آمار
| تعداد نشریات | 39 |
| تعداد شماره‌ها | 1,171 |
| تعداد مقالات | 8,438 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,328,635 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,571,625 |
آینده پژوهی از دیدگاه فلسفه : جستاری در دیدگاه های پیشْ نگرانۀ صدرالمتألّهین شیرازی | ||
| آینده پژوهی انقلاب اسلامی | ||
| دوره 3، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 95-119 اصل مقاله (687.24 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| محسن حاکمی* 1؛ فاطمه حامی کارگر2؛ هاجر تاجیک3 | ||
| 1نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری فلسفه وکلام اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشکده حقوق و علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران | ||
| 3استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس زینبیه پیشوا، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 10 دی 1400، تاریخ بازنگری: 18 خرداد 1401، تاریخ پذیرش: 18 خرداد 1401 | ||
| چکیده | ||
| فلسفه، دانشی است که مبادی تصوری و مبانی تصدیقی دیگر علوم را پی ریزی می‌‌‌‌کند و علوم، مبانی خود را بر اساس فلسفه تنظیم و استوار می کنند.آینده پژوهی نیز بعنوان دانشی نو پدید نیازمند بررسی های معرفتیِ فلسفی می باشد. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که با توجه به اندیشه های فلسفی ملاصدرا، آینده بر اساس کدام اصول استوار خواهد شد و چه آینده ای و چگونه آینده ای رقم خواهد خورد؟. هدف این مطالعه شناخت آینده از منظر نگاه صدرایی به مسأله آینده است روش تحقیق در این پژوهش کتابخانه ای است که گردآوری اطلاعات با رجوع به آثار دست اول و معتبر به دست می آید. در این پژوهش، روش تحلیل اسناد، با روش استدلال منطقی از طریق بیان مقدمات، و تحصیلِ نتیجه بر اساس غور در اندیشه ملاصدرا، انجام میگیرد. بر اساس آراء صدرا، آینده-نه مفهوم زمانی آن، بلکه مصادیق پدیداری آن دارای وجود جسمانی بوده و در نهایت روحانیّت پیدا کرده و باقی خواهند بود. از طرفی وی بعنوان یک فیلسوف، با قبول اصل علیّت؛ قائل به این است که باید بین علت و معلول سنخیّت و ربط برقرار باشد؛ و زمانْ جوهر مادیِ متغیّر الذات و متجددالهویت است یا مقدارِ تجدد و بی قراریِ آن و بُعد چهارم مادّه است. بنابراین آیندهْ معلولِ علل است که شناخت آینده مستلزم شتاخت علّت تامّۀ هر پدیده ای می باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ملاصدرا؛ آینده پژوهی؛ فلسفۀآینده پژوهی؛ روش استدلالی؛ پیش نگری | ||
| مراجع | ||
|
ایمان، محمدتقی.(1399). فلسفه روش تحقیق در علوم انسانی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ پنجم.
برنجکار، رضا.(1398). آشنایی با علوم اسلامی، تهران: سمت، چاپ سیزدهم.
بی نام.(1386). الفبای آینده پژوهی، فصلنامه مطالعات بسیج: 10(34).
بی نام.(1390). آینده پژوهی: پژوهش هایی درباره آینده (مجموعه مقالات)، قم: فصلنامه انتظار موعود.
پایا، علی .(1384). ملاحظاتی شتابزده در باب معرفت شناسی آینده اندیشی، مجموعه مقالات و سخنرانی های نخستین کارگاه آینده اندیشی؛ تهران:مرکزتحقیقات سیاست علمی کشور، وزارت آموزش، تحقیقات و فناوری.
پیرمرادی، محمدجواد.(1397). از فلسفه یونانیان تا حکمت ایمانیان، تهران: انتشارات دانشگاه جامع امام حسین(ع)، چاپ اول.
حاکمی، محسن؛ صائمی، داوود(1400). تحقّق ماهیّاتِ امکانی درآینده، با ابتناءِ بر امکان استقبالی، فصلنامه آینده پژوهی انقلاب اسلامی، 2(4): 160-185.
حاکمی، محسن؛ حیدری پور، محمد؛ تاجیک، هاجر.(1399) بررسیدن مفهوم زمان براساس آراء ابن سینادر نسبتِ با مطالعات آینده پژوهی، فصلنامه آینده پژوهی انقلاب اسلامی، 2(3): 170-200.
حجت، مینو.(1385) امکان تقرب آراء هراکلیتوس و صدرالمتالهین در باب صیرورت، فصلنامه آینه معرفت،(9)2: 26-47.
حسینی،راضیه؛ حسینی، الهام.(1394). آینده پژوهی اسلامی، امکان پذیری و چگونگی تحقق، کنفرانس ملی اقیانوس مدیریت، دوره اول.
طباطبایی، محمدحسین.(1392) بدایه الحکمه، قم: مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ چهاردهم.
طباطبایی، محمدحسین.(1386). نهایه الحکمه، دوره3جلدی، قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ چهارم.
فاضل قانع، حمید.(1388). آینده پژوهی و جامعه مطلوب اسلامی، فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی: 1(1): 45-68.
فیاضی، غلام رضا.(1398). درس نامه علم النفس فلسفی، تحقیق و تدوین: محمد تقی یوسفی، تهران: سمت، چاپ پنجم.
عیوضی،محمدرحیم؛ پدرام، عبدالرحیم.(1393). امکان پذیری و چگونگی تحقق آینده پژوهی اسلامی، فصلنامه علمی پژوهشی مشرق موعود: 8(29)، 20-44.
سبزواری، ملاهادی.(1379) شرح المنظومه، تهران: نشر ناب.
سروش، عبدالکریم.(۱۳۸۶). نهاد ناآرام جهان، تهران: انتشارات صراط،چاپ دهم.
صادقی، افلاطون.(1396). فلسفه تطبیقی، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ اول.
صدرالدین شیرازی(ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم.(1425ه ق). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، دوره 9جلدی، قم: منشورات الطلیعه النور، الطبعه الخامسه.
صدرالدین‌شیرازی(ملاصدرا)، محمدبن‌ابراهیم.(1389). حکمت متعالیه در اسفار اربعه، دوره4جلدی، ترجمه محمد خواجوی، تهران: مولی، چاپ چهارم.
صدرالدین‌شیرازی(ملاصدرا)، محمدبن‌ابراهیم.(1360). الشواهد الربوبّیه، تعلیق و تصحیح و مقدمه سید جلال الدین آشتیانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوم.
صدرالدین‌شیرازی(ملاصدرا)، محمدبن‌ابراهیم.(1363). رساله فی الحدوث، تهران: مولی، چاپ سوم.
صدرالدین شیرازی(ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم.(1442ه ق). شرح الهدایة الأثیریة، بیروت: مؤسسة التاریخ العربی، الطبعه الاول.
شکیبی، زینب؛ علم الهدی، سیدعلی؛ پیکانی، جلال.(1399). کلیات فلسفه، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ اول.
منطقی، محسن.(1391). در آمدی بر اسلام و آینده پژوهی، فصلنامه اسلام و پژوهش های مدیریتی:1(4)، 19-33.
مطهری، مرتضی.(1385) مجموعه آثار، تهران: انتشارات صدرا، چاپ دهم.
مصباح یزدی، محمدتقی.(1396). آموزش فلسفه، دوره 2جلدی، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ هجدهم.
مؤمنی، فرشاد.(1384). چند نکته درباره چالشها و چشم اندازهای کاربست مطالعات آینده شناختی برای پیشبرد اهداف توسعه ملی، مجموعه مقالات و سخنرانی های نخستین کارگاه آینده اندیشی، تهران، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، وزارت آموزش، تحقیقات و فناوری.
عبودیت، عبدالرسول.(1395). درآمدی به نظام حکمت صدرائی، دوره 3جلدی(انسان شناسی)، تهران: سمت، چاپ چهارم.
توسلی، محمدحسن؛ اسدی، داوود.(1392). آینده پژوهی در اندیشه اسلامی، فصلنامه بصیرت و تربیت اسلامی، 9(23)، 23-66.
نبویان، محمد مهدی.(1395). جستارهایی در فلسفه اسلامی، قم: انتشارات حکمت اسلامی، چاپ اول.
Bell, W.(2009). Foundation of Futures Studies Volume 1. Fifth prin . New Brunswick(U.S.A) and London(U.K): Transaction Publishers.
Cagnin, C; M. Keenan; R. Johnston; F. Scapolo .& R. Barra’ , Ed.(2008). Future-Oriented Technology Analysis . Strategic Intelligence for an Innovative Economy. Springer, Berlin.
Voros, J. (2007). On the Philosophical Foundations of Futures Research. In Knowing Tomorrow?: How science Deals with the Future. Eburon. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 127 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 107 |
||