایی، احمد (1397)، عوامل خارجی مؤثر بر قومیت‌گرایی ازمنظر پان‌ترکیست‌ها، مطالعات اجتماعی اقوام، دوره 1، ش 2، 56-29.
نورانی، محمود؛ علی‌نیا، یاور (1394)، بررسی و مطالعه تنگناها و چالشهای قومی در ایران، مجموعه مقالات هشتمین کنگره ایران، همدلی اقوام ایرانی انسجام و اقتدار ملی، سنندج، انجمن ژئوپلتیک ایران.
هولندر، ادوین پل (1378)، روان‌شناسی اجتماعی؛رهبری و قدرت تأثیر ارتباط جمعی بر افکار عمومی، ترجمه احمد رضوانی، مشهد، به‌نشر.
یونانسیان ایساک، رویدادی تلخ در تاریخ معاصر، 08/02/1397 شماره مسلسل:
www.cgie.org.ir/fa/news/214314
یوسفی، علی؛ اصغرپور ماسوله، احمدرضا (1388)، قوم‌مداری و اثر آن بر روابط بین قومی در ایران، دانشنامه علوم اجتماعی، دوره 1، شماره 1.
منابع انگلیسی:
Aguwa, Jude C. (1997), “Religious Conflict in Nigeria: impact on Nation Building”. Dialectical
Anthropology, Vol 22: 335-351.
Cornell, S. E. (2002). “Autonomy as a Source of Conflict Caucasian Conflicts in Theoretical Perspective”. World Politics. No 54. pp 245-276.
Gobineau J.A. (1980), “Trois ans en Asie, Ed. A.M. Metalie. Paris
Gurr, Ted Robert (1970) “Why Men Rebel, Princelon”. n. g, Princton University
Harris, Jerry Harri. (2009). The Nation in the Global Era: Conflict and Transformation Brill
Hechter, Michael. (1992). “The dynamic of secession”. Acta Sociologica. No 35. pp 267-283.
Malesevic, S. (2004). “The Sociology of Etnicity”. Sage. London Matthiesen
Rational, Natural and Open system Perspectives, New York, Prentice Hall.
Smith; J. P. (2000). “The new Immigrant Survey Pilot”. (NIS-P) Overview and New Finding about US, etal. Demography. Volume 37, number 1.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 49 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 38 |
||
