تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,116 |
تعداد مقالات | 8,124 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,016,523 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,278,336 |
بررسی مبانی انسانشناختی علوم انسانی اسلامی از دیدگاه علامه مصباح یزدی | ||
مطالعات میانرشتهای تمدن و انقلاب اسلامی | ||
مقاله 2، دوره 1، شماره 1، خرداد 1401، صفحه 37-52 اصل مقاله (565.39 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
عسکر دیرباز1؛ آسیه گنج خانی* 2 | ||
1دانشیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران | ||
2نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران | ||
تاریخ دریافت: 21 اردیبهشت 1401، تاریخ پذیرش: 25 اردیبهشت 1401 | ||
چکیده | ||
علوم انسانی مدعی توصیف واقعیت انسان و جامعه است و خود را عهدهدار تبیین روابط، ترسیم اهداف و بیان چگونگی رسیدن به آن اهداف میداند؛ بنابراین لازم است انسان، بهعنوان موضوع محوری این مطالعات بهدرستی شناخته شود. انسان کیست؟ چه ویژگیهایی دارد؟ اراده و رفتار اختیاری او چقدر در سعادت و کمال نهایی او مؤثر است؟ و نقش علوم انسانی در تکامل او و در ساخت تمدن اسلامی چیست؟ از دیدگاه علامه مصباح یزدی، با توجه به تعریف دین و نقش بیبدیل آن در تبیین سعادت و شقاوت انسان، ارتباط تنگاتنگ آن با رفتار اختیاری انسان، نقش علوم انسانی در تفکر و سبک زندگی و درنهایت سعادت و شقاوت انسانها، علوم انسانی اسلامی اهمیت ویژهای مییابد. علوم انسانی براساس مبانی تفکر و اندیشههای بنیادین استوارشده و زیربنای تمدنهای بشری را بهوجود میآورد. شناخت این اندیشهها و نحوه تأثیر آن در علوم انسانی، نقاط دقیق تقابل تمدن اسلامی و فرهنگ غرب را نمایان میکند. در نگاه ایشان اکتفا به روش تجربی برای مطالعه روابط و پدیدههای انسانی صحیح نیست، بلکه عقل و تجربه در بسیاری موارد، ارتباط افعال انسان و نتایج اخروی آنها را درنمییابد. ازطرفی با اثبات روح مجرد برای انسان، مفهوم سعادت و گستره آن فراتر از چارچوب جهان مادی خواهد بود؛ بنابراین نیازمند مراجعه به وحی الهی بهعنوان یک روش و منبع معتبر معرفتبخش برای دستیابی به انسانشناسی صحیح خواهیم بود. در این مقاله سعی کردهایم مبانی انسانشناسی اسلامی را از دیدگاه فیلسوف متفکر، علامه مصباح یزدی (ره) بررسی کرده و به نقش آن در علوم انسانی اسلامی بپردازیم. | ||
کلیدواژهها | ||
علوم انسانی اسلامی؛ علامه مصباح یزدی؛ فطرت؛ اختیار؛ جاودانگی؛ تمدن اسلامی | ||
مراجع | ||
منابع فارسی:
قرآن کریم
دبیرخانه همایش (1389)، جستارهایی در فلسفه علوم انسانی از دیدگاه علامه مصباح یزدی، چ 1، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
دبیرخانه همایش (1389)، گفتوگو با علامه آیتالله مصباح یزدی در مبانی فلسفی علوم انسانی، چاپ اول، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
شریفی، احمدحسین (1394)، مبانی علوم انسانی اسلامی، چاپ دوم، تهران: نشر آفتاب توسعه (ناشر آثار مرکز پژوهشهای علوم انسانی اسلامی صدرا).
مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۱۱، ۱۴۰۳، الثالثه، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1392)، رابطه علم و دین، چاپ اول، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1378)، رابطه ایدئولوژی و فرهنگ اسلامی با علوم انسانی، در «مجموعه مقالات وحدت حوزه و دانشگاه و بومی و اسلامیکردن علوم انسانی».
مصباح یزدی، محمدتقی (1388)، پیشنیازهای مدیریت اسلامی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1386)، نظریه سیاسی اسلام، ج ۱، چاپ اول، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مصباح یزدی، محمدتقی 1388)، نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام، تدوین و نگارش عبدالحکیم سلیمی، چاپ اول، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1388)، نظریه سیاسی اسلام (مشکات)، ج ۲، تحقیق و نگارش کریم سبحانی، چاپ اول، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1398)، اخلاق در قرآن، ج ۱، تحقیق و نگارش محمدحسین اسکندری، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1399)، انسانشناسی در قرآن، چاپ هفتم، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1391)، چکیدهای از اندیشههای بنیادین اسلامی، ترجمه حسینعلی عربی و تدوین محمدمهدی نادری قمی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1393)، معارف قرآن، ج ۳ (انسانشناسی) ، چ ۷ ، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 439 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 376 |